Alþýðublaðið - 28.02.1942, Page 2

liuUrJ»s=r 2Í: fjjKfóftlfe.

Hlnvtið á ðtvarpsamrœðnrnar frð al«
|»ingi, seiq ríkisstiórnin ætlnði að hindra,
a®í -ptd flwtnð heyrt.
Ávarp frá Alþýðusambandinn.
FRÁ STJÓRN ALÞÝÐUSAMBANDS ÍSLANDS hcfir
Alþýðubíaðinu burist eítirfarandi ávarp til birtingar:
„Með þvi að Framsóknar- og Sjálfstæðisflokkurinn
hafa ákveðið að útvarpsumræður frá alþingi um bráða-
birgðalögin um lögþvingaðan svokallaðan gjörðardóm í
kaupgjaldsmálum og bann við verkföllum og kjarabótum
verkalýðsins, skuli fram fara kl. 1. e. h. mánudaginn 2. marz
n. k., og kröfum Alþýðuflokksins um, að útvarpsumræður
þessar færu fram að kvöldi til, svo að launastéttirnar ál-
mennt ættu þess, kost að hlusta á þær, hefir ekki verið sint,
þá beínir stjóm Alþýðusambands íslands því til allra
verkamanna og launamanna yfirleitt, að taka sér frí frá
störfum, eftir því sem það er frekast unt, frá hádcgi á:
mánudaginn, til þess að geta hlustað á umræður þestsar.“
Starfsfólkið er nú áð
úr Sundhðllinni.

Fimm helstu starfsm^nuirnir
eru farnír eða eru að fara.
Launakjörin eru gersamlega óþolandi.
STARFSFÓLKIÐ er að flýja úr SundhöilLnni vegna ó-
viðunandi launakjara. — Fjórir kiumir fþróttamenn
eru annaðhvort farnir, eða hafa sagt upp starfi. Auk þess
er mikil óánægja meðal þeirra, sem eftir eru, og liggur við,
að sumir þeirra fari þá og þegar, eða þegar þeim opnast
einhverjar aðrar utgöngudyr.
Sundkupphm frægi, Jónas Halldórsson, er farinn. Hefir
hann nú von mn sundkennarastarf, en það er þó enn ekki full-
ráðið, eftir því sem Alþýðublaðið veit best. Hinn duglegi sund-
maður, Pétur Eiríksson, er farinn og stundar nú aðra vinnu.
Sighvatiu- Jónsson, sem er kunnur íþróttamaður fyrverandi
markvörður í meistaraliði Víkings og Magnús Kristjánsson,
kunnur sundknattleiksmaður og markvörður í Fram, hafa báðir
sagt upp, Hermann Hermannsson, hinn vinsæli markvörður
Vals er enn ófarinn. —- Auk þess hafa margar stúlkur farið.
HyrkvBB f bænum
í
SA M K V Æ M T óskum
ameríksku og brezku
hernaðaryfirvaldanna;Var hald-
in loftvarnaræfing á tólfta tím-
anum í gær og bærinn myrkv-
aður.
: Æfingin var um, .þrjá stund-
arfjórðunga.. Var fóík eins og
venjulega látið vepr £ byrgjum
í miðbænum. ,í einu þeirra var
hópur ungra manna og.kvenna,
sem notuðu sér .það að.píanó er
í byrginu. Léku þáu og, sungu
meðan æfingin var,., en höfðu
kertaljós. h Hótei JBorg var
Vestfirðingaipótið: i fullu fjöri
og létu Vestfirðing'ar æfingu
ekkert á sig . fá, döijsuðu og
skemmtu sér áfram við kerta- j
ljós. I
Rannsókn
• ■•' ■'• ■■ ■;, ; ■ •.•" ■• •• •,■.. v . aV#
■ . • .‘
: -rn ‘ '■'‘i'm'm- i'. -ií""
Ástæðan til þessa ástands í
Sundhöllinni eru hin bágu
launakjör starfsfólksins. Byrj-
unarlaun þess eru (karla) 275
krónur og kvenna 150 kr., eftir
því, sem forstjóri Sundhallar-
innar, Ólafur Þorvarðarson,
skýrði Alþýðublaðinu frá í
gær. Kaupið hækkar örlítið ár
frá ári upp í 330 kr., og er það
hámark, en það tekur 6 ár að
ná því kaupi, og hefir enginn
náð því enn.
