Alþýðublaðið - 28.11.1941, Blaðsíða 3

AlPTOmBUWW
MÞfÐUBLfiBIB
Ritetjóri: Stefán Pétursson.
jRitBijórn og afgreiðsla i Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar ritstjórnarinnar: 4002
(ritstjóri), 4901 (innlendar-
fréttir), 4903 (Vilhjálnaur S.
Vilhjálmsson heima) og 5021
(Stefán Pétursson heima).
Símar afgreiðslunnar: 4900
og 4906.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
| i •
Utanrfkismálln og
fjöSskyldufyrirtækið.
HAFA menn nokkurn . tima
heyrt aðra.1 eins hræsni og
þá, þegar Mot'gunb'.aðið er að
, ta a um, ,.að utanrikismálin eigi
0>-
að vera utan -:>g ofan við nábúa-
krit flokkanna og P'úlitiska smá-
miunasemi“? Eða hver er það,
sem nú í hálft annað ár, síðan
við tákum utanrikismáiin að
fullu í okkar hendur, hefir á
feírna mánaða fnesti hafið pAli-
tiskar iildeilur' ým þessi við-
kvæmiustu mál þjóðarinnar, ann-
ar en Sjálfstæðisflokkuifen og
þá fyrst bg fnemst formaður hans
og fjð skyl dumála áöher.a Kveld-
úlfs, Ólafur Thors?
Ef Morgunblaðið skyldi vera
farið að ryðga í þeirri söguj þá
er Alþýðublaðið reiðubúið til
þess að hressa svolítið upp á
mitinS þess, svo að það viti, hvert
það á að snúa sér nasst, þegar
það finnur hjá sér þá kölltun,
að hefja utanrikismálin yfir „ná-
bciakrit flokkanna og pðlitíska
smámunasemi." AlþýðubLaðið
þarf engum leyndarniálmn að'
ijóstra upp til þess. það nægir
ahieg að endurtaka það, sem áð-
ur hefir verið upplýst-
Hér er sagah i höfuðdráttum:
1) Vorið 1940, eftir að alþingi
bafði samþykkt að taíka utanrík-
ismálin að fullu í okkar hendur,
gerði Ó'.afur Thore kröfu til þess
ínnatn 'stjórrmrinnar, að ráðherra
Aiþýðuflokksins afsalaði sér ut-
anrikismálaráðherraembættinu og
að það yrði fa]ið honum, óliafi
Thors, tií viðbótar við atvinnu-
málaráðuneytið- Hótaði hanaa að
rjúfa stjórnarsanrvintnuna, ó al-
víar:egus.tu stundu, eftir sJam-
þyltktir alþingis þ. 10. aipríl 1940,
ef ekki yrði látið undan jæssari
kröfu hans- Alþýðuflokkurinsn sá
þó enga ástæðu til þesis að ráð-
herra hans stæði upp fyrir ö’.afi
Thore, og það því. síður, sem
hann taldi þjóðinni engam gfeiða
geriðan með þvl, "áð utanrikismál-
um hennar yrði framvegis rugl-
að saman við fjölskyldumál
Kveldúlfs. Og Ölafur Thors lét
kröfu sína niður falta í bráð.
2) Haustið 1940 heimtaði hann
á ný inínan stjómarimnar, að fá
utanríkismálaráðunieytið í sinar
hendur. Hermanm Jónasson for-
sætisráðherra vísaði >þá þeirri
kröfn á bug í bréfi til Ólafs
Thors, þar sem skírskota'8 var tii
áður gerðs samkomulags uim
meðferð utan r]kismá 1 amtna i af
hálfiu stjómarimmar tyg bent á, að
þáverandi og e.nn verandi utam-
rikismá’aráðherra, Stefán Jóhamn
Stefánsson, héfði rækt Rtarf sitt
óUcifintnaniega að dómi allra ráð-
lærAyxtia, ehmig ólafs Thors.
