Alþýðublaðið - 25.10.1941, Blaðsíða 3

LAUGARD. 25. OKT. 1941
OUBLAfHtí
ILÞYÐDBLAÐIÐ
Frurnvarp Framsóknai,{
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Simar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson, (heima), Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S Vilhjálms-
son, (heima), Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar i lausasólo
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F
Blðlparkolkirina tekinn im borð.
RAMSÓK'NARFLOKKURINN
á í fórum sínu.m gamlan og
góðan sainherja, s,em hann að
vísu er ekki að flagga með svona
hversdags'lega, en tekur. venju-
lega upp á pólitiskum hátíðum
og tyltidögum, pegar mikils þykir
við þurfa. Hefir pessi spimherji
oft reynzt Framsókn sæmilega
og stundUm bein'linis verið henn-
ar parfasti pjónn, sérstaklega til
a-llra þeirra verka, sem á góðri
ísíenzku hei'ta skítverk. ,
Þessi gam'li samherji og hjátp-
arkokku r er kommún i stafliokku r-
inn.
Síðustu missiran hefir að vísu
borið meira á pví, að Framsökn-
arnrenn v'i'tdu ekki sýna J>essium
gamfa og góða liðsmanni pann
sóma, sem honum að réttu ber
frá J>eim fyrir ö’.l ópdfaverkin,
siem hann hefir fyrir pá gert, og
er ástæðan sú, að Sjá'lfstæðis-
fiokku rinn beinlíniis „sló eign
sinni“ á kommúnista Um áramóiin
1938—39 og hefir haldið sínum
fuíla húsbóndarétti yfir peim síð-
an. En nú, pegar Framsókn hefir
ratað í nokkrar póiitískar raunir,
man bún eftir pessum gamla og
gatsl'i'tna hjálparkokk sínum og
tekur hann UJ,n borð í s,kútuna.
t tveim næstsíðust'u Tímabi.
hefir vevið prástagast á því, aý'i
AlÞýðufiokkurinn pori ekki af
hræðs',.ti við kommúnista að taka
ábyrga afstöðu til dýrtíðarmál-
anna.
úamli „KoKksi" á að matbúa
fyrir kjósendur Framsóknar sér-
stakan rétt, sem nota mætti í
næstu kosningtum handa J>eim,
sem mest eru auðtrúa og sizt
sjá gegnum blekkingamar. Þessi
réttur heitir „kommúnista-
grýla“ og er ætlaður til J>es9
að spilla gengi Alpýðuflokksins
og villa mönnum sýn. Hann hefir
oft áður verið fram borinn og
stundum reynzt sæmileg kjós-
endafæða.
En Framsóknármennirni r gæta
ekki að því, að þessi réttur er
nú kominn úr móð. Kommíúnist-
arnir erii orðnir gersamlega pýð-
ingarlaus og áhrifalaus flokkur í
íslenzkum stjómmálum. Allur
Jjorri manna hefir séð o,g skiiið
íillan hrmgsnúnánginn og hringl-
andaháttinn í pessum flokki eða
flokksnefnu. Allir hafa nú skilið,
að þetta er erlent rekald, sem
nú er orðið að hreinu strandgóssi
hér á landi. Flokkur, sem á sér
á tæpum tveim árum pá sögu, að
hafa ýmÍ9t verið með Þjóðverjum
eða á móti J>eim, á móti Bret-
um eða með peim, og hefir lagt
blessun sína yfir öll níðdngsverk
Rússa og Þjóðverja gegn lýðrsæð-
isríkjunum, en aldrei borið fram
nema nýtilega tillögu í nokkru
íslenzku máJi, heldur hringsnú-
ist rófudinglandi eftir hvaða
kastvindi sem blés frá
Rússum, hann getur ekki iengur
komið að neinum notum í ís-
lenzkri pólitík. - j
Framsókn er pví sæmst að
„munstra kokkinn ai'“ sem fyrst.
Það hæfir miklu betur að Sjálf-
stæðismenn notfæri sér það litla
sem eftir kann að vera af hinni
göm!u kunnáttu hans sér til fram-
dráttar. Línudansinn hefjr Sjálf-
stæðið erft frá kommúnistum og
pað er helzt að gamli hjálpar-
kokkurinn geti tekið pátt í lion-
um, ef hann ér þá lengur til nokk
urs nýtiur.
