Alþýðublaðið - 26.04.1942, Blaðsíða 5

$jma«dagur 26. apríl 1942.
AUÞY0UBLAOIÐ
i
ÞAÐ HiLJÓTA a6 vera mjög
margir foringjar á brezk-
itm tundurspillum og korvett-
ffln, sem hafa séð og talað við
J>ýzka kafbátahermenn. Þeir
Biunu hafa tekið eftir framkomu
fanga sinna, til þess að komast
að raun um, hvernig áhrif
hernaðurinn hefir á þá.
Flestir munu vera sammála
um, að þýzku kafbátahermenn-
irnir séu harðgerðir menn,
taugasterkir, vel æfðir og
hreyknir af starfi sínu, í raun og
veru samboðnir andstæðingar
þeim, sem starfa að því á tund-
urspillum og vopnuðum togur-
nm að granda kafbátum óvin-
anna. En auk þess munu brezku
foringjarnir hafa veitt athygli
sérstökum stirðbusahætti og
luntalegu yfirlæti í framkomu
hinna ungu nazista. Þeir eru í
raun og sannleika illa upp aldir
En meðal aldri foringjanna eru
ef til vill margir, sem auðveld-
ara er við að eiga og eru þægi-
legir í framkomu og ekki eins
hátíðlegir.
Það er þess vert að veita því
athygli, að meðal kafbátalið-
anna þýzku eru tvær tegundir
manna, mjög ólíkar. Það eru
gömiu sjóliðarnir, sem aldir
voru upp í sjómennskunni áður
«n Hitler kom til valda, menn,
sem muna eftir heimsstyrjöld-
inni og bera virðingu fyrir
brezka flotanum. Hins vegar
eru ungu meimirnir, innan við
þrítugt, sem hafa verið aldir
upp undir stjórn nazistanna.
Þeir eru þröngsýnir og ofstækis-
fullir. iÞeim hefir verið kennt
að fyxirlíta óvini Þjóðverja og
trúa því, að allt, sem nazistar
geri, sé rétt. Þessh- menn hafa
rsínar veiku hhðar. Þeir- geta
komizt að raun um, að sjóhern-
aðurinn sé öðru vísi en þeim var
sagt, og að styrkur óvinanna sé
meiri en þeir bjuggust við. Þeir
geta komizt að því, að þeir hafi
ekki fengið sem heppilegastan
undirbúning, og þegar þessi
sannleikur rennur upp fyrir
þeim, geta hinir undarlegustu
atburðir skeð.
Við skulum fylgja ferli ungs
nazista, sem er um borð í kaf-
háti. Við getum kallað hann
Giinther og sagt sem svo, að
haam sé 22 ára gamall, en hafi
verið 14 ára, þegar Hitler kom
til valda. Frá 14—18 ára hefir
Tónlistafélagið.
flljdmleikar
í Fríkirkjunni í dag.
kl. 5V4 e. h.
Flutt verður:
,,SSequiem“
eftir Mozart.
Blandaður kór.
Einsöngur.
Hljómsveit Reykjavíkur
Stjórnandi
dr. Urbantschitsch.
Aðgöngumiðar seldir við
innganginn.
Þýzkur kafbátur kemur heim í höfn.
vernig áhafnir þýzku
kaffoátanna eru æfðar.
Doenitz, aðmíráll, sá er hefir
á hendi yfirstjórn alls kafbáta-
flota Þjóðverja.
Gúnther verið í Hitlersæskunni.
Hann hefir fengið bæði andlegt
og líkamlegt uþpeldi nazistanna,
áður en styrjöldin hófst: líkams-
æfingar bæði meðan hann var
í skóla og eftir það, útilegur og
heræfingar á frídögum og um
helgar. Á Gúnther hefir nazista-
flokkurinn haft meiri áhrif en
foreldrarnir og skólinn. Þekk-
ing hans á öðrum þjóðum er
mjög takmörkuð, og í mann-
kynssögu kann hann mjög lítið
en það er nauðsynlegt til þess að
hægt sé að sannfæra hann um
ágæti nazismans.
Átján ára gamall fer hann í
þegnskylduvinnu. Þar er hann
alinn upp við aga og harðrétti
og fær fræðslu um kenningar
nazismans Þegar hann er 21 árs
að aldri hefir hann gegnt her-
þjónustu í tvö ár. En hvers
vegna þurfa kafbátahemenn að
iðka heræfingar? munu menn
ef til vill spyrja. Samkvæmt
hugmyndum Þjóðverja eru her-
æfingar grundvöllur alls hern-
aðar. Gunther hefir aldrei á sjó
komið. Hann var ættaður úr
Rínarlöndunum. Minna en
helmingur allra kafbátaliða
Þjóðverja er fró strandahéruð-
unum þýzku. Svo kemur stríðið
árið 1939. Og árið 1941 er mikil
þörf á kafbátaáhöfnum, og
Gúnther er í varaliðinu. Það er
óskað eftir sjálfboðaliðum á
kafbátana. Gunther lætur hríf-
ast af kvikmyndum og frásögn-
um iaf kafbátahernaði, og hann
gengur í sjóhðið sem sjálfboða-
liði.
