Alþýðublaðið - 24.10.1941, Síða 3
fXjSTUöAGUR 24. OKT. 1M1
ALjÞYOUBLAÐiP
^3— ALÞÝÐUBLABID -------------------------
Bitstjóri: Stefán Pétursson,
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson, (heima), Hrrngbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son, (heima), Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
®khar; 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
Réttlætisbrafan í dýrtíðarnálnnnm.
................ ♦....—
ALÞýÐUSAMBANDIÐ hefir,
í fullui samræmi við stefnu
'^Þý&Uftokksins í. dýrtíðarmálun-
sent Alþ'ingi áakonim irm a'ð
^áða fram. úr þeim, og ]'afnfx<amt
geg-n jögfesti'ngu kaup-
Salds iag gegn því að banna að
dýrtíðaiuppibót eftú vísi-
í áskioiiuu þessari er gerð
*rafa lum öflfugt verðlagseftiriit
Um að milljónagróöi sá, sem
^fnast hefir á hendur einstakra
^hnia eða fyrirtsBkja, verði fyrst
fnemst notaður til þess að
alda dýrtiðinni i skef jum.
Einióma vilji alira launþega í
^ódinu stendur að þessari kröft-
áskomn, enda verður rétt-
^ti henuar eigi1 nvótmælt með
Þeiumn rökum.
ó hættutimlum verður að ítriaf j-
Þ^ss, að hver maður geri
sína.
^etta hafa launþegamir gert.
‘ar atvinnuvegirnir voru í
ó^stum vandræðum, þegar at-
vhinu]eysiö var mest, þegar útlit
Vílr fyrir að allt væri að fam í
strand, tóku laiunþegamir mögl-
atla%tið 3 sig byrðar gengis-
t®ytingarrnnar. Þetta gerðu þeir
Þjóðamauösyn, þrátt fyrir
ára rýmr tekjur, til þess
a ^fstýra, vandræðum.
•ólþýðuf lokkurinn stóð að þeirrj
^ggjðf, þrátt fyrir það, þó að
.Weð henni gengi í berhögg
“ ^tondarhagsmuni umbjóðenda
^a. Harm var reiðubúiinn til
j^ðarhag. Jafnvel þó að þjóðaf-
að fóma kjörfylgi sinu fyrir
öurian væri að ganga tijl þurrð-
?r’ Var éliki liklegt að allir um-
ióbendur skildu, að lögbínd-
8 Itaupgjalds íværi þá Um
nÞ þjóðamauösyn. ,
I hefir þess sama verið kraf-
^ af Alþýðuflokknium á ný.
Eu hvaða ástæða er tfl þess?
r neyðarástand? Er hér
j lnnuleysi? Erto atviumuvegimir
vandrmðmm? Hver dirfist að
að svo sé? 1
'Á
rúmu ári hefir safnast
1 r8ra milljóna kröna gróði á
* 'einstakra manma og fyrir-
. ia- Stórútgerðin á nú eins
j r8ar milljónir eða miklu fleiri
slt' eighum, eins og bún
ílin mar8ar milljónir áður.
^stakir menn, sem hvergi sá-
^ a®Ur á skrá, etu nú kiomnlir
öiörg þúsund króna eigna-
rt> feihs og t. d. ólafur Thors.
^ ^öngamir er|u orðnir miillj-
Ví^r. Smáútgerðin hefjr að
stóigrætt, en foomst
Vl6\ af að minnsta toosti
Öérð,611 ^^sölusamningurinn var
^ * rðnaðarfyrirtækin stór-
Ur- j . heildsalar og þess hátt-
^4nbÓkStaftega rakar saman
^ sv'°’ að stríös'
W?11 w hvetfull. Hann esr öllu
^vísanir á framtíðiua heid-
ur en sönn verðmæti; þó etu nú
fleiri skip í byggingu hér á landi
en nokkurn tíma áður, svo ekki
er öllu á glæ kastað. En auk
þess, hve gróðinn er hverfuil, er
sá hængur á, að hann hefir ekki
dreifzt uægilega, heldur Safnast í
milljóna ’ köggla. Almennínigur
hefir ekki notið hams nema að
'titlu 'leyti. Vinna hefír að visu
verið góð og afkoma launþega
ágæt, ef miðað er við margra ára
xóáran og atv'nnuLeysi. Kaup laun-
þega i stéttaxféiögum hefiir þó
eigi hækkað nema um það, sem
dýrtíðin hefír vaxið á hverjum
tíma, og þó ekki fyrr en á eftir
henni. Það er því ekki um neinn
stríðsgxóða að ræða hjá almenn-
ingi í þess orðs skilningi.
