Alþýðublaðið - 20.12.1941, Blaðsíða 4

LAUGARDÁGUft 20._DES. 1041
sem meb attdáun hefi leslð „ný-
ala“ dr. H. P. alla og margoft
langað til pess að segja áiit mitt
á kenningum hanis og skoðunum.
En par sem ég er engirnn „vís-
indamaður“ hefi ég ekki' gert pað
par til nú.
Mér sýnist að svo muni enn
fara, að vísindamenn vorir muni
ekki ætla að gera skyldu sína
gagnvart peim skynsam’.egu kenn-
irigum, sem dr. H. P. hefir að
fsera.
Að sjálfsögðu breistur bæði mig
og aðra sem ekki ern iærðir
menn, margvíslega pekking'u
til pes9 að dæma um pað hvort
dr. H. P. fer hér með „víisindi"
eða ekki. En hiitt getur allur alr
menningur um dæmit, hvort pess-
ar kejnningar fara í bága við heil-
brigða slkynsemi og almenna
pekkingu. Er pað í [mínum ajugum
einn höfuðkositur peiirra hve vel
pær samrýmasit pví, sem vér vit-
itm og skiljum. Enginnervonanidi
svo heímskur, að hann láiti sér tiíl
hugar koma, að jöxð viox ein allra
biHjóna jaftðhi í himimgeiim-
inum sé byggð vitverum.
Og ef vitvenur em á öðnum hnött-
um er alls ekki fyrir pað 'að
synja, að sambandi mqgi koma
á milli hnattanna, jaifnvdl pó að
par séu ekki fyrir menn, sem
framliðnir em héðan aí vorri jörð
Pað enu fáir áratugir siðan raf-
magnið kom til sögunnar hér á
jörð. Nú má fyrir áhriif pess
táia svo að heyrist um heim ail-
an. Það eX aðeins að færa út
petta svið að ná sambandi við
aöra hnetti.
Sannleikurinn er ávalt aug’.jós
óg einfaldur, pegar menn hafa
feomið auga á hann og eiinmitt
Wð auðakiida og emfalda í kenn-
lngum og skioðunum dr. H. P.
hefir pau áhrif á mig a. m. k.
að mér finnst iíklegt, að hann
hafi i öllum meginatrilðum rétt
fyiir sér.
V.
Nú eru um pað bll 20 ár síðan
dr. H. P. hóf að flytja kenningar
gjnar um framhald lífsims á öðr-
úm hnöttum og væri pað vel við
a'gandi, að pelr menn hér í
Reiykjavík — og ég veit að peir
muni æði margir — sem kunna
að virða prautseigju hans, kjark
og .trúmannsku í hinni löngu leit
hans og eífiðrl baráttu fyrir pví
máleifni, sem hann, álítur „mál
málanna", tækju höndum saman
á pví imerkisafmæli hans og
reyndu að veifa honum einhvern
styrk í baráttunni.
„Ef sannileikurinn ætti- pá vini,
sem parf, pá mætti gera krafta-
vtírk, og pað slfk, sem enga ;trú
hefir nokkxu siuni dreymt um. Fá-
ið m'ér 10000 menn, sem ég get
.tnayst, treyst til að meta sann-
ieik meir en lýgi og vilílu og pá
mun e’gi B::n«og:a hverfa öveðurs-
ský pau, sem svo ógurleg em
að ilí.ta, heldur mun sói hins nýja
Jífs Wsa hér fyrsf, og héðan, M
ilandinu s sem kent er við ía,
streyma 'ljós pað, er lýsir og
yermir alla jörð.“
Þan.nig ritar dr. H. P. í nóv.
1934. Síðan hefir óveðrið dunið
á. Hinar 10 púsundir hafa ekki lát-
ið sjá sig enn og mijög er vafa-
samt að til séu hér á landj 10
púsund menn, sem meta sanimleik
meir en lýgi, ef peir hafa ein-
hvern stundarhagnað af lýgimni.
pað lýsir næsta átakanlega á
hve miklum „útjaðri vitheims" vi'ð
búum, að hér e'u fjölmargir smá-
flokkar og einstaklingar, sem á-
lelðaniega eru í fyllstu einlægni :
og af heilum hug að reyna að
léita að sannleikanum um fram-
ha,ld lífsins, en pröngsýnin er
svo mögnuð og hræðslan vib að
verða til athlægis, ef menn pora
að láta í Ijós e.inhverjar skoð-
anir í peim efnum að hver og
einn kýs heldur að bauka út!
af fyrir sig í staÖ pess að menn
taki höndum saman í lejt sinmi
að sann,lelkainum í pessu eifná,
sem aldrei getiux verið nemaeihn.
