Alþýðublaðið - 25.01.1942, Síða 1

''ö
".íj
r f

*' ri: /; . Ó' ./ :i'-* , i: ■1;, ,í
EITSTJÓRI: STEFÁN PÉTÚKSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐÚFLOjpLURINN
X3DBU ÁRGANGUR
SUNNFUDAGUR 25. 3AN- 1942
m TULUBLAÐ
Úr samningi Sjálfstæðisfiokksins við^Framsókn;
kosninganna fyrir aréttlætismáliðu.
Hann lofaði að feoana f veg fyrir breytlngar á kjðr-
dæmaskipnninni meðan stjðrnarsamvinnan taelzt.
ÞAÐ EE NÚ ORÐIÐ KUNNUGT, að Sjálfstæðisl'Iokkur-*'
inn hefir fórnað því máli í samningum sínum við
Framsóknarhöfðingjana, sem hann hefir kallað „réttlætis-
málið", talið eitt hið veigamesta á stefnuskrá sinni og
flaggað með í blöðum sínxnn og á mannfundum svo árum
skiptir.
Þetta „réttlætismál“ er breyting kjördæmaskipunar-
innar, en eins og kunnugt er kemur óréttlætið í núverandi
kjördæmaskipan harðast niður á Reykvíkingum, þar sem
24 þúsund kjósendur í Reykjavík fá aðeins 6 þingmenn
kosna, eða um 4 þúsund á hvern þingmann. En í mörgum
sveitakjördæmum eru frá 600 og upp í 1200 á kjörskrá og
fá þau þó einn þingmann kosinn.
Um þetta mál hefir Sjálfstæðisflokkiuinn samið við Fram-
sóknarflokkinn, ekki samið á þann hátt að nokkru sé breytt til
bóta, heldur skuli flokkurinn koma í veg fyrir að „réttlætismá'lið“
nái fram að ganga meðan fóstbræðralagið helzt milli íhalds og
Framsóknar.
Það var kunnugt, að fæðing bráðabirgðalaganna um
lögbindingu kaupsins gekk mjög erfiðlega. Báðir ílokkar
voru að þreifa fyrir sér um það, hve langt væri hægt að
komast, og það leið ekki á löngu, þar til samningurinn um
útgáfu þessara laga varð að samningi um varanlega breið-
fylkingu og stjórnarsamvinnu þessara flokka og tilheyrandi
málefnasamningi.
En samningsþófið um bráðabirgðalögin um frestun
bæjarstjórnarkosninganna hér í höíuðstaðnum gekk líka
illa og stóð lengi yfir. Framsóknarburgeisarnir vissu að
burgeisar Sjálfstæðisflokksins voru lafhræddir við kosn-
ingar, og þeir sáu fljótt að nú gátu þeir „pínt“ þá.
Afleiðingin af öllu þessu þófi varð svo þessi allsherjarsamn-
ingur og eitt höfuðatriði hans er. eins og áður segir, að Sjálf-
stæðisflokkurinn lofar að koma í veg fyrir að krafan um réttláta
kjördæmaskipun nái fram að ganga, en þessari kröfu hafa ein-
stakir þingmtenn Sjálfstæðisflokksins hampað mjög framan í
Keykvíkinga.
Kosningarbaráttan í Hafnafirði;
fhaldið óttast mjðs
geysilegan ósigur!
1 1 .. ""
Það veit að Alpýðaflokkurinn
viimur glæsilegau sigur!
Þó að hér hafi verið ljóstað
upp einu atriðí í samningum
Framsóknarflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins, sem Reykvík-
ingum mun koma á óvart og
verða undrandi yfir, iþá felur
samningurinn áreiðanlega í sþr
önnur atriði, sem einnig munu
vekja undrun í bæjunum og
sanna mönnum, hve gersamlega
Sjálfstæðisflokkurinn hefir
kiknað fyrir kröfum Framsókn-
ar. Verða (þau mál rædd nánar
hér í blaðinu.
