Alþýðublaðið - 11.01.1942, Blaðsíða 3

ALÞYÐUBLAÐIP
Dmræðor um fjðrhagsiætl-
u bæjarias í fimtudaginn
...— ♦
Nauðssrn var á dJOrfum fram-
kvæmdum, en ekkert verður gert
tHBNUPAGUR ÍU lASi. W2,
—............. • 1
ALÞÝÐU6LAÐIÐ 1
Ritstjórl: Stefán Pétursson.
Ritstjórn og af'greiðsla í AI-
þýðubúsinu við Hverfisgötu.
Símar ritstjómarinnar: 4902
íritstjóri), 4901 (innlendar-
fréttir), 4903 (Vilbjálmur S.
Vilhjálniason heima) og 5021
(Stefán Pétursson heima).
Símar afgreiðslunnar: 4900
og 4906.
Alþýðuprentsmiðjan h.. f.
Samvinnuslitin
IGÆRMORGUN lagði ráð-
Suarra Alþýðuítokksin^ í rík-
ásstjóminni, Stefán J6h. Stefáns-
53om„ fram iatusnarbei&ni sínaeftir
að miðsfjóm Alþýðuflokksfeis og
þingmerm hans höfðu' með ölium
■'■atkvæðum samþykkt, að Alþýðu-
ílokkurinn gæti ekki tengivr tekið
þáitt í hiiai s\to kallaða „sam-
/tarfi" hinna þriggja steerstu
stjómmálafliokka lairtdsim.
Það var möOgum Ijðst, að að
þessti hLaut að crteka, en flestir'
mirni þó hafa gert ráð fyrrr, að
það drægisf tii: þess tíma, er
aiþingi kemur saman, en það er
1X5- febrúair n. k. 2 siðasta lagi.
Um haxiin\'eím,’.egt samstarf i rfk-
isstjóminni hefir tæpast verið að
■ræða sfóan á miðju s. J. sumrL
P& fcom það fnam, að Framsókn-
■arfLokkurinn lagði h’ð mesta kapp
á að lögbinda ajlit kaupgjailtf, þótt
það kostaði það, að setja Alþýðu-
flekkánn út úr stjómarsamvihn-
unni, og taldi sig um skeið
atómd'u geta fongið því til vegar
ktoniið. Var þá alþingi kvatt sam-
«b, en þá fór svo, að Sjálfstæð-
ásftokkuri’nn. birást ó sTðtustu
'Stxxndu og frmnvarp Frajnsókn-
•fflrráðherTans vaf feislt í 'þingiiniui
Siðan má teija, að með öllu óá-
hyrg stjðm hafi setið hér að
völdum. Ráðhertar Framsófcnar
tafa kepprt um að ,lýsa því yfir,
aið þeiir' væm „ábyTgðarlaiusir"
ibvað dýrtíðarmálin snerti og síð-
an hafa Framsóknarmenn keppzt
vSð að ajuilca dýrtíðina með verð-
ihækkuin á mjóik og kjöti. Hjá
fyrir-tækjum S. í. S. og injólknr-
samsöluami hafa gmmm/laun vierið
'hækkuð veruiegaj nú fyrir og eftir
áramótiu, eða á sama tíma sem
fLofckiur þessi hefir iþótzt vilja
taida dýrtíð í skefjum með banni
v5ð grunukaup shækkunum. t
Biins og má'lum var kjomið, var
óstarfandi í stjómilnni fyrir ráð-
tuerra Alþýðufilokksiins.
Frá fyrstu tíð hafa ýmist ráð-
Iherrar Sjá'lfstæðisfliokksins eða
'Franisóknarfiokksins veríð jneð
ICröfur, sem, ef fraan áttu áð
jganga, hiutu að leiða til þess að
samstaröniu yrði s'litið.
Sjáifstæðismenn gerðu framan
aif hvað-eftir amnað þær fcröfur,
að utainríkismáiin yrðu Sengin
peim í hendur. Gekk. þetta svo
iiangt, að blöð Sjáifstæðisfiokks-
ins kröfðust þess opinberlega', ab
táðherra Aiþýðuflokksins færi' útr
ríkisstjórninnii og Sjál&tæðismenn
fongju utanríkismálSn. Þessi krafa
gakk eklú fram fyrir mótspyrnu
Framsóknarráðlierranna, sem þá
mtm ekki hafa iangað til að af-
henda þau mál i hendur Sjálf-
stæðisflofcknum. Þegar þessar
fcröfur Sjáifstæðisflokksins hættu,
eða ár þeim dró opinberlega,
höfiu F ram sóknarmann krófar sin- j
ar um ilöigbinidingu. alts kaup- I
gjálds í iandinu. Þá kröfu hafa
þeir haft uppi tvisvar siðaín í sum
ar, og í bæði skiftin hafa þeir
lagt við samvinniuslát, ef Alþýðu-
flokkurinn ekki féllást á ]>á fcröfu
eða sætti sig við hana þegjandi.
