Alþýðublaðið - 16.01.1942, Blaðsíða 3

ALÞYÐUBLfcÐIÐ
ILÞYBUBLAÐIÐ
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Ritstjóm og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu.
Símar ritstjómarinnar: 4902
(ritstjóri), 4901 (innlendar-
fréttir), 4903 (Vilhjálmur S.
Vilhjálmsson heima) og 5021
(Stefán Pétursson heima).
Símar afgreiðslunnar: 4900
og 4906.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
Iffelipoi Sjálfsíæð'
isflokksins.
AÐ ©r ekki svo langt sí&an
þúsundir man-na trú&u því,
að Sjálfstæðisflokfcurin.n væri
„fjokkur alJra stétta",- ©iais og
foringjar hans og blö& hafa full-
yrt, og þó scrstakloga, a& hann
væri „flofckur Reykja\i:k’u:r“, mál-
svari höfuðstaðarins á móti
„Framsöknarvaldinu“, já meira
að segja, að hann væri orðinn
aðalflokfcur verkaiý&sinis í land-
inu, s©m vitanlega giætir mest
í Reykjavífc.
í taumlau.su Jýðsfcriuni fyrirölfc
um stéttum, eftir fordanni þýzka
nzismans, tókst uúvei'a!n.-di for-
sprökkum Sjálfstæðisflofcksins, að
telja þúsuiKhi.Tti m,anna trú utm
allt þetta, meðan flokkurmn var
í stjórnarandstöðu. Hann gat i
slíkri aðstö&u' verið öspar á
gagmýni og lofor& og þiurfti eng-
ar efndir að sýna. Og menn tóku
ekfci eftir því, að einatt var leik-
ið tveimur skjöldum í blöðum
flokksins; eitt sagt við sveitim-
ar og annað við bæina, edtt við
atvinnurekendur og annað við
, verkamenn og launastéttimar yf-
irleitt.
En nú hefir Sjálfstæðisfloktemr-
inn orðið að sýna sitt rétta ind-
íit í jijóðstj'áminni í hartnær ]>rjú
ár. Og aldrei hefir nokkur flokfcur
afbjúpað fals sitt og lýðskrum
eins ægilega á jaínstuítum tima.
I stað þess að gæta hagsmuna
„allra stétta“, eins ag hann þótt-
ist ætla að gera, hefir hefár hann
undir fbry.stu Ólafs Thors og með
hann sem atvmmimálaráðheria,
fómað hagsmunum allra stétta.
jafnvel atvinnu'rekenida, fyrir
fjöIskyldU'fyrirtæki og stríðsgróða
fyrirtæki f lofcksfo rmannsins,
Kveldúlf, sem rafcað hefir sam-
an milijónagróða umfram öliönn
u<r fyrirtækt, en þó notað sér
Sjálfstæðisflokkinn ril ]>ess að
kau'pa sér friðindi af Framsókn-
ar.f]okknum um skattgíreÍðsJ-
tiT á kotstnað þeirra og alJra ann-
arra. sfcattgreiöenda bæði í
Reykjavík og utn iand alllt, sam-
anber leyni&amninga ólafs Thors
við Framsókh í fyrra um skatta-
1 lögin og útsvar KveMúifs í
Reykjavík.
I stað þess að vera á verði,
sem „fiokklur Reykjavifcur" á
i móti „Framsóknarvaldinu“ hefir
Sjálfs'tæ'ðisflokkurinn farið í kaipp
hlaup við Framsóknarf lokkinn , í
lýðsicmmi fyrir bændum,
varið okirið , á Jandbún-
aðaraftirðunum og jafnvel beimt-
að ennþá hæria verð á kjötiö
og mjölkina, en Framsðknarhöfð-
ingjana hafði sjálfa dreymt um
að ,geta leyift sér að ákveða
á kostnað Reykjavikur og bæj- I
anna, samanber kröfu Sjálfstæð-
i sfl okk sþ ingmatmanna á bak við
tjöldin í haust um fimmtiu aut-
stm hænra verð á kílógrammið af
kjöti, en kjötverðlagsnefndar-
meirihluti Framsóknar hafði á-
kveðið. En samtimis var reynt að
blekkja Sjá'.fstæðisverkamermina í
lleykjavík méð þvi að láta fé-.
lag þei rra samþykkja, að „mðt-
mæla . harðlega ihinni gegnd-
arlausu hækfcun á verði inuilendra
nauösynja“.
