Alþýðublaðið - 28.02.1942, Side 5

ÍLaugardagur 28. febrúar 1942. _______________________ALÞÝÐUBLAÐID __________________________ - 5
Snemma beygist krókurinn tilfpess sem verða vill
Arftaki fiaadhis: jafnaðar-
maðnrinn Jawaharial Nehru
Hversvegna ern útvarpsfyr
irlestrarnir ekki gefnir fit?
—— ♦
JAWAHARLAL NEHRU er
aðeins rúmlega fimmtugur
jasaður. Hann er um þessar
mundir, næst eítir Gandhi, vin-
sælasti maður Indlands og á-
samt Gandhi ákveður hann af-
stöðu þjóðfundarins til Engiands
á þessum alvarlegu tímum.
Hann var kosinn formaður
Ihemaðarnefndar þjóðfundarins,
<og hin pólitíska yfirlýsing þjóð-
fundarins í upphafi stríðsins bar
jþess vitni, að hún væri runnin
úr penna hans. Þjóðfundurinn
krafðist ótvíræðrar yfirlýsingar
um markmið Englands í stríð-
inu, og hann lét það í ljós, að
Indland gæti því að eins stutt
Breta í styrjöldinni, að stríðið
leiddi til þess, nð lýðræði yrði
á Indlandi. Það var rniklu á-
kveðnari afstaða en Gandhi
liafði tekið. Hinn róttækari arm-
ur þjóðfundarins hafði lengi
verið óánægður með sáttasteínu
Gandhis gagnvart Englandi.
Nehru hefir lengi verið álit-
inn hæfasti maðurinn til þess að
taka við af Gandhi, enda þótt
sjónarmið þeirra séu að ýmsu
leyti ólík í frelsisbaráttu índ-
verja.
Nehru er sá af leiðtogum Ind-
verja, sem hefir orðið fyrir
mestum áhrifum frá Vestur-
Evrópu. Hann er komirm af
einni tignustu óg auðugustu œtt
Indlands, og hann ólst upp með-
al Evrópumenntaðra og frjáls-
lyndra manna. Faðir hans, sem
var mikilsvirt.ur málaflutnings-
maður, sendi Jawaharlal til
Englands, þegar hann var 14
ára gamall, og hann las við
Harrow og Cambridge í sjö ár,
en skrapp stöku sinnurn í leyfi
til Indlands á þeim tíma. Hin
tiginmannlega framkoma hans,
ljúfmennska og menntun olli
því, að hann var-ð ekki mikið
var við hleypidóma Englend-
inga gagnvart brúnum mönn-
um, og hann hefir ekki þjáðst
af þeirri minnimáttarkennd,
sem leggur hömliu- á svo marg-
ar undirokaðar þjóðir. Það er
engin beizkja í árásum Nehru
á brezku stjómina.
Þegar þjóðfundurinn, undir
leiðsögu Gandhis, samþykkti
„boykott“ gegn brezku stjóm-
inni og brezkum vörum, lagði
Nehru út í baráttuna af mikilli
alvöru. Hann var hrifinn af
Gandhi eins og allir æskumenn
á Indlandi, og hann var líkt og
ölvaður af orustugleði. Seinna
gerðist Nehru gagnrýninn á
stefnu Gandhis. Hann er hrif-
inn af persónuleika Gandhis og
skilningi hans á indverskri al-
þýðu. Neíu'u hefir aldrei orðið
jafn samlífur indverskri alþýðu
og Gandhi. En hins vegar hefir
hann skipulagt baráttuna betur
en áður var. Nehru hefir öðlazt
sannfæringu sína á lestri heims-
bókmenntanna liina löngu daga,
sem hann hefir dvalið í fangelsi.
•Hann er trúlaus maður og getur
ekki sætt sig við það sambland
trúarbragða og stjórnmála, sem
einkenna skoðanir Gandhis og
fleiri indverskra stjórnmála-
manna. Nehru er sósíalisti.
Hann hefir elcki getað sam-
hæft evrópskan hugsunarhátt
indversku umhverfi. Hann er
leitandi sál, sem ekki hefir get-
að öðlazt samskonar hugaró-
semi og Gandhi. Nehru er, eins
og ameríkski blaðam. John
Gunther segir: „Indverjinn
sem hefir hlotið vestræn ein-
kenni, yfirstéttarmaður, sem
varð sósíalisti, einstaklings-
hyggjumaður, sem varð leiðtogi
alþýðunnar."
