Alþýðublaðið - 25.02.1942, Blaðsíða 5

MiSvikitdagur 25. febráar 1942
„Ml..——■! " ' — ......................— "1
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
Loftárás Japana á Pearl Harbor á Hawai.
Roosevelt forseti minntist í ræðu sinni í gærkvöldi á hina fyrirvaralausu og sviksamlegu árás Japana á Pearl Harbor og
sagði allar fréttir andstæðinganna af henni mjög ýktar. Þfjú herskip, sagði hann, voru eyðilögð algerlega, en nokkur
önnur skemmdust og fórust yfir 2000 manns. Eitt þeirra herskipa, sem eyðilögðust, orustuskipið „Arizona“, sést hér ó
myndinni, sem tekin var rétt eftir árásina, og leggur mikinn reykjarmökk upp af því.
hermanna, sem séu bæði hug-
rakkir og lagnir hermenn.
í einkabréfum sínum láta na»-
istisku hermennimir í ljós mik-
ið traust á foringjanum, en þeir
heita því, að ef þeir lifi af þetta
stríð, skuli þeir bera meiri virð-
ingu fyrir kirkju og kristindómi
en áður. Hinir þýzku eyðimerk-
urhermenn virðast vera mjög
trúhneigðir.
*
Það er tvennt ólíkt, að verða
fyrir sprengju- og vélbyssuárás
í eyðimörku og í borg. í eyði-
mörkinni eru engin loftvarna-
byrgi eða kjallarar til .þess að
skýla sér- 'í. Á mörg hundruð
mílna svæði í eyðimörkinni er
hvergi svo mikið sem pálmatré,
sem hægt er að skríða í skjól
við. Menn verða bara að liggja,
skríða eða standa og bíða eítir
því, hvað tilviljunin færir
mannj að höndum.
ÍÞegar ítalir gera loftárásir að
næturlagi, eru viðbrögð brezku
heimannanna þrenns konar. —
ítalir varpa sprengjum sínum úr
mikilli hæð, af ótta við ioffc-
I viti eyði
erkurhernaðarins.
Hermennirnir í Libyu verða
að berjast i óþolandi sólarhita
og mjög erfitt að ná i vatn.
VERA MÁ, að til sé í veröld-
inni ömurlegri staður en
hinar endalausu sandauðnir
Norður-Afríku, en það væri
erfitt að sannfæra brezka her-
menn, sem eiga þar í höggi við
þýzkar og ítalskar hersveitir,
um að svo væri. Það er árelðan-
lega ömuilegasti vígvöllurinn í
þessari styrjöld. Sólin brennir
og það er svo heitt, að flestir
hinna brezku hermanna eru
með sólhjálma í orustimum.
Þeir vilja heldur eiga það á
hættu að fá vélbyssukúlu f
gegn um höfuðið en að sjóða
höfuðið undir sólhjálmi. Þeir
brenna sig á fingrunum, ef þeir
koma við byssuhlaupin, og það
hefir komið fyrir, að skriðdreka-
hermaður. hefir létzt um 10
pund á dag í orustu. Flugmenn,
sem eru að komá ofan úr svölu
loftinu, hníga stundum í ómeg-
in, þegar þeir lenda.
$
Þá er og erfitt um gott
drykkjarvatn. Og stundum
lokka hillingarnar fram fögur
vötn, grænar vinjar, vaxnar
blaðríkum pálmum og skógi
vaxnar fjallahlíðar, en þessi
fögru lönd eru ef til vill í
margra dagleiða fjarlægð. Allir
eru kófsveittir og að örmagnast
af hita ,en svo kemur allt I einu
svalur vindur, sem þerrar svit-
ann.
Þegar stormar eru, sem
stundum standa dögum saman,
þyrlast sandurinn upp. Stund-
um er sandrokið svo dimmt, að
ekki grillir í loftvarnabyssu,
sem er í 30—40 feta fjarlægð.
Þá springur húðin og sandur-
inn fýkur í sprungurnar.
Um alla eyðimörkina eru
ýmsar tegundir eitursnáka, sem
bíta menn í hendur og fætur,
svo að útlimirnir bólgna og
þrútna út um þrjár til fjórar
stærðir sínar. Þá eru þar og eitr-
aðar flugur, sem sækja í að
komast í matinn og eitra hann.
Einkum eru þær þrásæknar að
komast í teið.
