Alþýðublaðið - 29.12.1941, Qupperneq 3
& ЫS. iMi
‘innii11>iB.aw i »11 n IWIIIIW m ——'mmSmmmi n n ■■>■«■■ ■■■i—'
í lok þriðja þáttar.
Leikhúsið:
Gullna hliðið, eftir Davíð
Stefánsson frá Fagraskógi
—....■».
MMBWIMW
Rsfetjðri: Steit&n Pétamnn.
®i1Btjóm og aigreiada í M-
þýðtdiúsimj viS BCverÖBgötu.
Sliaar ritstjómariimar: 4932
íritstjóri), 4801 (inntendar-
Æréttir), 490S (Viliijálmur S.
Vilhjálmsson heima) og 5021
fStefán Pétursson heima).
Símar afgreiðshmnar: 4900
og 4906.
Alþýðuprentsmi6jan h. f.
fsii sanvizka.
HANN va.r dálítiö attigtuSVær
og kyí'&afullur, JEÍÖairinn1,
sfim Ámí frá Múla skrifa&i um
•iwejarstjórnar'kosnin.gfrrína’r í Vlsi
■á. ía'ugardaigirm.
„Tíminn líöuri, sag’ði Árnii
,,Eji.ginn. getur gagt, hva& f>essar
fe&sningar ieiga eftir a& Möa í
'íjós d . - Sjál fs tæðisfjokkurrn n hef
ár ótt því láni a5 fagna, að hafa
oflhgan memhiuta hér í bætmm.
Víö sfcultun vona, aö svo &é enn.
En \ið skulum jafnfraant játa, að
váð g®tum éfcki fullyrt það meö
iiömtii ' vissu .“
IHi ver&ur efckí neita'ð, að þaö
er nýtt, aö sjá stik jútmngarorö
* dólkum Sjálfstatðis'íri.ok.ksbfeÖ'
aiurn, ■■ og ffier varla bjá þvi,
aið mönnum verði á aö spyrja:
.Hvað kemur til ?
HfiSr SjálfstæöisflokkuTíun þa'þ
rnáítee á vitauidinmái að hafa haM-
þannig á málofnum bæjarins
xuKÍiinfarin ár, aö ástæöulaiust sé
aÖ ætla, að bæjarbúar verðlauni
liann fyir, meÖ atikvaiönm sin-
«tm viÖ í hönd faíraín’di bæjar-
stjárnarkosningar ? Hfifir hann eáíi
fevfiTn grun um það, aö hann
mtmi éfcki hafa eins gó& tök á
fcjósen.dum bæjarins viö þessatr
kosningat 'eins og svo oft óöur,
þegar ' þúsundir hafa oröiö að
þiggja náðarbrauö atvimubóta-
vinnanmr fiða fátæikraBtyriísisns 6r
Itöndum bæjaTBtjómaTÍhaldisins?
Eða örar hann eitthvaö fyjfr því
bæjarbúar muni nú mhmast hita-
vteátubteífckinganna, scm notaðar
vom sem agn fyrir þá við síö-
tastu bæjarstjómarkosningair? Gfir-
ír hann sér ef til vill llj.óst, að
bæjarbúar muni okki vera hon-
um xifiitt sérstaklega þakklátir fyr-
Sr að hafa með sj ál fbyrgingsokap
sfnium og pólití'skum séiibags-
immas-pekú 1 asj ónum tafið hita-
veiituna þannijg, aö hún kemuir
nú til með að kosta bæinn nuhnst
15 milljónir króna, eða heiimingi
meira, en hægt hefði iveriö að
fé hana fyrir, fyrir fjórum árum,
ef með fullrl ábyrgðartilfinningu
iuefði yerið' unniö að málinu í
saravinmu við aðra íLokka?
