Alþýðublaðið - 29.10.1941, Page 2

MIÐVIKUDAGUH 29. okt 1941
I,-------UM DAGINN OG VEGINN —
Á ársafmæli Þjóðkórsins, hól og hamingjuóskir. Skaðabóta-
nefndin fer nú aftur að starfa. Bréf um garðlöndin frá Garð-
| ari. Nokkur orð um einkennilega framkomu stjórnar „Bauða
Krossius“. Niðursadtaða Ikjötið og Reykvíkingal-.
ATHUGANIR HANNESAR Á HORNINU.
Söngfólk:
Enn vantar nokkrar góðar kven-
og karlaraddir í Söngfélagið
Hörpu. Upplýsingar á akrifstofu
Alþýðuflokksfélagsins frá kl.
3—7 síðd. sími 5020 og enn-
l'remur hjá söngstjóranum hr.
Robert Abraham, Bjarnarstíg 9
frá kl. 8—9 síðdegis.
Eflskar
kvenregnhlílar
DÝRTIÐARTILLÖGUR
ALÞÞÝÐUFLOKKSINS
Framhald af í. síðu.
verðhækkunar vörunnar méiri
að supphæð en tíðkaðist í við-
komandi vöruflokkum eða við-
skiptum fyrir 1. sept. 1939 við
sölu á sama vörumagni, að við-
bættu hæfilegu álagi vegna
aukinnar áhættu og kostnaðar
við sölu vörunnar. í því skyni
ákveður hún hámarksverð á
vörurn eða hámarksálagningu,
þar sem ekki verður komið við
ákvörðun hámarksverðs. Þó má
aldrei ákveða hærri álagningu
á kornvörimi, kaffi og sykri en
30% af innkaupsverði (cif). sam
tals í smásölu og h'eildsölu. Við
verðlagsákvarðanir skal ríkis-
verðlagsnefnd njóta aðstoðar
þinna gömlu verðlagsnefnda,
og er þeim skylt að láta henni
í té allar þær upplýsignar, er
hún óskar eftir.
Óheimilt er að taka hærra
flutningsgjald fyrir kornvörur,
kaffi, sykur og hráefni til
smjörlíkis. og kaffibætisgerðar
með íslenzktmi skipum eða
skipum, s’em leigð eru af ís-
lenzkum aðiliun, heldur en þau
flutningsgjöld, sem tekin voru
af Eimskipafélagi íslands fyrir
flutninga á þessum vörum frá
Kaupmannahöfn 1. sept. 1939.
Nú telur ríkisverðlagsnefnd,
að þessi farmgjöld séu of lág,
og skal þá greiða uppbætur á
þau úr dýrtíðarsjóði, eftir á-
kvörðun nefndarinnar, og sé þá
tekið tillit til afkomu skipaeig-
enda árið 1940.
Til ársloka 1942 skal fella
niður tolla af: baunum, ertum,
linsum, hveiti, rúg, rís með hýði
eða án hýðis, byggi, höfrum,
maís og annarri ómalaðri korn-
vöru; mjöli: úr hveiti, úr rúgi,
úr rís, úr byggi, úr höfrum, úr
maís og öðru ótöldu, sykri, strá-
sykri, höggnum sykri (mola-
sykri), sallasykri (flórsykri),
púðursykri, steinsýkri (kandís)
og toppasykri, kaffi, óbrenndu
og brenndu eða brenndu og
möluðu. Enn fremur af efni-
vöriun til smjöríkis. og kaffi-
bætisgerðar; ákveður fjármála-
ráðuneytið, hvaða vörur toll-
skrárinnar falla þar undir.
Kíkisstjórninni er heimilt
m'eð reglugerð að Ieggja sér-
stakt útflutningsgjald á ís-
lenzkar afurðir, sem fluttar eru
út úr landinu og seldar eru með
stríðsgróða, og má ákveða
gjaldið allt að 10 af hundraði.
Er ríkisstjórninni heimilt að
ákveða mismunandi hátt gjald
af hinum ýmsu útflutningsvör-
Um, miðað við framleiðslu-
kostnað og söluverð.
Til þess að standast útgjöld
af ráðstöfunum, sem ákveðnar
verða samkvæmt lögmn þess-
um, skal stofna sérstakan dýr-
tíðarsjóðs.,1 sjóðinn skulu renna
útflutningsgjaldið og álagið á
ttekju. og eignaskattinn, sem
þegar hefir verið á lagt. En auk
þess hafi dýrtiðarsjóður þessar
tekjur:
1) 8 millj. kr. framlag úr rík-
issjóði, er greiðist með jöfnum
afborgunum mánaðarlega á
tímabilinu 1. nóvember 1941 til
1. apríl 1942.
