Alþýðublaðið - 11.01.1942, Síða 1

RITSTJÓRI: STEFÁN PÉTURSSON
BLAÐIB
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XXffl. AROANGUR
SUNNUDAGUR 11. JAN. 1942.
SO. TOLURLAÐ
LansBarbeiðni Stefáns Jóhanns Stefáns-
sonar Iðgð fyrir rikfsráð eftir heigina.
.....»'...
Ekkert enn vitað nm endurskipuiagningu stjórnarinnar.
EKKERT hefir enn heyrzt um það, hvernig ríkisstjórnin
verðnr endurskipulögð eftir lausnarbeiðni Stefóns
Jóh. Stefánssonar, enda hefir honum ekki verið veitt form-
leg lausn enn. En það mun verða gert á ríkisráðsfundi eftir
helgina eftir ummælum að dæma, sem ríkisútvarpið hafði
eftir forsætisráðherra í gærkveldi. En þar var að vísu ekki
annað sagt, en að lausnarbeiðnin lægi nú fyrir ríkisstjórn-
inni og að „afstaða" myndi
helgina.
«■ ;
AlþýðufSokks
:| fundur i dag. i
iiStefán Jöbann talar;
um samvinnuslitin.:
Alþýbuflokksfé- i
LAG REYKJAVÍK- ;
* UR heldur fund í dag kl. ;
2 í Alþýðuhúsinu við ;
■} Hverfisgötu.
<: Til umræðu verða bráða <
: birgðalögin, a) átökin í ;
: ríkisstjóminni, framsögu- :
:; máður Stefán Jóh. Stef- :
< > «6
: ánsson, og b) viðhorf stétt- :
J; arfélaganna, framsögu ;
; hafa formenn félaganna. i
;< Á eftir verður rætt um ;
; bæjarstjórnarmál.
verða tekin til hennar eftir
Eftir iþað getur ekki verið
nema um eitt af þrennu að
ræða:
1) að stjómin ÖU segi af sér
og ný stjórn verði mynduð,
2) að nýr maður verði tekinn
inn í stjórnina í stað fulltrúa
Alþýðuflokksins. eða,
3) að stjórnin verði framvegis
ekki skipuð nema þeim fjórum
ráðherrum, sem eftir eru.
En þetta eru ekki nema
formsatriði. Hver leiðin, sem
farin verður, er augljóst, að
stjórnin verður eftirleiðis ekki
nema tveggja flokka stjórn,
skipuð fulltrúum Framsóknar-
flokksins og Sjálfstæðisflokks-
ins, sem tóku höndum sa.man
um útgáfu kúgunarlaganna
gegn launastéttum landsins og
því að sjálfsögðu hljóta að
standa saman að framkvæmd
þeirra.
Verðnr frjálsa samkomnlagið
dœent ðgilt af gerðardómiiui?
Meðiimir 5 stéttarfélaga hafa fengið
grunnkaupshækkanir síðan um áramét.
------+-----
SAMKVÆMT kúgunarlögum
íhalds og Framsóknar
gagnvart launastéttum landsins
skal á þessu ári gilda sama
grunnkaup og gilti 1941 hjá
öllum . stéttum. Allar kaup-
hækkanir eru bannaðar. en „þó
má úrskurða breytingar til sam-
ræmingar og lagfæringar, e£
sérstaklega stendur á“.
Nú esr það kunnugt, að ýms
stéttarfélög hafa fengið með
firjáftsiu samkomulagi vi'ð atvinnu-
hakendur veruilegair grunnkaups-
heekkanir fyrir meðlimá sína ,sáð-
an lum áramót- Meðal þeirra fé-
iaga eru kiæöskerasvemaifélagið
^kjaMhorg" héf í beenum, sem
fékk gnunnkaup hækkað að vem-
iagum miun, ToUþjónafélag ís-
fctnds, sem sjálf ríkisstjórn4n veitti
kauphækkun frá áramótum, sem
nam 20«/o — eða úr 350 kr. á
mániuði uipp’ í kr. 420,00 — svo
að toil'lþjónar hafa nú sama kaup
og ilögregliuþjónar, Verkalýðs- ag
sjómannafélag Gerða- ög Miðjntes-
hriepps, sem fékk mjög mikla
gnunnkaupshækkun fyrir meðiimi
sína, Ve kaiýðsféLag Vestmamra-
eyja, sem fékk griuinnkaupshækk-
lun og ýmisar aðrar kjanabætuir —
og Félag verksmiðjufóiks, Iðja á
Akigrieyri.