í stað þetss að gæia liagsmuna
verfcalýðsinLS og launastéttanna
sem „stærati verlcamannaflokkuir-
inn á landinu", eins og iiann hef-
ir kállað 'sig, Jiefir Sjálfstæðás-
flotklöuirinn, undir fiorystu Ólafi?
Thors, tekið þátt í öllum árás-
uim Framsóknarhöfðingjanna á
launastéttir Reykjamteur og bæj-
anna. Formaðuir fltofcksins var
með í þeim ráðagerðum Fram-
sóknarflokk'sins i fyrravor, . a:ð
leggja sérstakan skátt á launa-
stéttirnar, aUt að tíu pró.sent á
ÖH laun i landinu, þó að hanu
þyrði ekki, þegar til kastanna
fcom, að standa við slíkar ráða-
gefcðir. Báðár > ráðherrar og máð-
stjóm Sjálfstæðisflokksiws lýstu
sig. „eindnegið fylgjandi" tíllög-
um Framsófcnarflokksins um lög-
bindingu kau pgjal'dsJ.Tís i haust,
þó að kjarkurinn bila&i aftur ó
sáðustu stundu, þegar séð var,
að AlþýðufJofcfcuriitn lét ekki
beygja sig til þess að vera með í
samsærinu. Og nú hefir forijigja-
fciíka Sjálfstæðisflokksins, með
báða ráðherra hans, ó”,af Thors
og Jaboh Möller í bnoddi fylk-
ingar, að endingu. bitið höfuðið
af skömminni með því að gamga
tíl fiullte undir ofe Framsóknar-
höfðingjanna og gefa út meö
þeim kúgunariögin á mótí launa-
stéttum Reykjavdfcur og iandsins
all,&, þar sem samningsrétturimi
er tekín af verkálýðsfélögiunum
og öðmm samtö'kum launþega,
verkföli bötmuö og lögþvingaður
gerðardómur settur á stofn í þeim
yfiriýsta tílgangi að haida niðri
kaupinu, meðan atvinnlurekeudur
rafca saman óhemjulegri gróða
en þekkzt hefir áður hér á Iandi,
og verðJagsnefn d i r bænda á-
fcveða, hverja v'erðhækkunina á
kjöti og mjólk annarri ósvífinari
á kostnað almennings í Reykja-
vik.
Og s,vo fc:»na þessir herrar,
iorsprakkar Sjálfstæðisflofcfcsins,
ineð fleðulátum frarn fyrir Reyk-
vifcinga, þykjast vera „flokfcur
Reykjavifcur", „stærsti ‘ verka-
mannaflokkurinn á landinu", já
meira að segja „flokkur allra
stétta“, og biðja þá að fcjósa
tísta Sjálfstæðisfiliokksins við bæj-
arst jórnarko sn ingarna'r, sem
fram eiga að fara 25- janiiar,
aðeins þretnur vifcum eftir aðráð-
hemar Sjáifstæði sflokksins og
Frams óknarflokksirrs gáfn x ,sam-
einingu út kúgunarlögin ,gegn
launastéttum höfiuðstaðarins!
Hvort .skyldu Reiykvíkingar
verða í vandræðum með svarið
á kjördegi ?
Ung íslenzk hjúkrunarkona,
Freyja Eleanor Ólafsson. dóttir
síra Sigurðar Ólafssonar í Selkirk,
. var í október síðastliðnum á förum
til Suður-Afriku. Hefir ríkisstjórn-
in þar ráðið hana ásamt fleirum
kanadiskum hjúkrunarkonum til
eins árs þjónustu.
(Frá Þj óðræknisfélaginu.)
