Alþýðublaðið - 15.03.1942, Blaðsíða 4
SbguuMUtaguff vbusb )Mð>
fUþijihtblaðið
Útgefandí: Alþýðuflokknrlnn
Bifstjóri: Stefán Pjetursson
Ritstjórn og afgreiðsla í Al-
þýðuhúsinu við Hverfisgötu
Simar ritstjómar: 4901 og
4902
Símar afgreiðslu: 4900 og
4906
Verð í lausasölu 25 aura.
Alþýðuprentsmiðjan h. f.
Dagnr reiknings-
skiianna.
Ðague reikningsskil-
ANNA er kominn. Bæjar-
stjómarkosningarnar í Reykja-
vík fara fratn í dag.
Þessar kosningar hafa miklu
víðtækari þýðingu en bæjar-
stjómarkosningar í höfuðstaðn-
um hafa nokkm sixmi haft áður.
I hér um bil heilt ár hefir kosn-
ingum til alþingis verið frestað.
Og það sjálftekna vald, sem þing
og stjóm fara þannig með, hafa
tveir stærstu stjómmálaflokkar
þingsins, Framsóknarflokkurinn
og Sj álfstæðisflokkurinn, notað
til þess að rjúfa 'þá samvinnu
um stjóm landsins, sem verið
hefir imdanfarin þrjú ár, hefja
ósvífna kúgunarherferð gegn
launastéttum þjóðarinnar — yf-
irgnæfandi meirihluta hennar
— og svifta þær löghelguðum
réttindum til þess að berjast fyr-
ir bættum kjörum — allt í þeim
augljósa tilgangi, að tryggja fá-
mennum yfirstéttarklíkum, sem
að þessum tveimur flokkum
étanda, óskoraðan stríðsgróð-
ann af atvinnuvegunum.
í algeru berhöggi við áður yf-
irlýstan vilja þingsins em í
jþessu skyni gefin út bráða-
birgðalögj sem svifta launastétt-
irnar helgustu mannréttindum
þeirra, samningsréttinum og
verkf allsréttinum, og banna alla
hækkun á grunnkaupi á sama
tíma, sem atvinnurekendaklík-
ur Sjálfstæðisflokkins og Fram-
sóknarflokksins raka saman
milljónagróða. Og af ótta við
iþann dóm, sem slíkt geræði
hlýtur að fá, ekki aðeins hjá
launastéttunum, heldur og hjá
öllum heiðarlegum og alvarlega
hugsandi mönnum, er síðan bú-
ið að fresta bæjarstjómarkosn-
ingunum í Reykjavík með öðr-
um brágabirgðalögum í allt að
tveimur mánuðum.
Aldrei fyrr hefir slíkum
fantabrögðum verið beitt í opin-
beru lffi hér á landi! Aldrei fyrr
hefir innlent vald leyft sér að
bjóða yfirgnæfandi meirihluta
þjóðarinnar upp á slíkt gerræði
og kúgirn! Aldrei fyrr hefir höf-
uðstað landsins, Reykjavík, ver-
ið sýnd sú óvirðing, að banna
honum að láta vilja sinn í ljós
við kosningar vikum og mánuð-
um saman, þegar kosið hefir
verið í öllum öðrum kaupstöð-
tim landsins!
En nú verða bæjarstjórnar-
kosningamar í Reykjavík ekki
lengur hindraðar. í dag fara
þær fram, hvort sem valdræn-
ingjum Framsóknarflokksins
HABALPUR GUÐMUNDSSOW:
Hvernlg ætlaði borgarsf|órinn
að efna ill kosningaloforðin
með elnum 300.000 krónum?
UNDANFARNA daga og vik-
or hefir íhaldsmeirihlutan-
um í bæjarstjóm Reykjavíkur
þótt mikils við þurfa að gylla
fyrir almenningi stjóm sína á
málefnum bæjarins. En þar sem
ekki er um auðugan garð að
gresja um athafnasemi bæjar-
stjórnarinnar á undanfömum
árum, hafa Sjálfstæðismenn
mjög orðið að grípa til alls kon-
ar fallegra loforða til að hressa
upp á málstað sinn. Enda er
synd að segja, að loforðin hafi
verið spömð. Hefir þeim verið
dembt yfir almenning, og hefir
borgarstjórinn sjálfur, Bjami
Benediktsson, verið þar einna
atkvæðamestur og ekkert tæki-
færi látið ónotað í útvarpi og
blöðum, að gefa kjósendum fyr-
irheit um gull og græna skóga,
ef þeir vildu ljá íhaldsmeárihlut-
anum fylgi sitt í kosningunum
á sunnudaginn kemur.
í fjmi umræðunum um
bæjarstjómarmálefni Reykja-
víkur, var vemlegur kafli í aðal-
ræðu borgarstjórans upptalning
á ýmsum þeim framkvæmdum,
sem bæjarstjórnin mundi nú
snúa sér að, en sem „orðið hefðu
að bíða“.