Eða ' óttast Sjálfstæðisflokk-
inn ',að bæjarbúar séu farnLr að
sjá það betiur en ,áðuT, hver gkaði
það er fyrir Reyfcjavik og öryggis
leysi fyrir íbúa hennar, að því
' atvinniumöguleika ' snertir í
framtí’ðinni, áð SjáLfstæðisflokk-
urinn skuiLi hafa hindrað, að hún
kæmi, sér uipp bæjarútgerð, eims
og Hafnarfjörður, sem á nú bæj-
arútgerð sína Skuldiausa og liefir
mfiira áð segja '.haffit af henni
stórgróða síðan stríðið hófst? Er
hann hræddur um, áð þeir spyrji,
bvfirsvfigna bærinn hefir eklfci
byggt sómasamteg ibúðarhús yí-
hina efnaminínstu, eim og aðr-
ar böfú&bDrglr á Noröuriöndum ? I
Hvers ' vifigna Ihann heffiir ekki
komiö sér ajg) kúabúi, til að
«fygg|a ' bæjarbúum nægilega
mjóík víð eitthvað sanngjarnara
v®rði en Framsóknarverðinu.dnis
Dg Igafjörður? Hversvegna bær-
inn 'á ©fckert sjúkrahús, enga
t:fi-'|súverndarstðð, engin sæmileg
skói.abús yfir börnin í Skilddnga-
neisi og Laugarneshverfi, efckert
viðuimndi húsnæði fyrir gagn-
fræðaskóla eða iðnskóla, ekkert
íþróttahús, pkkert ráðhús? Hvers
vegna bærinn hefir efck'i tekið
strætisvagnareksturinn ' í sSnar
hsendur og skipulagt liann þann-
ig, t að siðuðum mönnum sé
bjóbandi?
En hefir Sjáifstæðisf lokk s meiri-
hlatinn í bæjarstjórn ekki ,,n,ýju
pólana“? Og tókst honum ekki
að tryggja það í vor, að Kveld-
úlíur fengi meira en einni midj-
ón fcróna niirma í útsvar en ihann
átti tað fá, ef lagt hfifði verið
á hann eftir sörnu reglum og
önmur útgerðarfyrirtæki, svo a'ð
efcki sé nú minnzt á allap' þorra
bæjarþúa? Era þetta máske ekki
afreOc, sem hægt er að benda
ó við í hönd farandi beejarstjóm-
arkosningar?
Nei, ’Árni frá Múla og Sjálf-
stæöisflokksfiorsprnkkarnir allitc
vita, að þao var 'ekki fram-
kvæmdasemi pg fyrirhyggju Sjálf
stæðisflokksins í málefnum bæj
arins að þakka, aið hann yamn
siðustu bæjarstjómarkosningar.
Pað var fyrst og fnemst ábyrgð-
arleysinu o.g 'Lýöskruminu að
þakka, som hann gat leyft sér
af pví, að hann var þá enn í
stjómarandstööu. En nú er hann
bújnn að vera þrjú ár í þjóð-
stjóminni og fylgismeamirnir fam-
ir að sjá, hvað á bak við bjó
allt sknumið fyrir „öliium stétt-
Um.“ Kvieldúlíúr hefir að visu
komið ár siimi vel fyrix borð.
Hann hefir fyrir atbfiina Sjálf-
stæðisf’.okksins fengið stórkostteg
ar ívílnanir um skattgreiiðslur á
kiostnað annaTra útgerðaæfýrir-
tækja og raunaT alirar þjóCjaxinn-
ar. En fa\-aða hug hefir Sjálfs-tæð-
'isflokkurinn sýrrt til Launastótt-
,anna hér í ReykjavíJí síðjan hann
fooms't í stjóniaraðstööu? í vor
ætlabi forinaðuT faans iog annar
ráð^ierra, ölafur Tbors, að \-era
me'ö FramsófcnarfLokknum í því
að Leggja sérstakan skatt á alla
launþega í landimi, 10°/o af öll-
Um Launum, eins og haim sjálf-
ur vi&uhkenndi í lumræöunum á
alþingi. Og í haust vo'ru: .báðir
ráðherrar flókksins lOg öll mið-
stjóm hans því „eindregið fylgj-
andi“, að lögbinda kaupið og
barma frekari dýrtíönruppbót en
þá var greidd, eins og Fram-
sóknarfLokkurinn vi'Idi' og öLIum
er enxi' í fersfcu minni. ■ í bæðji
skiftin gugnaði SjáLf.stæðisflokJí-
uxinn að vísu á siðustu stundu
af þvi, að ALþýðuftokkurinn sagði
nei. En siðast á aukaþinginu i
haust, ; lýsti ÓLafur Thors því
yfir fyrir hönd Sjálfstæ&iisflokks-
ins, að hann hefði á engan hátt
synjað etidanlega fyrir það, áð
farið yrði Lnn á þá braut, að
lögbinda fcaupið!
