Alþýðublaðið - 16.11.1941, Blaðsíða 3

alþyoublaðip
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
í
<*-
Ritstjórí: Steíán Pétursson.
Ritstjörn: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4902: Ritstjóri. 4901: Innlendar fréttir. 5021: Stefán Pét-
ursson, (heima), Hringbraut 218. 4903: Vilhj. S. Vilhjálms-
son, (heima), Brávallagötu 50.
Afgreiðsla: Alþýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar: 4900 og 4906.
Verð kr. 3.00 á mánuði. — 15 aurar í lausasölu.
ALÞÝÐUPRENTSMIÐJAN H. F.
„Hin frjðlsa leið tii að anka dýrtíðina“
JÓN BLÖNDAL:
I \ , f
Svik I skattamálunnm t
MaNUDAGUR 16. NÓV. 1941.
EFTIR að frunivarp Fram-
sóknarflO'kksins uin lög-
jbindingui kaupgjalds 'Og verð'Iags
hefir verið fel’lt á alþingi, er
rétt að gera sér Ijóst, að það
er síefna S|álfstæðisfl'Okksins, Al-
pý&uflokksins og kommúnista,
sem sigraði í dýrtýöo rmá 1 urmni,
eg það er þeirra stefna, sem
þjóðin mun nú búa við fyrst lum
sinn í því máli, hverjir- sem'
með stjóm landsins fara. —
Pessi Jeið hefir verið kölluð „hin
frjálsa leið“. Ég tel það við-
eigandi, að almeiuii'ngur ka'Hi
þessa stefmii pegar frá upphafi
sínu fufla og rétta nafni: Frjálsa
leið til að auika dýrtiði'na."
Þannig farast Hernxanni Jónas-
syni fiorsætisráðherra orð ígrein,
sem hann birti í Tímanum á laug
ardaginn. Þau ettu á álíka mik'l-
um rökum byggð og sú fuiTyrð-
ing fo r sæ ti s ráöherran s ogfiokks
bl'aös hans undanfamar vikar að
það væri þingræöisleg skylda Al-
þýðuflokksins og Sjálfstæðis-
flokksins að rnynda stjóm sam-
an af því að þessir tveir flokk-
ar gi'eiddu að endingu báðir at-
kvæði á mótd lögbindingu kaups-
ins. Hermann Jónajsson ætti þó
flestum mönnuim betur að vita,
a,ð Sjálfstæöisflokkurirm hefir
-<snga stefnu, sem hann þorir að
standa við stundinni lengur, í
dýrtíðaTmáluinum, og a'llra sízt
á hann nokkra samleið með Ai-
þýðuflokkr.ium um raunhæ'ar ráð-
stafanir gegn dýftíðinni, þó að
lrann þyrði ekki annað, af ótta
við Alþýðuflokkinn og launastétt
jírnar í landiriu, en að greiða að
•endingu atkvæði á móti lögbind-
ingu kaUpgjaldsins. Eða he'irekki
forsætisráðherrann sjálfur skýrt
frá þvi, að bæði ráðherrar og
miðstjórn SjáIfstæðisflo,kksins
hafi í uipphafi lýst sig ,,eindreg-
ið fylgjandi“ tillögum Framsókn
arflokksins um lögbindingukaup-
gjaldsins? Hvar er þá hin sam-
•eiginlega stefna AlþýðuflO:kksins
og Sjálfstæöisflokksins í dýrtíð-
armálunum, sem forsætisráðherr-
aUni er að tala úm? Ætliþað væri
ekki sönnui nær, að tala Um sam-
•eiginJega stefnu Sjálfstæðiisflokks
ins " og Framsóknarflokksins i
þeim? 1
Það er rétt, að frumvarp Fram-
sóknarflokksins um ’lögbindingu
kaupgjaldsins var fellt af Mi-
trúum Alþýðuflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins á alþingi. For-
sætisráðherrann telur ,að þarmeð
hafi stefna Framsóknarflokksins
í dýrtíðarmálunum beðið ósigur
,.um skeið“, eins og komizt er að
orði á öðrum stað í gnein hans
og vert er fyrir launas’téttir lands
ins >a'ð festa sér vel í minni. En
með hvaða rétti talar hann um,
að stefna Alþýðuflokksins í dýr-
iíðarmálunium hafi þar fyrir sigr-
að, og að það sé hún, sem þjóð-
in muni. nú búa við fyrst um
sinn á þeinx máíum ? Það var
að vísu Aiþýðuflokkurinn, sem
hindraði lögbindingu kaupgjalds-
ins og hratt þar með hinni ó-
svífnu árás á iaunastéttir lands-
ins, sem ráðherrar Framóknar-
flokksins og Sjálfstæðisfliokksins
höfðu feomið sér saman uni. En
verði dýrtíðarfrumvarp Alþýðu-
flokksins, sem nú liggur fyTir al-
þingi, ekki samþykkt — ein alls-
herjarverðlagsniefnd, afnánx tolla
á skömmtunarvöhum, lækkun
farmgjalda og stóraukin skatt-
lagning stríðsgróðans i því skyni,
að 'halda bæði innlendu og er-
lendu vöruverði niðri — getun
enginn með nokkrum tnétti sagt,
að það sé stefna Alþýðuflokksr
ins, sem farin verðuir í dýrtíðar-
málununx.