3} Sltömmu síðar haastið 1940
hóbi blöð SjálSstæðisflokksins'
hatrammar árásir á utanrilds-
• máiaráðherranm fyrjx það að
hanra akyldi fikkS ihfrtíra pað, anm-
a'ðhvort í kratfti embættis síns
eða aðstöðu sinmar sein formaður
AþýS« iokkshiB, að Alþýðubliaðið |
léti í ljós andúð stoa á þýzka
nazismainium og hinum íslenzka
afleggjaia hans- Sökuðu þau Al-
þýðublaðið í því sambandi um
að hafa brotið hiutleysi landsims
Og utan rí k :s má ia ráðhe rraínn um
að hafa gerzt meðsekur því um
j>að. (Fianst mönnum þetta ekki
klingja eims og fiomt æjintýri,
þegar metxn l©sa Reykjavíkurbrétf
Morgunbl- á móti inazismajitrm
nú?I) Heimtaði Árui frá Múla í
grein, sem laagi mutn minnzt
verða sakir strákslegra ummæla
um utanríkismálaráðherramin, að
harun s>egði af sér aff þessum á-
stæðum og benti ahæg ótvirætt
á Ólaf Thors sem hæfiastan mann
til þess að taka við embætti
hans og tryggja hiutleysi lands-
ins með því að bæla niður gagin-
rýni A’þýðublaðsims á nazisman-
um. En emnig þessi henfierð til
jiess að leggja utanrikismálim
undir fjölskyldumálaráðherramn
mistókst.
4) Vorið 1941 kom Ólatfur
Thors með nýja kröfu. Hajnn
heimtaði þá, að Thor Thore,
bróðir hans og meðeigamdi í
Kveldúlfi, sem þá var orðinm að-
alræðismaður okkar í New York,
fiengi umboð fyrir síldarútvegs-
íftefind í Ameríku. Hótaði hann
sem atvirnnumálaráðherra að
svifta síldarútvegsnefind að öðr-
um kosti einkasölu á matjessíld,
sem hún hefir haft wmdanfarjn ár.
Sildarút\,egsnefind vildi ekki falá-
ast á a-ð ráða umboðsmanm í
Ameriku út frá fjölskyklusjónar-
miðum KveldúLtfs og var svift
einkasö’.ummi. Reis of jjessu ein
hin mesta blaðadeila, sem hér
hefir orðið um langt skeið.
5) ! haust, 1941, þegar við-
skiftanefindim var send til
Ame fku til að semja um vlðsldftS
okkar við Bandaríkim, heimtaði
Kveldúlfsráðherranm, að Thor
Thore, sem þá var búið að á-
kveóa að gera að sendiherra
okkar í Washmgtom, yrði skip-
aður formaður viðskiptanefindam-
innar. Hótaði haum að segja af
sér og rjúfa stjómareamvimmuna
að öðrum kosti. Og þegar Ijðst
\tar orðið, a'ð haran myndi ekki
fá því framgengt, og að Vil-
hjálmur J>ór bankastjóri yrði
skipaður formaður nefindarinnar,
hætti ólatfur Thore í breeði sinmi
að sækja ráðherrafiundi, og lá við
sjálft að stjórnim sundraðist út
af þessu máli.
6) Fyrir nokkmm dögum birti
Morgunblaðið hima fiurðulegu frá-
sögn sína atf undirritun viðskifta-
samnimganna í Washington, þar
sem ekki var einu orði mimmzt á
viðskiftanefindina, sem gerði þá,
en því haldið að lesendunum á
lævísan hátt, að það væri Thor
Thors, sem allar þakkimar ætti.
Til þeirrar blaðadeilu, sem nú
stendur yfir, var stofinað með
þessum taktlausa og ósanina,
pólitíska áróðri Morgunblaðsins
fyrir , Thor Tbore, bróður fjöl-
skyldumálaráðherrans.í saanbamdi
við undirritutn viðskiftasarnning-
Rnfnft
Hér gctur MiDrgunblaðið séð
það svart á hvítu, hver það er,
Isem hingað til hefir dhegið utanr
rfkismál okkar inm í „nábúakrit
fliokkanna og póUtiska smánrunB-
Stjénurleuin 1
Slðmainaf élagiBQ.
SigarjéH Á dlafssos t kjSri í
23. síbb.
STJÓRNARKOSNmG er
hafin í Sjómaimafélagi
Reykjavikur, en það er öæst
stærsta verkalýðsfélag landsins.
Stjórn'arkosningin fer fram í
skrfistofu félagsins í Alþýðuhús
inu kl. 4—7 daglega og auk þess
um borð í skipunum.
