Alþýðublaðið - 21.04.1942, Blaðsíða 5

Þriðjudagm’ 21, apríl 1942.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Leikendurnir í .,Spanskflugunni“, talið frá vinstri: Hallgrímur
Sigurðsson, Björn Th. Björnsson, Ragnhildur Ingibergsdóttir,
Björn Tryggvason, Stefán Haraldsson, Hólntfríöur Pálsdóttir,
Kristín Helgadóttir, Einar Kvaran, Sigríður Sigurjónsdóttir,
Ölafur Stefánsson, Helga Möller og Sigurður Baldursscn.
Leikkvold Me nta*k61»«s:
Spanskflugan fær hinar
ágætustu viðtökur.
Leiklist íslendinga
er upprunnin í skólunum
©g þaðan hefir hún breiðzt út
um landið og þróazt. Margir
ágætustu leikarar landsins hafa
kynnrt leiklistinni í skólaleikj-
uín, þar sem þeir hafa komið í
fyrsta sinn á leiksvið.
Fyrr á tímum voru leikkvöld
Menntaskólans merkisviðburðir
á sviði leiklistarinnar hér í bæ,
en hin síðari ár hefir borið
nokkuð minna á þeim. Það er þó
ekki vegna þess, að þeim hafi
hrakað eða kraftar séú lélegri
en áður var, heldur hins, að hin
frjálsa starfsemi hefir vaxið j
skólaleiklistinni yfír höfuð, j
enda eru aðstæður ekki saman
berandi.
Menntaskólinn hefir átt við
mikla erfiðleika að stríða, síð-
an setuliðið tók skólahús hans
til afnota. Mikið los komst
við það á skólalífið og afleið-
ing þess varð sú, að nemendur
treystu sér ekki til þess að æfa
leikrit síðastliðið ár, eins og
venja er. í ár var þó hafizt
handa og ákveðið að sýna leik,
og varð hinn alkunni gaman-
leikur „Spanskflugan“ eftir
Amold og Back fyrir valinu.
Bjarni heitinn Björnsson tók,
eins og oft áður, að sér leik-
stjórn, en aðeins æfingu fyrsta
þáttar var lokið, þegar hið svip-
lega fráfall hans bar að. Þá tók
FriðfinHur Guðjónsson við starf
inu. Það er mikið verk og erf-
itt, sem þessir menn hafa leyst
af hendi, því að flestir eru leik-
endur byrjendur og þurfa margt
að læra.
Um efni ,,Spanskflugunnar“
eða höfunda er óþarft að fjöl-
yrða, það er mönnuxn vel kunn-
ugt, enda hefir leikurinn verið
sýndur hér oft áður.
Leikendur fóru allir vel og
látlaust með hiutverk sín og
voru flestir furðanlega örugg-
ir á sviðinu. Þau Hólmfríður
Pálsdóttir (gystir Lárusar Páls-
sonar) og Stefán Haraldsson
(sonur Haraldar Björnssonar)
fóru með aðallUutverkin, siitn-
epsverksmiðjueigendann og frú
hans. Hólmfríður hefir ágæta
rödd og hinir frúarlegu tilhurð
ir hennar á sviðinu hæfðu hlut-
verkinu prýðilega. Stefán haíði
gott vald á hlutverki sínu og
gerði því hin beztu skil.
KslkDundaleikkoDDrnar i Holljr
ern ekki ifndsveriar.
Hólmfríður- Pálsdóttir í hlut-
verki Emmu Klinhe og Stefán
Haraldsson í hlutverki Ludwig
Klinhe, sinnepsverksmiðju-
eiganda.
Ólafur Stefánsson leikur
HinriJí Meiser og gerði hann
það mjög vel, en hættir þó ein-
stöku sinnum til að ýkja hlut-
verkið. Þær Kristín Helgadótt-
ir og Sigríður Sigurjónsdóttir
leika tvær blómarósir, og Einar
Kvaran leikur lögfræðinginn
Gerlach. Fara þau öll mjög
þokkalega með hlutverk sín.
Önnui' hlutverk í leiknum
eru: Maria, ráðskona, leikin af
Hagnhildi Ingibergsdóttur,
Wimmer leikinn af Birni Björns
syni, Burwing, þingmaður, leik-
inn af Birni Tryggvasyni, Meis-
er leikinn af Sigurði Baldurs-
syni, Matthildur kona hans,
leikin af Helgu Möller og Tied-
meyer leikinn af Hallgrími Sig-
urðs-syni. Öll þessi hlutverk eru
smekklega og vel af hendi leyst.
9
Það má segja um leikendur
í heild, að þeir eru jafnir og
margir góð leikefni. , Þó
Frh. á 6. síðu.
