Alþýðublaðið - 22.01.1942, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI: STEFÁN PÉTURSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
I
XXHL ABOANGUS FIMMTUDAGUK 22. JAN. 1942. 21. TÖLUBLAD

Bæjarútgerð Hafnarfjarðar
á 3 miljónir, skuldlausar!
Þetta fyrirtæki vildl Sjálfstæðisflokk-
urinn afnema við siðnstu kosningar!
SAMKVÆMT bráðabirgðauppgjöri, sem gert hefir verið
á Bæjarútgerð Hafnarfjarðar, á hún nú skuldiausar
eignir upp á þrjár milljónir króna. Nemur það 4—5 þúsund
krónum á hverja meðalfjölskyldu í bænum.
Um Bæjarútgerð Hafnarfjarðar hefir verið deilt mjög
allt frá stofnun hennar. Hefir Sjálfstæðisflokkurinn alltaf
barizt gegn henni og talið hana til skaða fyrir bæjarfélagið.
Víð bæjarstjómarkosningarnar 1938 heimtaði Sjálfstæðis-
flokkurinn að Bæjarútgerðin yrði afnumin, en Alþýðuflokk-
'Urinn vánn kosningarnar og þess vegna er nú Hafnar-
fjarðarbær í dag a. m. k. þessum þremur milljónum ríkari.
fjrsta árín
þessum erfiðustu- tímtun út-
Bæjarútgerðin í Hafnar-
firði tók til starfa fyrir
11 árum, 1931. Öllum, sem við
sjávarútveg fást, er enn í
fersku minni það ár. Afurða-
verðið hrapaði þá, í stærri stíl
en dæmi voru til áður, og árin,
sem á eftir fóru, voru ein þau
erfiðustu, sem yfir íslenska út-
gerð hafa komið. Þetta var því
ekki glæsilegt útlit fyrir ungt
óg fjárvana fyrirtæki og sem
þar að auki var stofnað í ó-
þökk ilestra 'þóirra, sem við
utgerð fengust a á þeim tíma.
En ástándið í atvinnumálum
Hafnarfjarðar var þá svo, að
eitthvað varð til bragðs að taka
-— eitthvað stórt — eitthvað,
sem um munaði. Einkaútgerð-
arfyrirtækin drógu saman
seglin, eins og þau gera alltaf
á krepputímum, þegar gróða-
vonin minnkar. Útlendingamir,
sem gerðu út í Hafnarfirði.
fluttu burt. Innlendu fyrirtæk-
in, fóru annaðhvort á hausinn
"C* INN stærsti veitinga- og
clanssalur bæjarins,
stóri salurinn á Hótel Island,
hefir verið leigður ut. Leigu-
takinn er félagsskapur yfir-
foringja á erl. skipum. Hafa
þeir eigin þjóna og eru að
öllu leyti út af fyrir sig með
gesti sína. íslendingum, sem
ekki eru í boði leigutakanna,
er bannaður aðgangur.
Alþýðublaðið spurði eiganda
Hótel íslands. Alfred Rosen-
eða drógu saman reksturinn, og
fólkið var skilið eftir atvinnu-
laust á götunni.
Fyrst var togarinn „Mai“
keyptur og rekinn einn. 1934
var togarinn „Júní“ keyptur og
síðan hafa þeir verið reknir
báðir og eru enn.
Á þessu árabili tapaði Bæj-
arútgerðin nokkru fé. — Það
gerðu allir, og hún var engin
undantekning frá þeirri reglu.
Voru þá óspart gerð hróp að
henni úr herbúðum andstæðing-
anna og talið, að hún væri að
setja bæjarfélagið á höfuiðið.
Skuldimar voru þó ávalt litlar
samanborið við þá geysimiklu
vinnu, sem fyrirtækið veitti
bæði á sjó og landi.
En alla þessa erfiðleika stóð
Bæjarútgerðin af sér. sem bet-
ur fór. Hún var ekki gerð upp,
og hún hætti ekki störfum —
dró ekkert úr — þó að illa
gengi, heldur þvert á móti.
Með fiskkaupum, fiskverkun
fyrir aðra og stuðningi víð önn-
ur útgerðarfyrirtæki gat hún á
berg, að þessu í gærkveldi og
slaðfesti hann að hann hefði „í
og með“ leigt þessiun mönnimi
þennan stóra hluta af hóteli
sínu. Kvað hann salinn hafa
verið leigðan fyrst og fremst til
miðs sumars og væri hann fyrir
Ieigutakana eina — og gesti
þeirra.
Þessi leiga á einum stærsta
samkomusal bæjarins hefir
vakið allmikla gremju. Hótel
. , 'STh. a 2. sibu. .
gerðarinnar komið af stað miklu
meiri atvinnu fyrir bæjarbúa
en sem svaraði rekstri togar-
anna tveggja og þannig bætt úr
atvinnuvandræðunum.
Brððabirgðanppgjðrið.
Nú hefir skipt um — tím-
amir breytast — og: afkoman
batnað. Síðustu tvö árin hafa
hafa verið ennjþá miklu hag-
stæðari tiltölulega en hin
mögru árin voru óhagstæð. Á
þessrnn tveim árum hafa út-
gerðarfyrirtækin ekki aðeins
getað greitt upp allar sínar
skuldir — heldur einnig safnað
stórum sjóðum.
Við bráðabirgðauppgjör, sem
farið hefir fram hjá Bæjarút-
gerðinni nú um áramótin, hefir
komið í ljós, að hagur fyrirtæk-
isins er nú í stórum dráttum
þannig;
1. Pteningar í sjóðum. er allar
skuldir hafa verið greidd-
ar .......... 1,3 millj. kr.
2. Birgðir...... 0,4 millj. kr.
3. Skipin með öll-
um útbúnaði 1,3 millj. kr.
