Alþýðublaðið - 08.03.1942, Blaðsíða 7

£■!*§! ■*’■'[ c ■, S'p:; :j • ' 7"• *j.
Sunitudagur 8. marx 1542, _ ALÞYÐUBLAÐIÐ - »
jBærinn i da*.!
•*£:■'• V (S Í.5IÍÍ?!.: . Vó
• Helgidagsl^knir erBjörgvin
Fjíinsson, . ,La;ufásvegi .11, sími:
2415. ':”;í ' V"
Wood á ððra

fyrrum kaupmaður frá Norðfirði, verður jarðséttur jErá dóm-
NæturUcitriií er Halláór Stéfáits-
sÖn, RánárgÖtu 12, sími: 2234. S
•t NæturvörÖur: cr í Laugavegs- og
'íngólfsapóteki.:, • .
ro-íOO:: íáórguritönleikar (plötur):
Óperan „BÐheme“. ‘eftir Puccini,
1.- og 2. þáttur. 12.15—13.00 Há-
Uegisútvarp. 14.00 Messa úr Frí-
kirkjunni (séra Árni Sigurðsson).
15.30—16.30 " Miðdegistónleikar
(plötur): Óperari,;Boheme“ eftir1
Puceini, 3, og 4,'þáttuf .l8.30 Barna- l
tími (Ragnar Jóhannesson). 19.25
Hljómplötur: . Ungverskur laga-
flokkur, eftir Kodaly. 20.00 Fréttir
2Ó.3Ö Einleikur á píanó (Fritz
Weisshappél): ,Scent de ballet*. eft-
ir Coleridgé-Táylor. 20.35 Kvöld-
vaka reykvískra kvenna: Ávörp
ræður, uppl.estur og söngur: 2Í.50
Fréttir. 22.00 Danslög. 23.00 Dag-
skrárlok.
MÁNUDAGUR.
Næturlæknir er Jónas Kristjáns-
son, Grettisgötu 81, sími: 5204.
Næturvörður er í Laugavegs- og
Ingólfsapóteki.
ÚTVARPIÐ:
12.15—13.00 Hádegisútvarp. 15.30
—16.00 Miðdegisútvarp. 18.30 ís-
lenzkukennsla. 1. fl. 19.00 Þýzku-
kennsla. 2. fl. 19.25 Þingfréttir.
20.00 Fréttir. 20.30 Erindi: Um út-
brotataugaveikina (Magnús Pét-
ursson bæjarlæknir). 21.00 Um
daginn og veginn (Vilhj. Þ. Gísla-
son). 21.20 Útvarpshljómsveitin:
Ensk þjóðlög. Einsöngur: Kjartan
Sigurjónsson frá Vík. a) E. Nutile:
Mama mia. b) Geni Sadero: Vöggu-
visa c) E. Tosselli: Serenata. d) G.
Paisiello: ítalskt lag. e) A. Bohm;
Þögul sem nótt. 21.50 Fréttir. Dag-
skrárlok.
Tómas Jónsson borgarritari
og Valgeir Björnsson bæjarverk-
fræðingur komu heim í gær. Hafa
þeir dvalið í New York undan-
farna mánuði í erindum bæjaríns
vegna hitayeitunnar.
Ungmennadeild Slysavarnafél.
heldur fund í dag kl. 10% ár-
degis í Ingólfsstræti 4.
Námskeið í hjálp í viðlögum.
Kvennadeild Slysavarnafélagsins
hefir geigizt fyrir því að meðlimir
deildarinnar fái lært hjálp í við-
lögum og hafa 2 flokkar kvenna
þegar lokið námskeiðum í þessum
efnum, en nýir flokkar byrja á
morgun. Eru því væntanlegir þátt-
takendur beðnir að tilkynna þátt-
töku sína á morgun til skrifstofu
Slýsavarnafélagsins.
Gjafir til Húsmæðraskóia
Reykjavíknr.
Garðar Þorsteinsson hrmflm.
200.00, frú K. T. 200.00, frú N. N.
30.00, frú Guðrún Stefánsdóttir frá
Fagraskógi 50.00, Thorvaldsens-
félagið 1000.00,- Búnaðarbankinn
1000.00.
Kærar þakkir V. S.
Skátar.
stúlkur og piltar. 6. sýniferð skát-
anna hefst frá Miklagarði sunnu-
daginn 8. marz kl. 1,45 e. h. Mætið
öll. Mætið í búning.
& /'
Háskólafyrirlestur.
fyrir almenning. í dag flytur
prófessor Jón Hj. Sigurðssonar
fyrirlestur lun: Framfarir og breyt-
ingar í lyflæknisfræði síðustu 30—
40 ár. Fyrirlesturinn hefst í hátíð-
arsal háskólans kl. 2 e. h.
