Alþýðublaðið - 05.11.1941, Qupperneq 3

MflÐVfKUDAGlíR 5 NÓV. 1*41
/U-F>YÐUBt.AfciÐ
ILÞtÐDBlAÐIB
JÓN SIOUBBSSONt
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjórn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902. Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson, (heima), Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son, (heima), Brávallagötu 50.
Aígreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurár 1 lausasölu
ALÞÝÐUPRENTSM IÐJAN H F
N
æging Dagsbrnnar.
Hafnarverkameng i Reykjavík og Hafnarfirði eru einna
lægst iaunaðir allra hafnarverkamanna á öiiu iandinu.
Aukin heilsuvernd barna.
EINS og á&ur hefir verið skýrt
frá hér . í blaðinu, hefii
Hiúkmn a rkvennafél agið „Líkn“
nú aukið starfsemi sSna að stór-
uim mun. Kemur þessi aukning
öll í þeirri giein starfstemininar,
sem heyrir undir bamavernd, eða
heilsuvernd barna. Starfsfólk
hei 1 suvern d arstöðvai f élagsins
hefir \'erið auSið Uim hetming,
starfsdögumium. fjölgað um helm-
ing, og auk þess hefir félagið á-
kveðið að hafa sérstafea daga op-
ið fyrir böm í Laugarnesshverfi
og Grimsstaðahioltshverfi.
pað er áreiðanlegt, að fregnin
uim þetta hefir vakið rnifela at-
hygli og ánægju á fjölda mörg-
um heimiíuim: í þessum bæ- Starf-
semi „Líknar“ fyrir ungu böm-
iu hefir verið ákaflega vinsæl,
enda má fullyrða, að hún hafi
\ærið ómetanleg fyrii reykvík sk
börn á undanförnium áium• Hef-
ir hún áreiðanlega bjaþgað hutndr-
uðum barna frá heiisuleysi og
jafnvel dauða, því að oft vill> það
verða svo, að heimilin eru van-
kunnandi í bedstmernd bamanna,
þó að þau séu öll af vilja gerð,
og þá hefir það komið i góðar
þarfir, að geta leitað til „Líknar“.
Pað er mjög líklegt, að „Líkn“
sé einhver allra þarfasti félags-
skapurinn, sem staríar hér í rbæn-
um, og þó er ekki mikið talað tim
hann. Starfið er umnið í kyrþey,
en ber ekki síður áraugur. fyrÍT
þvi. i
„Likn“ starfar endungjalds-
laust- Hún er því jafnt fyriir fá-
tæka og rík.a. Allir geta sótt hjálp
til hennar og allir hafa líka gert
það- Þetta gefur félagsskapmtm
sérstakt gildi fyrfr allan almenn.
ing. Félagið er lika stutt til
starfsemi sinnar af opinberu fé,
og má segja, að upp á síðkastið
hafi bær og ríki haft fjiflan
skilning á starfsemi félagsins, og
ekki hiorft í hvern ejrri, sem. rynni
til hans- Einmitt af þessuim sök-
urn getur „Líkn“ nú aukið umg-
barnavernd sína eins og lauin er
á — og gleður það alia bæjarbúa.
Btóðsðfnnnin.
Það er áríðandj, að fólk skilji
nauðsyn þess, að hlýða kalii
Rauða krossins um að gefa blóð.
Þessi beiðni Rauða krossius er
varnarráðstöfun. Við vitum ekká
hvað fyrir kann að koma hér. En
bezt er að vera við ölLu búinn,
eins og ástæður leyfa. Hér geta
orðið stórfelld slys. Sjúkrahúsin
geta fyllzt af særðu fólki. Það
hefir sýnt sig, að í slysum af
völdum loftárása kemux það oft
fyrir, að taugaáföll veiða mönn-
um að bana- Það er hægt að
koma í veg fyrir dauða af völd-
um taugaáfalls með blóðgjöfum,
og hefir það gefizt mjög vel í
London. Það er einmitt þetta,
sem verið er að undirbúa með
þessari málaleitun Rauða kross-
ins-
Undanfama tvo daga hafa
læknamir, setn hafa þessa starf-
semi með höndum, haft nóg að
gera- Á mánudagiun og í gæf
mættu nemendur sjómannaskól-
ans og ýmsir fleiri, én auk þess
hefir allmikið af fólki gefið sig
fram. enda þarf Rauði knossinn
að fá 1000 manns til þess að
ná því maagni af blóði. sem telja
X'eröur nægjanlegt-
Öllu hraustu fólki ber skylda
til að gefa sig fram — og því
fyr því betra.
**
Úviðeáðandi mamialæti.
BJARNl Benediktsson borg-
arstjóri var með allis konar
ónot og naglaskap í garö Al-
þýðuftokksins í grein, sem hann
skrifaði í Morgunblaðið í gær
og nefndi „samstarf floMcanna“.