' Og hvers vegtxa ej það lika,
vþessi „frjáisat leilð ti'l þess
að auka dýrtíðina", sem
Sorsætisráðherrann er nú að tala
Um, að farin vérði? Er það ekki
einmitt Framsókna:rflokkurinn og
þá fyrst og fnemst forsætisráð-
herrann sjálfur sem landbúnaðar-
ráðherra, sem fékk því ráðið, að
farið var inn á þá leið, leið verð-
hækkunarinnar og skrúfunnar
milli \erðlags og kauplags íilend
inu, fyrir tveimur árum síðan?
Var það ekki Framsóknarfloklk-
urinn, sem þá reif niður síð-
ssta varniairgarðinn gegn flóði dýr
tíðarinnar með þvi að fá ákvæð-
in, sem gertgislögin höfðu inni
að haida til þess að hajda niðri
vei'ði á 1 an dbúna ðarafurðum, tek-
in út úr lögunum, ári áður en
sömu ákvæði féllu úr gildi um
feaúpgjaldið? Og hefir efefei Fram-
sóknarflokkusrinn síðan hækkað
verðlagið á öllum helzfu afurð-
um bænda um allt að því helm-
ingi meira, en kaupgjaldið hef-
ár hækkað?
1 „Hin frjálsa leið til að auka
dýrtíðina“,'' sem forsætiisráð-
heríann talar nú Urn með svo
mikilli vandlætingu, er svo sem
engin ný leið- Hún er ©kfeerti
annað en hin gamla leið Fram-
sóknarflofeksins og forsætisráð-
herrans sjálfs, siem í tvö ár hefir
verið farín af Framsóknarflokkn-
Um með dyggilegum stuðningi
Sjálfstæðisflokksins — þrátt fyr-
ir ailar aövaranir Alþýðuflokks-
ins.
Frá brezka
setuliðinu,
B REZKA setuiliöiö tilkynnir:
Næturakstur fer fram á
Geitháls—Þingvallaveginum 1
kvöld klukkan 17,45 og 19,45-
Veginum m'un ekki verða lokað.
JÖN PÁLMASON alþm- ritar í
Morgxuxbl. 5 dálka grein
um tiljögur Framsóknannanna í
skattamálunum undir fyrírsögn-
inni: „Þeir ætla að'Tjúfa gerðai
samninga“. Heldur giieinarhöfund-
urinn því fram, að samfyomulagiö
í skattamálunum hafi ekki aðeins
gilt fyrir tekjur ársins 1940, held-
ur Unx ötiltiekinn tíma (semvileg^
þá um aldur og æfi) og að
minnsta kosti iQinnig fyrir árið
1941.
Mér e>" þetta mál vel kunnugt,
þar sem ég í fytra átti sæti í
milliþinganefnd í skatta- og tolla-
málurn og í samninganefmd þeirrí
úr stjóTnarfiokkunUm, sem undir-
bjó núgildandi skattalög- Þykir
mér rétt að afstaða Alþýðuflokks-
ins til þessa atriðis komi skýrt í
ljós, enda þiótt flokkurinn hafi
mér yitanlega enga afstöðu tekið
til tillagna Framsóknarfliokksins,
og ég persónulega telji á þeim
ýrnsa agnúa, siem úr þurfi að
bæta, ef þær eiga að ve'rða að
lögum.