Vegna stríðsins er álveg nauð-
synlegt að launþegar sem aðrir
eyði ekki í óþarfa, heldur noti
þennan tíma nú eftir beztu getu
til þess að búa sig undir hina
erfiðu tíma, sem á eftir koma.
Ráðdeild og sparsemi verða
aldrei nógsamlega brýnd fyrir
mönnum, en léttast ætti stríðs-
gróðamörmum að vera að stunda
slífcar dyggðir.
F ram sókn a rflokkur inn hefir í
góðri trú á stuðning Sjálfstæðís-
flokksins ætlað að stöðva dýrtíð-
ina með því að fara að Jögbinda
kaupgjald og takmarka dýrtíðax-
uppbót Þetta er flutt sem stuðn-
ingur við atvinnuvegina og fior-
maður flokksins skorar gunnneif-
ur á menn að „,slá skjalidiborg
um krónuna". Rétt eins og þetta
sé nokkur stöðvun á dýrtiðinni
eða að ahdnnuvegirnir væru á
heijarþröminni ?! Kaupgjaldið
skyld'i binda, en stríðsgróðasöfn-
un áttí að halda áfram óhindrað.
Slíkt ranglætí verður eigi þolað.
þó að flytjendum finnist þetta
sjálfsögð skylda launþega, af því
að þeir leystu áður úr vandræð-
um. En ]>eir gæta þess eiigi, að
nú era allt aðriT /tímaf. Þeir, sem
af fátæbt sinni hlupu undir bagg-
ann 1939, eiga nú kröfu á aðra.
Ef dýrtíðarsjóð þarf að mvnda,
er rétit að menn borgi í bann éftir
efnum og ástæðum, 6g hafi ein-
hverjir fengiö of margar krónur
fyrir pundin sín, ve'rður innheimt-
an að byrja hjá þeim, sem flést-
ar fengu króniurnar, en þeir eiga
ekki að sleppa undan gjaidi eins
og ætlast er til í svo nefndu dýr-
tiðarfrumvarpi, sem kennt er við
F ramsóknarf lokfcinn. Dýrtí'ðar-
ráðstöfunium verður fyrst og
f nemst að beita gegn stríðsgróða-
mönnuin og þéim, sem raka siam-
an fé á dýrtíðinni. Þetta er knafa
Alþýðuflokks/ins og henm' er fylgt
fast fram af öllum lauuþegum i
.landinu. Fnam hjá henni verður
eigi fcomi'zt, svo sem sjá má af
tvístíganda og hningliandaihætti
Sjálfstæðisfiokksins í þesteu dýr-
tíðarmáli. •
Josef Terboven, böðullinn,
sem nú ríkir í Noregi
i^* FTIBFARANDI grein um Josef Terboven, landstjóra
Hítlers í Noregi, birtist nýlega í „Norsk Tidend“ i
London og er eftir Worm-Miiller áður prófessor við háskói-
ann í Oslo, nú Iandflótta í Englandi.
