Alþýðublaðið - 01.11.1941, Blaðsíða 3

LAUGARD. 1. NÓV. 1M1.

Ritstjóri: Steíén Petursson.
Ritstjórn: AlþýðBhúsinu við Hverfisgotu.
Símar: 4902. Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét
ursson, (heima), Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjáljns-
son, (heima), Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. — lö aurar i lausasölu
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H F
FINNUR JÓNSSON:
Þegar Ólafnr Thors vildi fð AlfifAuflokk-
loo til að vera með að Iðgbiada kanpið.
-—:—♦--i—
Ráðherra Alþýðuflokksins sagði þvert nei.
* \
ÓttiDB við raflnhætar dýrtiðarráðstafanir.
EIM hefir orðið svaxafátt,
blöðrnn Framsóknarflokks'
ins og Sjálfst.æðisfltok'ksins, við
tillögum þeim. sem AlþýðufJokk-
urinn hefir lagt fyriír alþjngi í
dýrtíðarmálunum. Þau kjésa ber-
sýnilega að tala sem minnst utm
þær, ef verða miætti, að hægt
væri að hald^ þeim leyndum fyr-
ir sem stæ'stuim hópi íesendanna.
— Það eru ekki nema ógnar ó-
merkilegar blekkingar, sem Tím-
inn hefir haft fram að béna í
sambandi við þær, og Morgun-
blaðið eklíert annað en bláber
ósannindi um mnihald þeirra- Og
slíkt kallast pólitískar röki'æður
um eitt mesta alvörumál þjóð--
arinnar á okkax dögum.
SHkar undirtektir Framséknar-
flokksins og SjálfstæðisfIokksin*s
koma Alþýðuffokfcntum að vísu
ekki á óvart. Því að í tillögum
hans er svo fyrir séð, að ef þær
yrðu samþykktar, þá mytidi foks-
ins alvara verða gerð úr því, sem
hinir fíokkamir hafa aðeins tal-
að um, en aldnei viljað neitt til
vmna, að takast mætti: að stöðva
dýrtíðarflóðið. Það kostatr að
vísu nokkra skattlagningU1 stríðs-
gréðans og allt önnur tök á vei'íð-
laginu í landmu en þau vettlítnga-
tök, sem h'mgað til hafa verið á
þvi hðfð.
En þetta tveunt er einmitt það,
sem forsprakkatr Sjálfstæðis-
flokksins og Framséknarflokksins
hafa, þrátt fyrir aDt hjal um
naiuðsyn þess að halda dýrtí'öiimi
í skefjum, aldiei viiljað undir-
gangast, af því áð það myndi
koma dálítið við stríðsgiéða
þeirra stétta, sem þeir treysta á
sér til pólitísks fylgis- Þeir hafa
í rauninni ekkert aimað viljað
gera en að lögbinda Oig lækka
kaupgjaldið, sem Laíunastéttir
landsins fá fyrir vimnu sína. Með
því hefir átt að skapa möguleika
fyrir stríðsgróðastéttirnar til þess
að skara áfram eld að sinni
köku um stund — á kostnað
launastéttamna. Um nokkm raiun-
háefa dýrtíðarxáðstöfun er þar
vissulega ekki að ræ'ða, meðan
ekki ern reistar skorður við á-
framhaldandi verðhækkuin lífs-
nauðsynija í land isniu. En ef slíkar
skorður vænu reistar við henni,
þá kæmi það vitanlega af sjálfu
sér við núverandi skiipun kaup-
gjaldsmálanna, að kaupgjaldið
myndi jafnframt hætta að hækka-
Er því algerlega óþairft að fog-
binda. það til þess að halda dýr-
tíðinni í skefjum, nema því að
eins að reynt yrði að knýja fram
g ru nnkáup shæk.kun. En ekkert
bendir til þess, að það sé fyrir-
h'ugað, að minnsta kosti v'ið í
hönd farandi áramét-
Allt þetta vita blöð Framsékn-
arflokksins og Sjálfstæðisffokks-
ins- Þess vegna tneysta {>a'ui' sér
ekki út i neinar röktæður um
dýrtiðartillöguir Alþýðntflokksins.
