Alþýðublaðið - 21.03.1942, Blaðsíða 5

Hðugardagur 21. marz 1942.
P LÞYOUBf-AÐIÐ
Skeiðarársandur í Vestur-Skaftafellssýslu. Lómagnúpur í baksýn.
NIKULÁS FRIÐRtKSSON:
Skaftfelliiigar.
flett á Skaftfelllngsiasiéti I
Keykjavik f». 25. fekráai* 1942.
ÞAÐ er einn eðlisþáttur
Skaftfellinga, sem ég ætla
•að minnast á nokkrum orðum
Ihér. Sá eðlisþáttur er einnig
imjög ríkur hjá öðrum íslending-
•um, en Skaftfellingar hafa hann
í ríkustum mæli af því fólki,
■sem ég hefi kynnzt. — Þessi
eðlisþáttur er hjálpsemin.
Hjálpsemi .tslendinga hvers við
annan er ef til vill það, sem
bjargað hefir þjóðinni fró tor-
týmingu á erfiðustu tímum
hennar, þegar hallæri og drep-
isóttir þjökuðu hana mest.
Só hugsunarháttur, sem
‘Jhjólpsemin er sprottin af, er vel-
vild til annarra og þar af leið-
andi löngun til þess að bæta úr
Iböli þeirra, jafnvel þó að það
kosti milda erfiðleika og hættur
fyrir þann, er hjálpina veitir.
OEinn þáttur hjálpseminnar er
jgestrisnin, og standa Skaftfell-
ingar þar sízt að baki öðrum
íslendingum. Eitt af fegurstu
dæmum um gestrisni, sem forn-
sögur greina, er úr Skafta-
fellssýsluj þegar Kári Solmund-
arson kom að Svínafelli í Ör-
•æfum, eftir að hafa brotið skip
sitt, til Brennu-Flosa, og Flosi
tók á móti honum sem vini sín-
tim, þótt hann vissi, að Kári
hafði svarið þess dýran eið að
íhefna ó honum Njáls og sona
hans.
Fegursta dæmi hér á landi frá
siðari öldum um hjálpsemi er
einnig úr Skaftafellssýslu. Það
er frá tímum Skaftáreldanna,
þegar séra Jón Steingrímsson,
með fórnfýsi sinni og dugnaði
vann sitt ógleymanlega hjólpar-
starf meðal fólksins á eldsvæð-
inu og bjargaði því, sem mann-
legur máttur frekast gat bjargað
é þeim ægilegu tímum, sem þá
gengu yfir Skaftafellssýslu. Það
<er ekki að ástæðulausu, að
Skaftfellingafélagið lét það
verða sitt fyrsta verk, að heiðra
minningu séra Jóns Steingríms-
isonar með þeim framkvæmdum,
sem nú eru hafnar á Kirkju-
Ibæjarklaustri, og ljúka verður
við sem fyrst.
Þá ætla ég að minnast á eitt
dæmi enn um hjálpsemi, sem
einnig gerðist í Skaftafellssýslu,
þegar Sveinn Pálsson læknir
fór yfir Jökulsá ófæra til að
bjarga konu í barnsnauð undir
Eyjafjöllum, og hefir Grímur
Thomsen gert þennan atburð ó-
dauðlegan með kvæðinu
„Sveinn Pálsson og Kópur“. Eitt
erindi úr kvæðinu ætla ég að
leyfa mér að fara með hér, því
að það lýsir vel göfuglyndi
læknisins:
„Úr barns og konu bætti hann
þraut,
blessun upp því skar hann.
önnur laun hann ekki hlaut,
ánægður þó var hann.“
Sveinn Pálsson var ekki að
vinna sér þarna til launa, held-
ur var það skyldurækni og
hjálpsemi við þá manneskju,
sem í nauðum var stödd, sem
stjórnaði breytni hans.