Hinn mikli persónuleiki
Nehrus hefir sigrazt á »með-
fæddri andúð indverskrar al-
þýðu á yfirstéttínni og trúleys-
ingjunum. Það hlýtur að hafa
sterk áhrif, þegar sonur auðugs
manns varpar frá sér auðæfum
sínum og menntaframa til þess
að ganga í þjónustu frelsisins.
Nehru hefir setið átta sinnum í
fangelsi, samtals fimm ár, og
var sleppt út síðast núna á síð-
ast liðnu hausti.
Gandhi hefir sagt um hann,
að honum væri trúandi til þess
að ganga brosandi til gálgans.
Jawaharlal hefir jákvæða af-
stöðu til lífsins. Hann lofar ekki
þjáninguna og fátæktina, eins
og Gandhi. En hann veit, hvað
það kostar að heyja baráttuna
fyrir pólitísku og efnalegu
frelsi og sjálfstæði Indverja.
Og hann hikar ekki við að
færa þá fórn.
Mioknr skotino.
C>ÍS^,I ÞÓRÐARSON,
í hreppstjóri í Kolbeins-
staðahreþpi, skaut nýlega
mink heima við bæ sinn. Er
ekki annað sjáanlegt en að
minkurinn hafi farið 80 km.
leið að Mýrdal.
Fyrir nokkrum dögum, er
Gísli Þórðarson kom út eld-
snemma dags, sá hann mink
standa í fiskislógi er lá þar og'
reif hann í sig slögið. Gísli
gekk inn í bæ sinn, sótti byssu
sína og skaut minkinn.
Þetta er að því leyti merki-
legt, að ekki er vitað um neitt
minkabú í minni fjarlægð frá
Mýrdal en sem nemur 80 til
100 km. eða í Stykkishólmi eða
Ólafsvík. Hefir minkurinn því
flækzt langa leið.
UTVARPSRÁÐ hefir nú að
undanförnu látið flytja í
útvarpinu erindaflokk um dýr-
tíðarmálin. Er þetta lofsverð
tilraun af þess hálfu til þess, að
reyna að skýra fyrir almenningi
það svo mjög umdeilda mál.
Vonandi er hér um að ræða
byrjun á því, að fluttir verði
þar síðar erindaflokkar um ým-
is málefni. Erl. sérstaklega,
á Norðurlöndum, var mikið að
þessu gert áður en þau lönd
voru hernumin af Þjóðverjum.
Hvort því síðan hefir verið
haldið áfram, veit ég ekki. Þó
það sé mikilsvert og lofsvert af
útvarpsráði að láta flytja slíka
erindaflokka, bæði til fróö-
leiks og skemmtunar, er þó þar
sá ljóður á, að hið talaða orð
gleymist mönnum of fljótt að
öllum jafnaði og því er ekki að
eins nauðsynlegt, að þessi er-
indi séu flutt heldur einnig að
þau séu gefin út í ódýrum smá-
ritum. Kemur þetta þá að tvc>-
földu gagni. Erindin vekja
menn til umhugsunar um mál-
efnið, þegar þau eru flutt í út-
varpinu og þegar þau svo hafa
verið prentuð og gefin út veit-
ist mönnum tækifæri til að
VAR HLJÓÐIÐ FROSIÐ? Það
er von að menn spyrji. Miðvikn-
dagsloftvamamerkið sem allt af á
að koma stundvíslega klukkan 1
kom síðast ekki fyr en 1.15. Nci,
hljóðið mnn ekki hafa verið frosið,
en hins vegar mun eitthvað hafa
verið í ólagi með loftvarnaflaut-
urnar.
OG NÚ ÆTLA, vinir mínir
Hafnfirðingar að fara að taka upp
miðvikudagshávaða eins og við
höfum orðið að þola hér í hðfuð-
staðnum. Nýlega birti. ég bréf frá
móður, sem kvartaði undan þessum
æfingum, því að þær rugluðu
börnin. Þ-au vita að vísu að þessar
merkjagjafir eru æfingar, en þau
telja svo að þegar raunverulegt
merki er gefið um hættu, þá sé
það líka æfing. Ég bað loftvarna-
nefnd að taka þetta mál til athug-
unar, en hún hefir að líkindum
ekki gert það, eða ekki séð sér
fært að breyta þessu.