2) Tekjur af stríðsgróðaskatti
af skattskyldum tekjum ársins
1941.
3) Leggja s.kal sérstakt gjald
á þær kornvörur, kaffi og syk-
ur, sem úthlutað er sérstaklega
til veitingaliúsa, iðnfyrirtækja
og brauðgerðarhúsa (þ. e. um-
fram skömmtunarseðla al-
mennings, en þeir verða vitan-
lega skattfrjálsir). Gjald þetta
skal nema: Fyrir kornvörur á
kg. kr .0,20, fyrir sykur 0,30,
fyrir kaffi á kg. 1,50. Auk þess
skal Ieggja á þessar vörur gjald,
sem n'emur á hvert kíló sem
næst þeim farmgjalda- og tolla
ívilnunum, sem veittar eru á
hverjum tíma samkvæmt ákvæð
um laga þessara. Skömmtunar-
skrifstofa ríkisins sér um inn-
heimtu á gjaldi þessu, og má
krefja það sem stimpilgjald af
skömmtunarseðlum þeim, er
skömmtunarskrifstofa ríkisins
úthlutar sérstaklega þessum fyr
irtækjum.
4) Frá gildistöku laga þess-
ara og til ársloka 1942 skal gjald
það af kvikmyndasýningum,
öem greiða ber samkv. lögum
um skemmtanaskatt og þjóðleik
hús, innheimt með viðauka, er
nemu 25% af andvirði seldra
aðgöngumiða.
Nú telur ríkisstjórnin eigi
nauðsynlegt að ráðstafa öllu fé
dýrtíðarsjóðs, og skal þá af-
gangurinn lagður í sérstakan
sjóð, er notaður verði til verk-
legra fiamkvæmda og atvinnu
aukningar, þegar lokið er heims
styrjöld þeirri, er nú stendur
yfir.
Nú þykir sýnt, að eigi muni
vera nægilega miklar birgðir af
nauðsynjavörum á hverjum
tíma, og er þá ríkisstjórninni
heimilt að kaupa birgðir af nauð
synjavörum og sjá um dreif-
ingu á þeim.
(Sjá ennfremur greinargerð-
ina fyrir frumvarpinu í auka
blaði Alþýðublaðsins í dag).
xxxx>x<xxxxx
Islenzku, stærðfræði og ensku
kennari Guðgeir Jóhannsson,
Hringbraut 171 sími 5117,
heima eftir kl. 7.
xxxxxxxxxxxx
Utbreiðið
Alpýðablaðið.
MóTMÆLl LAUNASTÉTTANNA
Framhald af 1. sfðu.
i'ð, sem ræður dýrtíðinni, held-
ur dýrtíðÍTi, sem veldur hækk-
un kampgjaldsins. Sanngjamari
leið geta ekki launþegar fariö í
kröfum sinum-
2- Það hafa engir þeir atburð-
ir gerst í kaupgjaldsmálum, síð-
an samningarétturLnn var gefinn
frjáls, sem réttlæti það að hann
sé aftur tekinn af verklýðsfé.Iög-
unum- Þvert á móti hefir komið
í Ijós, að verkalýðsfélögin yf-
irleitt Ixafa sýnt fyllsta þegnskap
i öllum -málum 'Og skipað þeim
á þann hátt, sem best hentar
eins og atvinnumálum þjóðar-
innar er háttað á þessum tímum.
Og að verkalýðsféiögin hugsa
ekki til neiinna vemiegra breyt-
7nga á næstunni .sannast bezt á
því, að ekki meir en 5—6°/o af
verkaíýðsfélögunium hafa sagt
upp samningum. fyrir næsta áx,
en nú er komið fram yfir þanrt
tíma, sem það átti að vera-gert.
3- Fundurinn lítur svo á að hin
rétta leið í [>essum málum og
alltaf hin færasta, sé samninga-
leiðin. En beiiting þvingunar-
ráðstafaina óhyggileg og ósam-.
ræmanleg lýðræði og frjálshyggu
mennningarþjóðar.
Ofanrituð ályktun var samþykt
með öi!um atkvæðum fundar-
manna á fundi Verkaiýðsfélags
Akureyrar á sunnudag-1.
„Fundur í VeritamíæmKiíélagmu
Bárain á Eyrarbakka, haldinn 27
okt. 1941 .mótmælir eindregið
framkomnu frv. til laga, frá Ey-
steini Jónssyni, par sem um er
að ræða árás á kjör launasfétt-
anna í landinu, og skorar á al-
þingi að fe'Ja frumvarpið.“
„Stjórn Trúnaðarráðs V. K. F.