Það er ekki hemaðarlegt
leyndarmál lengur, á hvem hátt
brezku hermennirnir hafa leik-
ið á óvinina í hinum nálægari
Austurlöndum. Uppreisnar-
mennirnir í Iraq voru bældir
niður með 1200 manna liði,
fjórum vígvörðum og vopnuð-
um bifreiðum og tólf flugvélum.
Á fyrstu dögum styrjaldarinn-
ar við ítali var ein sprengju-
flugvél send eftir endilangri
víglínunni, til þess að gefa ítöl-
unum í skyn, að brezku
sprengjuflugvélarnar væru á
næstu grösum. Sumari 1940
vömuðu 2000 brezkir hermenn
250 000 ítölskum hermönnum
að fara í gegn um brezk-egipzka
Súdan með alls kyns blekking-
um. ítalirnir héldu, að brezku
hermennimir væru að minnsta
kosti 15 000.
Sams konar blekking heppn-
aðist ágætlega gagnvart ítöl-
um og Þjóðverjum í Vestur-
eyðimörkinni, rétt áður en síð-
asta sókn hófst. Nótt eina í
Halfayaskarði á landamærum
Libyu og Egiptalands, réðust 10
brezkir hermenn á 50 ítali.
Sumir hlupu til vinstri, aðrir til
hægri, en þeir, sem eftir voru,
réðust beint á ítalina og allir
skutu án afláts af rifflum sín-
um. ítalirnir, héldu, að þeir væru
umkringdir af ofurefli liðs og
tóku til fótanna. Seinastur
þeirra var ítalskur liðsforingi,
og fékk hann byssusting í þann
hluta líkamans, sem berskjald-
aðastur er, þegar menn em á
flótta. Þegar hann var hand-
tekinn og sá, hversu Bretamir
vom fáliðaðir, hrópaðí hann: —
Aðeins tíu! Aðeins tíu! Hjálp!
hjálp!
Dag nokkurn réðust 18
sprengjuflugvélar möndulveld-
anna, varðar 30 orustuflugvél-
um, á skriðdreka nálægt brezk-
um herbúðum. Vélarnar eyddu
fimum af sprengjum og eyði-
lögðu alla skriðdrekana, en
þetta vom reyndar allt gervi-
skriðdrekar, gerðir til þess að
blekkja flugmenn óvinanna.
Nýlega réðist sveit brezkra
varðliða á ítalska herdeild sunn-
an við Halfayaskarð. Þeir drápu
80 ítali og tóku 200 til fanga.
Svasðið var hættuiegt yfirferð-
ar og Bretar voru í vandræðum
með að koma föngunum með
sér. ítalarnir vom loks settir í
ítalskar bifreiðar, sem teknar
höfðu verið herfangi, og nú
var lagt af stað. En þegar
skammt var farið, bilaði einn
ítalski bíllinn með 32 föngum,
og höfðu Bretarnir engin önnur
ráð en að skilja bílinn og fang-
ana eftir. En þegar þeir voru
skammt farnir, sást til bíls á
eftir þeim, sem nálgaðist með
'geysihraða. Vom þar komnir
ítölsku fangamir og höfðú get-
að komið bílnum aftur í gang.
Þeir sögðu: — Við vorum fangar
Breta, og við viljum vera það
áfram! Og það var þá ekki hægt
að synja mannagreyunum um
-svo lítilfjörlegan greiða.
*
Ef eyðimerkurlifið er óþægi-
legt fyrir brezkp hei"mennina,
þá er það enn þá ömurlegra
fyrir Þjóðverjana og hina þrótt-
litlu samherja þeirra, ítalina.
Fangar, sem teknir hafa verið,
hafa skýrt frá miklum veikind-
um meðal hermanna möndul-
veldanna.
Dagbækur og bréi' þýzkra
hermanna, sem teknir hafa ver-
ið til ianga, bera vott um ótta
þýzku hermannanna, einkum
við Ástralíumenn og Indverja.
Margir þeirra hafa skrifað:
,,Við höfum átt í höggi við
Ástralíumenn, og þeir eru
hræðilegir.“ Aðrir hafa skrifað:
„Við berjumst maður gegn
manni.“ Eins og þeir hafi búizt
við einhverju öðru. Þó lofa
brezku hermennirnir hetjulega
framkomu þýzkra skriðdreka-
varnabyssurnar, eiga því mjög
örðugt með að hæfa mark. Þess
vegna liggja flestir brezku her-
mannanna kyrrir í rúmum sín-
um, aðrir fara ofan í skotgrafir,
en sumir færa sig þangáð, sem
búast má við að ítölsku flug-
Frh. á 7. síðu.
