Alþýðublaðið - 25.01.1942, Blaðsíða 3

SUMW?DAOU» as. MK.1BB
BltsrtJfJrí: Stefán Pétursson.
Ritstjóm os afgreiBsía í Al-
þýðuhósinu viB Hverfisgötu.
Simar ritstjórnarinnar: 4902
(ritstjóri), 4901 (innlendar-
fiéttir), 4903 (Vilhjálmur S.
Vilhjálmsson heima) og 5021
(S.efán Pétursson heima).
Símar afgreiöslunnar: 4900
og 4906.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
Kjðrdagur.
SÍÐASTI sttnnudagur í jamú-
arm-ánuði árið 1942 át'fiað
v©ra líjördaglúr i ölllum kaupstiöö-
um þes-sa ilands og þeim kaup-
túnum, sem haía 3/4 íbúa sinna
búietta inraan vébarada kauptúras-
ins.
Meiia eu helmiragur þjóðariran-
ar er búsetitiar í þessu-m bæjuni
og þ’O-rpum.
Sveii'.a)is.tjörnaríkiOsni)ngair þessar
hefðu þvi geiað o'rðið mjög góð-
ur Ceiðarvísir mm viija þjióðar-
íinraar i ýmsum hinurai miMivæg-
us-tu máluim hennar.
En nú verðut' það ékiki nem/a
að litiu Eieyt.ii. Hvetsvegna? Vegna
þes-s, að n-úverandi rikiissitjórn
heíir ílagt im-n á þé haettuiliegu
bratut aið banna’ íbúum höáúiðsfað-
arins að Játa í iljós'i' áSoo'ðanir sín-
ar við fc-o-sningar þesaa*.
Dagurinra í dag er dómsdagur
aiaara þeirra. íbúai iianidsinis í Bíiaju,p-
sitöðum og kauptúnum laradsins
utara Reykjavú'kur, sem fá að
kjóss.
t dag geta þei:r völlt af séT ef
þ©ir vifijjB oki íhald'SJÍns, sem á
mör,gum þeirra hefiir hvillit um
iángt Sikeið, hínsvegar sýrat þeim
fufL'trúu'.m isíwum o g filioMiusn
triaust fyrir góða frammihitöðu á
umll'iönum ánuirra.
I tveim beejum þesisa fauds
hefir Aililjýðufilrakkuriran raú hiaft
meirilhiluta um margra ára 'slkeið
í Hiafnarfirðil og ísafirði. — Nú
'ekiui þeir bæiir bezt stæðu bæj-
arfélög þessa laaids. Þar hefir
a'.drei veriið gefiist u/pp og þess-
vegna fer þar um sigur að ræða,
Nú er Hafnarfjarðarliasr sku'd-
lauis og á í fuiliuin gangi eitf
stiærstá atvi.nraufyriirtæ'k'i landsiraB
- Bæj-arútgerð Hafinarfjiarðair.
|sfi.rð;n.ga‘r -e'ijga ný betri og
s’tærri xélskiipaflota en molkkuír
annar sta-ðuir á ísflaradi og þar er
~ þ'ratt iyrir engai Bretaværarau-"—
bétri affcoma en í file's/tíuím öðruni
bæj arféjögum landsiras.
í þesisum stöðum hefir All'þýðu-
filokkurinn stjómiað og þar legg-
ur hann hifc'.aust stjórn síiraa und-
i'r d-óm almerarai!ng&, þrátt fiyrir
það þó að 'fiáðaradi filofckuir hafi
eimofcað útvarpið tifl þess að reyna
að spillla gengi Al!þýðufiIiokks.iniS.
En það m:un aðeiras háfa nei-
fcvæða þýðingiu.
Fióilfcið í Jandliiniu sér og skiiur
hvað að því snýr. Pa-ð véit að
AHþýðufilofckurinn er þes-s mál-
svari og engálnra fil-oikfcu'r anin-air.
En hvað lunra R-eylfcjiavífc ? Höf-
u-ðst-aður Mandis fær eklki að
kjósa í dag. 'Hvers'vqgna-? Vegna
'þess að anidistæðingar lauina'stétt-
anna í þessu i-aradi hafa tefci-ð
höraduim -sarraara- uan að svifta Reyk
vífcinga þes'sum 'rátt'i' a-f hnæðsðu
við það ,að verkameran-, sjómenn
ALÞÝÐDBLAÐIÐ
AU>y»UBLADW- '
¥*■-
^ ! Frásðgn islendipgsins, s«m af komstr
Hella nótt i lifstaáska.
----*---
Sex klukkustundir á kili i óveðri.