Halda rnenn ekki að Lautna-
stéttimar hér í Reykjavlk verði
óðfúsar í að gxeiða slikum flokki
atkvæði við í hönd farandi bæj-
arst j ómarkosningar ?
Nei, það er áreiðanlega engin
furða, þótt Áxni frá Múla og
ýmsir Sorsprakkar Sjálfstæðis-
ISLENZKAR þjóðsögur bafa
■iöngum verið skáid-
um okkar sá andlegur brunmur,
tem se'mt vfirður jmrausinn. Marg-
i;r beztu höfundar okkar hafa að
einhverju leyti sótt efni í skáld-
vesfc sín í þennan sameiginlega
skáldskap þjóðarinnar — þjóð-
sögumar — og vorða varla tal-
in þau kvæði ó íslenzku, sem
ori hafá verið um þjóðsöguleg
efni. Þá gætir þesssa mjög i Is-
Lenzkri Ieikritagerð og nægir .þax
að minna á Skugga-S\’ein Matt-
h-Lasar og Dansinn í Hruna eftir
Indriða Einarsson, að óglejmd-
um Jóhanni Sigurjónssyni: Fjalla-
Eyvindur, Galdra-Loftur. Gullna
htiðiö, leiikrit Davíðs Sjefánsson-
ar um sálina hans Jóirs mitts, á
"/sér því að þsssu teyti .fordæmi
r ísfenzlcri leikritagerð og isfenzk-
um skáldskap, en tapar auðvitað
ekki að neinu },eyti gildi fyrir
því.
! slíkum Leikrítum taka höfund-
amir oftast einhvfir veTifcefni tii
úrlauisnar i búningi skáldskapar-
ins. I Fjalla-Eyvindi Jóhanms Sig-
urjónssonar er það bairáttan mitii
h!ungu'rsin*s ;— fhins Likamlega
fungu's — og ástatínnar, iGaldra
Lofti hið andlega Lmngur, válda-
þráin, sem tekin er ti>L meðferð-
a.r, en í Gufina hliðinu baráttan
milli híns góða og htes iSla, þar
sem hið góða sigrar að Lokum,
að visu með ofuriitLum brögðum.,
eins og er í þjóðsögumni sjélfri
og hefir höfundurimn efcki séð
ástæ&u tiL að breyta því.
Um Leiiltritið sjálít hefír áður
verið sfcrifað hér í blaðlnu og
er því ekki ástæða til, að fjölyrða
utn það í þessu sambamdi, en að-
i eins’ má geta þess, að inarmi
flnnst það betra eftir þvi, sem
það er oftar Lesið. Um skeið var
það tízka að láta hverja setningu,
hveri tilsvar í leikriti vera spak-
mæli, en nú er frá því horfið
að miklu leyti og er þetta leik-
r,it Davíðs blessunarlega laustvið
slfkar hieimispekiLegar vangavelt-
ur .
Leikfélag Reykjavikur er áreið-
anlega á réttri leið meðan þáð
tekur tiL sýningar ný leikrit eftir
íslenzka h&funda, þau sem áann-
að borð er hægt að sýnai, enda
er það eina 161001 til þsss að
efla sæmilega teikmenningu með
þjóðinni og verður naumast á
flokksins óttist reifcningsskilin.
Samvizkan er etdr; sem bezt.
móti því mælt, að sýningin á
Gullna hllðinu fer Leikfélaginu
með ágætum úr tendi. Ffir þar
margt saman: ágætt sýningar-
hæfi Leikritsins frá höfundarins
hendi, án tilLits tili skáildskapar-
gildis þess, prýðileg iaikstjóm
menntaðs LeikListarinanns og góð
me&ferð aðalleikBndanna.