Hann hefir fórnað hagsmun-
um og áhugamólum þeirra
manna, sem fyrst og fremst
hafa falið honum umhoð sitf,
vegna þess eins, að hann þurfti
að veltá byrðum dýrtáðarinnar
yfir á bök launastéttanna svo að
stríðsgróðimi yrði ekki tekinn,
en eins og kunnugt er hafa
ýmsir helztu máttarstólpar
Sjálfstæðisflokksins orðið marg
faldir milljónamæringar á stríð
inu. v
í dag átti að kjósa hér í
Reykjavík. Framsóknarflokkur-
inn varð við kröfu Sjálfstæðis-
' flokksins um að svifta Reyk-
víkinga þessum rétti, sem íbúar
annarra bæja njóta — og fékk
í staðinn loforð Sjálfstæðis-
flokksins um að framvegis
skyldi í engu dregið úr þeim
órétti, sem Reykvúkingar eru
beittir með núverandi kjör-
dæmaskipun og eykst með
hverjum degi, sem líður, vegna
vaxandi íbúatölu í bænum.
Greinilegar er ekki hægt að
svíkja. Greinilegar er ekki hægt
að bregðast því trausti, sem
Sjálfstæðisflokkurinn hefir ó-
neitanlega notið hér í Reykja-
vík. En það var líka til mikils
að vinna fyrir ráðherra og mið-
HAFNFIRÐINGARÍ
íhaldið telur sjálft að kosn-
ingabarátta sín sé vonlaus.
Síðasta tilraun þess í gær-
kveldi var að gefa út fiugrit um
það eitt, að það vildi halda Bæj-
arútgerðinni áfram.
Á kjósendafundinum á
fímmtudagskvöld sagði Þorleif-
ur Jónsson, að það væri ósann-
indi, að Sjálfstæðismemi hefðu
Þorleifur þagnaði — og allir
fylgismenn hans.
verið á móti bæjarútgerð.
Heimtaði hann skjallegar sann-
anir.
Kjartan Ólafsson dró þá upp
úr vasa sínum afrit úr fundar-
gerð bæjarstjórnar, sem sann-
aði fjandskap íhaldsmanna við
þetta bjargráðafyrirtæki Hafn-
arfjarðar.
Við síðustu kosningar heimt-
aði íhaldið að bæjarútgerðin
væri seld — gæðingum íhalds-
ins.
íhaldið tapaði!
Alþýðuflokkurinn sigraði —
og bæjarútgerðinni var haldið
áfram.
Og nú á bærinn í henni um
þrjár milljónir króna.
Hafnarfjörður er nú, ásamt
ísafirði. sem einnig hefir verið
stjórnað af Alþýðuflokknum,
bezt stæða bæjarfélagið á Iand-
inu.
HAFNFIRÐINGAR!
Forsprakkar B-listans eru
þrælar Ólafs Thors og mið-
stjórnar Sjáífstæðisflokksins.
stjórn Sjálfstæðisflokksins, sem
hafa tekið þessa stefnu, að
flokksmönnum forspurðum:
Meirihluti Sjálfstæðisflokks-
ins í bæjarstjórn Reykjavíkur
var í veði. Og milljónagróði
Kveldúlfs var í yfirvofandi
hættu.
Þeir reyna að koma því út með-
al kjósenda, að þeir séu ekki
með lögbindingarfrumvarpinu,
sem gefið var út um daginn.
En þ’etta er blekking. Ólafur
Thors stjórnar Hermanni Guð-
mundssyni — það var hann,
sem fékk íhaldsmennina í Hlíf
til að falla frá kröfu verka-
manna um bætt launakjör. Þess
vegna mæðir dýrtíðin nii á
hafnfirzkum verkamönnum
eins og öðrum verkamönnum.
Varist hlekkingar íhalds-
manna. Þá grunar, að ósigur
þeirra verði svo greypilegur,
að eindæmi verði.
Látið grun þeirra rætast!
HAFNFIRÐINGAR!
