Alþýðublaðið - 31.12.1941, Blaðsíða 2

MDVnOJDAG 31. DES 1911
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Gleðilegt nýár!
Slipaðtgerð ríkisins.
GLEÐILEGT NÝAR!
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.

♦i i
I.
«9
•4
*4
Gnnnl. Síefánsson.
GLEÐILEGT NÝAR!
»
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Þvottahúsið Grýta.
GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Vélsmiðja Hafnarfjarðar.
»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»-*
GLEÐILEGT NÝAR!
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Hvannbergsbræður.
»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»» #»»»»»»»»»»»»»»#»»»»»»»»»»^
GLEDILEGT NÝAR!
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Jón og Steingrímur.
f>»#########################################»##########9r####»##»»»»»##»‘
GLEÐILEGT NÝÁR!
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Olíuverzlun íslands h/f.
O###1###########################################################!######^
#######»»##############»»»###################»########################* I
I GLEÐILEGTNÝÁR!
« -
í Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
Alþýðubrauðgerðin h/f.
»^**#^*##############################*###################################^
legu leyti framkvæmd, þrátt I
fyrir það, að meirihluti ríkis-
stjómarinnar væri fylgjandi
framkvæmd þeirra, þar á meðal
fiiiltrúi Alþýðuflokksins. 7)
Á síðastliðnu hausti kom fram
tillaga um það á ný, að lögbinda
aJlt kaupgjald og verðlag inn-
lendra afurða, og af því tilefni
var Alþingi kvatt saman 13.'
okt. s-1. 8) Framsóknarflokkur-
inn lagði fram sérstakt frum-
varp um lögbindingu kaupsins
og verð á íslenzkum afurðum.
Alþýðufl. lagðist eindregið
gegn þvi, og SjáKstæðisfl.,
sem verið hafði frv. fylgjandi í
upphafi, snérist einnig gegn
því, og felldi það ásamt Alþ.fl.
Af Þessu tilefni sagði ríkis-
stjórnin af sér og var mynduð
ó ný með sömu mönnum og
sömu verkaskiptingu, án þess
að nokkuð nýtt væri afgreitt í
dýrtíðarmálunum. 9) Sáðan hef-
ir ekkert gerst í dýrtíðarmál-
unum annað en það. að mjólk
hefir hækkað verulega í verði,
og dýrtíð aukist-
Þessi saga, sem rakin hefir
verið í fáum dráttum, er sorg-
arsaga. Hún sýnir, að ekki hef-
áx náðst samkomulag um skyn-
samlegar aðgerðir til þess að
hindra vöxt dýrtíðarinnar, og
vex hún þvi áfram hröðum
skrefum, öllum til óþurftar og
til hins mesta háska fyrir fram-
tíðina. Alþýðuflokkurinn hefir
frá öndverðu haft jákvæða
stefnu í dýrtíðarmálunum. —
Hann- hefir lagt höfuðáherzlu á
það, að haft væri verðlagseftir-
lit með ödlum nauðsynjavörum
— jafnt útlendum og innlend-
um, og það gert sem unnt er,
til þess að halda verði þeirra
niðri, og jafnhliða væri til fé
í sérstökum dýrtáðarsjóði tíl
þess að koma því til leiðar, að
verðlag yrði ekki jafnhátt og
ella mundi. Á þessu sviði hefir
(það ekki fengdst aðgjört, sem
AlÞ-fl. vildi. Flokkurinn hefir
hins vegar talið það ranglátt,
og telur það ranglótt, að binda
hendur iaunastéttanna í land-
inu til skynsamlegra og hóf-
legra áhrifa á breytingar á
kjörum sínum og kaupi, enda
hefir það yfirleitt komið í ljós,
að laimastéttírnar hafa ekki
notað samtakamátt sinn til þess
að halda uppi með ofstopa dýr-
tíðinni í landinu. Orsakanna
til hraðvaxandi dýrtíðar er
annars staðar fremur að leita.
