Alþýðublaðið - 11.03.1942, Blaðsíða 6

< ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Tvær hetjur KyrrEihafsstríðsins.
Mynd ,þéssi, sem sýnir ter Poorten yfirhershöfðingja Hol-
lendinga á Java (til vinstri) og Mac Arthur, yfirmann Banda-
ríkjahersins á Filippseyjum, var tekin nokkru áður en
Kyrrahafsstríðið hófst.
y •, > *• * , • . • , ■. ' ■ ■■ < •
Eimskipafélagshneykslið.
Hvernig hefir bæjarstjórnín bfi-
ið að alpýðn og œskn bœjarins?
mál bæjarins þá myndi hann
Frh. af 2. síðu.
róm um það að'þessi mótþrói,'
gegn því að hækka fragtirnar
til íslands myndi verða mér
dýrkéyptur. Enda kom í ljós að
í júlímánuði kemur fram krafa
til Gulliford & Clark Ltd. frá
Ministry of War Transport um
að Eimskipafélag íslands verði
framvegis að afgreiða skipin
hér á landi. Aindmæltu þeir
þessu og drógu málið á langinn.
Hefnd Eimslrfpafél-'
agsins.
í ágústmánuði átti ég viðtal
við Guðmund Vilhjálmsson og
vildi komast að samkomuiagi
um að ég héldi *afgreiðslunni
áfram en hann tók þverlega
fyrir það og sagði að Eimskip
væri náuðsynlegt að fá hana,
því samkeppnin við Culliford
& Clark Ltd. væri annars of
sterk.
Leið svo fram í október, bá
var Eimskip búið að ná af mér
afgreiðslunni til fullnustu, al-
veg gegn vilja umbjóðenda
minna, er töldu þessa breytingu
„þvert á móti hag^munum sín-
um og óskum“.
Geir H. Zoéga taldi að ein-
hver sterk öfl hlytu að hafa
verið þarna að verki og sér-
staklega hafi forstjóra' Eim-
skipaféiagsins verið það þymir í
augum hve fragtimar hafi verið
lágar.
Helgi bróðir Geirs sagði tíð-
indamanni Alþýðbulaðsins að
hann hefði átt tal við Guð-
mund Vilhjálmsson í desember
og hann þá sagt, að það væri
ékki nóg að þeir Culliford &
Clark Ltd. héldu þessum lága
taksta heldur gæfu þeir einnig
afslátt frá honum, en það taldi
hann alveg ófært.
Alþýðublaðið hefir átt kost
á að sjá ýms skeyti og bréf
er staðfesta frásögn hr. Geirs
H. Zoega og telur því engan
vafa geta leikið á því að hún
sé rétt.
Forstjóri Eimskipaféiags-
ins hefir snúið sér til um-
boðsmanns erlends skipafé-
lags í því skyni að fá farm-
gjöld sem búið var að hækka
um 200% frá því fyrir stríð
hækkuð um 100% í viðbót en
fékk neitun við þeim tilmæl-
iim!
Á þessum tíma hélt Eimskip
uppi siglingum á Bretland, að-
eins með einu skipa sirrna, sem
nú er hætt því. Hinsvegar mun
það þá hafa haft og hafa ennþá
einhver leiguskip, er það leigir
með vægum kjörum. Það hefir
því ekki verið áhættuþóknunin
til hinna íslenzku skipsverja, er
knúði^ Eimskip til þess að leita
-á náðir hins erlenda skipafé-
lags um að hækka farmgjöldin
fyrir vörur íslendinga.
En hvaða ástæður eru þá fyr-
ir þessum dæmalausu tilmæl-
um?
Hver er páttnr ólafs
Thors í hneyksllna?
Það er kunnugt að mjög náin
samvinna hefir verið milli sigl-
ingamálaráðherra, Ólafs Thors
og Eimskipafélags íslands.
Hefir hinn sanni andi Sjálf-
stæðisflokksins verið þarna að
verki? Sá hinn sami og valdið
hefir því að eigi hefir fengist
framkvæmdur vilji Alþingis
um að fá farmgjöldin lækkuð?
Sá hinn sami og heldur því fram
að flutningsgjöldin hafi engin
áhrif á vísitöluna?
Hefir honum eigi nægt að
láta farmgjöldin afskiftalaus
heldur þurft að leita aðstoðar
erlendra manna til þess að svala
betur gróðaþorsta sínum á
kostnað landsmanna?
Hefir 4—5 milljóna króna
hagnaðurinn á árinu 1940 haft
þau áhrif á hann að gera hann
enn þyrstari?
Hvar eru takmörkin? Hvers
má vænta í framtíðinni af upp-
eldisáhrifum þeim, sem „óska-
barn“ þjóðarinnar hefir hlotið
af umgengni sinni við anda
Sj áifstæðisfiokksins?
Frh. af 4. síðu.