Vinnutíminn er frá kl. 7,30
á morgnana til klukkan 3, og
frá klukkan 3 (hin vaktin) til
kl. 10,30. 15 mínútur • fær
starfsfólkið til að drekka
kaffi sitt og 45 mínútur í mat.
Þegar sundmót eru í Sund-
höllinni er vinnutími i miklu
leiigri, og á súnnudögum ér
vihnutíníi frá kl. 8 á morgn-
ana og til klukkáh 8,30.; ■ ’ ;
Stairfsfólkið hefir KVað éftir
ánrláð fáríð frám- á, að’ ein-
' 'Frh. á • 7. síðu.
Iðnaðurinn hér í Reykja-
vík er ungur og ný iðnfyrir-
tæki hafa þotið upp ár fræ
ári. Húsnæði hefir verið af
mjög skomum skammti, en
við það hefir verið látið
sitja. Verkafólkið hefir orð-
ið að gera sér að góðu þær
vistarverur, sem því hafa
verið úthlutaðar til að
vinna í.
Alþýðublaðið hefir ekki
haft tækifæri til að sjá þetta
bréf landlæknis til heil-
brigðisnefndar, en þar mun
vera getið einhverra staða,
þar sem aðbúnaður verka-
fólks er gjörsamlega óhæf-
ur, og mun þar vera stuðst
við umsagnir lækna.
Heilbrigðisnefnd tók þetta
bréf til vunræðu á síðasta
fundi síntun og var héraðs-
lækni og heilbrigðisfulltrúa
falið að hafa þetta mál með
höndum.
Alþýðublaðið hafði í gær-
kvöldi tal af héraðslækni.
Hann skýrði því svo frá, að
hann myndi snúa sér til
stjómskipaðs eftirlitsmanns
með vélum og verkstæðum
og ástandið á vinnustöðvun-
um myndi verða rannsakað
gaumgæfilega.
Það er óhætt að fullyrða, að
eftirlit með aðbúnaði verka-
fólks í verksmiðjum og á verk-
stæðum hefir verið ákaflega á-
bótavant — og í fáum orðum
sagt, lítið eða ekkert verið um
það skeytt. Má og líka full-
yrða, að félög verkafólksins
hafi látið þetta mál allt of lít-
ið til sín taka.
Þó eru til skýrt ákvæði um
þetta, bæði í lögum nr. 24 frá
1928 og í reglugerð nr. 10 frá
1929.
í lögunum segir m. a., að
erksmiðjum, vetkstæðum og
vinnustöðvum skuli haga
þannig, að líf, bieilsa og limir
verkamanna við vinnu og dvöl
á vinnustaðnum sé tilhlýðilega
verndað. Stigar skulu traustir
og greiðir og útgöngudyr tálm-
unarlausar.
Ennfremur ségir:
Vinnustofur í verksmiðjum
og verkstæðum mega ekki
laegri vera undir loft en 2.5 m.
.. Við vinnu skal hver vérka-
maður hafa 8 rúmmetra loft-
rúm hið minnsta. Loftrásir
skúlu vera í öllum vinnust.,
nægilegar til þess að haldá þar
góðu ándrúmslofti, vélkiiúðar,
ef nauðsyií kréfur. Stór
súðu eðá bíæðsluilát, svö og í-
lát með. hættulegúm ■ efnum;
skulu girt eða varxii, svo að;
Heilbrigðisnefnd bæjarins hefir
bréf frá landiækni um algerlega óhæft
■ ;V' ■■’
AÐBÚNAÐUR verkafólks f verksmiðjtim og á verk*
stæðum hér í bænum er ákaflega bágborinn. Hefir
landlæknirinn ritað heilbrigðjsnefnd Reykjavíkur bréf um
þetta efni, endá ber henni að hafa eftirlit með þessu, ásamt
eftirlitsmanni með vélum og verksmiðjum, samkvæmt þar
til gerðri reglugerð og lögum.
verkamenn falli eða gangi
ekki ofan í þau. .... Vinnu-
stofur og aðrar vistarverur
verkamánna skulu vera þann-
ig, að auðvelt sé að gæta þar
hreinlætis, reglusemi og holl-
ustuhátta.
Meira segir um þetta mál í
lögunum. Verkafólkið getur
sjálft, hver á sínum vinnustað,
dæmt um það, hvernig þessum
verndarlögunj þess hefir ver-
ið framfylgt.