*
Framsóknárf.okfcurinn telur sig
ábyrgan stjórnniálaflokk • og skal
tekki í efa dregið, að hann sé pað
eða vilj'i a. m. k. reyna að vera.
f>að. En ekki lýsir J>að miikiili á-
byrgðartiifinnitngu að Ijúga pví
beinlínis upp á Alpýðuflokkinn,
sem einn allra íslenzkra stjórn-
málaflokka hefir barizt af alefli
gegn skaðræðis- og iandráða-
starfsemi kommúnis'.anna, aðbann
dansii eftir pípu ]>ess f!okks, og
viljii taka sér hans baráttuaðferðir
ti| fyrimiyndar. Fraimsóknarmenn
vita pað J>egar j>eir segja petta,
að J>eir ta]a vísvitandi ósatt. Þeir
v'ita að í pví ]>jóðstjórnarsani-
starfi sem nú heör átt sér stað
á ]>riðja ár hefiir enginin f!okk-
anna starfað jafn heilt og ein-
huga sem Aljrýðuflokkurinn. Þeir
vita, að hefði tiilögum Alpýöufl.
í dýrtíðarmálunium verið fylgt í
tÉma væri dýrtíðin hér nú smá-
munir einir hjá því sem hún er,
og þeir vita ve! að Aijiýðiiflokk-
urinn — og með hontim stendur
í pví máli mikill hluti Jjjóðarinnar
— hefir frá öndverðu verið pví
andvígur að lögbinda allt ka'up-
gjald og iaunagreið&lur í landinu.
Enda ætti öllum að ver ljóst,
að pað er ekki iögbinding kaups-
ins, sem parf til að stöðva dýr-
tíðarflóðið, heldur eftirlít, sem
gagn er að, með verðlaginu.
Og ekkert er metri sömnún fyr-
ir pví hve heiit starf Alpýðuflokks
ins hefir verið í samvinnu flokk-
anna en {>að, að lii'orki Framsókn
né Sjálfstæð’isflokkurinin getur
korai'ð með 'nokkra frambæriiega
sök á hendur honum. En til J>ess
að fi’nnia einhverja átyllu er grip
ið til kommúniistanna. Gripið til
pess', að rieyna að tortfyggja' iiina
rökföstu og heilbiigðu afstöðu AI-
pýðuflokksins með [>ví að klína
á hann einhverju upplognu sam-
bandi við kommúnista.
Finnst Framsóknaranönnum
]>et;a he'ðar;egar bardagaðferðir?
Finnst peim sæmd sinni ekki mis-
boðið með pví að reyna að vera
að vekja upp karmnú'niistadraug
ril J>ess að senda hann á andsrtæð
snga sín*?
Formaður Framsóknarflokksins
ættí að minnsta kosti að hafa gottí
af því að velta þvi fyrir sér hYört
Ekki dýrtíðarfrumvarp held
ur kosningaprógramm.
--♦ .
O RA MSÓKNARFLOKKUR-
■*• INN hefir nú eftir mi'kið
brauk og braml lagt fram á al-
pingi hið margboðaða frumvarp
um ráðstafanir gegn dýrtíðiinni.
Þar sem alpingi hefir veriðkall
að saman., að því ef til'kýnnjt
var gagngert til pess að „l.e.ysa“
dýrtíðarmálin, hefir pessara tii-
lagna, sem raunar eru frá ráð-
herra J>eim or ábyrgðin á dýr-
tíðarmálunum hvílir sérsta'klega
á, verið beðið með no'kkurri eft-
irvæntingu. Átti nú ioksins að
hefjast handa gegn dýrtiðiinini, eft
ir að sofið hafði verið á verðin-
fumi í 2 ár?
Hafi einhverjir búist við gagn-
gerðum hugarfarsbreytingum hjá
f’ramsóknarflokknum eða ráðherr
nm hans, sem lagt hafa blessun
sína yfir okri'ð á i'mnlendu ajfinrð-
unum, sem franiar öllu öðru hafa
aukið dýrtíðina í iandiinu, pá
hljóta ]>ei-r að hafa or'ðið fyriir al-
varlegum vonbrigðum.
