Alþýðublaðið - 12.03.1942, Blaðsíða 2

..... _ , . •;:'•'.-vV- . •.írn i. ..
* - ' " AM»yOUgLAPIÐ ^ Fimmtudagúr 12. marz 1942..
Kúgunarlögin fyrír alþingi;
Alpýðuflokkurinn leggnr til
að frumvarpinu sé vlsað frá.
Atkvæðagreiðslu um tillöguna var frestað í
nótt að loknum útvarpsumræðum i neðri deild.
Fullkoniið sálufélag Fram-
sðknar og SJálfstæðis-
manna við umræðurnar
H ARALDUR GUÐMUNDSSON, sem talaði fyrir hönd
Alþýðuflokksins við útvarpsumræðurnar í \neðri
deild alþingis í gærkveidi, þegar kúgunarlögin voru loks-
ins tekin til fyrstu umræðu, lagði fram að lokinni fyrri
ræðu sinni svohljóðandi tillögu til þingsályktunar:
„Þar sem bráðabirgðalög þau, sem með frumvarpi
þessu er leitað staðfestingar á, eru ekki sett á þing-
ræðislegan hátt, svifta verkalýðsfélögin og launa-
stéttirnar yfirleitt sjálfsögðum, löghelguðum samn-
ingsrétti, valda stórkostlegu þjóðfélagslegu misrétti,
spilla vinnufriði og eru áhrifalaus sem ráðstöfun gegn
dýrtíðinni, telur deildin rétt að víkja frumvarpinu frá
umræðu þegar á þessu stigi, og tekur fyrir næsta mál
á dagskrá.“
Útvarpsamræðarn-
ar nm bœjarmðl-
in f hvðld.
UTVARPSUMRÆÐ-
UR um bæjarmálefni
Reykjavíkur fara fram í
kvöld.
Er ræðutímanum skipt í
20, 15, 10 og 5 mínútur
milli flokkarina.
Flokkarnir tala í þess-
ari röð:
Sjálfstæðisfl.,
Kommunistar,
Alþýðufl.,
Framsóknarfl.
Fyrir Alþýðuflokkinn
tala: Jón Blöndal í 20
mínútur, Soffía Ingvars-
dóttir í 15 mínútur, og
Haraldur Guðmundsson í
10 og 5 mínútur.
L.v. Bjarnarey strand
ar við firóttn.
LÍNUVEIÐARINN Bjarnar-
ey strandaði í fyrrakvöld
skammt frá Gróttu.
Þegar skipið strandaði var
það á leið frá Hafnarfirði hing-
að. Það tók niðri á svokölluðu
Suðurnessrifi. Stóð það mjög
illa á því.
- Dráttarbáturinn Magni
reyndi að ná skipinu út á flóð-
inu í gærmorgun, en það tókst
ekki. Mun aftur hafa verið
reynt í nótt, þegar síðast frétt-
ist, er skipið enn óbrotið.
Atkvæðagreiðslu um þessa
tiliögu var fresíað að útvarps-
umræðunum loknum, en líklegt
er að hún fari þó fram í dag.
Fékk því Sjálfstæðisflokkurinn
enn sólarhrings frest, áður en
hann þarf að sýna það, hvort
hann lætur Framsóknarvaldið
og Kveldúlf kúga sig til að ger-
ast ómerkur orða sinna og af-
stöðu til lögbindingar kaup-
gjaldsins á aukaþinginu í haust.
En að sjálfsögðu gerizt hann
það, svo fremi að hann greiði
ekki atkvæði með þingsálykt-
unartillögu Alþýðuflokksins um
að vísa kúgunarlögunum frá.
Haraldur Guðmundsson fletti
í skeleggri ræðu ofan af öllu
falsi stjórnarflokkanna í dýr-
tíðarmálunum, sýndi fram á
hvernig allir ráðherrar þeirra,
fjórir talsins, hefðu svikizt um
það, hver á sínu sviðf, að fram-
kvæma yfirlýstan vilja alþingis
í dýrtíðarmálunum og yfirleitt
snúið hinni margumtöluðu
baráttu gegn dýrtíðinni upp í
einhliða baráttu gegn því, að
launastéttir landsins gætu bætt
kjör sín hið allra minnsta, þrátt
fyrir hinn óhemjulégá stríðs-
gróða atvinnurekendanna.