Framfííðin, Hafnarfkði, samþykkti
á fundi sínum 25- ökt. s. 1. svk>-
felldá ályktun:
„Mótmælum algeriega frum-
varpi því, sem fram komiö er á
alþingi um lögfestiingu á grunn-
kaupi, eða aö samningsréttur
stéttarfélaganna sé á niokkurn
hátt skertur.“
Veritai ýðsiéla-gið SkjöLdur á
Fl.ateyri mótmælir ákveði'ð og
eindregið frxtmvarpi Eysteins
Jónssonar um lögfestirigu kaup-
gjalds og fleira. Gefar félagið í
fyrsta lagi ekki séð, að nokkur
trygging sé i frujnvarpinu fjviir
heftingu1 dýrtíðarinnar. í annan
stað bendir félagið á, að kaup-
gjaldið er afleiðing vaxandi dýr-
tíðar, en ejkki orsök, og því á-
stæðulaust að lögfesta kaupið og
taka launastéttirnar þannig ernar
út úr. Skorar féiagið því á alþingi
að fella frumvarpið tafariaust-“
„Nót, téLag neiiavinnufólks mót-
mælir harðlega fram komnu laga-
frumvarpi Eýsteims Jónssonar um
að svipta verkaiýðsfélögin sajnn-
ingafrelsi um kaupgneiðslur og
banna hækkun dýrtíðariuppbótar í
samræmi við vísifölu. Telur fé-
lagið állar' tillögur ti)l þess að
traðka á .sjálfsákvörðunarréttt
verkalýðsféjaganna heinan fjand-
skap við verkajýðinn og skorar
á hið háa alþingi að fella allar
slíkar tillögur.“
„ Vei kamanjtalélag Riaafarhiafn
ar mótmælir eindneg'ið fram
komnu frlumvarpi á alþingi. um
verðfestingu kaupgjalds-"
Vehkalýðsfélagið Jöbull í Ólafs-
víb sendir • eftirfarandi til Al-
þýöusambandsins:
„Samþykkjuim áskorun yðar til
JÓÐKÓRINN hefir haldig upp
á ársafmæli sitt í útvarpinu.
Ég held að hann sé eitt af vin-
sælustu dagskrárefnum útvarps-
ins. Og það er áreiðanlegt, að Þjóð
kórinn er eitt það allra bezta, sem
útvarpið hefir fundið upp á. Þjóð-
kórinn hefir náð, í fleirum en ein-
um skilningi, eyrum allrar þjóð-
arinnar. Ég veit af fjölda heimila,
sem telja það hátíðiskvöld, þegar
Þjóðkórinn syngur. En ég vil biðja
hann að syngja svolítið meira af
léttum og skemmtilegum lögum en
liann gerir. Svo óska ég honum til
hamingju með afmælið og árna
honum alls hins bezta.
ÉG HEFI FENGIÐ þær upplýs-
ingar, að ástæðan fyrir því, að
nefndin, sem á að meta tjón, sem
verða kann af völdum árekstra
milli íslenzkra og erlendra bifreiða
o. s. frv., hefir ekki komið saman
í næstum allt sumar. er sú, að
einn nefndarmanna, Carl Finsen
sagði af sér í sumar og það hefir
lent í undandrætti hjá dómsmála-
ráðuneytinu að skipa mann í hans
stað. Þessa get ég hér af tilefni
þess að þetta var gert að umtals-
efni hér af einum bréfritara mín-
um. Nefndin mun nú koma sam-
an, því að búið er að skipa Giss-
ur Bergsteinsson, dómara í nefnd-
ina 1 stað Finsens og liggur mikið
verkefni fyrir hjá henni til úr-
lausnar.
„GARÐAR sendi mér eftirfar-
andi: „Ég þakka garðyrkjuráðu-
nauti fyrir athugasemd hans, því
hún ber það með sér að honum er
ant um garðana eins og mér. En
því miður hefi ég aldrei orðið þess
var að garðlandi þessu sé lokað
og varð því undrandi er ég las
þetta um lokunina. Og ég fullyrði
að eitt hliðanna að norðanverðu
hefir verið opið mest allan þann
tíma, sem liðinn eru síðan garð-
landið var girt. Það þarf sem sé
að loka hliðunum með lásum svo
að garðlandið verði eigi lengur
opin braut milli Lauganesvegar og
Suðurlandsbrautar. Fólk nennir
ekki að loka hliðunum, þótt það
fái áminningar. Og garðarnir koma
eigi að fullum notum fyr en þeir
eru friðaðir fyrir umferð almenn-
ings. Hví ekki að loka með lásum,
og láta leigendur fá lykla gegn því
að þeir greiði kostnaðinn?“
MIG LANGAR að gera fyrir-
spurn til stjórnár Rauða Kross ís-
lands: Fyrir nokkru síðan birtist
í einu dagblaði bæjarSns mikil
grein eftir Niels Dungal prófessor.