Ami Jónsson frá Múla, stjóm-
málaritstjóri Vísis, gerðist eink-
ar hrifinn af þessum kafla í
ræðu borgarstjórans. Finst hon-
um tilhlýðilegt að hafa upp lof-
orðaupptalninguna einu sinni
enn til frekari áréttingar. Hljóð-
ar sá kafli í grein Áma svo:
,J*íefndi hann (þ- e. borgar-
stjóri) í því sambandi fyrirhug-
aða ráðhássbyggingu, ný verka- |
mannaskýli, skólahús, svo sem
bamaskóla, iðnskóla og gagn-
fræðaskóla, kirkjuhyggingu,
bamahæli, leikvelli og skemmti-
garða, nýtt íþróttasvæði, fæð-
ingardeild í sambandi við
Landsspítalann, heilsuvemdar-
stöð, aukið heilbrigðiseftirlit,
nýja tilhögun á sorphreinsun-
inni, fisksölumiðstöð og margt
fleira.“
Allir bæjarbúar munu vera
borgarstjóranum sammála um
nauðsyn þessaa framkvæmda,
flestra. Þetta eru tillögur okkar
Alþýðuflokksmanna í bæjar-
stjóm sem meirihlutinn aldrei
Látið kosningarnar verða
þá öldu, sem skolar burtu
kúgunaráformunum.
i •» ■
Ávarp Stefáns Jóh. Stefánssonar
til kjósenda i Reykjavík.
f —— ....♦ — ■ —
»_ AÐ hefir orðið hlutverk Alþýðujlokksins, eins og endra-
b* nser, að haja jorystuna í baráttunni, bæði jyrir bættum
kjörum og aðbúð launastéttanna, og að standa einnig í jylk-
ingarbrjósti þeirra varrúirsveita, er veita öjlugt viðnám hat-
römmum árásum andstæðinganna.
í bæjarstjómarkosningum þeim, er nú jara jram í höjuð-
stað landsins, gætir að vgnum ekki hvað sízt þessara átaka.
Annars vegar er breiðjylking þeirra manna og jlokka, er ekki
sjá önnur úrræði í dýrtíðar og verðbólgumálunum en þau, að
þrengja kosti launastéttanna. Þeim á að meina kjarabætur og
hvers konar leiðréttingu mála sinna. Og þó eru þetta stétt-
imar, er borið haja hita og þunga misæris jyrirstríðsáranna,
og margar hverjar til skamms tíma búið við bágboma af-
komu, og búa það sumar enn. Þessar stéttir eru þó yjir-
gnæjandi meirihluti þjóðarinnar, og þá ekki sízt hér í Reykja-
vík. En þeir hinir sömu menn, er stöðugt sjá ofsjónum yjir
svonefndu velgengi launastéttanna og gera meira úr því en
rétt er, virðast annað tveggja vera blindir jyrir hinni stór-
kostlegu og sívaxandi auðsöfnun fárra manna og félaga, eða
blátt ájram telja það skyldu sina að viðhalda og ejla oð-
stöðu stríðsgróðamannanna. Að minnsta kosti jást þessir
jlokkar og menn — andstæðingar Alþýðuflokksins — ekkí
tii þess að gera neitt að gagni og af skörungsskap, til þess
að nota stríðsgróðann í þágu alþjóðar í því skyni að draga
úr verðbólgunni.
Þannig eru höjuðlínurnar í átökum. íslenzkra stjóm-
máXa. Og þessa reginstefnumunar gætir jafnt í lands- og
bæjarmálum.
Það er orðið erfitt að stijla hinn þunga dýrtiðarstraum
og bægja honum jrá því að valda meiri eyðileggingu en orðið
er. Honum hejir verið, vegna skammsýni og eigingimi, veitt
i ranga farvegi og styrktur í stað þess að vera stíflaður. En
jafnsjálfsagt er þó að gera öflugar og réttar tilraunir í átt-
ina til leiðréttingar. Og til þess er nú eitt tækijærið. Ef kjós-
endumir í Reykjavík — launastéttimar og frjálshuga menn
■— veita Alþýðuflokknum öflugt brautargengi í dag, mun
sú álda rísa, er skolar burtu kúgunaráformum andstæðing-
anna og réttir hlut launþeganna.
Notið tækifærið, sem nú býðst!
Fjölmennið á kjörstað!
Kjósið Alþýðuflokkinn!
X A
STEFÁN JÓH. STEFÁNSSON.
hefir fengizt til að sinna, jafn-
vel þótt hann stöku sirmum hafi
látið tilleiðast að setja fjárveit-
ingu í þessu skyni á áætlun, t. d.
til byggingar barnaskóla. En þá
hefir féð bara ekki verið notað.
Borgarstjórinn hefir aS visu
bætt þama við till. okkar œa
byggingaframkvaemdír, þ. e.
kirkjubyggingu á Skóiavörðu-
hæð. En í þessari upptalningu
sinni drap hann hins vegar ekki
á framlag til byggingar íbúðar-
húsa, sem við Áiþýðuflokks-
menm höfum baxizt fyrir.
