Alþýðublaðið - 20.10.1941, Síða 2

ALPYÐUBLAÐtÐ
MÁNUDAGDiM 2«. OKT. 1941
Höfum opnað
verzlunina aftur
f Anstnrstræti 5
Sími 4637
Það er mikill mimur
á framburðl barna.
.......
Frásðgn BJðrns Ouðflnnssonar
eftlr málrannsóknarfðr hans.
JÖRN GUÐFINNSSON
lektor er nýlega kominn
heim úr málrannsóknarför um
Skaftafellssýslur, Múlasýslur og
Þingeyjarsýslur, en 'eins og
kunnugt er hefir kennslumála-
stjórnin ráðið hann til þess að
rannsaka framburð máisins um
land allt.
Áönr hafði hann farið ttm Vest-
fírði og athugað framtorð full-
orðins fólks og var p.á S iör
með hontnn ólafiur ólafssori
stud. mag., sesm nú ec á Serðar
lagi lum Vestfirði1 og Stranda-
sýslu að rannsaka framburð bama
á aldrinnm 20—13 ára.
Alj>ingi og kennslnmálaistjóm-
in hafa veitt fé til pessarar starf-
semi og var skipnð nefnd í máliið
og em í hemri Jón Ey{>órss»rn,
%rmaður úfvarpsraðs, Javob Ktist
insson fræðs lumál astj óri ogBjö'm
Guðfinnssott' léktor.
Var Bjöm síðan ráðirai til þess
að annast riannsókniiina jog hefir
hann nú ferðast um nokfcum
hluta landsins og muin halda á-
fram rannsókninni imz lokið er.
Hefír hann á þessum ferðuim
tsínum safnað ntikltum gögnum,
sem hann vinnur síðan úr, en
'hann teltir ekki heppilegt að gera
neitt uppskátt um rarmsóknir
sínar að svo stöddu,.
Innan skamms leggur.hann af
tetað í málrannsóknarferð um Ár-
nes og Rangárvallasýslu, Gall-
ttOOOOOOOCOOC
Tvær skemmtilegar bækur eftir
Ólaf við Faxafen,
sem bera mjög einkenni
4 höfundarins,
eru AUt í lagi í Reykjavík
(verð 5,50) og
Upphaf Aradætra (verð kr. 4,00)
bringu og Kjósarsýstu, Bofgar-
fjarðar- og Mýrasýslu og víðar,
ef tið verður góð.
Rómar Björn það mjög, hversu
vel honum haifí verið tekiö á
ferðum sínum um landið, og
váldu allir giieiða götu hans eftir
getu. Aðsókn bama var yfirleitt
prýðileg og fór sums staðar langt ,
fram úr pví, sem gen vair ráb
fyrir.
Jafnframt hefir Björn á pessurn
ferðum sinium safnað ýmsum
fróðleik einlnim lausavísum.
Alpýðublaðið spiurði Björn í
morgun hvort mikill mUnur væri
á framburði barna á landinu.
Kvað baim muninn vera all-
mikinn, enda hefði pað allt af
verið vitað.
A flötta.
Frnmsýning t gærkveldi.
Leikfélag reykjavík-
UR hafði frumsýningu á
ameríkska leikritinu „Á flótta“
í gærkveldi. Undirtektir áhorf-
enda voru góðar.
Þetta er nútímaleikrit, gerist
um pað leyti sem yfirstandaridi
styrjöld er að brjótast út. Eru
ýmis vandamál samtimans tekin
til meðferðar.
Aðalhlutverkið leikiur leik-
stjórinn, Lárus Pálsson. Aðrir
leikendur eru Ævar Kvaran,
Gunnar Stefánsson, Valiur Gísla-
son, Haraidur Björnsson, Bryn-
jólfur Jóhannesson, Jön Aðils,
Lóló Jónsdóttir, Emilía Borg,
'Soffía Guðlaugsdöttir og Guð-
laugur Einarsson.
Á morgun verður pessarar leik-
sýningar nánar getið hér 1 blað-
inu.
EITRAÐA SFRIÍTIÐ
Framhald af 1. sdðu.
þama eystra með vitund og vilja
Áfengisverzltmar Tikisins og fjár-
málaráðuneytisins.