JÁ, ÓNEITANLEGA fylgir því einkenniieg tilfinning
að komast af, þegar skipsfélagarnir hverfa í hina
votu gröf á einni nóttu. Ég var orðinn þeim vel kunnugur
og ég sé eftir þeim öllum. —
að hafa um það mörg orð.“
Þannig fórust Braga Krist-
jánssyni orð, þegár tíðindamað-
ur Alþýðublaðsins heimsótti
hann til að fá hjá honum lýs-
iugu á skipsstrandinu við Mýr-
ar í ofviðrinu mikla. En þar
fórust 25, manns. þar af tveir
ísíendingar, en Bragi og 2.
stýrimaður björguðust eftir
mikla hrakninga. Skipið var út-
fient.
i TiðiradamaðU'riram hkti Braga
’heáma hjá sór, að Mýra-rgötii 7
(hér í Ves-turbænum. Harara er erð-
jnra’ vel htess, en» getur hann
éfcki genglð, því að f-æLrairrai’r eru
máfctilitliir efiiir hrakningana. Bragi
er 18 á'ra ga-mail-l, fríðuir sýnraim
og va-skilegrar. Ha-nn- var að ’te'.fcna
á bilað, sfcipi'ð, sem hi-otið hafðj
h-iin h'ryggiílegra öriög fyrir Mýr-
amv
VeðrlA var óskaplegt
Bragi segiir að efciipið hafi ver-
ið búi'ð að hrekjast Eengi fyiri-r
óveðriraui, áðrar era það strandaði.
Vrar veðrið ós'ka'pilegt og sæ-
rofcið svoi raiifcið að sá efcfci stafna
ntiiUi. Á fösitradagskvölldið höfðu
þelr m'i-ss-t bæði togg og dýptara-
raæli og vis’sra. ekfcert hvair þesir
En það er víst óþarfi að vera
aö koíraa bátraum írá s-kipirau og
Éóm menra i haran. Skipstjóri.
neiíiaði að yfiiirgefa sfcip
sitt og mfltsvei'ninii’nri’ varð eftir
flífca og lét eitt yffir báða ganga.
Peir stóðu á sfcilpdnra þcgar bát-
rari-nra lagði firá og leiðbeindu
þeim með Ijó-siram. Báfcverjiarifiundu
b’rá'tt aðsíoða'rmatsveirainm í sj-ón-
tan o-g iranbyrtra þeiir haim, síð-
a-n aáð-iist í mann-imn, sem reyn-t,,
hafði aö bjafcga Garðari Norð-
fjörð, og lofcs- náðra þeir Gaxða-ri
sjáEftom. En hann var þ-á með
óráöi. Var hamra Ja-gður niíður í
bátinra oig þar aradaðist fcann
uni raóttina.
Fórst meó sklpi sinn
Skipstjórin-n var aðdáarallega ró-
tegwr -meðan þesisu öMai fiór firam.
H-aran sótti t. d. föt sira og fékk
þeiim, sem tóiæðli#’r vo-ru.. H-ann
viair fiáo-rðar og stiililttor ogfyligdist
meö öildtu, sem fir-am fióir. Þegajr
bátwriran vair koraiiran s-kaaramt frá
h-voldi sfclp'inra og hvarf þ-aið. Og
með því hrarfu þeir fólagarniir,
sfcipstjörira-n og matsvel’raniran;, sem
efcfci villtí'i yfirgefa yíi'rmann siran
á hiniu söfcfcv-andi’ skipi.
er siundmaður göðttr og kiomst
brátt á kjöfc sEn hann haíði orð-
ið að fara úr stígvóllunttm á siund
%itt og fóm siafckarnir afi honium
tom Jfeiið. Var liainn þvi berfætt-
lir eftir það.
Þeiir vorra fkram, sem fcoimust á
jf'iaitiivrn. Vnni T>að ís’.endtagaimár
Kagnar Pálssson, fyrs-ti
stýrimiaðrar og toftskeyta
ínhður. Þeir vo.ru 6 fcluikkrastiunidiir
að vo’jkjats-t í isjónram og gáfiu
5’é.ngs-t af hangið á bátnram. Þó
náðra þeir afllir efcfci íaindi. 3.
stýriimaðttr vairð viðafcifla vi-ð bát-
inn og dnufcknaði.
Br-agi segist hafia- tefcáð eftir
því, ,að eitthvalð var að dofna yfiiir
Ragnari pátesyni. Segi'st hann
hafa silegi-ð tH ha-ras og fcaCCað:
„Herito þig upp, Ragnair, við er-
«m aB i»6 fcpB»dih'‘ ,Sv»na®i/^agor’ '
ax þá, að afllt veeri i (hgi me8
sig. En sfcðmmai 6íÖar tófcu þeir
eftir þvi að Ragnar var öflBnduir.