Það er rétt, að Jón Pálmason
sat á nokkrum af.þessum samn-
ingafundUm, en ekki nær öllum,
og nxá vera, að .honum sé því
ekki ljóst, hvemig hin unideilda
atriði er varið, þó það rnegi telja
ösennilegt uux jafn vel gfcrfinn
mann. i
Eyste'nn Jónsson hefir nýlega
í Tímanum gefið eins skýrt yfir-
1 i t um þetta deiliuatrxði eins og á
verður kosið, — og get ég vís-
að til þess að mestu en vil að-
eins undirstríka það, að þar er
að mínum dómi farið með alge'r-
lega rétt má'l, gagnstætt þvi, sem
er í gr©in Jóns Pálmasónar. Til
frekari áxéttingar skal aðeins tek-
ið fram eftirfarandi:
1- í öllum samningunum íkom
greinilega í Jjós, að Sjálfstæðis-
flokkurinn óskaði eftiir sérákvæð-
um um tekjur ársíns 1940, enda
er það betnt tekið fram um ýms
ákvæði laganna, að þau gildi að-
eins fyrir árið 1940. Alþýðuflofck-
urinn og F i'ani sðkrmrf lokkurinn
höfðu báðir [agt fram tillögur
tinx að talkmarka varasjóðsfrá-
drátt hlutaféjaga. Sjálfstæðis-
flokkurinn gekk inn á að' hinn
skattfrjálsi hluti almennra hluta-
félaga (annarra en útgerðarhluta-
félaga) yrði ákveðinn 40°/o fyrir
árið 1940. Hann gerði það bein-
línis að, skilyrði1 fyrír samkoxnu-
iagi, að þessu yrði ©kki slegið
föstu fyrir framtíðina. Ástæöan,
sem hann færði fr.am og hinir
flokkarnir féllust á, var sú, að
kosningar ættu að fara fram þá
úm vorið, og sá meiriihluti, sem
þá kynni að myndast, væri vit-
anlega ekki bundixxn við það sam-
komulag, sem gerf var í ftyrra um
skattamálin. En það feom greini-
lega fram, að hinir floltkamir á-
skildu sér fullan rétt tih að
breyta varasjóðsákvæðunum.
2. Jafn ljóst liggur málið fyrír
um skattfrádráttinn. Á einhverj-
um af 'síðustu samningafundun-
um teis Eysteinn Jónssou upp
og lýsti því yfir með allmlkhim
áherzlum, að enda þótt flokkur
hans gengi inn á samkomulag
fyrfr árið 1940, myndi ÖokJcur
hans bera fram tillögur um oð af-
....» " .........
xiema dcattfrádráttixm á hverjix
þingi hér eftir, þar til það næði
fram að ganga. Þessa yfirjýsingu
endurtók hann við umræðumar
á alþingi.
Auðvitað hefðu fulltrúar hinna
flókkanna mótmælt þessu, ef þeir
hefðu talið, að samkomulagið
^ætti að gilda lengur en fyrirtekj-
ur ársins 1940-
Hvað Alþýðuflokkinn snerti var
alltaf skýrt tekið fram af fuiU-
trúum hans í nefndiinni, að hanu
væri ekki í grundvaUaratriðuni
á móti þessari breytingu, en að
hann teldi ekki rétt að hætta frá-
drætti og þar með lækka skatt-
stigann (allt að helmingi hvað
háar tekjur snertú) fyrir tekjuú
ársins 1940, þar sem það myndi
pýða stórkostlega ívilnun fyrir
útgerðina ofan á aðTar ívilnanir,
þ. e. tapsfrádrátt og varasjóðs-
írádrátt-1 öðtu lagi talidi Alþýðu-
flokkurinn xxaUðsyn til bera, að
komið væri öðríi skiþulagi á inn-
heiintuna uin leið og hætt væri
að draga frá skattana, og var í
því efni visað til sérstaks frum-
varps um innheimtuina, sean milU-
þinganefndin hafði í undirbún-
ingi- Þessi afstaða kom og skýrt
fram í umræðum á alþingi m. a.
í þeim ummæluim félagsmálaráð-
lxerrans, sem Jón Pálmason tU-
færir.