Háskólafyririestur.
Fjórði fyrirlestur dr. Einars Ól-
Sveinssonar um Njálssögu verður
í dag. kl. 5,15 í I. kennslustofu
Háskólans. Efni:; Hallgerður og
. Skarphéðinri. Öllum heimill að-
gangur.
AÐ er vel þekM fyíirbrigði, ,
að ýmsir kiókir lögfræðing-
ar, sem. hafa máfófairslu, að at-
viimu, béita þeitri brögðum, ,
þegar þeir taka að sér að verja
mál, þar sem þeir vita að mál-
staðurinn er rangur-, að „flækja“
málin, • til þess að dómaranum
íakist ekki að átta sig á því, ;
hver eru aðalatriðiri eða kjarni
málsins. Málaf lækj umennirnir
reyná einatt að gera hrein auka-
atriði að aðalatriðum og að hylja
falsrök sín í umbúðum vísinda
og talna.
Það er auðséð, að Eggert
Claessen málaflutriingsmaður
treystir a þessá starfsaðferð
málaflækjumannanna, þegar
hann tekur að sér að sýna fram
á, að „blaðaskrif" (sennilega
m. a. mín) um „að hækkun farm-
gjalda hafi haft veruleg áhrif á
dýrtíðina“ séu „algerlega röng“.
Talnaflækja su og útreikn-
ingar, sem Eggert Claessen set-
ur fram í greininni, sannar bók-
staflega ekki neitt, þar sem hún
fer algerlega fram hjá kjarna
málsins, og enda þótt það væri
mjög auðvelt verk, að rekja
hana í sundur og sýna að hún er
einskis virði, þá dettur mér ekki
í hug að gera Claessen þann
greiða, að eltast við talnamold-
viðrl hans, sem hann þyrlar
upp til þess að dylja hinn sanna
kjarna málsins.
II.
Allir vita, að hjá þjóð, sem
hefir mjög einhliða framleiðslu
og verður að flytja frá útlönd-
um afarmikinn hluta af beinum
lífsnauðsynjum sínum og hrá-
efnum til framleiðslu, hlýtur
flutningskostnaðurinn að hafa
mjög mikil áhrif á verðlagið.
Miðað við fólksfjölda er utan-
ríkisverzlun okkar meiri en
flestra, ef ekki allra, þjóða í
heimi. Það mun láta nærri, að
fyrir stríð hafi um helmingur
af þjóðartekjum okkar stafað
frá útflutningnum.
Á venjulegum tímum eru því
farmgjöldin mjög stór liður í
framleiðslukostnaðinum.
Nú vitum við, að síðan stríð-
ið hófst hefir kostnaðurinn við
að flýtja vörur til landsins
margfaldast, bæði vegna þess,
að kaupgjald farmanna hefir
hækkað, áhættuþóknun er
greidd, sérstök stríðstrygging
fyrir skipshafnirnar og auk þess
hafa vátryggingariðgj öld marg-
faldast. Þar ofan á bætist svo,
að mikinn hluta nauðsynjanna
verður að flytja miklu lengri
leið, sem auk þess tekur marg-
falt lengri tíma að fara, vegna
ýmissa tafa. Hækkun útgerðar-
kostnaðarins nemur mörgum
millj ónum króna fyrir allan inn-
flutninginn til landsins. Þegar
nú þar við bætist, að skipafé-
lögin hafa ekki aðeins uppiborið
hinn gífurlega aukna kostnað,
heldur auk þess grætt milljóna-
upphæðir, sem einnig eru born-
ar uppi af farmgjöldunum, og
að ofari á allt þetta eru síðán
kirkjunni, þriðjudaginn 10. marz, kl. 3 e. h.
•ávö'. ■ Aðstandendur.
lagðir háir tollar — ogjsíðpn
álagning ofan á alla súpuna,
þegar allt þetta er athugað,
dylst engum manni með fullu
viti, sem virðir staðreyndir og
sannleika nokkurs skapaðs
hlutar, að þetta hlýtur að hafa
mjög mikil áhrif til hækkunar
verðlags í landinu.
Þetta veit hver einasti lög-
fræðingur landsins, Þetta veit
einnig hver upplýstur maður í
landinu, en samt eru til menn,
sem vegna pólitískra hagsmuna
sinna og f oftrú á fáfræði og
heimsku almennings neita þess-
um staðreyndum. Þetta er
furðulegt tímanna tákn.