Ætda höfupdar kúgunariag-
anna að svifta þetta verkafólk
þeim kjarabótiuim, sem það hefir
aflað sér með frjállsu samkomu-
iagi við atvinnurekendur?
Samkv. gerðardómslögunum er
þetta meiningin, því að ekki er
trúlegt að þeir herrair, sem hafa
samið þessi kúgunarlög telji alar
þessar kjarabætur „'leiðréttingar
samræmíngax.“
Frii. á 4. siðu.
Verkamannafélagi
„Þrt ttHP“ _á_SIaI«£
firði wkíromfapp-
tiki i Alpýðosam-
bandið.
\ 7 ERKAMANNAFÉLAGH)
V Þróttur á Siglufirði sam-
þykkti eiuróma á fjölmemuun
fundi sínum í fyrrakvöld að
sækja um upptoku í Alþýðu-
samband íslands.
í verkamannaíélaginu l»rótti
eru á sjöunda hundrað félags-
manna.
Félagið var eitt þeirra verka-
lýðsféLaga, sem fóru úr Alþýðu-
samhandinu 1939 og stofnuðu,
fyrii-, atbeina kommúnista, hið
svokallaða „Landssamband ís-
i.enzkra stéttarfélaga“.
Nú hefir þetta sambaud lognas-t
út af og tilraiuin kommúni'sta »Dg
íhaidsmanna til að kijúfa A’Jþýðu-
sambandið algerlega mistekizt,
eiins og allar fyrri tilraiunir; sem
gerðaa’ hafa verið tl þess.
Mumi allir félagar Alþýðusam-
bandsins bjóöa verkalýðkm á
Siglufir'öi aftur velkomimn í hóp-
inn.
Verkamaimafélagið Þrcttur
samþykkti einnig á fundi sínum
í fyrrakvöld svchljóðandi til-
lögu:
„Fundiurinn mótmælir afskiftum
rikisvaldsins gf kaupgjaldi. Með
því að lækka kauipgjaldið eða
takmaflca ákvörðunarrétt. verka-
lýðsfélaga beiti rifcisva’ldið ger-
ræði. Félagið er< viðbúið að taka
tii athugitnar með öðruim félög-
um hvemig sjiku beri að svara“.
i \ ’■ .
Vnhanienn á Húsavfk
nðtmœla.
Þá hefir Verkamannafélag
Húsavákur gert svofellda sam-
þykkt:
„Fúndur haldinn í Verkamatrna
felagi Húaavífcúr miðvikúdaginn
7- janiiar 1942 iýsir sig eindreg-
ið mótfallinin fnékari afskiíStum
rikisvaldsiœ en þegar er ■ orðið
af ’kaupgjaldsmálum verkaslýðs-
ins.“
Trúlofun.
Nýlega hafa opinberaö trúlofun
sína Frk. Guðný Kristjónsdóttir
verzlunarmær, Laufásvegi 10, og
hr. Gunnar Pétursson stórkaup-
maður, Miðetræti 6.
firnnnkaiipshækkiiD bœnda:
HÉR Á EFTIR fara vísitöhir, sem sýna hækkun kaup-
gjalds annars vegar og hækkun á helztu innlendum
landbúnaðarafurðum hins vegar. Gengið er út frá kaupi
og verðlagi eins og það var í stríðsbyrjun og er það setfc
100. Sýna þá vísitölurnar hundraðshækkun kaupgjalds og
afurðaverðs á hverjum tíma. Geta mtenn svo athugað, hvort
orðið hefir nokkur GRUNNKAUPSHÆKKUN hjá þeim,
sem framleiða landbúnaðarafurðir. Tölurnar tala sínu máli.