í mörg ár hefir það verið lát-
ið viðgangast, að mörg hundruð
manna hafa orðið að hafast við
í stórlega heilsuspillandi íbú&-
um. Húsaleiga hefir verið rán-
dýr og það er eins og allt hafi
verið gert til þess að viðhalda
húsaleiguokri, því að allar til-
lögur um úrbætur hafa verið
drepnar af Sjálfstæðismanna-
meirihlutanum í bæjarstjóm.
Þegar svo það kom í Ijós s. 1.
haust, hve mikill háski steðjaði
að þessu bæjarfélagi vegna hús-
næðisleysisins, ákvað bæjar-
stjórn að láta byggja bráða-
birgðaíbúðir.
SjáKstæðismenn voru mjög
hreyknir af framtakinu og gáfu
þéssum húsum nafriið „Höfða-
borg“.
Byggingar þessar hafa reynzt
óhæfilega dýrar, en að öðru leyti
má um þær segja, að þær eru
með sama markinu brenndar og
aðrar þær hyggingar, er íhaldið
hefir ætlað alþýðu bæjarins til
íbúðar.
Alþýðuflokkurinn hefir um
langt skeið barizt fyrir heilsu-
samlegum íhúðum handa alþýð-
unni, þar sem tryggt sé, að hún
geti lifað því menningarlífi, er
hún verðskuldar.
Þessi barátta Alþýðuflokksins
hefir oft verið erfið, en hann
hefir barizt hinni góðu baráttu,
og það er nú þegar farinn að
sjást árangur af henni, og von-
andi verður hann rrieiri.
Það er óþarfi að lýsa þeim
verkamannabústöðum hér í
Reykjavík, sem Alþýðuflokkur-
inn á allar þakkimar fyrir að
komizt hafa upp.
Einrriitt um þessar mundir,
þegar íhaldið byggir sína miklu
bofg, „HÖfðaborg“, er verið að
reisá hér aðra þorg, ef svo mætti
að orði komast, 25 nýtízku hús,
þar sem 100 fjölskyldur fá hver
um sig 3 herbergi og eldhús.
Á þennan hátt vill Alþýðu-
flokkurinn leysa húsnæðisvand-
ræði Reykjavíkur.
Það verður ekki hjá því kom-
izt, að hver einn og einasti hugs-
andi Reykvíkingur sjái þann
regihmun, sem hér er á fram-
kvæmdum Alþýðuflokksins og
S jálf stæðisflokksins.
En einmitt í þessum tveim
framkvæmdum, sem ég hefi
hér nefnt, kemur fram á mjög
einfaldan hátt sá eðlismunur,
sem er á þessum tveim flokkum,
þegar um er að ræða málefni,
sem varða heill alþýðu þessa
lands.
Þess hefir oft orðid vart upp
á síðkastið, að Sjálfstæðisflokk-
urinn hefir viljað eigna sér
heiðurinn af byggingu verka-
mannabústaðanna hér í Reykja-
vík. En það er kunnara en frá
þurfi að segja, að þegar Alþýðu-
flokkurinn hóf baráttu sína fyr-
ir þessu mikla hagsmuna- og
menningar-máli alþýðunnar, þá
mætti það harðri mótspýmu af
hálfu forustumanna Sjálfstæð-
ismanna.
Hefði bæjarstjórnarmeiri-
hlutanum nokkum tíma verið
alvara með að leysa húsnæðis-
hafa beitt sér fyrir byggingu
smáíbúða, sem annað tveggja
væm leigðar eða seldar við
svipuð kjör og íbúðimar í
verkamannabústöðunum.
En það hefir ekki verið nein
viðleitni í þá átt, og því er nú
komið sem komið er, mörg
hundruð manna húsnæðislaus
eða sama sem það, og svo enn
aðrir, sem verða að kúldrast í
stórlega heilsuspillandi íbúðum.
Þannig er ástandið í húsnæð-
ismálum bæjarins eftir margra
ára stj óm Sj álfstæðismanna.
Hvers er eiginlega að vænta
af líkri stjórn, sem þessari, sem
ekki reyxrir á nokkum hátt að
stuðla að því að íbúar bæjarins
hafi þak yfir höfuðið?
Og hvemig hafa svo þessir
sömu menn búið að æskulýðn-
um?
Allt fram til þess tíma, að at-
vinnan jókst svo mjög hér í
bænum, vegna utan að komandi
aðstæðna, mátti æskulýður bæj-
arins, allt frá bamaskólaaldri,
eigra hér um götumar aðgerða-
laus.
Sú æska, sem hafði áhuga
fyrir að vinna og mennta sig,
átti þess engan kost.
í mörgum tilfellum dró at-
vinnuleysið smátt og smátf lífs-
þróttinn og starfslöngunina úr
æskumanninum, og að lokum
lenti hann í örvinglan sinni út
í drykkjuskap og hvers konar ó-
reglu.
Þannig urðu því miður afdrif
allt of margra unglinga hér í
bænum.
Stjórnendur bæjarins hafa
gersamlega syikizt um að búa
þannig í haginn fyrir æskulýð-
inn, að við megi una.