FÖSTUDAGUB 16. 1AK. 1&42
Eprn BftSndal Jénssons
Þeir, sem settu svip á bæinn
......»•.—..
þó hótið hjá jþeim göflum, er ég
EJNS og svo, oft áður með
vissu. ára' miilibp, fara bæj-
aiFstjómarkosningar fram 25. þ.
UB.
Sú skylda hxólir á hveTjum kjós
anda fyrst gagnyart sjólfum sér
og svo gagnvart me&borigurum
sinum að athuga vel. áður en
gengið er að kjörborðinu, hvem-
ig meiri hluti bæjarstjórnar, hef-
ir rækt skyldu sína gagnvart bæj-
arbúum í málum bæjarins og al-
dr©i IhefÍT riðið meira á en nú
að þessafar sfcyldu sé gætt, þæ:
sem mei'ri hlutí núverandi bæj-
arstjómar hefir raiunveriilegía set-
i'ö við stýrið í bæjarmálum fró
þvi að Rey'kjavík fékfc bæjarrétt-
indi, þ’ví þó nofckrum sinnum hafí
v'erið skift um nöfn á þeimflokk
um, sem hafa farið með meiri-
hileta vald í bæja nnáium, þá erp
sko&anir þeárra manmá attítaf pg
Eefiolega þær sömu: að gera seip
mihnst og halda ötíu í ’því hotifii,
sem það eino sinatí var.
Og nú er bezt og meira að
segja beiu sfcyida fiyrir kjósendUr
ur að sjá með eigin augum hvexn
ig sá svipur er ,sem meiri hílutj
bæjarstjórnar hefir sett á baánin.
Nú ó timum er miklð um það
talað að íslendingár séu mienin-
ingarþjóð, á ,það sfcai ég engan
dóm leggja, en hitt er víst afc
veoik meiriMiuta mmírandi ogfyn-
verandi bæjarstjómar, bera ekki
á sér neinn menningarbrag, því
eE svo væri, þá myndi vera ttí
ein heil akfær gata í haanmi.
Til þess að færa rök fyrir þessu
vil ég biðja ykteur kjósenduírgóð-
ir, að ferðaist um bæinn og sjá
meö eigin eigán auguin hvort
[xessi fitililyrðing mín pr cMri rétt.
Farið NjáLsgötu, Grettisgötu,
Laugat'eg frá Barónsstíg, Hverfís-
götu frá Barón&stíg, Laufásveg
frá Barónsstíg suður að merkjton-
urn Ésfcihlíðarmegin þaír , sem
Landsjóðsvtígagerðin tefctxx við.
þaöan Hringbrautina noröur órr
alla’r göturnar í svokáLCaðri Norð-
urmýri, Lindargötu, Klapparstig
o. fl. Þá væri efcki úr vegi að
þið leituöuð að gaaigstígunum við
þessar og fleiri götur. í>á má
minna yfckur á Jngölfsstræti og
firágangimi á malbifcaða hlutaaxum
og djúpu vilpunni þar sem sam-
an kemur Hverfisgata og Ing-
ó'lfsstræti_ norðan frá „svipfal!ltega“
gangstígrtum, sem tUggur utan
með beggja megúx eins og vera
ber. Þá má ekfci gleyma Þing-
holtsstræti og efcfcí Lauffisvegi
norður frá Skothúsvegi. Svona til
smefcíkbætiis adtuö þið aö líta á
Hringbrautina frá Skothúsvegi
stoður á Lauffásvpg sumiain við
Keuinaraskólann, Skothúsveginn
og svto, náttúrJega gaaigstéttirnar
jxar. Hringbrautina vestur með
gamlia kirkjugarðinum, þiá Suður-
götu firó kirkjugarði suður á
Grimsstaðaholt, iog efcfci megið
þið gleyma Laugarnesvegi
Kfeppsvegi og götunum þar fyrir
sunnan, og þá pkiki göttonuim í
Sogamýri og víðar.