Þetta póttu mér kynleg tiðindi
og 'hringdi pví til Áfengisverzl-
unarinnar og spurðist fyrEr um
þetta. Ég uáði ekki í forstjór-
ann og hafði því tal áf skrif-
stofixstjóranum, Áma Benedikts-
syni. Hann mótmælti algerlega
að hafa gefið nokkuð leyfi til
til sölu; á þessus en sagði að
Gísli Sveinsson hefði spurt sig
að því etnu sinni, hvort Áfengis-
verzlunin vildi ekki kaiupa tunnu
af methyi-aloobofi , sem hefði
rekið þar eystra.
Ég taldii nauðsynlegt að sala ó
eitrinu yrði stöðvtið og hringdi
því til landlæknis, en hann vildi
ekki sinna málinu neitt. Númun
sajan. hias vegar vera stöðvuð.
Sala á methyol-aloohol er vitan-
lega algerlega óheimi]. Það er
aðeins selt gegn ,,receptum“ og
aðallega á áttavita."
Samtal vlð Gisla Sveias-
SOB.
Alþýðublaðið spurði nú Gísla
Sveinsson um þetta mál- Hasnn
sagði: „Það rak s. i- vetur tvær
tunnur þama eystra með J>essu
spritti. Þeir, sem óttu Tekann
vildu selja tunnumar og ég átti
því tal við Áfengisverzlunfna Um
það, hvort hún vildi ekki kaupa
þær. En verðið var svo lágt,
að það borgaði sig ekki aðflytja
tunnuma.r suður, en eigendrirnir
þurftu að koma þessu í vierð og
þess vegna var sprittið selt með
v'ttund Áfengisverzlunarinnar og
skrifsíofustjórans i fjármálaráðu-
neytinu vitanlega í góðri trú —
og reiknaður tollur af því. —
Effír að {>að hefir nú koniið upp,
að menn eru famir. að drekka
Iþetta og að það er stórhættur
Iegt hefí ég stöðvað sölu é spritt-
inu. En ég vil taka það fram,
að engum eystra hefir dottið í
hug að drekka þetta, rnenn hafa
litið á það sem rneðal, sem got.t
væri að nota við alls konar bólg-
um, afrifum og fleim slíku.“
Samtal við írna Bene-
diktsson.
Þá hafði blaðið tal af Árna
Bened'iktssyni skrifstofustjóra Á-
fengisverzlunarinnar. Hann seg-
ir, að það sé alveg rangt, að
að hann hafi gefið nokkuð leyfi
til að selja þennan lög þama
eystra jen$jfa hefði hann engal e m
ild haft til að veilta slikt leyfi.
Sagð'ist Ámi tvisvar hafa aðvar-
að Gísla sýslumann lim að hér
væri um hættuiegt eitur að rfeða,
og því stórhættulegt— og ólög-
legt, að setja hverjum sem hafa
vOdi. Hinsvegar kvaðst Ámi
hafa veitt sýslumanni upplýsing-
ar um verð á þessari vöm.
Hætta á ferðnm.
Samkvæmt þessu hefir þetta
banvæna eitur verið opinberlega
ti) sölu og er nú til á mötg-
um heimilum eystrau Auk þess
er vitað að það er miklu víðar,
því að í ýms'uan stöðum hafa
rekið tunnur með því í. Ber fólki
að fara mjög gætifega oig hella
því niður sem það á- Þegar er
vitað um tvö eða þrjú dauðs-
föll af völdum {>essa eiturs —
og getur ver farið, ef ek'ki er
er gætt mikillar va.rúöar.
Það virðist harla einkennilegt,
að þetta bannvæna eitur skuli
hafa verið selt opinberlega með
vitund sýs lumarms og fjármála-
ráðuneytisins, þó að hlut áfeng-
isverzlunarinnar sé slept.
Þess værður að krefjast, að nu
þegar skerist dómsmá’.uráðuneyt-
ið í það að allt methyl aieohol
sefn til er sé tafarlaust gert upp-
tækt — jafnframt sé öllum, sem
finna tuinnur með því í á reka,
gert að skyldu að t'ilkynna fund-
inn næsta yfírvaldi.
Bæjarráðið neit-
aði Eiliheimilinn
Það eru pví líkur til að ekk-
ert verði úr húsakaupunom.
‘EJARRÁÐ neitaði stjóm
Elliheimilisins Grund
um aðstoð til að festa kaup á
stórhýsi á horni Blómvalla-
götu og Brávallagötu.
Bæjarráðið gerði sambljóða á-
lyktun um þetta á fundi sín-
um á föstudagskvöld. Ástæðan
fyrir þessatl neitun iriuín hafa
verið sú að Bæjarráð ólitur að
aðsöknin að E'liheiimilina nú sé
aðeiris um stundarsakir. Áður en
stríðið braust út stóðu auð rúm
r ElliheimiLinu —og viröist af
Jressu megi ráða, að bæjarráð
telji að Elliheimilið sé nögustórt.