Mundi á pann hátt fásit marg-
faidur áramgur og pá væri ekki
lokiu fyrir pað skoitið að loks
femgjust pær 10 púsundir, sem
meira m'undu meta „sannleika
en ,lygi“ og sem dr. H. P- telur
sig punfa til peiss að geiast megi
pau kraftaverk, sem sannfærahið
vi.lluráfandi mannky.n og forða
pvi frá að geira jörðina að enn
meiri kvaiastað, en h.ún emnpá
elr orðin, log breyta stefmunni
hér úr helstefnu í lífstefnu.
J. G.
Bókarfregn:
Vor sélsblnsár, eftir
Hjartu J. fiíslasoB.
ETTA er priðja ljóðabók
Kjartans J- Gíslasionar frá
Mosfelli. Fyrsta bók hans, Næt-
urlogar, kom út 1928 og vakti
enga sérstaka athygli öðrum
æskuljóðum fremiuir. Pegar önnur
bók pessa höfundar, Skrjáfar í
íaufi, kom út 1936 var auðséð,
að um mikla framfðr viaraðræða
og mátti pá skipa Kjartani með-
a,l betri ljóðskálda vorra. Hann
hafði breytt um tón i jgfgju sinni
óg grlpin vom ömggarii. Hann
orti ágæt kvæði um bernsku sína
í sve'tinni og virtist par vera
búinn að finna sjálfam sig.
I pessari bók hefír hann enn
bieytt um tón. Gamamsemi hans
tem farið var að örla á í næst-
ríðustu bók hans, er nú að verða
honum aðalatriði eða að mínnsta
kosti mjög steitour páttur íkveð-
skap hans. En hainn er farinn að
verða hnoðvirkari um form og
viröist pað vem óparfi. Það er
að verða tízka nú að yrkja hálf-
gerðan rev-ýukveðskap, hvort sem
pað er vegna áhrifa frá jazzin-
um eða ekki, og bem pessi síð-
us'tu ljóð Kjartans ke:m af slífcu.
Bezt tekst Kjartani enn, pegar
hann yrkjr um bernsku sína og
æskustöðvar og virðist vera par
í honuim hreinn og falslaus streng
uir. Og gamansemin, sem hanin
bregður fyrir sig, pegar hann er
að leika sér að gömlum guf.um,
er innrleg.
Útgefandi er Jeús Guðbjörnssion
og hefir 'hann ektoert til pess
sparað að útgáfan væri semvönd
uðust.
Mynflarlegt jólablað.
JÓLABLAÐ Sjómannsins er
nýtoomið út og er mjög
mikið til pess vandað bæði um
efnisval, myndir og frágang.
Blaðið flytur greinar, sögur og
kvæði, bæði frumort og pýtt.
AU»Tf»UBUOW
Þeir, sem neyta södavatns hér á landi,
nota nær eingöngu
Egils- sódavatn
John Ruskin:
KoBgnriBB I Gullð.
NÝLEGA hefir komið á bótoa-
markaðinin ævintýrið Kong-
urinn í Gullá, eftir John Ruskin
og er petta önnur útgáfa. Ein-
ar H. Kvaham íslenzkaði.
Ævintýri petta er raunaX bæði
fyrir börn og fullorðna. Athurða-
rásin er hinn æsiilegaisfi 'lestiua*
fyrir böm, en sé dýpna skygnst
hefir ævintýrið m'ikimn sanmleik
að geyma, sem ftillorðnir mættu
vel festa sér í minní. Þar er
í iskáldlegu ævintýraiformi sagt
frá pví, hvennig gullið leikur
manmisálina, en pað er efni, sem
maiigir frægir rithöfiumdiar hafa
spneitt sig á og meðiai amnars
hinn vinsæli og merki rithöfunidur
sem pýddi bókina, en tili pýðing-
arinnar er ágætlega vaudað. Þá
er frágangur aliur vandaður og
hefir frú Barabara Áma'som teikn- j
að skemmtiiegar mynd|í I bókina. I
Dýraverndarinn,
8. tbl. þessa árgangs er nýkomið
út. Efni: Dýrð drottins Ijómaði
kringum þá, Fleyga líkfylgdin. Um
slátrun, sauðfjár. íslenzk dýr o. m.
fl.
Nýtt kvennablað,
4. blað þessa árgangs er nýfcom-
ið út. Efni: Erum við sterk í kær-
leikanum? eftir Guðnýju Jónsdótt-
ur frá Galtafelli, Jónas Hallgríms-
son eftir G. St. Tvær skáldkonur
eiga afmæli, eftir M. J. K. Jóla-
minningar, eftir Sigurlaugu Knud-
sen o. m. fl.