Af hálfu hinna flokkanna töl-
uðu: Ólafur Thors, Stefán
Stefánsson, Hermann Jónasson,
.Skúli Guðmundsson, sem las
upp skrifaða ræðu Eysteins
Jónssonar, en hann liggur enn
veikur, og Einar Olgeirsson.
Hefir sálufélag Framsóknar-
manna og Sjálfstæðismanna
aldrei komið betur í ljós, en
við þessar umræður. Blekking-
voru þær sömu hjá báðum.
Rfkisskip dæmð [
1. milljón króna i
bjórgnnarlann. 1
í GÆR var kveðinn u,pp
'*■ dómur í vefzlunar-
dg sjódómi Réýkjavíkur
út 'af b'jörgitk*? belgiska
skipsins Presiér af :Kötlu- '
töngum í fyrravof.
Vöru Skipaútgerð ríkis-
ins dæmd í 1 milljón kr.
í björgunarlaun,’ auk 5%
ársvaxta frá 26i júní ,’41,
og auk þess 20 þúsund kr.
í málskosthað.
Málið mun a fara til
hæstaréttar.
Þetta er sú langhæsta
björgunarupphæð, sem
komið hefir til greina hér
á landi. Skipið var eftir
björgunina flutt hingað
til Reykjavíkur og afhent
brezkum sjóyfirvöldum,
en nokkru síðar brotnaði
það sundur í miðju hér á
ytri höfninni.
Sækjandi var Öl. Þor-
grímsson, en verjandi
Sveinbjöm Jónsson.
Húsaleigan 100 - 200°|»
of lág, segir S. mað-
urinn á lista ihaldsins!
• ... ♦.. f
Sá ætti erindi í bæ|arstjórn»
Stórhýsi Rauðarkross Bandarikjamanna.
Hvikmyndasalnr fyrir 8 bnndrnð gesti,
leikfimisalnr, bðkasafn oo setnstofnr.
-----» ■
Frásðgn Charles MaeDonalds forstoðu-
manns Rauða krossins.
ISTÓRHÝSI því, sem RauðÍ Kross Bandaríkjanna
hefir í hyggju að byggja hér í hænum, og síðan á að
verða eign Rauða Kross íslands, eiga að vera: Kvikmynda-
salur fyrir 800 gesti, stór, opinn salur fyrir inniíþróttir,,
annar salur fyir aðrar íþróttir, sem kref jast minni áreynslu,
bókasafn, setustofur, skrifstofur og aðrar vistarverur.
Hús þetta er talið að muni kosta á aðra milljón og er
sagt, að það verði eins stórt og Háskóli íslands. Óvíst er
enn, hvar það verður reist.
Sigurður Sigúrðsson berkla-
yfirlæknir, sem nú er formað-
ur Rauða Krossins hér á landi,
eftir að Gunnlaugur Einarsson
læknir hefir sagt af sér þ /í
starfi, gaf Alþýðublaðinu í gær
kveldi nánari upplýsingar um
starfsemi Rauða Kross Banda-
ríkjanna hér á landi, sem
skýrt var frá hér í blaðinu ný-
lega.
Jafnframt lét hann blaðinu í
té bréf frá forstjóra Rauða
Kross Bandaríkjanna, Mr.
Charles McDonald, þar sem
lýst er fyrirhugaðri starfsemi
Rauða Kxoss Bandaríkjanna
hér á landi og sérstök lýsing
gefin á stórhýsinu, sem fyriv-
hugað er að byggjá hér í bæn-
um. Sagði Sigurður, að strax
og Mr. McÐonald var kominn
hingað, hefði hafizt samstarf
hans og R.K.Í. Fyrir nokkrum
dögum barst svo R.K.Í. bréf frá
forstöðumanninum, sém hér
fer á eftir og sendi R.K.Í. sam-
stundis erindi til bæjarráðs.
Gat S. S. þess, að R.K.Í. væri
mjög þakklátur fyrir þá rausn,
arlegu aðstoð, sem Rauði Kross
Bandaríkjanna hefir látið hon-
um í té og þau boð, sem hann
hefir gert honum.