FRÚ HIJLDA STEFÁNS, for-
stöðukona hins nýja húsmæðra-
skóla hér í bænum talaði við mig
í gær. Hún byrjaði með því að
segja að hún þekti ekki Hannes á
horninu. (Þið getið ímyndað ykk-
ur hvað ég varð hissa.) En svo bað
hún mig að skila kveðju til ungrar
húsmóður, sem skrifaði mér ný-
lega og þakkaði fyrir hlý orð í
garð skólans.
GAT FORSTÖÐUKONAN þess,
að það hefði verið ákveðið að hafa
skóiann til sýnis, en þó ekki iyr
en búið væri að ganga frá honum
að öllu leyti, en því er ekki alveg
kynna sér efnið nánar við lest-
ur þess.
Sumarið 1939 dvaldi ég um
skeið í oregi. Rakst ég þar í
bókabúð á smáritasöfn, sera
norska útvarpið hnfði gefið út.
Voru það erindi, er þar höfðu
verið flutt og síðan prentuð og
gefin út í ódýrum útgáfum.
Voru t. d. gefin út í sérstöku m
flokki erindi, sem Noregshá-
skoli eða kennarar hans höfðu
staðið að „að flytja í útvarp-
ið, og hét það safn „Universi-
tetets Radioforedrag.“ Voru þá
komin út 42 smárit af þessu
safni um hin margvíslegu efni.
Annað smáritasafn gaf út-
varpið einnig út, sem það
nefndi „Norsk Rikskringkástn-
ings Serieforedrag“ og voru
þar gefin út í einni bók öll þau
erindi, sem flutt höfðu verið í
útvarpið um ákveðna mála-
flokka. Voru þar að jafnaði 4—
6 erindi í einni bók.
Verð bóka þessara var frá
kr. 1,75—2.75.
Til gamans skal ég nefna hér
titla nokkurra þessara erinda.
í fyrri flokknum, sem Háskól-
inn lét flytja voru, t. d.:
Frh. á 7. síðu.
lokið enn. Sagði forstöðukonan að
þegar hægt væri að hafa skólana
opinn fyrir gesti, og þá fyrst og
fremst húsmæður bæjarins, eldri
sem yngri, þá yrði það tilkynt
opinberlega. — Þetta er ágætt
og vona ég að ung húsmóðir sættí
sig við þessi svör húsmóðurinnar.
HERMANN, forsætisráðherra
baðst afsökunar í éfri deild í fyrra
dag á því að hann hefði ekki verið
viðstaddur, daginn áður, þegar rætt
var um vegabréfafrumvarpið, en
litlar skýringar gaf hann á þv£
dularfulla fyrirbrigði, sem vega-
bréfin eru.
SJÚKLINGUR á Vffilsstöðum
hefir skrifað mér. Hann getur þess
að sjúklingar þar hafi ákaflega
mikla löngun til að sjá „Gullna
hliðið“, „en það er svo dýrt, að
við eigum engan kost á að sjá það.
Getur Leikfélagið ekki á einhvi.rn
hátt séð svo um að við getum séð
þennan leik? Hér er þv’ersdags-
leikirai kolgrár. Við reynum að
lyfta okkur upp eftir föngum, en
það er ekki allt af hægðar leikur,
því að litlar tekjur höfum við.
Ég er þó ekki með neitt betl. En
menn ættu að skilja aðstöðu okkar
hér.“
ÉG VIL FASTLEGA skora á
Leikfélagið að láta sjúklingana á
Vífilsstöðum njóta þess að félaginu
gengur vel á þessu leikári, Vildi
ég gjarnan mælast til þess að það
l^yfði mér að flytja sjúklingunúm
skilaboð um þetta innan skamms.
Hannes á horninu.

Var hljóðið frosið? — Hafnfirðingar eru líka með hás-
vaða. — Skilaboð til ungrar húsmóður frá forstöðu-
konu húsmæðraskólans. — Hermann baðst afsölcunar.
Sjúklingar á Vífilsstöðum og „Gullna hliðið.“