Mann furðar blátt áfram á
peirri einui'ð Framsóknarflokks-
ins að kalla frumvarp sitt „frium-
wrp ti| laga um ráðstafanir giegn
dýrtíð'inni“, pví nánari athugnn
leiðir í ljós að dýntíðin væri
sizt af öLlu bnotin á bak afiur
eða stöðvuð með frumvarpi
l>essu„
Sönnu 'rtær hefði verið að kalla
frumvarpið „frumvarp til iaga til
]>essi aÓ tryggja Framsókn-
arfiokknuni meirihluta í sveiitar-
kjördæmum landsins við næstu
kosningar.“ Þaö er ekki að furða
þótt aðstandendur ]>essa frum-
varps fylli nú heil tölublöð Tím-
ans meö heilagri vandlætmgu yf-
ir þeim mönnum og fl'O'kkum, sem
hugsi aðeins ura kjósendadekur
og atkvæðaveiðar og hirði ekk-
ert um velferð alpjóðar! Það er
ekki að furða j>órtt fjálglega sé
talað um nauðsyn þess að allar
stéttir færi fórnir til pess að sigr-
ast á dýrtíðinni!
Þe'm er ekki klígjugjarnt J>ess-
um mönnum og það væri synd
að segja að peir hefðu ekkert
lært af áróðursaðferðuim Hitlers,
saimanber t. d- pað ]>egar peir
sfimpía alja pá, sem em á mófi
hinum göfugu tillögum Framsókn
arfto'kksins sem kommúnista. Við
skul'um gera svolírtið yfirlit yfir
pær „fórnir“, sem bændum er
annarsvegar ætlað að færa og
verkamönnum og- öðrum ]aun{>eg-
um hinsvegar.
Hiutnr bæuda.
1. Það er áreiðiinlega eftir æðri
t'lvísun' að prentarannir i Gwtien-
öerg^’haía sett prjú orð með feitu
letri í texta fmmvar.psins, pví
petta er mjög óvenjulegt í Jaga-
fmmvörpajim. Þessi orð eru DCka-
kjöt, Gænuir og uH og em tvö
pau fyrri einnig með upphafsstöf-
- ■
Jón Sigurðsson mfunjdi hafa talið
sér það samboðið að norta slík
„verkfæri“ sér til póUtísks fram-
dráttar?
um, enda eru pau sannarlega
pungamiðja frumvarpsins. j
Á árinu 1940 var verðLag á |
Snnlendum landbúnaðaraflur'ðUm
miskunarla'ust skrúfað upp langt
umfram pað, sem kaupgjald
hafði hækkað og miklu meiira en
erlendar matvörur hækkuðu. Þarf
ekki að rekjia pá sögu fyrir les-
endum Alpýðublaðsins. Ofan á
þetta háa verð bættist svo nálega
5 milljón króna verðuppbót af
Bretapeningunum frægu, en mest-
u:r hluti peirra var e'ns og kunu-
ugt er gneiddur bændum, sem
verðuppbót: á útflutningsafurðir
þe'rra.
Nú gerir frumvarp Eysteins
Jónssonar ráð fyrir að stofna
„dýrt’íðarsjóð" með 8 millj. kx.
framlagi úr ríkissjóði og á að
verja fé úr sjóðnum eftir pví
sem pörf knefur til pess, að verð-
bæta útflutningsvöiiu laindbúnað-
arins framleiddar árið 1941 á
þann hátt sem hér segir: „Dilkai-
kjöt svo að pað nái samia verði
og kjöt innainlands af framleiðslu
ársins 1941. Gærur og Ull, svo
að sama verð fáiist fyrir pær
vörur og fékkst fyrir ]>essar af-
urðir framlejddar áriö 1940.“ —
Auðvitað enu verðuppbæíurnar —
p. e- BretamiIIjónirnar _ taldar
hér með í því verði, sem „fékkst
fyrir Jiessar afur'ðir" 1940.
Ætli pað geti ekki orðið lítið
eftir af 8 milij. krónunium til
dýrtíðarTáðstafananna, pegar búið
er að gre'ða bændum verðupp-
bætur eftir Jxes'sum reglum?
Menn eru beðnir að muna pað
að kjötverðið, sem miða á við
verðbæturnar á útfiutta kjötið er
kjjötverðið í sumar, sem er drjúg-
um hærra en kjötverðið í fyrra,
156»/o hærra en fyrir strið, (á
sama tíma, sem kaup verkamanna
hefir hækkað uim 66<>/o).
2. En e'ga ekki landbúmaðaraf-
urðirnar að vera óbineyttair í verði
í næiri heilt ár? spyrja menn.
