Alþýðublaðið - 20.10.1941, Síða 1
RITSTJÓRI: STEFÁN PÉTURSSON ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXII. ÁRGANGUR MÁNUDAGINN 20. OKT. 1941 245. TÖLUBLAÐ.
Moskva heiir ver ið iýs t i hern«iðarástand
Tveir hershðfðingjar skipaðir*
yfir allar varnir borgarinnar.
— —♦ —......- -
Dagskipun StalinssMoskva varin
ffðtu fyrir gðtn og hás ffyrir hús
FREGN FRÁ LONDON í MORGUN HERMIR, að
Moskva hafi nú verið lýst 4 hernaðarástand og tveir
hershÖfðingjar skipaðir til þess að hafa yfirstjórn á öllum
vömum horgarinnar. Er annar þeirra yfirmaður setuliðsins
í Moskva og á hann að hafa undirbúning og yfirstjórn varn-
arinnar innan borgarinnar, en hinum hefir verið falin yfir-
stjórn hersins á vígstöðvunum umhverfis borgina og er ekki
nefnt, hver hann sé.
Borgarbúum hefir verið bannað að köma út fyrir hús-
dyr á nóttunni og tilkynnt hefir verið, að hver sá, sem uppvís
verði að erindrekstri eða einhverri aðstoð við óvinina verði
taíarlaust skotinn.
Áður en Moskva var lýst í hernaðarástand, gaf Stalin út
dagskipún þess efnis, að borgin skyldi varin til síðasta manns,
Þognln um dýrtiðarmálin rofin:
Það á að halda kaupinu niðri
með lðgnm í heiit ár, seglr lor-
maður Framsóknarflokksins.
Og lögfesta um leið núverandi hlutfall milli
kaupsins og okurverðsins á landbúnaðaraf urðum
AlðýðnsambaBdíð mótmæl-
ir logbiBdioBU baupsius.
Q, TJ©RN ALÞÝÐUSAMBANDS ÍS.LANDS hélt fund í
kj gærkveldi. Rætt var um dýrtíðarmálin og horfurnar á
því, hvað Aiþingi það sem nú situr, muni vera líklegt til að
gera í þeim málum. Var út af því samþykkt í einu hljóði
svofelld ályktun:
„Stjórn Alþýðusambands íslands lýsir vanþóknun sinni
á aðgerðarleysi ríkisstjórnarinnar í dýrtíðarmálunum, þar
sem hún hefir eigi notfært heimildir þær, sem henni voru
gefnar með dýrtíðarlögunum frá síðasta reglulega Alþingi,
og ennfremur eigi beitt verðlagsákvæðum þeim, sem henni
eru heimil, að húsaleigulögunum undanskildum, til þess að
halda niðri dýrtíðinni í landinu.
l'elur stjórn Alþýðusambands íslands að fyrst og fremst
beri að herða verðlagseftirlitið og nota milljónagróða þann
er safnast hefir á hendur einstakra manna eða fyrirtækja,
til þess að halda niðri dýrtíðinni.
Hinsvegar mótmælir stjórn Alþýðusámbands íslands
harðlega tillögum þeim, sem fram eru komnar um aðlögbanna
liækkun á grunnkaupi Iaunastéttanna og fulla hækkun á
kaupi samkvæmt dýrtíðarvísitölu eða skerða á nokkurn
hátt samningsrétt stéítarfélaganna.“
götu fyrir götu og hús fyrir hús.
Nýr flejrour i larnarlinn
Kðssa við borgina.
Tilefnið tii þess, að Mioskva
hefir nú vetið lýst í hemaðará-
stand, virðist hafa verið það, að
Pjoðverjum tókst í gær að reka
nýjan fleyg inn í vamaflínu
Rússa við Mozhaisk 100 km. vest-
|yi ETHYL-ALCOHOL —
* eitraða sprittið — hefir
verið selt í verzlun í Vík
í Mýrdal, og það er til þar á
mörgum heimilum. Bændur
þar eystra nota það sem .lyf
við hólgum, afrifum, o. fl.
auk þess sem þeir nota það
í stað brennsluspritts. Þetta
eitraða spritt er frægt frá síð
asta stríði meðal Skaftfell-
inga. Þá rak tunnur þar •
eystra og menn þóttust fljót-
lega finna lækningakraft
þess. Það gengur þar undir
nafninu „Tunnuspritt“, og
er yfirleitt í miklu afhaldi.
„Engum manni dettur í hug
að drekka það“, sagði Gísli
Sveinsson sýslumaður við
Alþýðublaðið í gærkveldi.
En þetta er lteatigri saga og
ekkí alveg eins falleg og imn~
ur af borginni. Geisa þar. nú
ægilegar o rustur og við Malo
járnbraivtina við Bi'ya/nsk um 100
járnbrautina jum 100 krn. frá
km. frá Mnskva.
Þá eru og sagðar standa' yfir
ákafar orustur fyrir norðvestan
borgina, við Kaliiinin, sem er sögð
hafa skipt um yfirráðendmr hvað
Frh. á 2. síðu.
gangsorðin gefa hugmynd um.