í reglugerðinni eru mörg fl.
ákvæði. Þar á meðal, að „ef
um þá vinnu er að ræða að á
vinnusíaðnum myndast ryk, ^
eimur eða óheilnæmar loftteg-
undir, skal hver einstakur
verkamaður hafa allt að 12
rúmmetra loftrúm.......Loft-
rúm má ekki minnka með því
»ð geyma mikið efni inni, —
hvort heldur óunnið eða unnið
á vinnustaðnum ,nema dregið
sé frá fyrir því og fjölda
verkamanna hagað eftir því.“
Ennfremur segir t. d., að
gluggar skulu ,vera minnst
1,25 metrar ofan jörð, að
vinnustofur, sem eru í kjallara,
skuli vera vel varðar gegn
raka, gólf skuli vera þétt o.
s. frv.
Á Norðurlöndum gilda mjög
strangar reglur um þessi efni
og ekki sízt fyrir atbeina al-
þýðusamtakanna. — Barátta
Frh. á 6. síðu.
”T"T’l&’
i 5 Síiá”
"^llMJÖR-
IÐ er ssföÉSmt.
ÞaS
hefir þránaS .dg^ökkárnir
endann,a.
Ástæðan fyrir-þégsu er sú
að það var of lengi í lest
skipsins, sem flutti það
hingað. Við það hitnaði
það og skemmdist. Hins
vegar hefir það ekki allt
skemmzt.
Innf lytjendásámbandið
sem keypti smjörið hingað,
keypti bezta smjör, sem
fáanlegt var á amerískum
markaði og á það enga sök
á því hvemig komið er.
Það er kunnugt að
ameríkska smjöríð var, í:
samanburði við íslenzka
smjörið mjög ódýrt í inh-
kaupum. Það er hins vegar
selt á sama verði og ís-
lenzka smjörið. Ástæðan
fyrir því er sú, að Sam-
salan varð, að dómi ráða-
manna að fá vérðjöfnunar-
gjald af hinu ámeríkska
smjöri — og var það þvi
hækkað upp í hið íslenzka
smjörverð. — Hins vegar
mun samsalan fá lítinn
gróða af þéssu úr því sem
komið er. En gerð þéirrá,
sem ákváðu að okra á
ameríkska smjorinu, er
hin sama þrátt fyrir það.
Sjálfstæðisflokkurinn gat
gefið út jafnmikinn blaða-
kost og Alþýðuflokkurinn!
.. .. ♦ " ■ ■ ;;l ;
Viðurkeiming Jakobs Möller á alþingL

Kosningafrestunarfrum-
varpinu var vísað til 2.
umræðu í Nd. í gær, með 19
atkvæðum gegn 9.
Nafnakall var viðhaft;
Nei sögðu: Ásgeir Ásgeirsson,
Emil Jónsson, Finnur Jónsson,
Haraldur Guðmuhdsson, Einar
Olgeirsson, ísleifur Högnason,
Iléðinn Valdimarsson, Bjarni
Bjarnason og Helgi Jónsson. y
■ Já sögðú: Eirikúr Ein., Ey-
steinn, Garðar; Gísli Sv., Jakob
Möller, Jóhann Möller, Jón
' Pálmasoh, Ól. Th., Bálmi, Otté-
■ sen, Hlíðar, Bjarni Ásg., Sig.
Kr.., Skúli, ‘ Stefán frá Fágra-
skógi, Stéingrímur, Briém, Jör-
; midur, Séirgur1 ■JóhsSofj’ mejð
fyrirvara. "y
í fyrradag gátu - fylgismenn
stjórnarinnar tafið . atkvæða-
greiðsluna með því að gera
verkfall, þrátt fyrir gerðardóms-
lögin. ;d t. •.;.>•■
Þegar kom til atkvaeða-
greiðslu virtust stjórnarMðar
eitthvað smeykir •umr áig', því
að þeir gerðu allt <til-að hindra
atkvæðagreiðsluna, gengu
sumir jafnvel út rétt áður til
þess að sem fæstir yrðu í saln-
um. Einn Framsóknarmaður
þverneitaði ,að greiða átkvæði,
ef atkv.gr.. yrði látin: fara fram
þá þegaf.:: Jöruftdúr: forseti
vildi láta afkv.gr. Jrám >fara -.--
eins og rétt v.ar —* en var.ð að
undan . •.flokksmönnum
Frh. á 7 : síðu-