Reykjavíkurbær á enga sóma-
samlega uuglingaskólabygg-
ingu, ekkert skólahús yfir gagn-
fræðaskólana, ekkert skólahús
yfir iðnskólann. ■
Og þrátt fyrir það, að bygg-
ing þessara skólahúsa hefir í
mörg ár staðið á fjárhagsáætl-
un bæjarins, hefir allt af verið
svikizt um að byggja.
Þetta er allur áhuginn fyrir
málefnum æskunnar, og þannig
er og verður aðbúð hennar með-
/ an íhaldið stjómar þessu bæjar-
félagi.
Þótt nú sem stendur sé ærið
verkefni fyrir hverja starfandi
hönd, þá verðum við að hafa
það hugfast, að það ástand
breytist fyrr en varir.
Það er því skylda þeirra, sem
stjóma iþessu bæjarfélagi nú,
þégar vel árar, að ganga þannig
frá málum æskulýðsins, að hann
ekki bíði stórkostlegt tjón vegna
vanrækslu x þeim efnum.
Reykjavíkurbær verður að
eignast æskulýðsheimili, þar
sem atvinnulaus æskulýður get-
ur átt athvarf.
Bæjarfélagið verður að sjá
æskunni fyrir viðunandi mennt-
un.
Reykjavíkurbær verður að
eignast nýtízku skólahús þar
sem iðnskólinn, gagnfræðaskól-
amir og alþýðuskóiamir £á við-
unandi húsnœði.
Miðvikndagur 11. marz 1N2.
Það et æskan, sem er frani-
tíð þjóðarinnar þess vegna hlýt-
ur það að vera helgasta skylda
þjóðfélagsins að hlúa að henni ó
allan hátt og þroska hana.
En verði íslenzkur æskulýð>ur
óhraustur og njóti hann ekki
þeirrar menntunar, sem honum
er nauðsynleg, er framtíð þjóð-
arinnar stefnt í voða.
Reykvíkingar! Það er reynsla
okkar af íhaldinu, að það legst
ávallt á móti þeim málum, er til
heilla horfa fyrir alþýðuna.
Alþýðan sjálf getur aldrei
treyst neinum nema sjálfri sér
— sínum eigin flokki, Alþýðu-
flokknum.
Við skulum fylkja okkur um
hann, því auðveldari verður
honum baráttan fyrir bættum
kjörum alþýðunnar.
Minnumst þess, að hvert at-
kvæði, sem greitt er með A-list-
anum, er vopn í hendi Alþýðu-
flokksins í baráttunni gegn aft-
urhaldinu bæði í ríkisstjóm og
bæjarstjórn, og beztu mótmæl-
in gegn kúgunarlögum þess og
hvers konar gerræði.
Matthías Guðmundsson.
Daufur fundur
Frh. af 2 síðu.
á horium. Á það skal þó bent
að þessi sami iriáður á sæti í
miðstjóm Sjálfstæðisflokksins
og hann samþykkti því ekki
síður en aðrir Sjálfstæðismenn
í miðstjórninni áð ganga imdir
ok Framsóknar og verða við
tillögum hennar um kúgunar-
lögin gegn láunástéttunum.
Fundurinn var ákaflega dauf-
ur og lýsti vonleysi forsprakk-
anna. Var töluvert um það, að
kallað væri fram í fyrir ræðu-
mönnum, en það áttU fundár-
boðendúr erfitt með að þola
sem vonlegt var. Kom það
áþreifanlega í ljós á þessum
fundi að það er farið að verða
lágt gengið á lágengisflokknum
hér í Reykjavík.
Vísir segir þó í fyrradag í
eindálka fregn um þennan fund,
að mikill áhugi hafi komið í ljós.
— Hvað segja þeir sem fundinn
sóttu um það?
HANNES Á HORNINU
Frh. af 5. síðu.
skátanna og annara æskulýðsfé-
laga og sambanda, svo féleysi þurfi
ekki að hamla starfi þeirra melra
en er.“
UTANBÆJARMAÐUR skrifar:
„Ég er búinn að vera hér í bæn-
um í nokkra daga. Ég verð mjög að
kvarta undan því, að ekki skuli
vera númer á öllum húsum hér.
Getur bæjarstjórnin ykkar ekki
einu sinni séð um, að regla sé á
þessum litla hlut?“
ÉG HELD að hún hafi í nógu að
snúast. Allt er í niðumíðslu hér,
göturnar til dæmis, húsnæðismálin
og sjúkrahúsin. Og hún vinnur af
kappi að þessum málum. Hvað
ætli hún geti þá verið að vafstra
í húsanúmerunum fyrir utanbæjar-
menn?
Hannes á horninu.
Happdrætti
Nemendasambads Kvennaskól-
ans. Enn hafa þessi núroer ekki
verið sótt: 3968, málverk, 2062
púði. 631 saltkjöt, Vitjið vinning-
anna sem fyrst í verzlunlna 9nót
Vesturgötu 17.