I stað þess reyna þau að rægja
þær fyrir bændum og sjómönuum
með blekkinguni eða beinium ó-
sannind'um, eins og þegar hefir
verið sagt.
VitanLega er Tímanum verst
við tibögur Alþý'ðUftokksins um
að sameina verðlagsákvarðaniTin-
ar og verðjagseftirlitið hjá einni
ríkisverðlagsnefnd. Það myndi að
vísu gera enda á \ærðhækkunar-
skrúfunni iunalands, <en einmitt
það vill Framsóknarblaðið eklti
með nokkru móti gera. Því að þá
væri ekki lengur hægt' aö halda
áfram hinni gegndariausu verð-
hsekkun á afmrðum bændai, sem
hefir verið ein aðalors&k hinnar
sívaxandi dýrtíðar. ,,Með slíku
fyrirtooimilagi,“ seigir Tíminn í
fyi-radegi, „er bændum algerlega
nieínað# að ráða nokkru um það,
hvað þeir fá %rrir vinnu sina, en
venkamenn eiga að hafa frjálsar
hendur fil að knýja fram kaiup-
hækkanir. önnur stéttin á að vei'a
bundini, hin á að vera frjáls."
Þetta þykir Tímanum nýstárleg
jafnaðarmeirnska. En veit lrnnn
þá ekki, að grunnkauip verka-
manna er bundið með samning-
um og dýrtíðanuppbét þein'a af
vfsitölunni? Með hváða • siðferðis-
tegum nétti getiur hann því talað
þannig, þó að lagt ,sé til, að
það ©inræðij, senr fulltrúar bænda
hafa nú um verölag á kjöti og
nijólk. sé skert tiil þess að geta
haft Iremil á dýrtíðinnii? Og
hvernig hugsar hann sér yfir-
ieitt að hægt sé að stöðva verö-
hækkunina í landiniui,. ef verð-
laagsákvarðanhrniar eru ekki tekn-
ar úr höndwm hinna einstöku
stétta? Máslt'e Tíminn vilji held-
ur veíta verkamönnium sömu aö-
stöðu tii þess að ákveða kaupið
upp á sitt eindæmi eins og
bændur og fuljtrúar þeirra á-
kveða nú vtórðlagið á kjötið og
mjólk? T. d. með þvi að stofn-
uð yrði sérstök kauplagsnefml.
.skipuð fylitríium verkarnanna að
meirihluta? Hún væri a|veg sam-
bærileg við ver'ölagsnefndir
bænda. Nei Tíminn ættf áreiðan-
lega að i tala sem minnst um
jafnabarmenn sk ui, á meðain hann
heimtar sjálfdæmi fyrir bændur
í verðlagsmálum þeirra, en vill
ekki einu sinni leyfa verkamönn-
um að semja vlð atvinmurekend-
ur lum fcaup ^itt, heldur ákveða
kaujpið beinlínis íneð lögurn.
Um Morgunblaðið skylidi mað-
ur ætla, að það tæki í öllu falli
tillögunni Um ríkisverðlagsnefnd
með sæmilegum þökkiuim. Því að
það er ekki svo langt síðani, að
það viðurkenndii, að allar dýr-
tiðaiTáðstafanir myndu feoiua að
litlu háldí, ief verðtlagseftiTlitið
. yi'ði iekki sameinað á einni hendi.
En að vísu var það þá að afaaka
Frh. á 4 síðu.
|^LAFUR THÓRS lagði mjög að Alþýðuflokknum að
samþykkja lögbindingu kaupsins á fundi, sem haldinn
var í stjórnarráðinu 18. okt. s. 1. Ráðherra Alþýðuflokksins
neitaði þessu afdráttarlaust, svo sem hann hafði gert frá
öndverðu.