Þó að Alþ.fl. samkv. þessu
foeri fullkomið traust til launa-
stéttanna í landinu til skyn-
samlegra og réttlátra aðgerða,
felst ekki í því nein andstaða
gegn þvá, að einstakar launa-
stéttir geti breytt kjörum sín-
um og kaupi, hækkað grunn-
laun sán frá því sem nú er. Það
er víð»a sáður en svfo ósann-
gjarnt, að launahækkanir fari
fram-
Þegar þetta er ritað, eru
nokkur átök milli einstakra
stéttarfélaga út af samningum
um kjarabætur. Aiþ.fl. telur
eðlilegast og réttlátast, að
lausn á þessum málum fáist
með samningum aðilanna
sjálfra- Afskipti ríkisvaldsins
eiga að vera leiðbeinandi og
styðja að skynsamlegri samn-
ingslausn, en það á ekki, nema
komið sé út í alveg sérstakt
þjóðhættuástand, að taka fram
fyrir hendur aðila, er semja 1
ber um kaup og kjör. AlÞ.fl. I
mun á næsta ári svo sem að
pndanförnu, leggja á það aðal-
áherzluna, að vandræði dýrtíð-
armólanna fáist leyst með rétt-
látu, ströngu og samfelldu
verðlágseftírliti, og að hæH-
legt fé fáist í dýrtíðarsjóð, ef
óstæða er til, að styðja á þann
hátt að lækkuðu verðlagi eða
hindra hækkun á nauðsynja-
vörum almennings.
Þá telur og Alþýðuflokkur-
inn eðlilegt og í samræmi við
stefnu sína fyrr og síðar, að
dregið sé úr áhrifum verð-
bólgunnar með því að skatt-
leggja stríðsgróðann verulega
og að teknar verði til athug-
unar framkvæmdir á almenn-
um skyldusparnaði í landinu-
Skattamálin.
Á Alþingi 1941, fékkst sam-
eiginleg lausn á skattamálunum
til bráðabirgða. Enginn stjórn-
arflokkanna fékk þó öllum
kröfum sánum fullnægt. En
Alþ.fl. gat hrósað sigri yfir af-
námi skattfrelsis útgerðarinn-
ar, en í það var æði fast hald-
ið lengi vel- í annan stað
studdi Aiþ.fl. að því, að hóf-
legur skattstigi er á lágum og
miðlungstekjum,sem ekki hvað
sízt fæst með þeirri reglu.sem
nefnd er „umreikningur“ í
skattalögunum frá síðasta Al-
þingi. En þetta var aðeins
bráðabirgðalausn á skattamál-
unum. Varanleg lausn þeirra
bíður nú framtíðarinnar og
verður hún ekki lengur dregin
en til næsta Alþingis. Má bú-
ast við Því, að hörð átök geti
orðið um þessi mál miHl
flokka, sem hafa misjöfn sjón-
armið og misjafnra hagsmuna
að gæta. Hér á landi safnast nú
meiri auður á tiltölulega fárra
manna hendur en nokkru sinni
fyrr. Almenningur í landinu
hefir að vísu góða afkomu, en
þar er ekki um neina auðsöfn-
un að ræða. Eitt mesta við-
fangsefnið hér á landi verður
nú, eins og oft endranær, auð-
jöfnunin. Og þá ekki sízt með
það fyrir augum að draga úr
verðbólgunni og spákaup-
mennskunni í landinu. í flest-
um þjóðfélögum er auðjöfnun-
in mesta ágreiningsmálið milli
flokkanna. — Jafnaðarmanna-
flokkar allra landa hafa þar
ákveðna stefnu, að vísu mis-
munandi í aukaatriðbm eftir
því, hvernig ástatt er í þjóð-
félögimum, en meginstefnan er
alls staðar eins. Andstöðu-
flokkar jafnaðarmanna hafa í
mörgum atriðum alveg gagn-
stæða stefnu. Ekki hvað sízt
eru það íhaldsflokkar allra
landa, er fastast halda í for-
réttindi • og ívilnanir efna-
stéttanna, en innan þeirra
flokka er að finna höfuðauð-
mennina, og þá, sem mestra
hagsmuna hafa að gæta í sam-
bandi við það, að auðnum sé
ekki jafnað og réttlátlega
skipt milli þjóðfélagsþegnanna-
Það er vissulega sérstök á-
stæða til Þess að gripið sé til
talsvert róttækra ráðstafana út
af skattálagningu stríðsgróð-
ans. Þarfir ríkissjóðs eru að
vásu ekki mjög ríkar eins og
nú standa sakir. En í framtíð-
inrti þarf margt að gera og
nauðsynlegt að safna í korn-
hlöður til verri og viðsjállí
tíma, er síðar hljóta að koma.