Jú k'jötverðið, sem nú er búið
ákveða eins hátt og fyrr segir,
á að- vera óbreytt f iam aðnæstu
sláturtið! (en pá á kjötverðlags-
nefndin að fá orðið aftur), auð-
vitað að viðbættum riflegtum árs-
tíðarhækkunum, og kartöfiurnar
sem búið er að hækka tim 150%
eiga líka að haldast óbreyttar
í verði þrngiað til næsta U'ppskera
kemur! — auðvitað einnig að
viðbættri rífiegri póknun fyrir
geymsiukostnaöi, og að undan-
teknu pví að nýjar kartöfirtir, sem
koma á markaðinn í júlí og
ágúst næsta ár má selja 'á 1,50
kr. hvert kíló!
Eftir eru pá aðeins mjólkturaf-
urðirnar einar, sem raunverulega
mega ekki hækka, en ætli pað
verði pá bannað að selja þær
setuliðiniB?
3. Þá á að trýggja bændtan
kaupafólk næsta siumar fyrir
sama kaupgjald og gert var í
suimar, hvort sem dýrtíðin kann
að hafa aukist um 66»/o í viðbót
eða ekki.
4. Vitanlega eru pað smámunir
að lækka á flutningsgjöld á til-
búpuro áburði og fóðurbæti, sem
bændur purfa að kaupa inn 20»/o,
frá pví, sem pau eru nú.
5- Sömuleiðis tekur varla að
geta j>ess að bœta á í kaupliags-
nefnd fulltrúa frá Búnaðarfélagi
islands (til pess að hafa hemil
á hækkun vísitölunnar senniiega).
Kannske að síðar komi breyting-
artililaga um að nefndinni beri
að starfa eftir leiðbeiningum við-
skiftamálaráðherTans ?
Þetta eru: nú fórPimar sem
bændumir eiga að færa til J>es9
að ráöa niburlögum dýrtíðarinn-
ar. Dettur nokkrtim í hug að
tala um atkvæðaveiðar eða kjós-
endadekur eða samikeppni í lýð-
skrunii? Nei, petta eru tillögur
mannarma með ábyrgðart'lfinn-
ingamar, enda er pað sannað af
forananni Framsókinarflokksins að
nákvæmlega petta hefð' Jón Sig-
urðsson ibrseti lagt til, ef hanlrv
hefð' lifað.
Hlntnr verkamannn.
Hlutur verkamanna og annara
launþega er í stuttu mál' sá,
að hvað sem dýrtíöin kann að
aukast, má kaup þeirra ekki
hækka frá pví sem nú er. Þetta
parf ekki mikilla skýringa við.
Helstu innlendar afiurðir hafa
hækkað sem hér segir:
Kindakjöt, nýtt 156%
Mjólk 100%
Kartöflur •150%
Smjör 155%
Saltfiskur 208 o/o
Nýr fiskur 70- -107%
sé miðað við hið opinbera há-
marksverð á nýjum fiski, en
hækkunin er nákvæmlega helm-
ingi imeiri á frystum fiski sem
oft og tíðurn er h'ð eina sem
fæst í fiskbúðunum. Kaupið má
hinsvegar ekki fara fratm úr 72<>/o
lxækkun. Þetta h’.utfall á milli
afurðaverðs og kaupgjalds á að
festa í eitt ár.
En öil önnur útgjöld verka-
manna svo að segja, að undan-
skilinni húsaleigunni, sem ráð-
herra Alþýðuflokksins hefir haft
aðstöðu til að geta haft tomil
á, mega hækka án pess að verka-
menn og aðrir launj>egar fái fyr-
ir pað nokkrar bætur.
En hverjar eru tryggingar laun-
peganna fyrir því að dýrtíðinauk
ist ekki frá því sem nú er?
Tryggingin er himn svokallaði dýr
tíbarsjóður, sem fyrr var getið.
En miklar ]íkur éru tiil að mestur
hluti hans eða jafnvel hann all-
u:r fari í verðuppbætur til bænda
sem é'ga skilyrðislausa forgangs-
kröfu á hann.
Allar líkur benda til pess að
útlendu vöriumar geti hækkað
mjög thfinnanlega á næstunni,
J>egar vöruþturö verður erlendis
og skipaskorturinn fer að gera
meira v>art við sig, ekki sízt ef
Bandaríkin lentu í striðinu, sem
allar líkur erti til.
Þær nauðsynjavöruri sem festa
á i verði til 1. sept. 1942, eru
©kki nema í mesita lagi heipúng-
FA á 4. sfðtt.