Alþýðuflokkurimi heíif hinsveg-
ur ávait haldið sér viíð þá sfcoðiur,
að dýriiðin verði aldrei læknuð
með lögbindingu kauipsins.
Eina 'iækningiin við dýrtíðinni
er festing vöruverðsiins, sem hefði
þær afileiðingar að vísitalan hætti
að hækka og dýrtíðin mundi þann
Lg, án annara áðgeröa, minka eða
standa í stað. En um siíka lausn
hefir ekkert samkomulag fengist
enda aMrei í alvöru verið neitt
til þess reynt af hálfu Frasmsókn-
airfilokksins og Sjáifstæðisflbkfcs-
ins.
Það eru ekki smávægiilegax
gmnnkaupshækkanir, sem valda
\ietðbóigunni heldur er það hið
sihækkandi vönnærð og hin sí-
hæfckaaidi visitala, sem af því
teiðir .
*
Það, sem samvinnusiitunuan fæf
ir því váldið, em hin siendur-
teknu upphilaup innan rikisstjóm-
arinnar, sem ávaJt hefir verið
s;e£nt gegn ráðherra Alþýðuflokks
ins, samfara beinum eða ó-
beinum fyrinnælum um að fara
ilr stjóminni, ef haran ekki sætti
sig við þetta eða hitf, sem sam-
starfsmðnnuin hans datt i hug í
þann og þamn svipinn. Aillt til
þessa hefir ráðherra Alþýðufl.-
tekist að hrindá þessum
áhlaupum, þar til bú, að ráðiuerr-
ttm hinna’ tveggja flókkanna hef-
ir tokist að fcoma sér saman tii
fiulls urn slífca1 skerðingu á rétt-
indutm íslenzkrar alþýðu í öliium
'launastéttum, sem litið gefiur eft-
ir því, sem svartast er þekkt í
sögiu annara þjóða.
Alþýðuflokkurinii heffir að ýmsu
leyti ástæðu til að fagna því að
geta nú horfið úr þessu „sam-
starfi", sem ekfcert samstarf var
orðið. Hann vifl ekki vinna með
þessum né öðrum ÉLokkum leng-
te en ineðan hægt er að þoka
áleiðis velfierðarmálium þjóðarinn-
ar. Og hann tekur afstöðu gegn
hverjum. þeim „saauherja", senj
sýnir tilhneigingar til afturhalds
og einræðis.
Alþýðuflokkurinn h'.aut ámæli-
Leggja sarnstarfsilokkanna sem >og
fconuuúnista, cr hann, þegar í
upphafi ófröðarins, iýsti sig fylgj-
andi stefnu lýðræbisþjóðanna —
Bretilands og Bandarikjanna — og
fordæmdi nazismann og allar að-
farir ha.ns. Nú er sá söngur hætt-
te, sem þá var k\-eðinn wn „breía
sieikjuhátt" Alþýðublaðsins og
forkólfa flokksins. AlþýðuEokfc
urinn hefiir þó aldrei kvikað og
miun, ajdrei hvika um hársbreidd
í fyilgi sinu við lýðræðisþjóðirnaí
og fjandskap sínuni við nazism-
amn.
Hans hlutve'rk er að varðveita
— eða reyna að varðveita — það
litla, sem enn er eft'iir af frelsi
og 'lýðræði með þjóðfinni í von
um viðrei'sn Jýðræðisins. og síg-
ur við lok þessa ófriðaír. /Td
þess að vinna að því
gengur Alþýðuflokfcurinn 1 nú
fram með nýju' ári, heill og ó-
jskift'iir í fullri viissu um sigur að
lokum þó við ofiuTefli’ sýrdsit að
etja um sinn.
*
‘C* INS og skýrt var frá í
•®"‘< blaðinu í fyrrad. verður
ekkert gert af hálfu bæjar-
ins á þessu fjárhagsári til
þess að búa í haginn fyrir
framtíðina og skapa örýggi
fyrir bæjarbúa. Þannig var
gengið frá fjárhagsáætlun
bæjarins á bæjarstjómar-
fundinum á föstud.nóttina.
Borgarstjórinn var með kosn-
ingasvip. Hann tók undir ræður
fulltrúa Alþýðuflokksins um
nauðsynina é framförum og
umbótum í Ibænum, byggingum
á húsum, skólum, sjúkrahiúsi cg
fleiru og bætti jafnvel kirkjum
við. Þetta átti að vera handa
þeim bæjarbúum, sem heimta
framkvæmdir til almennmgs-
þarfa, en hann þurfti lika að
þóknast þeim, sem vilja helzt
engin útsvör hafa og þess vegna
hefir hann útsvarsupphæðina
lága á- áætluninni og fram-
kvæmdimar engar.
Aðalinntakið í ræðum fulltr.