Stærsta og erfiðasta hlutverkið
er í höndum Amdisar Bjöms-
dóttur. Hún hefir oft ■sýnt’ það
áður ,að óhætt e:r að trúa henni
f>Tir vandasömum verfcefnum á
leifcsviðl enda sveák hún engan
í þessu hlutverfci. A frumsýning-
Unni kom iofertitið atvik fyrir,
sem ;okki hafði befeltniis verið
gert réð fyrir, en Arndis bjaig-
aði við með snarraoði, ráösnilld
og ró. Ef tiL vili sýnir Gunn-
þómnn mest tiLþrif sfim Vílborg
grasakona og má segja um hana
likt og Grimur gamli á Bessa-
stöðum k\-að um Hrólf stfirka:
„Ei er að sjá að elli saki,“. Leik-
ur Brynjólfs var öriiggur og irögg
samlegur að vandai, en teifchús-
gestir viljá helzt fó að sjó hann
á svibmu en ekki hafa hairn ndðri
í skjóðu þ. e. a. s, bak við
tjöldin, &nda viriisti homrm 'örðið
mál á þvi þá loksins haim féfck
að hreyfa sig á sviðinu. Láms
Pálsson lék sjálfan höfuðóvininn
rnieð hrassilegu orðbragði og við-
eigandi tUtektuui. Erun fremur er
hann leikstjóri og iiefitr farizt það
með miklum sóma. Þorsteinn ö.
Stephensen var hirai postullegasti
í hlutverki Páls postula, og VaLur
Gislason var góður í gervi Lykla-
PétUTS-
Af aukaleifcuTium voru beztir
Haraldur Björhsson, Pétur Á.
Jónsson og Þóra Borg Einarssion.
Jón bóndi í skrúða með
pálmaviðargrein.
Prúð
og ábyggileg stúlfca, eikfci
yngri en 18 ára, áskæt é
veitingastofu 1. janáur-
Sími 2175.
StjéramðlaDáisleii
lilýiinokksiBS,
~~F~ ■■
TJÓRNMÁLANÁMSKEIB
á vegum AlhýðuOoklcsms
hefst eftir áramótin og verða
þátttakendur einkum ungt Al-
þýðuflokksfólk.
í>ar verður einkum lögð á-
herzla á fræðslu um ýmis þau
mál, er íslenzka alþýðu og Al-
þýðuflokkinn varðö mestu. —
Númskeiðið verður á sunnudög-
um kl. 5—7 síðd. Erm er hægt
að veita íþátttakendum ,mót-
toku, eg eru iþeir, sem óska nán-
ari upplýsinga, beðnir að snúa
sér til Ragnars Jóhannessonar,
sími 5020. ;
fitUstn matHBla-
seilana.
M ATVÆLASEÐLUM fyrir
* mánuðina janúar—rnarz
er útblutað í dag og á mörgim
í Góðtemplarahúsinú,
títhlutunin fer fram kj. 10 -12
t h. Og 1—6 fi Ji.
Seðlarnir vprða afeentir gegn
&amvisun stofna af núgil-clandi
matvælasBðhm með átetniðu fulte
nafni pg hermilisfangá, ásamt fæð-
ingardegi og ári
Afihending seðlaima fer aðAsi
firam þfösa daga og er fólk þvi
áminnt um að sækja þá annan-
hvorii dagim.
Alfrfið Andrésson var kímitegsur
að vanda, og Aima. Guðmunds-
dóttir og. Gunnar Stefánssous
sögðu vei þrar fáu setningar,
sem J>au höfðu. Ævar R- Kvaran
söng visur Fiðlungs og hfiflr hann
mjúfcan og blæfaitegan ton<or-
baryton.
Leifcsviðsútbúnaðurínu var á-
gætiur, en Láms Irrgólfsson hefir
málað tjöldhv og Hakgrfmur
Bachmann sér um Ijósaútbúnað-
inn.
Leikfélagið hefir vandað mjtg
til þesisarar sýningar og má á
'henni sjá, hvað hægt er að gera
af litlum efnum við erfiðar kring-
umstæður, ef viljinn er nægur.
Kiærl isfeld.
Gunnþórunn sem Vilborg
grasakona.