Afstaða Alþýðuflokksins er alveg hrein í þessu máli en
Sjálfstæðisflokkurinn vildi lögbinda kaupið, ef Alþýðu-
flokkuririn fengist til þess að vera með í því.
Manna á rneðal þykir venju-
lega ekki viðeágandi að gera
einkasamtöl að opiraberu' um-
talsefni, og hið sama gáldir um
samningastörf, siein fara fram í
nefndum, sé slikit eigi ákveðið
fyrir fram- Ásftæðan fyrir hinu
síðarniefnda er sú, að ef menn
eiga á hættu að umræðumar séu
gerðar heytírafcuninar, jafnvel úr.
lagi færðar, myndu menn fnek-
ar varast að segja allan sihn
hug og það torvelda allt sam-
starf og samoiniga.
Út af þessui var brugðið á al-
þ.ingi fyrir raokkrum dögum þeg-
ar ólafur Thors a'tvinnumála'ráð-
.herra gerði þannig að umtalsefni
samningafusid, sem , haldinn var
í stjémarráðinu 18- þ- m., að
ekki verður við því þagað- Auk
ríkisskjómariiman: vom vi'ðstadd-
ir: Árni Jónsson frá Mítla, Bern-
harð Stefánsson, Haraildur Guð-
mundsson, Ingimar Jónsson og
%
Þar sem Úlafur Thors hefir á-
alþingi -eigi skýrt: Tétt frá því,
sem gerði'st í rikisstjórn áðuir en
máJið var lagt frarn á Blþingi,
vi] ég bæta niokkuð úr urn fr'á-
sögn haras af áður nefndum
fundi.
Þegar forsætisráðlrerra hafði
lokið frumræðu sinnii, sem var
yfi'riit uim gang málanna og til-
lögur Frauisóknarflokksins,
kvaiddi iélagsmálaráölierTia, Stief-
án Jcfli. Stefánsson, sér liljóðs
og,-lýsíti afstöðu Alþýðufloikksins.
V'ifnaði hann tiil fyrri ummæla
sinna uim, að hanii væri algeriega
mótfallinn löghindiingn kaup-
gjalds og banni gegn hæfckun
dýrtíðaTuippbótaT í samræmi við
vísifölu. Sagði hann, að öðrUnn
ráðherrum væri kunn ]>essi af-
staða. frá fyrri funduim í rfkis-
strjórninni, og mótmælti því eng-
inn. Aðspurður, hvont haran væri
eigi fáanlegu'r tíl að ganga inn á
kaupbindingu, ef leyfð væri, stig-
hækkandi* dýntíðaruppiböt, þó
aldrei fulll, kvað félágsmálaráö-
hierra þvert nei við- Sagði hann,
að ef menn tryðu á að árangur
næðist til þess að halda niðrí
dýrtíðinni með þeim ráðuim, sem
gefið er í frumvár.pi Framsóknar-
manna, myndi nást svipaður eða
sam.i árangur þó ka»p eigi værí
lögbundið- Hækkup dýrtíðampp-
bótar væri afleiðing dýrtíðarinn-
ar en ekki orsök lienaiar. Sér væri
eigi kunmugt um að weiin akla
væri uppi meðal verkálýð'sfelag-
anna uim að segja upp samning-
úm, og þé að uokfcur félög hefðu
gerf það, væra, hin félögin snœkltu
fleiri, sem ekbi hefðu sagf upp.
Um frjálsa samninga eða sam-
fcomulag mQli ríMsstjómar og
stéttarfélaganna tallaði félagsimála
ráðlrtóTra ekki. og enginai þarna
á fundinium, svo ég heyrði-
Ólafur Thors ræddi mjög wm
lögbindingu' kaupgjallds oig var
hennar fýsandi- Lagði hann tals-
vert fast að félagsmálaráðhtórra
að vera með í þessu, en þvi var
algerlega neifað af hans hálfu.