Ég hefi farið fllesta jxá vegi.
sero biðifæTir katíast. hér á landi,
og 'oft er yfír þeim kvartað, og
Holtavörðuheiðarvegurinxx gamli
var aff fliestum talinn ófær bif-
iteiðuím á sumardegi, en hann var
hér heffi talið supp.
Þá fcomuin við að malbikuöu
götunum. Hvemig iíia jþær nú úþ
t. d. Hofsvailagata, sem e?r ein
með þe;m nýrri göttum, er malbik-
aðar hafa verið, þessi, sem villipan
var í, er nýilega varð bami að
bana. Þegaí beygja á af þessari
götu austur á Hringbraut eða
austur á Víðimeil eða Reynimel,
]>á vierba btístjóramir að sfföðva
farariæki sitt, sfcifta niðu.r i fyrsta
gír og láta vagninn síga meÓ
bægð níöur í þverslí.urðlna, sem
liggja yfir þessa prýðilegU götu.
Ef þeir ekki gera þetta, fá þeir
fjaðrimar í moila. Aíhugið tífca
Barónsstig sérstafclega við Kenn-
araskölann, j>air sem hann kemur
saman við Laufásxteg, athugið
Kirfcjustræti, sem alltaf er verið
að höggva upp. Og yfirieitt allar
götur bæjarins, jxá mpnuö þið
komast að raun um, það saana
og ég, að í Reykjavík er engin
hel gata tíl.
Ef þið fairið í jxessa rannsöka-
arferð og rignt Jiefir daginn áð-
ur, þá - viiL ég ráðleggja ykfcur,
bæði fcatrfí og fconu, að ifiara í
mjaðmarhá vaðstígvél og vfltns-
htelda kápu, eða stakfc og halfia
sjöhatt á höfðinu. Svona kilæön-
aður er nauðsyrtiegur til jxess að
fiofiðast jxað, að fá föt sin öíuð
auri og v-atni, sem sfcv'ettisit i áll-
a;r áittir fró jxeim farartíekju/n,
er um jxessar gö'tur fara. En éí
þið fairið í þurrki og sóístóni í
soörpum xíorðatn' eða porða'ustan
vindi, jxá ættuð þið helzt aid Itafa
véi jxétta grímu fyrir andíitinu
og vtera' í n>]íukápu. Griman er
nauðsynlegt tll jxess aö hingun
fyjílist efcfci af xýki, en kápan tíí
jxess að ftjífa fötunum fyrlr rytei.
Þið jxekfcið víst öQ.1 moldTtofcið i
henni Reykjavifc, jxegar þuxrkar
em’.
Þanni® er nú ástamjið i jxte'S-
um nxálum' hér í bæ, og ssá svip-
ur, sem jxau setja á batínn, gerir
.haxxn eiaxina 'líkasfau þvi, að hér
búi menmngairsínautt fójlfc. .Göt-
umair env sem sé eins og á
heiði, par sem hnuilungsgrjót hef-
ir væ'riö tekið upp og holiumær
sfcildar eftir óuppfylltar, . síðau
vaeri ætlast tíl, að bílar axkju efitir
heiðinni.
V’eBfcfiræðkigiar bæjariiss og ráð-
andi ífilokfcur bæjarstjórnarinnar
nnega vera upp með sér af jxeim
svip, sem þeir haifa sett á höfiuð-
borg llandsiixs, þvi efcfci verður
þvi mótmælt, að Reykjavfk er sá
óþrifiaflegastí bær, sem ttí er hér
á llandi og sennilega á öíltom
Nc-rðuflön.dum.
Vegna jxess, áð bla'öaskrif hafa
átt sér stað . út a^ ósttmdvisi
strætisvagnanna, yfiiMeðslÖ á
Ixeim og mikiitía bálana, ásaanít ó-
þrifnaði í þeirn, og félagénu kenreí
um, þykir mér hfcýða að gefa
fólfci þær upplýsingíir, að féfagið
á 'hér ekki atía sök. Það raá ölfl-
um vena Ijóst, sem nxeð jxessum
vögnum fierða'st, aö það er ókleift
fyrir þá að fcomast harðara yfir
en jxeir gera vtegna- vegantma1.