Hjálpsemi Skaftfellinga við
skipbrotsmenn og ‘hvernig þeir
hafa oft lagt líf sitt í hættu við
björgun þeirra, er fyrir löngu
orðið alþekkt langt út fyrir
landssteina íslands, og hafa
Skaftfellingar gert landi sínu
mikinn heiður í nágrannalönd-
unum með framkomu sinni við
útlenda skipbrotsmenn. Þá má
ekki gleyma þeim þætti hjálp-
seminnar, sem Skaftfellingar
hafa sýnt og sýna ferðamönnum
með fylgdum yfir stórár sýslurm
ar, þó að það nú að nokkru leyti
tilheyri liðna tímanum, sökum
þeirra samgöngubóta, er orðið
!háfa. Margir bændur sýslunnar
hafa verið og eru landsþekktir^
fyrir hjálpsemi sína og dugnað
í því samibandi.
Að nota sér neyð annarra til
fjáröflunar er af Skaftfelling-
um mjög illa þokkað, enda er sá
hugsunarháttur sprottinn af
lökustu hvötum manna, sem er
sú eigingirni, er eigi tekur tillit
til neins nema sjálfs sín.
Hjólpsemin er þjónusta við
þann, sem hjálparinnar nýtur,
og er sprottin af göfugustu hugs-
unum. Nýlega komst einn af
ráðherrunum í ríkisstjórninni
brezkn þannig að orði í ræðu,
er hann hélt í enska þinginu,
að eftir hina ægilegu heirns-
styrjöld, sem nú geisar, yrði
þjónustan að verða hinn leið-
andi kraftur í viðskiptum þjóð-
anna í stað yfirdrottnunarstefn-
unnar, sem nú ríkir í heiminum.
Iíverja þýðingu það hefði í
viðskiptum einstaklinga og
þjóða, að þjónustan kæmi í stað
yfirdrottnunarstefnunnar, get-
um vér ekki gert oss fulla grein
fyrir nú á tímum, meðan hugs-
unarháttur flestra þjóða er gegn
sýrður af yfirdrottnun og hatri,
en óhætt er að fullyrða það, að
breytingin mundi verða stór-
kostleg til hins betra, og mann-
kynið legði með þeirri breyt-
ingu inn ó brautir, sem ávallt
leiddu til meiri og meiri far-
sældar.
Út frá þessu sjónarmiði er
hjólpsemin og sá hugsunarhátt-
ur, sem henni stjórnar, mjög
þýðingarmikill fyrir líf þjóð-
anna, og við íslendingar
eigum að temja oss þann hugs-
unarhátt og þá breytni, sem af
honum leiðir og eigi láta hé-
góma og eigingirni villa oss sýh.
Þjónusta, sem kemur fram í
hjólpsemi, hefir bjargað ís-
lenzku þjóðinni á háskalegustu
tímum, hún mun einnig í fram-
tíðinni bjarga heimilum frá böli
eigingirni og yfirdrottnunar.
\
Sæsími yfir
Sberjafjörð.
PÓST- og símamálastjórnin
tilkynnir, að mjög bráðlega
verði lagður nýr sæsímastreng-
ur yfir Skerjafjörð, hérumbil
frá miðri eyrinni vestan við
Seiluna þvert yfir fjörðin til
Skildinganess skammt fyrir ut-'
an olíustöð Shell.
Alþjóðasæsímamerki verða
sett strax við bæði landtök.
Sagt er að hér sé um síma-
línu að ræða til Bessastaða, bú-
staðar ríkisscjóra.
Einn af áhorfendunum.
Myndin er af pelíkan, sem spókar sig á kletti á strönd Florida-
skagans í Norður-Ameríku, og horfir á kappsiglinguna, sem fer
fram úti fyrir.
„Dósentinn“ var ekki í bílnum, guðfræðiprófessorinn
er saklaus af því. Mikið að gera hjá klæðskerum. Góð
úmslög um vegabréfin, Nokkrar vísur.
Heynidrangar við Mýrdal í Vestur-Skaftafellssýslu.