, i Þess rná geta að Magnús
Jónsson lýstj því oftsinniis yfir,
að hann teldi fjarstæðu að fara
að setja framhúðaríöggjöf um
skattamálin á stríðstímuui. Þá i
yrði að taka tekjurnar þar, sem
þær væru á hverjum tima. Þetta
er líka augljós sannleikur. A
stríðstimum er allt á hverfanda
hveli bæði íekjur manna og
neyzla, og verðuir þá sxfellt að
vera að bfeyta skattalöggjöfinni
eftir btteyttum aðstæðum-
3- Hverjum augum Sjálfstæðisr
flökkurinn og Framsófcnarflokk-
lifui á þessi mál á þinginlu í ®yrra
má gleggst sjá af því, að áður
en þinginu væri lokið lagði Ey-
steinn Jógsson fram frumvarp um
nýjan skatt á tekjur ársins 1940,
sem var allt að því tvöfaidur og
þrefaldur á við þann tekjuskatt,
sem þingið var að enda viið að
samþyfekja, hvað lægstu tekjurnr
ar snerfcir. Þetta var ótvírætt bnot
á sambomulaginlu í fyrra, því það
var einmitt um tekjiur ársins 1940.
Alþýðuflokkurinn hindraði þenn-
án nýja skatt, en gekk tij sam-
komulágs inn á álag á tekju-
skattinn, enda var til sérstök
heimiid um slikt álag áðUr.
SjálfstæðisflokkuriMi tók að
vísu að lokum sömu afs :öðu ogj
Alþýðuflokburinn í þessu máli,
en það var upplýst:, að flokkurínn
hafði áður tekið mjög líklega í
það við Framsóknarflokkirm, að
rjúfa það sambomulag í skatta-
málunum ,sem nýbú'ið var að
gera- Það var ekki af dyggð held-
ur af hræðslui að flokkurinn
heyktist á því að svíkja samkomui
lagíð, enda átfci skattur þe&si að
bitna tóltölulega lang þyngst á
hinuxu læst launnðu, en sitriðs-
gróðamennina muuaði lítiö urn
hann. Þess vegna var ekki talað
um svik í skat’tamálumim þá-
Að hér er rétrt með faxið hvað
sneríir afsitöðui Sjálfstæöisflokk-
;ins í þessu máli sannar bezt yf-
yfirlýsing ólafs Thors, forínanns
flokksins á alþingx en hún vari
svphljóðandi:
„Ég vU svo bara að lokurn að
gefnu íiLefmi gefa þá yfirlýsingu,
að þegar þetita frv. var flutt at
hæstvirtum viðskiftamálaráð-
herra, þá var mér ekki ©inasta!
kunnugt um ,,að hann ætlaði að
gera tillögu um útflutnángsgjaid
af sjávarafuTðum, heldur var mér
líka kunnUgt tim, að hann ætlaðl
að gera tUlögu um beina skáttaá
allar tekjur, ef til vill aðrar en
fnamleiðslutekjUr. Ég vil ekkl
segja, að við höfum vexið búnin
áð ræða út um þennan skatt, en'
ég var sammála honaxin að fam
þessar leiðir. Ég vi!l taka þetta
fram vegna þess, að bæjarblöðin
pg þá ekki sízt það blað, sem
næst mér stenduri, hafa geTt harð-
vitugar árásir á viðskifitamála-
ráðhería fyrir þessar tillögur. Ef
hér er um einhverjar satoir að
ræða, er ég honunx fylliiega sam-
sekur. ’ Um tekjuöflunaríeiðina
stóð ég með honum, þótt ég sé'
feginn þeirríi breytingu, sem þar
hefir fengist á.
Þetta vild-i ég að gefnu tílefni
hafa sagt og biðja blöðin að
blrta.“ (Leturbr. mínar).
Þetta sýnir a. m. k. að för-
maður Sjálfstæðisflokksins var
reiðubúinn til þess að rjúfa sam-
komulagið Utn skattamálin þegar
í fyria og nú getur hver sem
vill trúað þvi að hann heíði einn
ætlað að skerast úr leik í Sjálf-
stæðisflokknum, ef hoúum hefði
verið kunnugt um einróma and-
stöðu flokksmanna sinna gegn því
Það ætti þvi að vera lýðum
ljóst, hver ástæða er til að tafea
alvarlega skrif biaða Sjáífstæð-
isflokksins Um svik í skattamál-
um.
Innileg þökk til allra, sem mirmtust mín á fimmtngs-
afmæli minu.
ELINBORG LÁRUSDÓTTIR.
Lífstykki. Mjaðmabelti.
hringíprjónið, o. fl. nýkomið.
Dyngja, — Laugaveg 25.