Það eff þvf bæjarstj ómarmteiri-
hllutinn, sem á hér i jxessu tilfiellx
alla sök á ósitundvisi uansræddra
vágna, á henuatr her&ar baðtist J
einnig mifcSiJ hltoti af jxeún við-
gerðum, sem vagnamir þxuía, og
afleiðingin jxair afi @r sú, að fólkið
þarf að lianga og hima og keanst
efcfci feiðar sixmair, því þær tíðu:
biLanir koma af fxeim heiðargöt-
um, sem bæjaTbxiar eiga við að
búa aff mörmum, sem stítt hafa
þennan prýðiilega svip á bæinn.
Það væri nógu gannan að vita,
hvað mairgar þúsundir á dág það
kostar bifreiðaeigendur hér í
jxessum bæ, sú sviksemi, sem
stjómemdur bæjarins haía haít í
frammi við bæjarbúa í gaftnagerð
bæjarins.
„Háttvirtu kjósendur!“ Af okk-
ur er tefcið í útsvörum árfega svo
mörgum mitíjónum sfciptír, en við
fáum efcki svo mikiil jxægmdi, að
við fáum götuspotta, sem við ger-
um gengið í rigningatið, án þess
að vierða auri og bleytu ötuíð.
Ég heiLd, að við ættum nú að
taka á okkur þá röggsemí við
jxessar bæjairstjómarkosningar, a&
gtefa Sjáflfstæðisflokknum fri við
atjóm bæjarins yör næsta kjör-
timabil: og færa faana í hendur
Aiþýðuflokksins, þess ffokks, sem
atítaí og æfinlega hefir bairizt af
irakthim dugnaði fyrar atís konar
Uxnbóttim í bæjarmáiium, en ekldi
fengið þeim sinnt, fyrix ofríki og
yfixgangi meirihRiutains, sem 'tefck-
eri vití gera og engan skilming
virðist hafa á þvi, hvað þurfi
að gera í bæ teða borg t® jxesss
að mennrngairlxirg get,i kaffiast-
ÖII eitt: 1 —2 — 0: fast átató
Kjósum öl AIjxýöuíuökksmeJin-
ina. Þeír haffa- dug, jxor, getu og
viilja tiJ jxess að hrkmia þessu
máli f framkværaid ásamt öllum
öðmm málum, sem verða raundu
bæjarfélaginu ti! gagns og sóma.
Frambaíd.
Fréttapistlar
að vestan.
JÖN BÍLFELL, sem er þjóð-
kurenur faér á Mandi söfc-
um áfauga sins á máleiniiBn Eim-
skipafélagsins, ’ en ves-tan hafs
faeffir staðið framarlega meðail ís-
lesndinga seaxi xitstjóri og sem
stjórnarmeffndarmaðar í Þjóðrækn
isfélaginu ,faefir mi ,á þriðja ár
átt faeima norður í Baíl:in,slandi.
Hann heffir verið starfsmaöuj*
Hudson-flóa-félagsinis, og meðal
annars urmið að þvi að kenna
Eskimóum að hirða æðanvarp.
Vestanblöðin segja, að Ján kamú
hið bezta við sig í heimsfcauta-
löndunum, hafi ferðast mifcið,
meðal annars tíl Græn.'and's. Hanm
v-ar {>ar um vikutíma og sfooðaði
hinar fiornu 1 slendingabygðir.
(P.rá þjóðræfcnkfélaginu).
Leikíéíag Reykjavíkur
sýnir Guilna hliðið í kvöld og
eru fáeinir miðar eftir, sem verða
seldir frá kl. 3 í dag. Næsta sýn-
ing verður á sunnudagskvöld og
hetfst sala að þeirri sýningu kl. 2
á morgun.
Hjónaefm.
Á gamlárskvöld opinberuðu trú-
lofun sína í Borgamesi Sigríður
Ásbjörnsdóttir skriístoíustúlka og
Skúli Þorkelsson rakari, Flókagötu
12.