Sigurjón Á. Ólafsson er nú í
kjöri í formannssæti í 23. sinn,
en í formannssæti eru einnig í
kjöri: Sigurgeir Halldórsson cg
Karl Karlsson.
í vara formannnssæti eru í
kjöri: Ólafur Friðriksson, Guðni
Thorlacius og Ólafur Benedikts-
son.
I ritarasæti eru í kjöri:
Sveinn Sveinsson, Garðar Jóns-
son og Sæmundur Ólafsson.
í gjaldkerasiæti: Sigurður Ól-
afsson, Þorsteinn Guðlaugsson
og Rosinkrans Á. ívarsson.
í varagjaldkerasæti: Ólafur
Árnason, Kjartan. Eyjólfsson og
Þorkell Jónsson.
Kosning fer fram með þeim
hætti, að kjósandi setur kross
fyrir framan eitt nafn í hverju
sæti. Atkvæðaseðill er látinn í
umslag ogjpví lokað og það um-
slag síðan látið í annað umslag
og því lokað og skrifar kjósandi
nafn sitt, fiélagsnúmer og heim-
ilisfang.
HðtlðihðM stAdeita
I hðshólaiin 1. des.
STÚDENTAR halda skemmt
un í háífðasal háskólans 1.
desember og hefst hátíðin kl.
3.30 e. h.
Dagskrá skemmtunarinnar
verður á þessa Ieið: Ágúst H.
Bjamason prófessor flytur á-
varp, Þorsteinn H. Hannesson
syngur einsöng, Guðmundur
Thoroddsen prófessor flytur
ræðu, Guðríður Guðmundsdótt-
ir leikur á flygel, Lárus Pálsson
les upp, stúdentakórinn syngur
undir stjórn Hallgríms Helga-
tónskálds.
semi.“ Það em ekki Alþýðublað-
i'ð og Tímiran, heldur ölafiur
Thors, húsbóndi þcss sjálfs og
herra. Það er frekja hans og
fjölskyldusjónarrniö og ekkert
anmað, sem stofinað hafia til hinna
stö&ugu i.linda um utanríkismál-
in síðan alþingi ákvað, að taka
þau að fullú í okkar henduri Því
að Morgunblaðið sjáltft, er ekkert
arunað en vesælt vericfiæri í hans
höndúm.
En hvað fronst þvi nú, þegar
það lítur yfir þá sögu, sem hér
hetfir verið sögð? Er það ekld
hróöugt afi þeim þætti, sem J>að
hefir átt í valdastneitu ólafs
Thons1 um utanríkismálaráðiiínieyt-
ið og fulltrúastöður þjóðarirunar
erlendis? Heldur það ekki, að ut-
anrfkismálum okkar væri betur
borgið en nú, eftir að búið væii
að gtefia alla utanríkisþjónustu
tendstos Bð „agBnfur** fyrjr fjöl-
skyldsifiyrirteekið, eins og ólafur
Thors er að seilast eftír?
___FOSTUDAGOK 28. JSoV. . .
Kjðrskrá
tftl bæ|arstjérnarkosn«
ftngar i Reykjavflc, sem
fram á að fara 25. jan^
áar 1942, lftggnr frammi
almenningft tftft sýnis i
skrifstof um bæjarins,
Austnrstrætft 16, frá 25»
p. m. tftl 27. desember
n. * k. að báðnm dðgum
meðtoldnm, kl 10—12
f. h. og kl. 1—5 e. b. fá
ftangardðgnm pé aðeftns
kl. 10—12 f. h.).
Kærnr yfir kjðrskránni
sén komnar til borgar*
stjóra eftgft siðar en
5. janúar 1942.
Bergarstjórinn f Reykjavfik 25. név. 1941.
Bjarni Benediktsson.
Sftrónur
25 aura stykkið.
G^fcouplétaqié
Nýtt hús
stórt og vandað til sSla. Uppl, gefar
Ouðl. Þorláksson
Anstnrstrasti 7« Sfimi 2002.
Á útlent skip vautar:
1 kyndara, 1 perua
og 4 unglftnga
til þjómistustarfa,
Upplýsingar aðeins í dag.
Theodor Jakóbsson
skipamiðlari, Hafnariiúslne.
Okknr rantar
nokkra trésmiðl
helst
skipasmlðf.
Skipasmíðastöð Beykjavíkar.
I HsgNÚK OnAmnndsson, simi 1079.