* .. EGAR við lesum um það í
blöðunumí, að einhver
kvikmyndaleikkonan hafi und-
irritað nýjan kvikmyndasamn-
ing fyrir svo og svo margar
þúsundir dollara á viku, munum
við ef til vill segja: En hve það
væri gaman. að eiga alla þessa
peninga og geta gert það, sem
manni sýnist.
Já, þaö getur verið gaman að
eiga nóga peninga, en það er
fjarri því, að kvikmyndaleik-
konurnar megi gera það, sem
þær langar til, Kvikmyndafram-
leiðendurnir líta á hin frægu
nöfn þeirra sem verðmæta eign,
og hin föðurlega íorsjón þeirra
og vernd nær til einkalífs film-
dísanna. Allt er þetta tekið fram
í samningnum, og menn myndu
verða undrandi, ef þeir vissu,
hversu mörgum þeirra er synj-
að um hinar venjulegustu
skemmtanir.
Við skulum taka til dæmis
kvikmyndaleikkonuna Deanna
Durbin. Hana myndi langa til
þess að eyða öllum sínum leyfis-
tíma við ströndina, en það gerði
hún áður en hún varð fræg. En
nú má hún það ekki lengur. Hið
raka sjávarloft er ekki talið
heilsúsamlegt fyrir söngrödd
hennar. Það stendur því í samn-
ingnum, að meðan hún sé að
leika í kvikmynd og þrem vik-
um áður en hún byrji, verði hún
að halda sig fjarri sjó.
Vera Zoi'ina, hin léttstíga
dansmær, má ekki leika tennis,
golf, kúluleik eða þess háttar.
Tærnar á henni eru svo dýr-
mætar, að þær mega ekki verða
fyrir neinu hnjaski. Hins vegar
má hún tefla skák.
Penny Singleton, hin ljós-
hærða, má ekki láta gera að hári
sínu annars staðar en á greiöslu-
stofum kvikmyndaverkbólsins.
Tyrone Power hefir mjög
gaman af því að renna sér á skíð
um á vetrum, en húsbændur
hans segja, að Tyrone Power
fótbrotinn geti vafalaust unnið
sér hylli fólksins, en hins vegar
gefi það ekkert í aðra hönd. í
samningnum er honum því
harðbannað að renna sér á skíð-
um.
Alice Faye og Ann Sothern
hafa mjög fína og hvíta húð, og
þannig vilja húsbændur þeirrá
að þær séu. Þeim er því harð-
bannað að fara í sólbað, því að
þá verða þær brúnar.
Lupe Velez og Katherine
Hepburn hafa mjög gaman af
því að aka hratt. Húsbændur
þeirra létu því gera aðgerðir á
bílunxxm þeirra, sem komu í veg
fyrir, að þær gætu ekið hraðar
en 40 enskar mílur á klukku-
tíma.
.Jafnvel svo einfaldur leikur
sem að klifra upp í tré getur
verið bannaður í kvikmynda-
samningi. Priscilla Lane lét einu
sinni orð falla u’m það, að sér
þætti gaman að klifra upp í tré.
Hún var fljótlega látin vita, að
í næsta samningi yrði klausa,
sem barrnaði henni að klifra í
tré
Þannig er það í kvikmyndun-
um. Þvi hærri sem launin eru,
þvi meiri frelsisskerðing.
Lester Allan hefir ritað grein
í blaðið The Boston Sunday Post
um ,,aðdáendafélögin“, sem
fylgjast með framgangi eftir-
lætisleikara síns af mikilli at-
hygli-
Enginn kvikmyndaframleið-
andi með fullu viti myndi taka
nokkra mikils verða ákvörðun
I sambandi við leikara sína, án
þess að hlera eftir áliti aðdá-
endafélaganna. Það var ekkert
smáræðis umhugsunarefni,
hvern Deanna Durbin ætti að
kyssa í fyrstu myndinni sixxni.
Það var ekki afráðið fyrr en að-
dáendahópurinn hafði kinkað
kolli til samþykkis.
Aðdáendaíélög geta sprottið
upp á einni nóttu. Stirling
Hayden, var naumast kominn á
framfæri í fyrstu myndinni
sinni, þegar hann vaknaði við
það, að hann stóð í broddi fvlk-
t*ær eru undir
stoðugu eftirliti
kvikmyndafél-
aganna, einnig
i einkalífi sinu.
ingar aðdáendafélags. Fáein
kvikmyndablöð höfðu birt
greinar um hann og myndir af
hopum —- og aðdáendunum
geðjaðist að því, hve hárið á
honum liðaðisí fallega, og þeir
mynduðu strax með sér félag til
þess að vernda hetju sína fyrir
hættum Hollywoodborgar. —- ’
Kvikmyndablað eitt gat þess, að
herra Hayden hefði stundum
sézt á götum úti ásamt systur
James Cagny’s. Hann fékk
mörg bréf, þar sem honum var
ráðlagt að gefa sig meira að Ma-
daleine Carroll, því að ,,þau
í væru svo fallegt par“.