Loks var bátiirinn fcominn upp
undir ströndina, on brixratö vb«
miMð og útsqgið afiar steritt. —
Urðu þeir, sem eftír flifðu nú
viðskillfl við bátin-n og heyradtt
eð skríða upp í fjðnuraa. En það
gekk tnegllega, því að útsogiðskoil
aði þasim afitrar til ba'ka. Að lok-
um komrasit þeir Bragii og stýri-
maður upp i fjömna og sagði
s-týriimaðrar Braiga að fiaina til
næsta bæjar að sæfcja hjáT.'p. —
Stftralaðist BTagi þá upp á lágan
hól þar nærri og l-iitaiðflis-t ram.
Sá hann þá heim að Sfcógarnesi
og lagði afi stað þamgaið.
Gangan til bæjar.
— Þaö var erfiðas-ta gangan,
sem ég hefi fiarið um d-agana,
segir Bragi. Ég vair þneyttttr og
þjakaður, berfaattur og doíinn. En
heirai fcomst ég þó um síðóir og
gat sagt hvair fiðlagrar minir wom.
Fölkið hlynnti að mér, gaf mér
bnenn heitt fcaffö', og að þvi búrau
va'lt ég út aff so-faradL
MennirnSr, sem fföru raiöur eft-
iii* ’firandra stýrámann sofiandi
ndkfcrto 'Oifara við fjömborðiið, en
tofitsfceyíamaiðtorinn lá í fillæðaav
máUinu. Hann gaff upp öndina rtitt
ram það biil, a&m meranim'iflrífcomu.
Þiá voiilui bara tveir effíör fl-ifiandí
af öllttm hópn-um á þes-su 2800
smájtesta ski'pi. 25 fiönust. Átján
ik hafia fundist
Og Bnagi Kris-tjárasson er nú
'fconiiinn heim tíi s-ín- úr þessum
ægijegU: hnafcningum. Hann erenn
raotofcttð þjakaður, en væntanliega
raær hann sér að fiullu ilnnara
§ sfcamms.
AstæðPi fyrfr frestnn kosn
insa f Revkiavik er fallin.
-----—-----
lbaldsblðOin farin að boma dtf
affnemi- ritfngisi' Þessi vesatdai'-
fióim. Era fclufckan rúiralega átta
wm fcvöldið 'tök sfciiipið niðri og
mun það liafa- verið nálægt Hjörs-
ey á Mýrtuim. Tófc sfciipilð haxðan
kipp vffð á:efcstttrin!ra. Þá var e ran
Isilendi'raguiJnn-, G-arðar Norðffjöirð
niðrií í véiarúmi og ffél-l hflnn við
kipp'jinn og is'ær'ðist aiIlmðkQu sári
á erariiið. Skipshöffnán kom þegar
á þilljutr og var- nú reynt að setia
újt öina bátirin, sem orðiinn var
efftir á sfciip'iraui. En það tök n-ú
að haiEast mj-ög á balkbofcða, en
bá.uirinn var istjörrabo’rðs'megin og
þvi miklum erfiiðlfiliktom buradið
að Ikoma ho;raum út- Efitiir slfcamma
siitond ffór sfcipið alveg á hiiöina
og lcastaðist Garðar N-oirðfj'ö-rlð þá
útbyr'ðis. Fyrsti stýrimaðuir varp-
aði sér þegar úíbyrðiis og tók
með s-ér annan mann og gerðto
tilraun ti'l að bja-rga Garðari. —
Stýrimaöu-rinin hvairf bxátt ogsáu
þeiir han-n ekfci- firamar.
Nú tðfcst meö hörkuhrö-gðum
og aðrar il-aunaisitéttLr haí-a nú að
fuillu sfciliii'ð hvaða filökfcU'r það
er, sem ver þeirna hagsmiuiná'. En
þetta gerræði mun efclki koma
að söís.
B-ráð'.ega verða n-úveramdi sitjór-n
arfiiobkar að J-áta randain kröffu
atlmennings urn too'smiingrar rig þá
iverðuir fcjördagur í Reyifcjav-ik. Sá
kjörd-agu-r mton: svifta íha/ldife i
Reyfcjavífc þ^i-ni m-eÍTi'hiuita, sem
það tiil þes-sa hefiir hatft, og mun
afihenda Alþýðuffl-okfcnum ráðin
yfjir Reykjavifc. Þá mton nýr dag-
ur renna yfiir öfuðstað þessa llands
dagu'r, sern a-ldrei muin gleymt
verða í. sögtt telands.
*
Hrabnlngatnlt t bátnnnm
Skiipsbro'tsmenn- iögðu nú bátn-
ium við dxiff-ak’keri og seittost urad-
ir árar, en mairgiir llágra þó þjaik-
aðir I botniraram. Þannig hraifctá
þá aE-a nóttina- o-g rak út tondiir
SnæfieOlisnes. Sáu þeir lantí kiL
8 um mo'rgunmn, en efcki var
íýsSteg landtafcáo, mairgfa'.dir brim
garðar r»éð affllri s-tiröradilnni. En
efcki vax þó tom annaið að gera
en frekta íending-ar þar sem
sfcárst sýnd'ist. Sat 2. stýrimað-
rar viið stýrfi.