Aliþýðuflokksins var það, sem
kom fram í ályktunartillögum
flokksins, sem birtar voru hér
í blaðinu á fimmtud., en megin-
stefna þeirra er í stuttu máli
þessi:
Við lifum nú beint eða óbeint
á Bretavinnu. Hún er stríðsfyr-
ipbrigði. Við getum ekki lifað
á henni til langframa og því er
lifsnauðsyn að búa svo í hagimn
að fólkið standi ekki uppi at-
vinnulaust ð stríðslok.
Þetta var líka meginefni
ræðna fulltrúa Alþýðuflokks-
ins.
Þeir bentu á það, að í f jár-
hagsáætluninni og í þeim tillög-
um, sem meirihlutinn lagði
fram, var hvergi gerð minnsta
tilraim til að búa í haginn fyrir
framtíðina. Fjárhagsáætlunin
væri raunverulega ekksrt ann-
að en hið sama og alltaf hefir
verið lagt fram af hálfu bæjar-
stjómarmeirihlutans, þegar
fjárhagsáætlanir hafá verið
samdar.
Það er hverjum manni
ljóst, að við eigum fram-
tmdan sömu erfiðleika og
var fyrir stríð — og það er
beinMnis glæpsamiegt að gera
ekki ráðstafanir til þess að
mæta þeim með því að skapa
ný atvinnutæki handa fólkinu.
Að þessu miða tillögur
flokksins um framkvæmdasjóð
og um atvinnusjóð, en tekjur
þessara sjóða geta nú þegar
verið IV2 milljón króna til
hvors.
• Framkvæmdasjóði skal verja
til öflunar nýrra framleiðslu-
tækja, en atvinnusjóð skal nota
til þess að bæta úr óvenjulegu
atvinnuleysi. Fulitrúar flokks-
ins héldu því fram, að jafnvel
ekkert bæjarfélag á landinu
væri eins illa búið undir að
mæta erfiðleikum og Reykja-
vák, því að mörg önnur bæjar-
félög hefðu jafnvel á kreppuár-
unum liafizt handa um aukn-
ingu atvinnutækjanna. Bentu
þeir í því sambandi á þá miklu
rýmun, sem orðið hefir á fiski-
flota okkar upp á síðkastið. Þá
stefndu tillögur Alþýðuflokks-
ins til mjög mikilla bygginga,
uppbyggingar á „gamla bæn-
um“, þ .e. að bærinn styrkti eig-
endur húsanna til að byggja að
nýju, iþúðarhúsabygginga,
skólabygginga og sjúkrahúss-
hygginga.
Hefði ekki aðeins verið bætt
úr stórkostlega brýnni þörf
fyrir þessar byggingar, heldur
og efnt um leið til mikilla at-
vinnuframkvæmda.
OÞá lögðu fulltrúar Alþýðu-
flokksins mjög mikla áherzlu á
það, að bærinn gerði tilraun til
að kaupa lönd í nágrenni bæj-
arins, bæði til þess að stofna
stórt kúabú til þess m. a. að
framleiða barnamjólk og til
þess að láta bæjarbúum í té
landsspildur til ræktunar. Bæj-
arbúa hungrar eftir landi, en
bærinn á svo að segja engin
lönd. Skýrðu fulltrúar flokks-
ins frá því í því sambandi, að
nýlega hefði verið skipuð nefnd
til að athuga þetta mál, en eng-
in skýrsla væri enn komin frá
nefndinni. Lögðu þeir áherzlu
á að nefnd þessi hraðaði störf-
um sínum sem ruest.
Þá bentu fulltrúar flokksins
greinilega á allt það marga, sem
er ógert hér í Reykjavík, og
væri sannarlega kominn tími
til þess að annar andi réði í
framkvæmdum bæjarins. Um
70% af götum bæjarins eru ó-
færar, eða svo að segja ófærar,
húsnæðismál bæjarins eru í al-
geru öngþveiti. Bæjarbúa vant-
ar húsnæði, bæinn sjálfan vant-
ar húsnæði.
Borgarstjóri virtdst skilja það
að mikil þörf væri á þvi að
hefja ýmsar framkvæmdir £
bænum, en tillögur hans eða
flokksmanna hans voru alls
ekki í samræmi við þetta. í
þeim örlaði ekki á neinum
framkvæmdahug.
Hiö ísleazka preníaraféiao.
Fundur verður haldinn í Baðstofu iðnaðar-
manna á morgun (12. jan.) kl. 8 síðd.
STJÓRNIN.
Bókblndarafélag Reykjaviknr
heldur fund í dag í Góðtemplarahúsinu kl. 1%.
STJÓRNIN.
Látið mig pressa og gera við fötin yðar.
Fljót afgreiðsla.
Fatapressun Péturs W.BIerlng
12 SMIÐJUSTÍG 12
(Nokkur skref fyrir neðan vefnaðarvöru-
verzlun KRON.)
Sími 5284.
SÆKI. SENDI.