Þessi upptalning sýnir ljós-
lega mn hve stórkostlega van-
rækslu hefir verið að ræða und-
anfarin ár. Yfirlýsing borgar-
stjórans sjálfs fyrir hönd meiri-
hlutans :im að allt það vanti,
sem í upptalningunni greinir,
og auk ,þess margt fleira, er
skýlaus og óvéfengjanlegur
vitnisburður um vanrækslu-
syndir íhaldsmeirihlutans í þess-
um efnum.
En ekki tjáir að sakast um
orðinn hlut. Nú segjast íhalds-
menn hafa séð að sér, séð-hina
knýjandi þörf þessara fram-
kvæmda, sem svo lengi hafa
orðið að bíða. Enginn vafi er
heldur á því, að almenningur
mundi fagna því, að efndir þess-
ara loforða kæmu fram. Allir
reykvíkskir foreldrar vita, að
þrí- og fjórsett er í skólastof-
unar. Bömin eru á götunni sök-
um skorts á leikvöllum. Sjúkra-
húsin eru yfirfull svo að sjúk-
lingum er vísað frá vegna
þrengsla. Þannig mætti lengi
telja, því að það er víða, sem
skórinn kreppir að, og loforðin
ættu því að láta vel í eyrum
margra, sem við vöntun og van-
rækslu eiga að búa af hálfu þess
opinbera.
Þar sem nú svo afdráttarlaus
viðurkenning liggur fyrir um
nauðsyn áður nefndra fram-
kvæmda, og borgarstjórinn hef-
ir Lýst iþví yfir, að nú skuli fyrir
alvöru snúa sér að þeim, hefði
mátt ætla, að í frumvarpi til
fjárhagsáætlunar hefði verið
gert að fyrir ríflegu framlagi,
fjárhæð sem eitthvað munaði
um, í þessu skynL
En einhverra hluta vegna
gleymdist borgarstjóranum að
geta iþess í sambandi við upp-
talningima, hve miklu fé bæjar-
stjórnarmeirihlutinn hefði
stungið upp á að verja til fram-
framkvæmdanna, sem nú skyldi
hefja.
í frv. til • fjárhagsáætlunar
bæjarins fyrir árið 1942 er hins
vegar gerð grein fyrir upphæð-
inni. Þar er lagt til, að til
byggingaframkvæmda skuli —
samkvæmt ákvörðun bæjarráðs,
verja kr. 300 000 — þrjú hundr-
uð þúsund krónum. — Það er
allt og sumt
Frh. á 6. síðu.
og Sjálfstæðisfloksins líkar bet-
ur eða verr.
Hverju mimu Reykvíkingar,
hverju munu sérstáklega launa-
stéttir Reykjavíkur svara því
gerræði, sem þær hafa verið
beittar?
Hvort munu þeir og hvort
munu þær kyssa á hönd kúgar-
anna og verðlauna þá með því
að greiða þeim atkvæði við
þessar kosningar? Hvort munu
Reykvíkingar kæra sig um það,
að fylla áfram þann flokk, Sjálf-
stæðisflokkinn, sem hefir svik-
{ ið þá í tryggðum, sjálfur gengið
I undir ok Frarusóknarhöfðingj-
anna, veitt þeim auðmjúka þjón-
ustu sína til þess að koma út
kúgunarlögunum gegn launa-
stéttunum og nú að endingu, af
ótta við afleiðingamar, boðið
þeim upp á samstjórn í Reykja-
vík eftir bæjarstjórnarkosning-
arnar?
Nei, launastéttif Reykjavíkur
að minnasta kosti munu ekki Ijá
slíkum flokki, slíku gerræði og
slíku ráðabmggi fylgi sitt. Þær
munu fylkja sér í þessum bæjax-
stjórnarkosningum» um þann
flokk, Alþýðuflokkinn, sem frá
upphafi hefir barizt fyrir hags-
munum þeirra, sem neitaði að
vera með í kúgunarherferðinni
á hendur þeim, sem gerði það
að fráfararatriði úr stjórn lands-
ins, að kúgunarl. gegn launa-
stéttunum vom gefin út, og nú
berst í fylkingarbrjósti þeirra
fyrir því að rétta við aftur frelsi
lýðræði og almennt velsæmi í
opinberu lifi í landinu.
Launastéttir Reykjavíkur
munu kvitta fyrix kúgunarlögin
í dag. Reykvíkingar yfirleitt
munu í dag svara hinni and-
styggilegu sambræðslu Sjálf-
stæðiflokksins og Framsóknar-
valdsins, sem fram er að fara,
fyrst og fremst'á kostnað höfuð-
staðarins, þeix munu svara
henni með því að fylkja liði
um Alþýðuflokkinn og kjósa
lista hans, A-listann. Því að
það er svarið, sem Framsókn-
arhöfðingjamir og þjónar
þeirra í Sjálfstæðisflokknum
óttast mest. Það er svarið, sem
eitt gæti knúið þá til þess að
taka kúgunarlögin aftur eða
láta þau daga uppi á alþingi.
Þessvegna er kjörorðið í
Reykjavík í dag: Kjósum Al-
þýðuflokkinn! Kjósum x
A-LISTANN!