Það er því fyrir allra hluta
sakir naesta nauðsynlegt að
fram úr skattamálunum verði
ráðið á næsta þingi, með það
hvort tveggja fyrir augum, að
safna veruíegu fjárxnagni
handa ríkinu til aukinna nauð-
synlegra framkvæmda á næstu
tímum, og eins til þess að taka
frá umráðum einstaklinga
verulegan hluta stríðsgróðans,
sem í höndum þeirra myndi
leiða til aukinnar verðbólgu og
spákaupmennsku í landinu-
Engu verður um það spáð,
hver verður niðurstaðan í
þessum málum, en þar reynir
vissulega á flokkana og stjóm-
málaþroska þeirra.
Skyldusparnaður.
Á yfirstandandi styrjaldar-
tímum hefir víða verið gripið
til þess ráðs, að lögleiða skyldu
spamað. Höfuðtilgangur slikr-
ar löggjafar er að vinna gegn
aukinni verðbólgu í löndunum.
Þegar svo er komið hér á landi,
að óvenjumiklir peningar eru
í umferð manna á milli, þá er
fullkómin ástæða til þess að
athuga, hvort eigi sé iíka
heppiiegt fyrir ísiand að lög-
leiða Þetta skipulag. En í því
sambandi verður þess vandlega
að gæta, að ganga ekki óeðli-
lega á hiut aiþýðumanna í
landinu- Virðist eðlilegast, ef tíl
skylduspamaðar kemur, að
hann sé framkvæmdur í sam-
bandi við breytingar á skatta-
löggjöfinni, þar sem lagður
verði sérstakur stríðsgróða-
skattur á háar tekjur og jafn-
vel miklar eignir. Má vænta
þess, að á næsta ári verði um
þetta mál ritað og rætt og ef
til vill einhverjar framkvæmd-
ir í þvá gerðar, og er Alþýðu-
flokkurinn iþess albúinn, að
taka málið upp til alvarlegrar
íhugunar og skynsamlegrar
lausnar.
10. KosniigafrestudiB.
Eins og kunnugt er, var kosn-
ingum frestað á reglulegu Al-
þingi 1941. Ástæðan til þessar-
ar frestunar var hin mikla ó-
vissa, sem ríkti í heiminum
yfirleitt, og einnig nauðsyn á
því, að samstarf héldist og
óbreyttar aðstæður- Kosninga-
frestunin er vissulega ekki að
gamni sínu gerð, eða það, að
láta ákvæði stjó^naTskráJ-inni-
ar víkja til hliðar uin skeið.
Það á aðeins að gera ef til þess
ber bráða og brýna nauðsyn,
og undir engum aðstæðum á
annan veg en þann, og M líka
með það fyrir augum, að kosn-
ingar fari fram svo fljótt, sem
nokkur skynsamlegur kostur
ieyfir. Því er ekki að leyna, að
hrikt hefir í stjórnarsamvinn-
unni að undanförnu. Eru þar
dæmin deginum ljósari, er
stjórnin sagði af sér út af vand-
ræðunum í dýrtóðarmálunum.
Og þó að stjórnin væri mynduð
á ný á sama hátt, :þá var þó
undirstrikað af mörgum, að
stjórnin væri fyrst og fremst
til bráðabirgða, fram til næsta