AIþýðub|aðið spurði for'stjóra
Elliheim.'iliin.s í nrorgun hvorthann
vildi ssgja uokkuð í sambandi
þessa neitun.
„Ég' get e;gin]ega ekkert sagt“,
sagði forstjórinn „mér koni þessi
neitun algierlega á óvart — og
ég skil: ekki afstöðu bæjarráðs.
Þetta kemur vitanlega niður á
á þeim gamalmenniiur, sem bíða
eftir plóssi hjá okkur. Elliheim-
ilið er orðið allt of lítið og þetta
var eina ráðið til að ráða bót ó
vandræðunum.“
Eru húsakaupin þá lir sög-
unni?
„Ég ve'it ekki — en vitanifega
er það skylda bæjarráðsins að
hugsa fyrir svona málum — og
þörfina þurfa menn ekki að ef-
ast um“.
ORUSTAN UM MOSKVA
Framhald af 1. síðu.
effir annað umdanfarna daga.
Eru gagnáhlaup Rússa sögð vera
hörðust á þessum slóðuin.
Fyrir sunnan Moskva hefir Þjóð
verjum lítið orðið ágengt síðasta
sólarhringinn. Er barist þar enn
milli Orel og Tula og engar stað-
I. s. fi
S. R. S»
Snndinetstaraiit (siands
hefst í Sundhöiliiml í kvöid kl. 8.30
Það verður kcppt í 100 m. Sr|. aðf. karla, SOO m. ÍjrlmsgissuauSi karla
100 m. baksuudi karla, 100 bringusundi drengja og)4XS0 m. boð«
sundi karla. Aðgongumlðar seldir í Sgndholiinmi.
Sjáið spennandi keppni!
Allir upp í Sundhöll!
DÝRTÍÐABMÁUN
Framhald af 1. siðu.
lögur um „lausn“ dýrtíðarmái-
anna á kostnað launastéttaima
í landinu. Ef þær verða til þess
að stjórnarsaxnvinnan rofnar,
þá eiga því Sjálfsæðisflokkur-
inn og Framsóknarflokkurinm
alla sök á því.
Brotizt ion á Brem
ur stððom i oétt.
V NNBROT voru framin í nótt
-*■ á þremur stöðum, en engu
virðist hafa verið stolið nema á
einum stað.
Brotizt var inn á Skólavörðu-
stíg 6 í verzlun og saumastofu
Steinunnar Mýrdal. Var brot-
inn þar gluggi á bakhlið hússins,
farið inn og stolið nokkru af
tauvörum.
Þá var brotið gat á stóra rúðu
í Goðafoss á Laugavegi 5, en þar
muri engu hafa verið stolið.
Loks var fanið inn í bak-
geymslu verzlunarinnar Ljósa-
foss á Laugavegi, en þar var
einskis saknað.
Snndmeistaramótið
hefst í kvðld.
SUNDMEISTARAMÓT3Ð
hefst í kvöld og stendur
yfir í tvo daga.
Taka þátt í því 44 keppendur
frá þremur félögum, Ármanni,
K. R. og Ægi.
í kvöld verður m. a. keppt í
100 m. frjrálAri aðferð karia,
200 m. bringusundi og 100 m.
baksundi karla og 4 X 50 m. boð-
sund.
Síðari daginn fara fram m. a.
400- m. frjáls aðferð karla, 400
m. bringusund karla og 3X100
m.boðsund.
Odýrar vðrnr
Mýlenduvðmr,
Hrelnlætisvðpur,
i Smávörur,
Vinnufatnaður
Tóbak,
Sælgæti,
Snyrtivorur.
Verzlunin
Framnes,
Franmesveg 44. Sími 5791.
festar fregnir hafa enn borizt of
því ',(að Þjóðverjar séu komnir
til Rjazan, suðaustur af Mioskva.
Suðiur við Svartahaf hafa Þjóð-
verjar hinsvegar hafíð ■ nýja>
grimmilega sókn áleiðis til iðn-
aðar og kolahéraðsms mikla við
Don. Fullyrða Þjóðverjar nú, að
þeir hafí tekið hafnarbæinn Tag-
annog við Asovshaf, aðeins 60
km. fyrir vestan Rbstov, en um
þá borg Jiggur eina jámbratotin
frá Kákasus til Rússlands,
/