Samtals 3,0 millj. kr.
Hið bókfærða verð skipanna
er að vísu miklu lægra, en eins
og stendur má fullyrða. að hér
sé sízt of liátt reiknað verð
þeirra eftir því sem samhærileg
skip hafa gengið kaupum og
sölum upp á síðkastið, og sér-
staklega þegar tekið er tillit til,
að amiað skipið er nýviðgert og
sú búningsbót, sem það þá fékk,
kostaði rúmar 14 millj. kr.
Þessi útkoma, sem sýnir, að
Bæjarútgerðin á skuldlausar
eignir, sem nema 4—:5000.00 kr.
á hverja meðalf jölskyldu í bæn-
um, er glöggt vitni um það,
hvort rétt hefir veríð stefnt hjá
bæjarstjórnarmeirihlutanum í
Hafnarfirði, þegar hann í full-
kominni andstöðu við Sjálf-
stæðisflokkinn barðist fyrir að
halda þessu fyrirtæki gangandi.
Útkoman hefir verið:
1) Stórkostíelg atvinnubót á
erfiðu árunum og
2) Gífurlegur fjárhagslegur
ávinningur þegar aðstaðan
batnaði.
Hafnfirðingar kjósa nú á
sunnudaginn um það, hvort þeir
vilja að þessari stefnu verði
haldið í framtíðinni.
Einn stærsti samkomosalur bœi-
aríns leigðnr erlendnm mðnnnm.
------4----
tslendingum bannað að koma þangað,
nema sem gestir útlendinganna.

FjðimeiiBið i (nd liiiii-
fiokksins i Iðnó í kvðld!
..... 1.1 ■
15« UNDUK ALÞÝÐUFLOKKSKÉLAGANNA fyrir stuðn-
ingsmenn A-listans hefst í kvöld í Iðnó kl. 814.
Rætt verður um kúgunarlögin gtegn lamiastéttunum,
frestun bæjarstjórnarkosninganna hér í Reykjavík, einokun
útvarpsins, dýrtíðina og launakjörin.
Stefán Jóh. Stefánson. formaður Alþýðuflokksins, he£ur
umræður, en auk hans munti tala efstu menn A-listans og
fulltrúar iðnstéttanna,
Fjölmennið á þennan mótjnælaftmd gegn einræðis- og
kúgtmaröflum auðstéttanna og ríkisstjómar þeirra.
Mætið stundvíslega.
’Him ’l':
-------4-------
Loftvarnaráðherra Ástralíu býst við
landgðngutilraun á Nýju Guineu í dag
■ -------------------.........
P.BEGN FRÁ LONDON hermir, að Brickwood, loft-
vamaráðherra Ástralíu, hafi flutt ræðu í morgun, þar
sem hann sagði, að sér kæmi það ekki á óvart, þótt Jap-
anir réðust til landgöngu á eynni Nýju Guineu norður af
Ástralíu í dag, og vitanlega væri árás á þá ey ekkert annað
en undirbúningur árásar á meginland Ástralíu, yfir Tor-
ressundið, milli eyjarinnar og meginlandsins.
Hingað til hafa Japanir engar loftárásir getað gert á mesm-
land Ástralíu, en takist þeim að ná fótfestu á Nýju Guineu, hefðus
þeir skapað sér aðstöðu til þess.
Undanfarna daga hafa þeir *
hvað eftir annað gert loftárásir
á Nýju Guineu og á ýmsar
smærri eýjar norður af henni.
Brimmilegar loftárásir á
Singapore i gær’oglflag.
Fregnir frá Singapore í morg-
un herma, að Japanir hafi gert
heiftarlegar loftárásir á borg-
ina bæði seinnipartinn í gær og
í morgun. Hefir orðið töluvert
manntjón í þtessum árástun.
Voru 287 drepnir í gær og 204
í m orgun. Og enn þá fleiri særst
í bæði skiptin.
Hinsvegar hafa Japaniir orðið
fyrir töiuveröu flugvél'aíjóni. —
Voitu 13 fL'ugvéiar skotnar niöar
fyrir þeim í gæí og 5 í miomgun.
B'egnir frá Sinigapore í miorg-
un benda ekki ti'l þess, að uein-
a,r stórvægilegar breytmgar hafi
orðið í bardögumun á Mal'áikka-
skaga, þó að sagt sé, að harðar
onustur IiaMi áfram þar.
Innrásin i Bnrma.
En í gætikvöMi var frá því
skýrt í fréttum þaðan, að Japan-
ir hefðu nú brotizt inn yfir landa
mæri Burma nyrst á Malakka-
skaga og berðu&t hersveitir Breta
; við þá um 30 km. innan við
Ftii. á 2. siðu.
Pétnr Benedibtsson
skipaður sendiherrn
í London.
RIKISSTJÓRl tslands skip-aöl
þann 13. desember 1941
Pétiur Benediktisson, áður sendi-
fuHtrúa Islands í Londion til að’
verai sendiberra ístonds og rá’ð-
herxa með umboði í Stóra>-Bret-
landi.
Sendiherra af-henti í gær, mið-
vikudaginn 21. jamiár, koajungí
Bretla'nds1 embættisskílríki sín.
Öli Ameríknlýðveid-
in slíta stjórnmðla-
sambandi við mönd-
nlveldin.
| X-
AMERÍKURÁÐSTEFNAN í
Rio de Janeiro liefir nú
ákveðið að lýsa því yfir, að á-
rás á eitt Ameríkuríki sé árás
á þau öll og að öll Ameríknrík-
in muni samkvæmt því slít^
stjórnmálasambandi við mönd-
ulveldin.
Það fylgir þessu samkomuiagr..
Frh, á 2. sfðu.