Sagðist ólafur Ttoors tneysta sér
til að sannfæra venkaimfinn urn
að þeir hfifðu, hag af þessui,
minnsta toosti ef dýrtiðaruppbót
fengist nokkuð stighækfcu'ð, þó
ekki fuJl- Fjámrálaráðl'wrra tal-
&ðr nokkuið á sömU Jeið, ©n var
þó mun óákveðnari um lögbind-
i'ngu kaupsins »en ólafur. í
Fundinlum laiuk svo að forsætis-
ráðherra lýsti stefnu Framsóknar-
manna svo sem hún h.efir komið
ffram í frumvarpi þeirra. Félags-
máiaráðherra iýsti stefnu Alþýðu-
flokksins, svo sem henni er lýsf
hér að frarnan, em ráðherrar Sjálf
sfæðisflokksins voru ekfci undir
það búnir að svara því hver væri
sfeffna hans .,þó að vilji þeirra
einkum Ólafs Thors væri ákveð-
inn með lögfestingu kaiupgjalds-
ins.
Á umræðum á aiþingi villdi Ól-
affur Thoís fjaskja fé]«gsniál»ró&-
herra inn í pað, að hamn hfiPÖi
ekki gert verulegan ágr©ining
nm fögbðnöiiigli ka«ps|ns ogsagðÉ
að hann hefði verið ,,viðmæl-
andi“ um það og jafnvel sflung-
i'ö upp á stighækkun dýrtiöa**-
uppbótar. FélagsmálaxáðhtóMi
neifaði afdráttarlaust að nokknr
fótur væri fyrir þessu, og vitnaði
Eysteánn Jónsson m»ð honumunt
að hann hefði alltaf tekið ilM.
i þetta og sagði að þegar tókkart
Mt hefði verið á félagsmálaróð-
* herranum hefði vetið ákve’ðið a ð
Mta tíl skarar skríðai.
Kemur þfitta alveg heim vi*
skýrslur þær er félagstnólaráS-
herra hefir gefið ofefcur fSokksj-
mönmum siruum, sem fylgst höftira
með miálmui ffrá öndverðu og
ættu þannig að vera með ölltt
kveðin niður sú kviiksaga Sjiilf-
stæðisflokksins að bmdla Alþí-
eða ráöhtórfa hans á ttinsn eðla
arman hótt við lögbannið á hækfc-
un á tekjUm launastéttanna, kvik-
saga, sem sett hefir verið í gang'
tíl þfiss eins að dreiffa athyglitmi
fró hinum sanna vilja fulltrött
Sjálf srtæð i sfloirksins í þessu méji.
Afstaða, Alþýðufflofeksms í þessa
máli hefir verið alveg hheih fré
öndverðu' og, er nauðsynlegt
vegm þess hve þetta er þýðinge-
armikið ,að menn geri sér það
Ijóst.
Að hinni einkennilegtt hjánia-
legu uppfinningu feommúnisfaíi.
um „frjólsa bindingu“ kanp-
gjalds ætti ©kki að þnrfet að eyfta
neinum orðíím, því hún er eins
I og staðhæfíng ólafs Tteors al-
I veg tilhæfutaus.
V. K. R.
Danzleikur
fi liié í kvöld
Hin ágæta hljómsveit Iðnó leikur. Aðöngunaiðar seld-
ir frá kl. 6.
Aðeins fyrir íslendinga.
Ölvuðum mönnum
bannaður aðgangur.
• ío JSL*
Dansleiknr
f Oddfellowhúsinu í kvöld langard. l.nóv.kl.10.
Dansað nppi og nlðri.
HLJÓMSVEIT AAGB LORANGE leiknr niðri.
Dansaðir verða bæði gömlu og nýju dansarnir.
nðgöngumiöar seldir í Oddfellowhúsinu frá Hl. 6. í dag