Alþýðublaðið - 25.02.1942, Page 2

2 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
- . . - ■ 1 - 1 ' - ■ ‘
Kíghóstinn er
mjðg vægnr.
ALÞÝÐUBL. spurði
M. Pétursson héraðs-
lækni í gærkveldi um
kíghóstafaraldurinn, sem
fólk er mjög hrætt við.
„Kíghóstinn er mjög
vægur,“ sagði héraðs-
læknirinn. Aðeins 10—12
tilfelli fram að miðjum
mánuði. En nú eru mörg
börn með kvef —• og þau
ganga venjulega með
kvef í hálfan mánuð áður
en kíghóstinn keminr. —
Læknarnir eru nú önnum
kafnir við að sprauta
börnin.“
Mikið íjðn af eldi
í hnsinn nr. 27
við Langaveg.
Slðkkviliðið barðist við eld-
inn i 2 klnkkntima.
ALLMIKBö TJÓN varð af
eldi í gær í húsinu númer
27 við Laugaveg, en i húsinu er
meðal annars raftækjaverzlunin
„Ljósafoss".
Klukkan 1.56 í gær kom upp
eldur á annari hæð hússins, en
það eru tvær hæðir. Kom eld-
urinn upp annaðhvort í eldhúsi
eða svefnherbergi, sem er áfast
við eldhúsið, en það er ekki
rannsakað til fullnustu.
Eldurinn breiddist út með
leifturhraða og upp hana-
Frh. á 7. síðu.
Amerikskn varðskipi sðkt'
viö strendnr íslands.
34 af áhðfninni fárnst,
en allmargir særðust illa.
-... ♦ ' ...—
tslenzkir vélbátar björguðu
allmörgum af skipshöfninni.
IGÆRKVÖLDI klukkan 9 var skýrt frá því f Lund-
únaútvarpinu, samkvæmt fregn frá Washington, að
fyrir nokkru síðan hefði verið sökkt bandaríksku strand-
vamaskipi við ísland (“Coastal Cutter”). Þess var enn-
fremur getið, að um 30 menn af áhöfninni hefðu farizt, en
nokkrir auk þess særzt.
Næsta leikritið:
Djðfsi eftir Franz
Molnar.
LEIKFÉLAGIÐ hefir nú á-
kveðið, hvaða leikrit það
tekur næst til sýningar. Verður
það „Der Teufel“ eftir þýzka
leikritahöfundinn Franz Molnar
Ekki hefir verið ákveðið énn
þá um hlutverkaskipun, en leik-
stjóri verður Indriðí Waage .
Leikfélagið hefir, nú sýnt
„Gullna hliðið“ iþrjótíu og tvisv-
ar sinnum við fágæta aðsókn.
Hefir alltaf verið húsfyllir, og
hafa aðgöngumiðamir að hverri
sýningu selzt á rúmum klukku-
tíma. Er það einsdæmi hér, að
leikrit hafi verið svona vel sótt.
Mun láta nærri, að um 10 000
manns hafi séð þetta vinsæla
leikrit.
Hér mun vera átt við banda-
ríkskt varðskip, sem sökkt var
út af Garðskaga um síðustu
mánaðamót. Fórust 34 af á-
höfninni, en allmargir særð-
ust. Þar af eru 6 enn í sjúkra-
húsum setúliðsins hér.
Það mun hafa verið þýzkur
kafbátur, sem sökkti varð-
skipínu.
Um þennan atburð var nokk
uð talað hér í bænum, þegar
hann varð, og aðallega vegna
þess, að íslenzkir vélbátar
björguðu mörgum af áhöfn-
inni á varðskipinu. Vélbátar
þessir voru: „Freyja" úr
Njarðvíkum, „Haki“ úr Kefla-
vík og „Aldan“ frá Seyðisfirði,
sem gengur nú frá Keflavík.
Vélbátarnir björguðu skip-
brotsmönnunum í Garðsjó, á
fiskimiðum. Voru þeir í björg-
unarbátum, er vélabátarnir
hittu þá.
Bréf til alþingis:
Alpýðnsambandlö mót-
mælir knflunarlðgnnnm.
1 nafni 18000 verkamanna, sjómanna,
iðnaðarmanna og verkakvenna.