JOSEF TERBOVEN landstjóri
HfíLers í Noregi er einkenn-
andi dæmi um siöleysi og at-
ferli nazista yog það er því kom-
inn tíiui tii þess að lýsa honum
fyrir almenuingi. Hann tilheyrir
einmítt þeirri nýju stétt hlægi-
Legra uppskafninga, sem Hitler
ætlar að gera að yfiístétt í hinu
nýja riki sínu. Hann hefir sjálfnr
skýrt Rauschning frá þvíhvernig
eigi að velja úrvals filokksmenn,
hina fáu, sem eiga að ráða yfiT
hinu áþjáða fólki, hvemig eigi
að tengja þá við sig með því
að ger-a þá meðseka í glæpum
og láta þá hafa hluita af ráns-
fiengnum. „Gangið ekki í hjóna-
band fyrr' en ég kem tíl. valda“,
var Hitler van«r að segja við
héraðsstjÓTa sína ,sam ekki vildu
vera tómhentir í þriðja ríkinu,
og einkunnariorð þeirra' var:
„Auogið ykfcur!“
„Verið harðfengir!“ sagði Hitl-
við menn sína. „Demokratareiga
enga sannfæringui, sem þeir eru
tílbúnir að deyja fyrir. Það er
að^ins hægt a'ð stjóma heimin-
tim með ótta. Hreyfing okkartek-
urekkert tillittíil'borgaralegs sið-
ferðis. Borgararnir halda sér fast
við lögin, en<það er aðeAns til
einn lagalegur réttuT: Réttur
þjóðarinnar til þess að lifia. Með
Itínu nýja skip'ulagi skulum við
■svipta þjóðunium út úr sögulegrí
fiortíð þeirra. Þekking og fróð-
leikur er stórhætta fyrir yfarí-
stéttina. Það er hugboðið en eitki
skilninguri'nn,. sem allt veltur á.
Ég vil ekki hafa neina andiega
þjálfun. Þekkingin eyðiieggur
menn mína“. Með þessum orð-
um er iýst höfuðdráttunum í
skapferli Terbovens.. Eftir böfðinu;
dansa liimmir’.
Terboven er fæddur 23. mai
1898Í í Essen <og er rómverskkat-
ólskur. Foretdrar hans voru fá-
t’ækir. Þaú rákui staupakrá
nálægt verksmiðjuim Krupps og
verkamenn verksntíðjanna skiptu
við krána. Fjandskapur Terbov-
ens gagnvart verkainönnuan og
barátta han,s gegn samtökum
þeirra, .stafar ef til vill frá þess-
itm æskuáhrifum. Hann hefir al-
drei H*aft tækifiæri til þes.s að
mennta sig, þótt hann þykist sjálf
ur vera mentaður maður. Eftir
striðið var hann fyrst búðannað-
ur í verziun, semna 'viar hann1
stuttan tirna aðstoðamiaður 1
,í banka.
‘En það átti ekki við hann að
,vera í föstu starfi og þegar hann
..missti stöðuna .þegar lággengis-
aldan flæddi yfir Þýzkaland, gekk
þessi atvinnúlatuisi ævintýramaður
nazistum á hönd. Hann var
snemma einn af meðlimum hiinn-
ar illræmdu, sjálfboðali&ssveitar
Rossbach, sem barði niður ráðs-
lýöveLdið í Bayem og skau t misk
unarjaust niður pólitíska andstæð
inga. Terboven hefir sjálfúrgum
að af því ,að hafa tekið þátt
í að koma á hinu „blóðuga skipu-
iagi“ í Múncheu. Þegar áreks'tr-
amir uíðu i 'Ruhr 1923, flýði
Terboven til Wuppertal, þar sem
GöbbeLs ritstýrði blaðinu og á-
.samt honuim skipujagði hanu á-
rásarmiðstöð á FTakka. Þeir út-
veguðu sér ppninga fajá stóriðju-
hölduim og fengiu stórlán, svo
sem eins og Schlageter, skamm-
byssur og sprengjur tíl þess að
sprengja upp brýr, herbúðir og
herflutningalestir í loft upp. —
Margir þessara ungu pilta, sem
dregnir voúu fyrir franskan her-
rétt, báru þUngar sakir á upp-
hafsmennina í Wuppertal, sem
tífðu þar æfintýralífi á kostnað
annara.