I gær reyndu íhaldsmenn að
telja fólki trú um að Friðjón
Skarphéðinsson yrði bæjar-
stjóri þó að B-listinn sigraði.
Þetta er óhugsandi.
Friðjón Skarphéðinsson hefir
lýst því yfír, að það sé óhugs-
andi að hann vilji starfa með
íhaldsmönnum í Hafnarfirði.
Svo gersamlega eru þeir sneydd
ir öllu því, sem hann telur að
til heilla horfi fyrir Hafnar-
fjörð.
Þar með er sú kosningalygi
úr sögunni.
HAFNFIRÐINGAR!
I dag eigið þið að svara fyrir
Iaunastéttir landsins.
Þið getið stöðvað einræðis-
brölt Kveldúlfs og Sambands-
ins.
Gerið það svo að ekki leiki á
tveim tungmn. Gerið sigur A-
listans stem glæsilegastan!
Stjórnmálanámskeiðið
verður í dag kl. 5 síðdegis í Al-
þýðuhúsinu, efstu hæð. Skúli
Þórðarson, sagnfræðingur, íiytur
þætti úr íslenzkri stjórnmálasögu
um það bil sem Alþýðuflokkurinn
og Alþýðusambandið voru stofnuð.
VilbjálmDr Stefáns-
son hefnr kvænst
einkaritara sínnm.
ÍLHJÁLMUR STEFÁNSSON
laindkönrmðurimn og vís-
Indaanaðuirinn heimskurrmi kvænt-
ist fyrir þremiur mánU'ðwm síðan,
Kvaanti&t haom 28 ára gamaSilí
s-túiFfcu, »em hefir «m skeið veriB
einkajritta'd hans.
Sjájfflur er Vilhjálunur yfir sex-
tugt. I>að þykir tíðiudum sæta
hv'ersu Jengi Vilhjálmi tókst að
haJida gifíingu sinni leyndri, því
að Sil'íkt er óvenjulegt í Banda-
rikjunum um kunna menn.
En ástæðan vair sú að giftingin
fðr fraim með mikiil'li ieynd —
og brúðguminn vair nefndwr
Wiffiiaim Stevenson, að amerikskPi
venju. . V*i ' ■
Erlendar fréttir.
JÓÐVERJAR halda áfram
aftökum í herteknu lönd-
unum: í fyrradag voru 13 menn
skotnir í Brussel i Belgíu fyrir
andstöðu við nazista. í París
voru tveir menn teknir af lífi
fyrir aðstoð við Breta. I Dan-
zig hafa þrír pólskir embættis-
menn verið dæmdir til dauða.
Talið er, að quislingar hafi
komið upp um alla þessa menn.
*
MCKLAR loftárásir hafa
verið gerðar undanfama
daga á Rangoon, höfuðborg
Birma. Orustuflugvélár Banda-
manna hafa þó varizt svo vask-
lega, ,að oft hafa Japanir eng-
um sprengjum getað varpað á
sjálfa borgina. í fyrradag voru
skotnar niður 15 japanskar
flugvélar og e. t. v. 7 í viðbót.
Eitt sinn komu 7 japanskar
flugvélar í einu fljúgandi í átt-
ina til borgarinnar. Bretamir
skutu þær allar niður.
*
ERLÍN ARÚT V ARPIÐ
skýrði nýlega frá því. aö
Japanir notuðu á Malaya mikið
af tveggja manna skriðdrekum.
I þessum skriðdrekum eru mest
megnis 15—18 ára drengir.
*
"O OLLENZKAR flugvélar
hafa enn gert árás á jap-
anska skipalest og laskað einn
tundurspilli, stórt flutninga-
skip og stórt farþegaskip.
*
OTÓRORUSTUR geysa nú
við Jedabia í Libyu, þar
sem herlið Rommels, sem sótti
fram til borgarinnar nýlega,
hefir nú mætt aðalher Breta.
Engar nánari fréttir hafa enn
borizt.
*
FTIR innrás Japana á ýms-
ar eyjar norður af Ástr-
Frh. á 4. siðu.