STJÓRN Alþýðusam-
bands fslands ritaði
í gær, í nafni þeirra 17—18
þúsund verkamanna, sjó-
manna, iðnaðarmanna og
verkakvenna, sem eru í
félaginu innan sambands-
ins, eftirfarandi bréf til Al-
þingis:
Stjóm Alþýðusambands fs-
lands mótmælir eindregið frum-
varpi því, er nú liggur fyrir Al-
þingi, til staðfestingar á bráða-
birgðalögunum frá 8. janúar
s. I. um gerðardóm í kaupgjalds
og verðlagsmálum sem ómak-
legri árás á verkalýðssam-
tökin og önnur samtök laun-
þega, auk þess, sem slík laga-
setning væri skýlaust brot á
viðurkenndum þegnfétti og
sjálfsögðu lýðfrelsi.
I nafni verkalýðssamtakanna
skorar Alþýðusambapd íslands
iastlega á hið háa Áíþingi, að
rækja það hlutverk dyggilega,
sem þjóðin hefir falið því og
standa tryggilega vörð um
þegnfrelsi og það lýðræðisskipu-
lag, sem þjóð vorri hefir ávallt
verið svo kært og mikils um
vert, og koma í veg fyrir, að
nokkur þau bráðabirgðalög, sem
brjóta viðurkenndar meginregl-
ur lýðræðisskipulagsins, fái
staðfestingu.
Alþýðusambándið væntir
þess, að fyrrgreint frumvarp, er
svo glöggt stefnir til einræðis
og gæti orðið, ef samþykkt væri,
til þess að stofna friðnum í land-
inu í óvænt efni og hefði þá í
för með sér ófyrirsjáanlega af-
leiðingar, sem þeir einir hæru
ábyrgð á, sem að því 'og sam-
þykkt þess stæðu, verði fellt,
og þar með vísað á bug þeirri
hættu, sem lagalegu og hefð-
bundnu frelsi og þegnréttindum
félaga og einstaklinga virðist
nú vera stefnt í.
„Freyja“ kom með yfir 30
skipbrotsmenn hingað til
Reykjavíkur og voru margir
þeirra allmikið særðir. „Haki“
og „Aldan“ komu með skip-
brotsmennina til Keflavíkur og
voru nokkrir þeirra, sem komu
með þessum bátum, nokkuð
særðir.
Þegar slík slys verða hér við
land, geta blöðin ekki skýrt frá
þeim strax, af hernaðarlegum
ástæðum. Nú hefir tilkynning
verið gefin út um slysið í Was-
hington og virðist því ekki á-
stæða til að þegja yfir þessari
fregn lengur.
Brezkir togart
strandar við Eyjar.
Vélbátnr dró hann til lands.
IFYRINÓTT strandaði er-
ledur togari á svonefndu
Dragaskeri við Vestmannaeyj-
ar.
Sendi togarinn frá sér neyð-
arljósmerki, og sáu skipverjar á
vélbátnum „Ársæli“ þau. Kom
vélbáturinn skipverjum á togar-
anum til hjálpar. Togarinn hafði
þá losnað af skerinu, en hafði
misst skrúfuna og brotið stýrið
Vélbáturinn „Ársæll“ dró
togarann til Vestmannaeyja. —
Ekkert slys varð á mönnum.
Míðvíkudagur 23. fehrúar ÍMS
Fnrðnlenur dómnr félagsdóms 1 gær:
Félag rafvirkja úm\ 1 8 800
br. skaðabætnr tii melstara.
— ... -----------
FÉLAGSDÓMUR rak smiðshöggið á hina furðúlegu og
•hlutdrægu afstöðu sína til deilu rafvirkja og raf-
virkjameistara með því að dæma Félag rafvirkja í gser i
8.800 króna skaðabætur til rafvirkjameistara.
Höfðu rafvirkjameistarar gert kröfu um þessar skaða-
bætur og tók meirihluti dómsins kröfuna að fúllu til greina.
Eins og kunnugt er, hafðí Félagsdómur áður dæmt
verkfall það, er rafvirkjar hófu um áramótin, ólöglegt.
Sigurjón Á. Ólafsson skilaði sératkvæði gegn þessari af-
stöðu meirihluta dómsins. Hann var einnig ósamþykkur
þessari síðari dómsuppkvaðningu og vísaði í því efnitil
afstöðu sinnar i fyrri dóminum..
Óþingleg framkoma ráð-
Þeir gátu ekkl stiilt sig um að gripa 21
sinni fram i ræðu Haralds Guðmundss.