AÐ ER ALVEG sjáJfsagt að
geta þess að það mun ekki
vera rétt, að Magnús „dósent", —
eins og við kölluðum bann í
gamla daga, þegar hann var upp á
sitt bezta, hafi legiff á maganum í
D-listabíl og öskrað kosningaslag-
orð til kjósenda, sem vitanlega
voru eintómt skrum og blekking-
ar. Guðfraeðiprófessorinn kcm
þarna ekki nærri. Þaff var okkar
ágæti Valtýr, sem stóð að þessn
öllu saman. Mér er kunnugt um,
að Magnúsi Jonssyni hefir fallið
illa að ég skuli hafa haldið því
fram, að hann hafi verið þarna
með. Ég hafði þetta eftir mjög
sannorðum manni, sem sagðist
sjálfur hafa séð prófessorinn að
þessu verki, en það hefir bara
ekki reynst rétt.
HINS VEGAR skrifaði Magnús
kosniugaþvaður í Moggann fyrir
íhaldið og er það litlu betra, því
að Mogginn er ekki betri en hver
annar kosningabíll íhaldsins.
ÞAÐ VIRDIST VERA orðið
mikið að gera hjá klæðskera-
saumastofuin bæjarins. — Ein
þeirra, Vigfús Guðbrandsson &
Co. hefir tilkynnt opinberlega, að
hún taki ekki á móti meiri sauma-
pöntunum þetta ár. Nú eru aðeins
tæpir þrír mánuðir liðnir af ár-
inu, svo að menn sjá, hve aðsókn-
in hefir verið piikil að saumastoí-
Uíini.
EF ÁSTANDIÐ er þannig víða,
þá eru það engin gleðitíðindi fyr-
ir þá, sem ætla að fá sér föt á
næstunni. Eina vonin er, að nú
ætlar eitt af sterkustu verzlunar-
fyrirtækjum bæjarins, að fara að
setja upp einhverja stærstu fata-
saumastofu, sem hefir starfað hér
í bænum — og er ætlast «til, að’
hún taki til starfa um mánaða-
mótin næstu.
JÓN HALLGRfMSSÖN, Freyju-
götu 27, hefir búið til vönduð og
smakkleg umslög utan um vega-
bréfin. Sjálf eru vegabréfin svo
léleg, að þau myndu eyðileggjast
mjög fljótt, ef þau væru ekki höfð
í vænum umslögum. Þessi umslög
Jóns Hallgrímssonar eru alveg
tilvalin til þessa hiutar, og ættu
menn að kaupa þau. Jón er ekki
fær til algengrar vinnu, en er
margt til lista lagt, og er sjálfsagt
að styðja hann í viðleitni hans til
að bjarga sér og sínum.
G. Þ. SENDIR mér eftirfurandi:
„ „Við skulum ekki hafa hátt,
hér er maður á glugganum."
Firna mikla frægð sér vann
fyrir leik að orðum.
Árni, sem að ekki fann
Ameríku forðum.
Eitt hann sagði íslands þjóð,
annað tjáði Bretum.
Um það, hvort hann misti móð,
má ei leiða getum.
„Gott er að hafa tungur tvær
og tala sitt með hvorri.“
Iængi frægð hans logaskær
lýsti ættjörð vorri.
ÞESSAR VÍSUR virðast orðnar
hálfgerðir húsgangar síðan £
sumar, að hetjan kom úr leiðangr-
inum, og þær eru svo meinlausar,
að sama er, hvar þær flækjast.—
Ég hygg að þær séu hér rétt með
farnar, því að þær hafa ekki farið
margra á milli. Höfundarins ætla
ég ekki að geta í heimildarleysi,
en ekki mundi hann yrkja ill-
kvittna vísu um neinn, og ef
bendla ætti hann við pólitík, sem.
ekki mun hafa verið gert, er lík-
lega óhætt að telja hann flokks-
bróður eöá a. m. k. samherja hins
einarða ferðalangs.“
(Frh. á 6. síðu.>