Mumiu aö vísu flestir skiljia ]yað
og virða borgarstjóranuim til
vorikunnar, þótt houum svíði það,
hvernig flokkur hans varð að
ganga undir ok Aiþýðuflokksins
í átökumim um iögbindingu
kaupgjaldsins, og fimmist hann
þurfa að ná sér á einhvertn. hátt
] niðri á Alþýðuflokknum í stað-
inn-
1 gvein sinni hefit' Bjárni reynt
að velja Alþýðufloikknium þau
orð, sem hann ímyndar sér að
helzt gætu orðið honiutm til niör-
unar. Líkir hann honum við „ó-
sjálfbjarga reifabárn“, ta]ar. urn
„máttleysi" hans og „vesöld“ og
segir hann að síðustu vera
„kominn að falli> sÖkum fúa og
svika.“ i
En Bjarni sæli! Það þýðjr ekk-
ert að velja Alþýöuiflokiknium slík
hæðnisyrði og hrakyrði nú. Eða
ætli jmismn lesendUm Morgun-
blaðsins verði ektoi á að spyrja.
hvernig það h>a[fi mátt ske, afc
Sjálístæöisflokkurinn þorði elcki
að gœi'ö'd atkvæði með lögbind-
ingu kaupgjaldsins, þrátt fyrfr
yfirlýst fylgi si'tt við slíka ráð-
stöfun, nema A1 þýðuf lokku rinn
yrði lika með henui _ ef Alþýðui-
flokkurinn væri svo máttláus,
sem borgarstjörinn vill nú effir,
á vera Iáta?
Það hæfir ekki peiim, sem rétt
er búinn að ganga midir okið,
að vem með mannialæti á kostn-
að sigunregaran s.
Utbreíðið
Alþýðnblaðið.
Í ’\ AGSBRON, félag verka-
J maiinfii í Reykjavík, er fjöl-
menrasta verkalýðsfélag landsins
og þá, í huguin fólks, einnig það
öflu'g'asta, enda e u allar aðsíæð-
ui 11 aö þ'ið gæii vissiulega verið
það.
Fjarri er' þó að svo sé með
þe rri yljrstjórn, sem Dagsbrún á
nú sem stendur.
Það var með nokkurri eftir-
væntingu ^að menn biðta eftir að
frétt.a, hvort Dagsbrún ssgði upp
siamningum þeim sem gerðir vonu
í fy ravetur.og margir æsk;u þess,
að kallað yrði til fundar tií þess
að ræða hvað gera skyldi, eða
að stjörnin lé'ii fara fram allherj-
a ratfevæöag iei ðs I u um þaö hvort
egja ' skylcU upp eða ekki, og
leita þar með álits félagsmanna
sjálfra í því efni.
Til fundar var ekki boðað, og
atkvæöagreiðsla fór engin fram.
Það fyrsta sem heyrðist um
þessi mál, var það, að stærsU
atvinnurekandihm á tslandi. at-
vinnumáíaráðherra Olaiur Thors
gaf yfirlýsiugu Um það á alþingi,
að Dagsbrún mund'i ekki segja
upp samningum að þessu sinni.
Menn segja máske, aö ekkert
sé athugavert við það, þótt ólaf-
ur Thors hafi verið beðinn að
koma þessum skilabo'öUni tH hins
háa alþingrs, því stjóm • félags-
in‘s hafi engan aðgaing að sölum
par.
Jú, það er vi-tað aö alþingismað
urinn Héðinn Valdimarsson er for
rnaður „Dagsb',únar“, og hlustaði
á þegar ölafur gaf yfirlýsinguna,
. og hafði þar ekkert við að at-
huga.
\
Ekki ver'ður samt hjá því kom-
ist að menn sipyrji hvaðan ólafi
'Thors hafi konrið heimild til þ-ess
að gefa slika yfirlýsingu, þar sem
enginn fivndur hafi verið haldinn
í félaginu eða tiúnaöarráði þess,
og virðist mega ætla, að for-
rnaður félagsins hafi tekið sér
ehidæmi til þess að. ákveða að
atvinnurefeendur skyldu ekki
angraðir með krörum um hærra
kauip en gilt heföi og beðið fé-
iaga sinn og stéttatbróður óiaf
Thors, að gera þessa ákvörðun
sína heyrinkunna.
Þessa gleðifrétt íyrir atvinnu-
rekendur flytja siðan biöð þeirra
Vísir og Morgun-blaðið, ;jg túlkar
það síðarnefnda rækilega álit aj-
vinnurekendá, þar scm sagt er:
„Ve’ðiUir það að teljast mjög
vel fai'ið, að tvö siærstiu vetka-
ÍLýðsrélög I.inds us, Dagsbrún ag
rilíi í Hafnaríirð', hafa tekið þá
ákvÖrðun, sem rvaun er á orðin,
H>ð k e' jast ekki gív.nnkaiupshækk-
iunar og segja ekki upp samning-
wm.*)
Margir muniu áæt.la sem svo,
að par sem Dagsbrún sé stærsta
og „öflugasta" verkalýðsfélag
Jandsins, hljóti hér að vera svo
hátí kaup, samanborið viÖ aðra
*) Leturbreyting mía.