Þegar HitLer, áfíð 1925 kom
úr fangelsiskastalanum í Lands-
berg og byrjaði aftur á því að
skipuleggja nazistaflokkinn, los-
aði hann sig við foringja sinn
í Essen, hinn þekkta nazistaleið-
toga Kaufmann, sam var vinveitt-
tir verkalýðsfélögunum og setti
'Josef Terboven í hans stað. Þetta
þýddi gersamlega stefnubreyt-
ingu, sem hafði alvariegar af-
leiðingar fyrir nazistaflokkinm og
orsakaði andstöðu bræðranna
Strassers, sem lauk með því að
Gregor Sflasser var diepinn, en
Otto Strasser flýöi úr ]andí. Elokk
ur Hitlers var í ömunegustufjár
hagsvandræðuim. Hann vantaði
peninga til áróðursstarfsemi. —
Stóriöjuhöldarnir í RUhr urðu nú
þýðingarmikil peð á valdaskák-
hinn raunveruliega tilgang ftokks-
ins og framkvæmt hann í lauml-
Með aðstoð fconu hafði hann
samband við stóriðjuhöldana, er.
höfðu lengi verið óánægðir með
ltínn róttæka arm flokksins pg;
vildu fcoma honum fyrir kattar-
nef. Terboven byitjaði því á því,
að'hreimsa úr flofcfcnum alla „so-
síatistiska grillufangara“ og
bannaði naástiiskum verkamönn-
um að taka þátt í verkföLlúan.
Lofaði stÓTiðjuhöldunum í Rúlir
því, að gera allt, sem þeir segðu
ef haun bara fengi peninga. Hon
um heppnaðist að vinna á siitt
mál hinn gamla stóriðjuhðld Kir-
dorf, en sá varkári maður viidi
ekki kaupa kötitánn í sékknUin
og Hitler, varð stjálfur að gera
ýmsar öryggisráðstafauir, stór-
iðfjuhöldunum í hag. Fundjúr
þeirra Hitlets og Terbovens ann-
arsvegar og hinsvegar stóiiðju-
höldanna Kirdorfs, Krupps, Thys-
isens og Wolfs, fór fram með
með rnestu leynd. Samningur var
undirritaður, sem féll edns og
þruma úr heiðskíru loftí yflir hirm
róttækari arm nazistaftokksins.
Margir vildu ekki triía því, að
HitLer hefði sielt sig stálkonguni
borðinu og þessvegna var naUð-
synlegt að sveigja stýrið til og
fjarlægast sósíatismann.
Það var Josef Terboven, mað-
urinn, sem seinna taiaði1 í Osio
háðslega um auðvaldið, sem varð
milligöngumaður miöli stál- og
fallbyssukónganna annarsvegar
og Hitlers Mnsvegar. Hann var
vel til þess failinn að selja flokk-
inn. Harrn var mjög þokkaleg-
Ur í útliti, hann var ekki neitt
ævrntýralegur að sjá, hann var
'borgaraiegur og blátt áfram í
framgöngu og leit út eins og
lágt launaður bókhaldari. En í
raun og veru var, hann ábyrgðar-
laue ævintýramaður, samvizku-
laus glæframaður og und'irföruLi
þorpari’ án þess að eiga nokkra
sannfæringui eða siðfierðilega
uppistöðU. Hann var eins ogúlf-
íur í saUðargæru. Hann gat falið
rni, en Terboven launaði aaod-
stöðuna með því að hóta þetm,
sem ekki vildu gera sér þetta
að góðu brottrekstri úr flokk»Um.
tJpp frá þessú streymdu milljón-
ir marka úr mútusjóði stóriðju-
höldarma til nazistanna. Terbovesn
sem hafði grafið jeftir gullinufékk
nú laun sín. Hamn komst inn í
foringjaráðið, varð meðliíníúr Rík-
isdagsins, árið 1930, yfírihaöur
Rúhrhéraðins áfíð 1932 og með-
timur príissueska rikisráðsins
1933.
Nú byrjuðu peningaruir að
.streyma tíl hins fátæka manns
Terbovens, sem ók í dýrum bíl
og vaktí þanniig á sér gnemju
verkamannauua og lifði í óhófi
á peningum flokksins. Þó vac
hann oft í fjárþröng. Árið 1927
hafði hann stofnað fyrsta naz-
Frh, á 4. slða.
Alþýðufiokksfélag Reykjavíkur
suniiudagii&ii 26 p. na. kl. 2 e. h. fi
Iðnó niðri
FundareVni:
1. Félagsmál
2. Dýrtiðar málin og stjórnmálavið^
horfið
3. Dnnur mál.
FJðlsœkið stnndvisloga.
FélagsstAóraln.