* Frh. á 6. síðu.
Fyrir hvaða fé eiga gamalmenni og öryrkjar að kaupa
matarbirgðiiíxar? — Nokkur orð urn tekjur þeirra,
sem aldrei sigla, en fá þó fé fyrir að sigla.
BÍRKI skrifar mér á þessa
leið: „Fyrir nokkru gaf ríkis-
stjórnin út tilkynningar miklar til
almennings um það, hvernig hon-
um bæri að haga sér, ef loftárásir
beeri að hönduin. Var meðal ann-
ars skorað á aimenning að hafa
xnat tilbúinn fyrir tvo daga og var
eitthvað talað um kex og nlður-
suðuvörur í því sambandi".
„NÚ ER ÞA» ALMENNINGI
kminugt að niðursuðuvörur eru
dýrastar allra neyzluvara. Nú vil
ég spyrja; Hvernig eigum við, sem
lifum á eliilaunum eða örorkubót-
um að kaupa svona vöi*ur? Það
er útilokað að þeir herrar, sem
samið hafa þessar tillögur og gef-
ið þær út haíi yfirl. reiknað með
okkui’ í áætlunum sínum. Ég skal
að vísu játa að farið hefir fé betra,
en við þó að við hrykkjum upp
af í loftárásum, en það gæti ver-
'ið óhagkvæmt fyrir hið opinbera,
ef svo illa tækist til að við fær-
umst ekki alveg, heldur misstum
að eins löþp, handlegg, augun eða
eitthvað svoleiðis smávegis".
KWaiáiiii r iT. -rirnm $
MARGIR ÖRYRKJAR eru beisk
ir í orði og er það ekki að ástæðu
lausu — ef til vill. Karlmarmlegra
sýnist mér þó að bera kvöl sína
og berjast jafnframt fyrir meiri
nærgætni, bjartari skilningi á
kjörum gamalla og sjúkra, en að
vola að eins — og styðja svo
böðla sína. — Vitanlega á bæjar-
sjóður að sjá svo um að það sem
ríkisstjórnin ólítur xxauðsynlegt
að hver einstaklingur hafi við hend
ina, ef til óvæntra atburða kem-
ur, sé ehxnig til á heimilum þeirra,
sem haldið er líftórunni í af hálfu
hins opinbera.
„HRJEGGVIÐUR frá Kaldrana“,
Cþetta er kuldalegt nafci) ritar á
þessa leið: Ég hefi heyrt þess
getið, að nú sé verið að breyta
skattalögunum, en breyting á þeim
virðist nú vera orðin fastur dag-
skrárliður á hverju reglulegu Al-
þingi. Gagnsemi skattlagabreyt-
inganna skal ekki í efa dregin.
Hinu furðar mig á, að elcki skuli
enn þá bóla á þeirri breytingu á
lögum þessum, sem frá mínu sjón-
armiði er eins sjálfsögð og nokk-
ur breyting getur verið.
Á ÉG MEÐ því við það, að það
skuli látið viðgangast ór eftir ár
að skipstjórar og e. t. v. fleiri yfir
menn ó skipum skuli fá skatt-
frjálst kaup, svokallaða „áhættu-
þóknun,“ á þurru landi, — og er
mér tjáð, að upphæð þessi nemi
mörgum tugum þúsunda króna á
ári í ýmsum tilfellum. Það skal
sízt eftir talið, þótt skipstjórar og
aðrir sjómenn, sem sigla um hættu
svæði, fái skattfrjálsajn helming
þeirrar upphæðar, sem greidd er
sem áhættuþóknun og mætti skatt-
frelsi þeirra gjaman vera í-ýmra.
HITT NÆR ENGRI ÁTT, og er
spilling í okkar þjóðfélagi, sem ber
að útrýma, að yfirmenn á skipum,
sem ýmist aldrei hafa siglt milli
landa eftir að stríðið hófst, eða að
eins örsjaldan, skuli árlega fá „á-
hættuþóknun“, sem nemur tugum
þúsunda króna og er skattfrjálst
að hálfu leyti, — enda þótt fjár
þessa sé aflað meðan skip þeirra
sigla til útlanda með farm, en sjálf
ir dvelja þeir á heimilum sínum á
meðan.
LÍNUR ÞESSAR eru ekki ski'if-
aðar af öfund í garð okkar ágætu
skipstjóra, og er ég sannfærður
um að þeh' sjálfir, sem hér kunna
að eiga hlut að máli, muni hiklaust
fallast á, að öimur eins löggjöf og
þetta megi ekki eiga sér stað í
siðuðu landi. Ég beini því hér með
til alþingismanna þeirra, sem
kunna að lesa línur þessar, hvort
þeir telji ekki ómaksins vert að
leiðrétta misfellu þessa“.