HIN ÓÞENfGLEGA fram-
koma ráðherranna á AI-
þingi í gær, sýnir greinilega,
að þeim er óhægt innanbrjósts
út af kosningafrestuninni og
hversu gjarnan þeir vildu kom-
ast hjá þvi, að það mál sé rætt
opinberlega.
í framhaldsumræðunum um
kosningafrestunina í gær tók
Haraldur Guðmundsson fyrstur
til máls og svaraði ræðum ráð-
herranna, sem þeir fluttu i
fyrradag. Hrakti hann ummæli
þeirra lið fyrir lið, og þoldu
þeir það afarilla, og sýndu
mikla vanstillingu, sem kom
glöggt fram í því, að ráðherr-
arnir, allir til samans, gripu
tuttugu og einu sinni fram í
fyrir Haraldi í þessari einu
ræðu.
Haraldur hóf mál sitt á því ^
að leiðrétta útúrsnúninga
Jakobs Möllers á skrifum Jóns
Blöndals um dýrtíðarmálin.
Hafði Höller verið að stagazt á
því sama, sem hann sagði um
iþessar greinar í svokallaðri
„greinargerð” sinni í útvarp-
inu, sem síðar var sérprentuð
og gefin út í bæklingi, ásamt
nokkrum setningum, sem slitn-
ar höfðu verið út úr eðlilegu
samhengi 1 greinum Jóns Blön-
dals. Var ráðherrunum það
sýnilega mjög óljúft umtals-
efni.
Hermann forsætisráðherra
hafði lýst því yfir í ræðu sinni
í fyrradag, að hann hefði frá
upphafi verið iþví fylgjandi, að
kosningum í Reykjavík yrði
frestað. Haraldur benti á, að
það væri furðulegt, ef stjómin
hefir frá upphafi verið svo ein-
huga í þessu máli, þar sem vit- i
að sé, að svo miklar stympingar
urðu í sambandi við það innan '
ríkisstjómarinnar, að Sjálf-
stæðis-ráðherramir hótuðu að
segja af sér, ef frestunin næði
ekki fram að ganga.
Forsætisráðherrann svaraði
..•—-----
.1
ádeilunni um einokun rfkisút-
varpsins á iþá leið, að „eina yfir-
sjón sín,” hefði verið, að ríkis-
stjómin hefði ekki notað út-
varpið nógu oft á þennan hátt,
til þess að hamla upp á mótl
Alþýðublaðinu. Mikils þótti
iþeim við þurfa! í hinni vesöltt
vöm sinni reyna ráðherrarair
yfirleitt að ganga út frá því sem
aðalforsendu fyrir kosninga-
frestuninni, að Alþýðuflokkur-
inn haf í komið prentaraverkfall-
inu af stað og þar með afnumið
prentfrelsið, enda iþótt hvert
mannsbarn viti, að það vora allt
aðrir aðilar, sem stóðu að verk-
fallinu.
Loks leiddi Haraldur athygli
að því, að forsætisráðherra tal-
aði mn það eins og einhverja
dyggð, að hann hefði „leyft”
Alþýðublaðinu að koma út
Ekki gæfi þó forsætisráðherra
blaðið út. Og hér væri prent-
frelsi ríkjandi samkv. stjómar-
skrá íslands. Annars vora þessi
ummæli ráðherrans einna lík-
ust því, að hann gerði sér ekki
lengur Ijóst, að hann fer ekki
með nema eina grein rikisvalds-
ins, nefnilega framkvæmda-
valdið, löggjafarvald og dóms-
vald væri hjá öðrum aðilum.
Hann hefði því ekkert vald til
að ákveða, hvort dagblöð koma
út eða ekki. En þrátt fyrir það
væri þetta gáléysislega gor-
geirshjal ráðherrans ískyggilegt;
tímanna tákn.
Fyrstu umræðu er enn ektó
lokið
Lét ekki sjð sig.
í efri deild vora í dag til
fyrstu umræðu bráðabirgðalög
ríkisstjmarinnar um vegabréf í
Reykjavík og Hafnarfirði. Fór
frumvarp þetta .umræðulaiiist
til nefndar, þar eð viðkoinandi
ráðherra, Hermann Jónasson,
lét ekki sjá sig í deildinni til
þess að gera þingmönnuro
grein fyrir þvi!