Bréf forstöðumanns Rauða
kross Bandaríkjanna til R.K.Í.
er svohljóðandi:
„Ameríkskum yfirvöldum er
það ljóst, að styðja beri íslenzk
yfirvöld í að leysa það vanda-
mál, sem þáu eiga við að stríða
til að létta aðsókn, Ameríku-
manna að íslenzkum stofnunum
svo sem leikhúsum, veitinga-
húsum og að götum bæjarins.
Og þar sem telja má, að hér sé
um brýna nauðsyn að ræða, þá
höfum véi; leitast við að finna
lausn á þessu máli. Vandræði
þessi munu aukast við fyrirhug-
aða aukningu ameríkska her-
liðsins hér á landi.
En eins og ég hefi skýrt fram-
kvæmdanefnd yðar frá, þá hefir
Ameríkska Rauða Krossinum
verið falið að finna lausn þessa
máls, og þar sem forsætisráð-
herra yðar hefir farið þess á
Frh, á 7. síðu.
ÆR einu ráðstafanir til að
draga úr og stöðva dýrtíð-
ina, sem að nokkru haldi hafa
komið, eru húsaleigulögin, enda
hefir framkvæmd þeirra heyrt
undir ráðherra Alþýðuf lokksins,
Stefán Jóh. Stefánsson, þar til
hann fór úr ríkisstjórninni.
í 8. sæti á lista íhaldsmanna
er Gunnar Þorsteinsson lögfræð-
ingur og formaður húseigenda-
félagsins. Hann hefir skrifað
tvær greinar í Morgunblaðið
fyrir skömmu og haldið fram,
að húseigendur séu beittir hin-
um mestu rangindum með húsa-
leigulögunum og framkvæmd
þeirra, og Ipigan sé, vegna lag-
anna „verðfest 100—200% lægri
eú húseigendur gætu fengið á
frjálsum markaði.“
í bréfi, sem Gunnar þessi hefir
skrifað miðstjórnum þingflokk-
anna, 24. febr. s. 1., eru þessi
ummæli um húsaleigulögin:
„Eiris og miðstjórninni mun
að sjálfsögðu kunnugt, er mikil
og vaxandi óánægja ríkjandi
meðal húseigenda hér í bæ yfir
þeim freklega órétti, sem þeir
hafa, einir allra þegna þjóðfé-
lagsins verið beittir af löggjafar-
valdsins hálfu, hart nær 3 síð-
ast liðin ár. Fyrst með setningu
7. gr. gengislaganna nr. 10 frá
4. apríl 1939, síðan með húsa-
leigulögunum nr. 9 frá 14. maí
1940, og síðast en ekki sízt með
lögfestingu hinna illræmdu
bráðabirgðalaga frá 8. sept.
1941. Hin s. n. lög fela ekki að-
eins í sér í raun og veru algert
afnám umráða- og eignarréttar
húseigenda yfir húsum þeirra
og brjóta þar með í bága við
réttarmeðvitund almennings í
landíjnu, heldur brjóta þau f
bága við allt velsæmi og óskráð
en æfagamalt siðalögmál sér-
hverrar menningarþjóðar.“
Grein Gunnars Þorsteinsson-
ar og bréf þetta sýna greinilegá
hug íhaldsins til húsaleigu-
laganna og hvers vænta má af
þeim, ef þeim eykst styrkur og
áhrif. Og jafnframt má af þessu
sjá, af hverjum . heilindum er
talað, þegar þeir láta svo sem.
þeir vilji berjast gegn dýrtíð-
inni. Ef húsaleigan hækkaði um
100%, mundi vísitalan hækka
um 20 stig, ef húsaleigan hækk-
ar um 200%., leiðir af því, að
vísitalan hækkar um 40 stig.
Gunnar þessi Þorsteinsson
virðist eiga erindi í bæjarstjórn.
Beinar pðstsampoag
nr við Ameriko
FRÁ og með 15. þ. m. hefj-
ast beinar póstsamgöngur
frá Bandaríkjum Norður-Ame-
ríku til íslands. Síðar verður
tilkynnt, hvenær byrjað verð-
ur að taka við pósti, er send-
ist beint frá Íslandi vestur til
Bandaríkjanna.
A-Iistann.
er listinn sem íhaldið óttast.
Gerið sigur A-Xistans sem glæsi-
legastan.