Skýrði prófessorinn frá því að hann
skrifaði greinina eftir tilmælum
frá formanni Rauða Krossins til
þess að .koma efni hennar fyrir- al-
menningssjónir. Efni greinarinnar
var mjög athyglisvert og snerti alla
bæjar.búa, enda leitaði Rauði Kross
inn til þeirra nieð tilmælum um
hjálp og aðstoð.
EN Rauði Krossinn, eða stjórn
hans, virðist hafa mjög einkenni-
legar skoðanir á afstöðu sinni til
bæjarbúa og hlutverki og' starfs-
aöferðum þessa fræga alþjóðafé-
lagsskapar. Stjórn félagsins hefir
aðeins snúið sér til þessa eina blaðs,
en ekki talað neitt við önnur blöð.
Lýtur helst út fyrir að þetta eina
blað sé einkamálgagn stjórnar fé-
lagsins og hún telji að hún þurfi
ekki að eiga neitt undir öðrum
/blöðum um málefni sín, sem þó
snerta alla jafnt, hváða stétt sem
þeir eru í eða hvaða flokk sem þeir
skipa. Það er alveg áreiðanlegt, að
hvergi í heiminum myndi stjórn
Rauða Krossins haga sér þannig.
ríkisá.tjómaTÍTinar, sem 'ttrn get-
(txr í bréfi yðar.“
ÞESSI LÍKNARFÉLAGSSKAP-
UR, sem nær um allan heim fprð-
ast það af öllum mætti að sýna
hlutdrægni eða pólitískan lit. Hann
starfar í öllum greinum hlutlaust,
enda nýtur hann virðingar sinnar
ekki síst þess vegna. Skyldi mað-
ur ætfa að einnig hér á landi væri
þetta nauðsynlegt fyrir Rauða
Krossinn, hvað sem líður skoðun-
um og pólitískum afstöðum helztu
manna í stjórn félagsskaparins. —
Stjórn félagsins ber í öllum mál-
um, sem snerta ahnenning að snúa
sér til allra blaða jafnt og gefa
þeim jafnt tækilæri til að styðja
að málefnum félagsskaparins. Og
mér vitanlega hefir aldrei borið á
því að blöðin sýndu þessum ágæta
félagsskap annað en velvild og
stuðning. En hversvegna hagar
stjórn félagsins sér þannig?
H. Þ. SKRIFAR MÉR á þessa
leið: í haust voru Reykvíkingar
hvattir til-að kaupa ekki kjöt tíl
niðursöltunar, því að kjöt myndi
koma hingað niður saltað og myndi
reynast ódýrara að kaupa kjötið
þannig. Ég fór eftir þessu, en mér
bregður heldur en ekki í brún
þegar ég get ekki fengið nema heil
tunnu af kjöti. Skoða ég svona að-
ferð ekkert annað en argvítugt
,,plat“, sem ekki sé hægt að þola“.
EF HÉR er rétt frá skýrt, þá
er illa farið. Vonandi gefa þeir
menn, sem hafa þessi mál með
höndum einhverjar skýringar á
þessu og tek ég þær gjarnan til
birtingar. ,
Hannes á horninu.
Söpr Nazreddifls.
Þorsteian Gisiason flýddi,
NÝLEGA eru homnar á mark-
aðinn sögur Nazreddins,
týrkiieákar gamansögu'r lum Naz-
reddin skóJameistara, í þýöingv
Þorsteins, Gíslas-onar, en útgef-
andi' er hi. Leiftur.
•Kímnisögur jressar eTu þekktar
víða um heim og hafa hlotið
•miklar vinsældir. Fjalla þær um
Nazreddin skölameistara, tilsvör
hans og brögð hans, þegar hann
var að teika á nágranna sína.
Sögurnar ttm Nazreddin eru eink-
am fyrir börn og lun.g'jinga, en
jafnframt geta fuitorðnir húft
gaman af þeim, svo sme’.lnar eru
[>ær og skemmtilegar.
GUNNAR BEN. DÆMDUR
Framhald af 1. síðu.
tun Mr. Owe Hellyer í sambandi
við brezka fisksölusamninginn.
Hæstiréttur dæmdi Gunnar í
15 daga fangelsi óskilorðsbund-
ið.
I undirrétti hafði1 Gunnar verið
idæmdur í 200 króna sekt-
Sækjandi málsins var Guðm-
I. Guðmundsson hrm-, en verjandi1
Pétur Magnússon hfm-
Unga fsland
7. tölublað 1941 er nýkomið út.
Efni: Hvað finnst ykkur? kvæði
eftir Stefán Jónsson, íbúar heiðar-
in'nar, eftir P. Bangsgaard, Storm-
urinn, eftir Stepas Zobarskas, Frá
meginlandinu myrkra eftir Sigurð
Helgason o .m. fl.