Þetta hhitfall hefir nú veriS lögfest.
Visiialn Ktndakjöt Smjör Mjólk BgS
kaopsins (misitala) (visitala) (visitala) (visitáia)
1. okt. 1939 100 100 100 100 100
1. okt. 1940 127 167 150 143 144
1. okt. 1941 172 252 255 200 315
1. jan. 1942 177 276 295 231 431
Fremsto hersveitir Rússa
nfi 130 km. frfi Smolensk.
Og innrásarher Þjóðverja við Sebas«
topol sagður í alvarlegri hættn.
SÍÐUSTU FREGNIR frá Rússlandi skýra frá áframhald-
andi sókn Rússa víðs vegar á vígstöðvunum og þá sér-
staklega suðvestur af Moskva og suður á Krímskaga.
Suðvestur af Moskva teygir •
annar armur hinnar rússnesku
tangarsóknar sig lengra og
lengra vestur á bóginn og hafa
Rússar nú tekið þar bæinn Moz-
haisk, sfem er langt vestur af
Kaluga og aðeins 35—40 km.
augtan við járnbrautina milli
Viazma og Bryansk.
Eiga Rússar þarna eftir 130
km. ófarna til Smolensk og eru
töluverðar líkur taldar til þess,
að hersveitir Þjóðverja, sem
ern í tönginni hjá Mozhaisk um
90 km. vestan við Moskva, verði
að hörfa alla leið þangað.
Á Króm sækir landgöngulið
ítússa nú úr tveimur áttum inn
á skagann, frá Evpatoria á vest-
urströndinni og frá Feodosia á
suðausturströndinni. Stefna
þessar hersveitir að því að sam-
einast á miðjum skaganum,
þannig að umsátursher Þjóð-
verja við Sebastopol verði inni-
króaður. En samtímis hefir
setulið Rússa í Sebastopol hafið
sókn og á nú í hörðum bardög-
um við Þjóðverja norðan við
borgina.
Þá var frá því skýrt í gær-
kveldi, að Rússar hefðu brotizt
aftur vestur yfir Donetzfljótið
á mörgum stöðum, en ekkert
var sagt nánar um það í frétt-
unum, hvar það væri.
Þýzka fróttastofan heldur því
fram, að þeir bardagar, sem
Þjóðverjar heyja nú í Rúss-
landi, séu ekki annað en fram-
varðaskærur til hlífðar aðalher
þeirra, sem nú sé að koma sér
fyrir í vetrarherstöóvum.
Iðnfélögin eru
nú að aflýsa
verkfðllunum.
En vinna befir hvergi verið
hafin aftnr á vinnmtððnnnm
ÐNFÉLÖGIN, sem staðið
hafa í verkföllum imdan-
farna 10 daga, eru nú að aflýsa
þeim á formlegan hátt.
Raunverulega höfðu þau
gert það með fyrstu ályktun-
inni, sem samiþykkt var á hin-
um sameiginlega fundi þeirra á
föstudag. En þau töldu samt
tryggara að gera einnig sam-
þykktir um þetta í hverju fé-
lagi fyrir sig.
Jérnsmiðir héldu fund um
þetta í gærkveldi og samþykktu
þar að aflýsa verkfallinu.
Bókbmdarar halda fund um
málið í dag kl. IV2 og rafvirkj-
ar og skipasmiðir munu gera
slíkt hið sama.
Prentarar halda fund á morg-
un.
Hvergi hafa þó meðlimir
þessara iðnfélaga horfið aftur
til vinnu sinnar, enda ber þeim
engin skylda til þess, þó að
verkföllunum sé formlega af-
lýst af félögunum.
<r-----------------------
Háskólafyrirlestur
fyrir almenning. Dr. GuSmund-
ur Finnbogoson landsbókavörður
flytur fyrirlestur í dag kl. 2
í hátíðasal háskólans. Efni: Ást.