Björn Biöndal löggæzlumaður
skýrði Aiþýðublaðinu frá efti'r-
farand'i í gær: „Ég kom í til-
tiekið hús hér í Rey'kjavik síðast
liðið fimmtudagskvöld. Þegar ég
kom þangað sá ég þar tvö glös
með vínanda í. Ég skoðaði það
sem var i glösunum og sá brátt,
að það, sem í þeim var, var
samskonar vökvi, og ég hafði.
lótið ramisaká hér og i'eyndist
vera methyl alcohiojl. Þetta hefði
ver keypt í kaupfél.búð aiustur
í Vík í Mýrdal. Hefi ég fengið
upplýsmgar um að þetta eitur
hefir verið selt þar, hverjum sem
hafa Vildi. Þó mun þiess allt af
hafa verið gietið, þegar þiað hef-
ir verið afgreitt, aö það væri
ei'trað. Ég hélt að þetta , væri
jgert. í aligerum barnaskiap ognáði
því talii af Gísla Sveinssyni sýslu
manni. Hann skýrði roér frá því
að salan á þessu hiefðii fiarið fram
Frh. á 2. síðu.
Ó AÐ ekkert hafi enn
verið látið uppi um það,
hvaða tillögur það eru, sem
ráðherrar Framsóknarflokks-
ins hafa lagt fram í ríkis-
stjórninni um lausn dýrtíðar-
málanna, er nú engu að síður
farið að síast út, hvað þær
hafa inni að halda.
í tveimur greinum, ^em
formaður Framsóknarflokks-
ins Jónas JÓnsson, skrifaði 1
Tímann fyrir helgina, er það
upplýst, að í þessum tillög-
um sé gert ráð fyrir því að
„festa verðlag á lífsnauð-
synjum í heilt ár og láta
kaup og laun ekki hækka.“
Eftir þessu að dæma getur
enginn vafi leikið á því, að
ætlunin er, að svifta verka-.
lýðsfélögin og önnur stéttar-
félög launþega samningsrétt- !
inum, og lögbinda allt kaup í |
landinu, eins og það er nií.
Um lögfestingu verðlags á
lífsnauðsynjum er hins veg-
ar það að segja, að ekki get-
ur þar verið um erlendar
nauðsynjar að ræða, sem við
ráðum ekki við, nema að
litlu leyti. Þar hlýtur að
vera átt v’ið inniendar nauð-
synjar, og þá fyrst og fremst
landbúnaðarafurðirnar, sem
þegar er búið að hækka
miklu meira í verði en
nokkrar aðrar nauðsynjar, og
er ekki nema vel trúlegt, að
Framsóknarflokkurinn vilji
gjarnan lögfesta núverandi
hlutfall milli verðlagsins á
þeim, og kaupgjaldsins í
landinu.
Það þarf ekki að taka það
fram, að AlþýðuFJokkuriim
mun, ef slíkar tillögur verða
lagðar fyrir alþingi, taka á-
kveðna afstöðu gegn þeim.
— Hann hefir margsinnis lýst
því yfir, að hann verði ekki
með um neina þá „lausn“
dýrtíðarmálanna, sem reynd
yrði á kostnað launastétt-
anna í hæjum og kauptúnum
landsins.
Það er ekki verkalýðurinn og
■ . i
launastéttirnar, sem hafa skapað
ídýrtíðina í landiniu: Þessar stétt-
ir hafa engan s'triðsgróða fengib,
heldur aðeins seimt og síðar meir
uppbóit á kaiup sitt og laun í
samræmi við þá verðhækkun, sem
þegar hefir ve'fiÖ orðiin á lífs-
nauðsynjium.
Ef eiaihverjar raunhæl'ar ráð-
stafanir verða gerðar ti] þess að
stöðva verþhækkuinina, þá kem-
ur það af * sjálfiu sér, að kaup-
hækkunin stöðvast líka, því að
það bendir ekkert tii þess að
verkalý'ðsfélögin ætti sér að
knýja fram neinar grunnkiaiups-
hækkanir. Ef tillögur verða gerð-
ar um það, að lögbinda kaiupið
eins og það er nú og svifita laun~
þegana fullri dýrtíðanuppbót, þá
er það því augljós wttur þess,
að ekki eru talidar líkur ti'l að
werðhækk'Unin á nalaðsynjium verði
stöðvntð — og ætlunin sé siú ein~
að „leysa“ dýrtíðarmálin til ein-
hverra málamynda á kostnað
launastéttamxa seinna.
Stj6rnarsamvinian
I hættu?
Það hefir verið hvlslað um hitt
iog þetta undamíarið, að svo gæti
farið að stjórnarsamvinnan nofn-
áði á dýrtíðarmáliuniuim. í því sam
hitndi er rétt aðminnaáþað, aðal
þingi samþykkti' í vor mieð at-
kvæðum allra stjörn arflokkany ó
víðtækai’ heimiidir fyfir stjórn-
ina til þess að stöðva verðhækk-
unina. En þessiar heimildir hafia
ekki verið hotaðar.
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
liindrað það af því að hann vill
in. a. vernda inilljónagróða eim-
skipafélaganna af farmgjöldun-
um. Framsóknarflokkurinn hfef
ir heldur ekkert gert til þess
að stöðva verðhækkun á land-
búnaðarafurðum, þó að svo væri
ráð fyrir gert, þegar dýrtíðar-
lögin voru samþykkt í vor.
í stað þess koma nú nýjar til
Frh. á 2. síðu. I
Eitraða sprittið er til Mrg
um heiiuilum i landinu.
* ---—♦----
Það hefur meira að segja verið selt í
verzlunum í ¥ík í Mýral.