Bátum hvolfir
Bragi segiir, að þa-rna- s-é mikið
uim b'Viradsker. Stóðu þau ekki
«pp ú')*, en bri'mið sauð og freyddi
yliir þeim. Er þeir fóúu yffr fyrsta
sfceirið fyltltii bát'i'nin, og á næstia
sfceri hvolldii hioraum. Stýrimað-
UT gaff þegair þá fyrLrsfciipun, að
reisa, skyEtíii bát'inin vi'ð og tökst
það. Stýrimaiðurfinn’ hvaitt'i menn
llSfca tí-1 þesis, aið ryðjast efcki
S’ttrax upp. í bát-Lnm, belldur láta:
auis-ai hanin fyTst og hafflda sér í
hann á jraeðan. En 'slktelingjri
haffð-i tefciö fltesita mennma þeirn
héljartökram, að þeir gættri einr
sikis aranars en, komirast uipp í bát-
i’TMoi og h\T£Íffdi hontom þvi afe
nýjto og tófcst efcfci afe 'rótita haran
afiur, end-a höfðu mairgir drulkfcn-
að í þessu-m hrafcraingum,.
Fimm eftir á kili.
Brag-i bairst. nofcktoð frá bátin-
nnm i þes-sum sv Lptflngtoni, en. haran
TJÓRNMÁLAFLOKKAR,
sem eru i rauninni and-
stæðir almenningsheill, fagna
hverju tækifæri, sem býðst, til
að skjóta sér undan dómi kjós-
enda. Þingræði og almennar
kosningar eru slíkum flokkum
þyrnir í auga, þótt þeir verði
oftast að leyna því. En þegar
fer að kreppa alvarlega að
þeim, kasta þeir grímunni og
hika ekki við það að brjóta
grundvallarreglur lýðræðisins.
Þetta hefir nú gerzt w,m íhaíds-
flobfcLnra íslenzka. Haran heör látíð
]>væla s-ér út í það, -að setja ó-
svíffin- kúgunariLög á almenrailng og
veit nú, að fétt'lát reilði kjósend-
anmai voffir y.fir hiorauim eða ftoringj-
«m hans. Þess vegtn-a hafa 1-
h-al’dsfoirfc'ólfarnir griipáð tM þess
ör.þrifaráös í klipuraraii, að fnesta
köisraimguim' í Reyfcjavik. Bökin
fyri/r þessu: svíváirði'Iega broti á
þmgraeðísreglum- og ffiels'i al-
menm'imgsi tenu ómerkiteg og hald-
Ifltos- Helzt er þvi bo'rið v-iið, að
Alþýðufflokfcuriwn hafá affnuualð
pien-tffrelsi'ð! Það er víst spáranýtit
fyrirbæri' í veraffdafflsiöguinrai, að
minraiihlutafliokkuir setji sjálffu rík-
isva’Idjmu stólinm fyrir dymar og
Sega affsökun íhaJdsins er því
bæöi heiim-sfcuCeg og fyriirlifleg.
Stöðvttnm á bteöaútgáfurami staff-
ar a-ðeiras af mjög eðÖCegri vánniu-
stöðvttni prentaraiS’aimf.akainna, og
er 'sjáífsögð aff’.eiðiug aff ffmntar
legri ffraimfcomu rikiisvaildsins við
iönaða.'menm og lltaunastéttimar
yfiailieótt.
T himttm álTæm-du ffresttonar-
áfcvæðum stenduir, að kosniingar
sfctúi ekkii ffram fara, I Reyfcjavifc
fyr.r eni mánuðr eftir að blöð
haffa byrjað að fcom-a út afftur.
Nú fcam Mioirgtonþllaðið út í ífynur
dag oig Vísliir í gær. AUfc:
þesi; hefftr stjöirn’ prentaraifélagsSras
lýst því yfiiir, að sú leið, er Al-
þýðiiprentsmiðjara ffór, haffá staðið
öílittm opin-. Ú-tfcioana íh-aild'sbllað-
arana sarairaar það, að afflur gruraid-
vöffilttr er fiaffinm tond-ara hiinini sví-
virðLlegu fcosniragafrestuin. Gasp-
ur íhaíldBi'ns urai prenitfrelsiö er
aðein-si b'lefcfciug og fials til að fó
fram koániwgaffrestton, sem. Sjálff-
stæðisfflofck-nium vair nauösynteg.
Höffundiair þvingtonáriíagaraina reyna
áð smeygja sér uradara réttiátri
neið* ailmennmgs. En’ hver heiÞ
Frh. á 4. síðu.