Eggert Claessen er sannarlega
of merkur maður til þéss að
skemma nafn sitt á því að taka
þátt í þessari afneitun augljósra
staðreynda.
m.
Enda þótt það sé óumdeilan-
leg staðreynd, að farmgjalda-
hækkunin sé ein af aðalorsök-
lun dýrtíðarinnar, að vísu ekki
sú þýðingarmesta, og sú, sem
fyrst kemur dýrtíðarflóðinu af
stað hér á landi, þá er ekki þar
með sagt, að Eimskipafélag fs-
lands eða eimskipafélögin jrfir-
leitt eigi sök á þessum þætti
dýrtíðarinnar, eða að hægt
hefði verið að koma í veg fyrir
þá aukningu dýrtíðarinnar,
sem stafar af farmgjaldahækk-
ununum.
Ég skal nú víkja dálítið að
að þessari hlið málsins.
Það hefði verið hægt að
hindra eða draga úr þessum
hækkunum með tvennu móti:
1. Með því að takmarka
gróða skipafélaganna með
öflugu eftirliti með farm-
gjöldunum.
2. Með því að greiða hækkun
farmgjaldanna úr ríkis-
sjóði.
Um fyrra atriðið er það að
segja, að Eggert Claessen við-
urkennir að gróði Eimskipafé-
lags íslands hafi verið rúmar
3 milljónir króna, en flestir
aðrir, sem um þetta mál hafa
skrifað halda því fram, að
hann hafi verið á 5. milljón kr.
(Mismunurinn stafar af því að
E. Cl. vill ekki telja með sér-
stakan sjóð, sem lagður hefir
verið til hliðar af ágóðanum).
Hvor talan sem er tekin, sýnir
óskaplegan og óhóflegan
gróða sem vel hefði mátt tak-
marka mjög verulega.
Einnig er upplýst um óskap-
legan stríðsgróða skipafélags-
ins „ísafoldar“, sem átti „Fjall-
foss“, þar sem eigendum hluta-
bréfanna, sem voru rúm 80 þús.
kr., voru greiddar fyrir þau um
2 Vz milljón króna eða þrítugfalt
nafnverð hlutabréfanna.
Þetta atriði þarf þvi ekki
nánari skýringa.
En að svo miklu leyti, sem
ekki hef ði verið hægt að
hindra farmgjaldahækkunina
með því að hindra óeðlilegan
stríðsgróða skipafélaganna, —
hefði mátt gera það með því að
greiða hinn aukna tilkostnað
skipafélaganna úr ríkissjóði.
Eðlilegast hefði verið að skatt-
leggja hinn óskaplega stríðs-
gróða af ísfisksölunum og verja
honum til þess að greiða niður
fanngjaldahækkunina að meirú
eða minna leyti. Má geta þess,
að Klemenz Tryggvason hag-
fræðingur hefir nýlega bent á
þeSsa leið í útvarpsfyrirlestri
sínúm. Ég vil einnig tilfæra
hér ummæli úr fjárlagaræðu
Kingsley Wood, fjármálaráð-
herra Englands, þar sem hann
rséðir um þýðingu farmgjald-
anha fyrir verðlagið og fyrir-
ætlanir sínar um að hindra
hækkun þeirra með framlög-
um úr ríkissjóði. Ummælin eru
á þessa leið:
„Flutningskostnaður, sem
hefir almenn áhrif á verðlagið,
er þýðingarmikill þáttur fyrir
ákvörðun hins almenna verð-
lags, og ég legg því til, að ríkis-
sjóður taki á sig að greiða hækk-
anir, sem ella yrðu óhjákvæmi-
legar, og í raun og veru þegar
hefði átt að vera búið að taka
tillit til við ákvörðim skipa-
gjaldanna, bæði hvað snertir
farmgjöld og tryggingarið-
gjöld.“
Þetta segir fjármálaráðherra
mestu siglingaþjóðar heimsins,
en hér á íslandi höfum við
siglingamálaráðherra, sem
heldur því fram, og lætur mál-
gögn sín halda því fram, að
það muni sama sem ekki neitt
um það fyrir dýrtíðina i land-
inu, þótt farmgjöldin marg-
faldist, og það sé því ekki ó-
maksins vert að reyna að hafa
hemil á þeim.
Happdrætti
Háskóla íslaods.
Á morgun er siðasti soludagur.
Miðarnir eru á þrotum.
Reynið að ná i miða
strax i fyrramálið.
A ús»*4 . »«"* J
^ Ukyrruti ^
''y ?\.i /— ‘\
Látið siikt ekki benda yður.l
ömboðsroenn i Rejrkjavíb og Hafnarfirði
hafa opið til miðnættis annað kvðld.
f