Orðsending til forstöðukonu Húsmæðraskólans. (5trú-
Iegar slúðursögur enn. Vísur um mig. Hvað veldur
hinni miklu aðsókn að Leikhúsinu?
UNG HÚSFREYJA skrifar mér
á þessa leið: „Ég íagna mjög
innilega binum nýstofnaffa hns-
mæðraskóla hér í Rvík, og það
gleður mig, sannarlega, að það mis-
tókst hjá þeim, er reyndu að drepa
þetta menningarmál okkar höfnð-
staðarkvenna, en það var sannar-
lega re.vnt á þinginu.“
„MÉR ER SAGT, að þessi nýi
skóli sé hinn veglegasti og hafi
fengið hina ágætustu forstöðukonu.
En ég vil biðja þig að koma á
framfæri áskorun til forstöðukon-
unnar, sem ég ber áreiðanlega fram
fyrir hönd margra reykvískra
kvenna, bæði ungra og gamalla.
Eg skora á forstöðukonuna að hafa
skólann opinn í einn eða tvo sunnu-
daga, eða til dæmis um bænadag-
ana í vor, svo að við getum skoð-
1 að þessa nýju menningarstofnun
\ okkar.“
ÉG SENDI þessa áskorun áleiðis
til forstöðukonunnar og vona að
hún sjái sér á einhvern hátt mögu-
legt að verða við henni. Væri ekki
líka hægt að selja einhverjar veit-
ingar fyrir gesti sem koma í heim-
sókn? Ég hefi nefnilega grun um,
að konum leiki mikil forvitni á að
kynnast hinU veglega eldhúsi skól-
ans, sem þær hafa heyrt svo mikið
um.
HINAR ÓTRÚLEGTJSTU slúður-
sögur hafa gengið um bæinn und-
anfarið. Ein var á þá leið, að Þjóð-
verjar væru búnir að taka Fær-
eyjar. Önnur hermdi, að Þjóðvejar
væru búnir að taka Vestmanna-
eyjar, og sú þriðja hermdi, að bú-
ið væri að skipa öllum Seyðfirð-
ingum burt vegna þess, að þar ætl-
uðu Russar að setja upp flotabæki-
stöð. Var jafnvel kona, sem átti
að eiga mann sinn hér syðra, nafn-
greind og það látið íylgja, að hún
hefði skýrt manni sínum frá þessu
í síma.
ÞAÐ ER EKKI ofsögum sagt af
andlegri frjósemi okkar íslend-
inga og skáldskapargáfu, en þetta
gengur helzt til of langt. Svona
skáld:)kq'pux er okkur ekki til
sóma. Ég hefi oft hvatt til þess,
að reynt væri að rekja þessar sögur
og höfundamir látnir sæta ábyrgð.
NÚ ER JÓNAS frá Grjétheími
íarinn að yrkja um mig. Hann
sendi mér þessar vísur í gærkveldi:
Gefi allir gaum að því,
Góðum fylgi ráðum.
Hannes verður liarður í
hom að taka bráðum.
Hannes á svo ágætt þing, —
andstæðingar klaga:
, Ef hann beittum blaðasting
bregður alla daga.
\
Ef sem flestir leggja Iið,
lukku sinnar smiður.
Hannes óláns-ástandið
alveg leggur niður.
ÉG ÞAKKA kveðskapinn, en því
miður get ég ekki sent svar mitt f
bundnu máli.
ÉG SPURÐI leikara að því ný-
lega, hvað hann vildi segjá um
hina miklu aðsókn að leikhúsinu.
Hann sagði: „Verkamenn, sjómenn
og iðnaðarmenn eru farnir að
sækja leikhúsið.“ Þetta grunaði mig
líka, þó að ég spyrði. Ef til vill eru
ýmsir, sem telja að þetta sé ,lúxus‘
hjá verkalýðnum — og hann hafi
því ekkert að gera við þær tekjur,
sem gera honum kleift að sækja
leikhúsið einu sinni til tvisvar á
vetrinum.
Hanr.es á horninu.
i