1 staði á landinu, að óparft sé að
fara fram á kauphækkun, jafn-
vej þótt Utið sé til þess, áð
hvergi sé verkamönnum jafndýrt
að framíleyta sér og fjölskyldu
sinni sem hér.
Sé vól að gætt, er þó reyndin
sú, að Dagsbrún stendur ekki
ve), ef samanburður er gerður.
Hér í Reykjavík gijdiT sáma
kaup við vinniu algengra verka-
manna við hvað sem unnið er.
Verkamaður, sem vinntur við út-
eða uppskipun koja, salts og
sements, sem er erfið vinna, ó-
hieinjeg og fatafrek, fær ekkert
hærra kauip hejdur en sá, sem
vinnur við eitthvert hneinjegt
verk í húsuim inni. Víðast hvar
úti á ,landi gildir önnur regla.
Þar er vinnan flokkuð og kaup-
hæð fer eftir því, við hvaða verk
er unnið.
1 samningum „Dagsbrúnar“ er
enginn greinaTmunur gerður á
því, hvað unnið er, það gildir
sama kaup við alla vinniu, að
undanskilinni ketrlhneinsuin og
vinnu í kolaboxum.
Nú í pessum mánuði er dag-
vmnukaiup hafnarverkamanna í
Reykjavík og Hafnarfiröi kr.2,49
pr. klst, en á eftirtöldum stöð-
um er á sama tíma skipavinnu-
kaup í dagvinniu sem hér segir:
Á klst.
Stykkishólmi kol, salt, sement 2,75
Patreksfirði, öll skipavinna 2,58
Bíldudal, öll skipavinna 2,49
Þingeyri við kol og salt 2,62.
Flateyri við alla skipavinnu 2,66
ísafirði við alla skipavinnu 2,66
Súðavík við alla skipavinnu 2,82
Djúpavík við tunnustúfun 3,44
Hólmavík við alla skipavinnu 2,66
Sauðárkróki við kol 3,44
Ólafsfirði við alg. skipavinnu 2,53
— kol, sement og ísun fiskjar 2,91
Dalvík við alg. skipavinnu 2,75
— við.kol og sement 2,84
Hjalteyri við alg. skipavinnu 2,84
— við kol 3,10
Glæsibæjarhr. við alg. skipav. 2,74
— við kol og sement 2,99
Akureyri við alg. skipavinnu 2,74
—■ við kol og sement 2,99
Húsavík við alla skipavinnu 2,92
Þórshöfn við alg. skipavinnu 2,49
— við kol 2,87
Seyðisfirði við alg. skipav. 2,75
— við kol og salt 3,44
Norðfirði við alla skipavinnu 2,99
Reyðarfirði við kol 2,87
Vestmannaeyjum, öll skipav. 2,64
Stokkseyri við alla skipav. 2,96
Eyrarbakka við alla skipav. 2,96
Þessi samanburður, sem ér ó-
neitanlega bæði lærdómsríkuT og
athyglisverður, sýnir þaði, að
hafniarverkarmenn i Reykjavík og
Hafmarfirði hafa eimna lægsí latun
allra hafnarverikamaivna á land-
fnia.
Þetta hefir þó ekki álltaf verið
svo. Á s. 1. vetri, þegar gengis-
lögin fóru úr gildl og samnings-
réttur Um kaup ag kjör var end-
urhe’mtiur til félaganna. voru
samningar gerðir alls staöar. Hér
i Reykjavílc og HafnarfirÖi varð
fengin bneyting á grunnkaupi. en
fiélög úti á laindi. sem era í Al-
þýðusambandinu, fiengu ftest all-
verujega hækkun á kaupi, auk
ýmissa annarra rfettarbðta, enda
er þeim félögum ekki stjórnað
af atviimurekendum, eins og
Dagsbrún og HJíf vissulega er.
Þrátt fyrir þaö, þótt mikið hafi
fjöjgað í Dagsbi ún og taldir séu
meðjimir nú um 3 þúsund, er
féjagið þó aðeins svipur hjá sjón
móts við það, sem áður var.
Meðan féjagið var í Alþýðu-
sambandinu stóð það ásamt Sjó-
mannafélagi Reykjavíkur félaga
fremst. Fumdir voilU’ oft og fuud-
arsókn ágæt- Það var rðttæknji
í starfi, en þó aldrei öfgar. Á-
vajt var félagið reiðubúið til
þess að rétta hjálparhönd hinr
um minni og veikarf félögum, ef
með þurfti, og ajltaf var félagið
fremst í þeirxi baráttu, er háð
var tjl. bættra kjaTa fyrir alla
ajþýðu.
Frh. á 4. siðu.
2 stúlkur éskast
nú þegar, önnur í bókabúð Kron, hin til skrifstofu-
starfa. — Eiginhandarumsókn með meðmælum og
mynd, sendist skrifstofunni, Skólavörðustíg 12. —
Fyrirspurnum ekki svarað í síma.
koupfélaqid
Mikið úrval af fallegnm
Domuhönskuin
Ðýkomið
Laugaveg 46