Á sérhvern kafbát þarf 40—
50 yfirmenn og óbreytta sjóliða.
Það er auðveldara að framleiða
kafbáta en að æfa kafbátaáhafn-
ir. Þess vegna er hver maður
æfður til síns sérstaka starfs,
því að það tekur langan tíma að
æfa hann í almennum störfum.
•Það er því engin furða þó að yf-
irmerm kafbátanna kvarti yfir
því, að Hitlersæskan hafi verið
blekkt, sjóliðarnir séu stirð-
busalegir, þrætugjarnir og hætti
við sjóveiki.
Þetta, sem nú hefir verið sagt, I
á við ungu mennina eingöngu,
en þeir eru í meirihluta á þýzku
kafbátunum um þessar mundir.
Þýzki kafbátaflotinn hefir að
vísu í þjónustu sinni gamal-
reynda sjóliðá, en það þarf að
dreifa þeim um allan flotann.
Erfiðleikum Þjóðverja í þessu
tilliti verður bezt lýst með því
að taka dæmi. Við skulum taka
til dæmis kafbátinn U 111, 740
tonna kafbát, sem sökkt var í
októbermánuði síðast liðnum af
400 tonna togaranum Lady Shir-
ley. Flestir sjóliðanna höfðu
fengið þriggja mánaða æfingu,
en sumir höfðu enga æfingu
fengið. Áðeins fimm yfirmann-
anna höfðu tekið þátt í kafbáta-
hemaði.
Fyrir ári síðan var allt öðru
vísi um að litast. Þá gátu Þjóð-
verjar sent vel æfðar kafbáta-
áhafnir á sjóiim undir stjórn
foringja, sem langa reynslu
höfðu í sjóhernaði. En þeh- dag-
ar eru liðnir. En ennþá líta kaf-
bátaliðarnir á sjálfa sig sem úr-
valsmenn. Ef þeir koma heim til
sín eftir að hafa gert eitthvert
gagn, er gert mikið veður út af
því. Þeir fá heiðursmerki með
mikilli viðhöfn.
Kafbátaáhafnimar hafa gott
viðurværi. Þær fá miklu meira
og betra fæði en þýzkir borgar-
ar. Ástæðan er auðsæ. Það er
ekki til hættulegra starf en að
vera sjóliði á kafbáti. Ungu
mennimir þykjast miklir af því
að vera trúað fyrir kafbáti, en
gömlu mennirnir vita, að brezk
herskip eru dugleg að granda
kafbátum. Þeir vita, að brezku
sjóliðarnir nota vísindalegar að
ferðir við hemað sinn. En það
vita ungu mennimir ekki. Þeir
verða að læra það, þegar flug-
vélarnar, tundurspillamir og
korvetturnar koma á vettvang
og kafbátarnir þora ekki upp á
yfirborðið klukkutúnum saman.
Niðurstaðan , er því sú, að
fjöldaframleiðsla Þjóðverja á
kafbátum og heppni banda-
manna við að sökkva þeim
verkaf- á þann hátt, að Þjóðverj-
ar verða að setja lítt æfðar á-
hafnir á kafbátana. Þeir eru
neyddir til að dreifa hinum
gömlu og reyndu sjóliðum um
flotann, til þess að bæta upp
hina óreyndu. Með hverjum
kafbáti, sem sökkt er, farast
nokkrir af hinum fáliðaða hópi
æfðra sjóliða. Kafbátamir verða
að herja fjarri heimaströndum
sínum og vera lengi f j arverandi.
Þeir verða að hafa bækistöðvar
í framandi höfnum. Þeir eyða
leyfistíma sínum meðal þjóða,
sem em þeim fjandsamlegar og
milli yfirmanna og undirgef-
inna er enginn kunningsskapur.
En því verður ekki neitað, að
þýzku sjóliðarnir eru harðgerð-
ir menn, hafa fengið miklar lík-
amsæfingar frá blautu barns-
beini, og bæði yfirmenn og ó-
breyttir sjóliðar hafá ofstækis-
fulla trú á „foringjanum.“
íslenzku stúlkurnar og vestur-fslenzki öldungurinn, sem
var skotinn í þeim. — Bréf frá gömlum menntaskóla-
nemenda um foma frægð og gamla siðu.
EG HEFI ÁÐUR birt nokkur
orS úr ferðasögu Soffoníasar
Thorkelssonar hingað til lands, en
hún er nú að birtast í blöðum
okkar vestan hafs. í pistlinnm, sem
ég birti nm daginn frá Soffoníasi,
fór hann dálítið þnngnm orðum
um stúlkurnar okkar út af ástand-
inu og öllu því. En í dag færi ég
stúlkunum aðdáun hans. Það er
alveg eins og maðnr sjái gamla
manninn brosandi og hýran við
gluggann sinn vera að horfa á
„blessaðar fallegu íslenzku stúlk-
urnar sínar, sem ekki voru í á-
standinu“.
SOFFONÍAS segir meðal ann-
ars: „Þá var annríkið ekki minnst
i hárgreiðslu- og snyrtistofum
kvenna; það brá svo við hermanna
komuna, að ekki varð öllum þeim
ósköpum sinnt, sem hárgreiðslu-
dömunum bauðst að gera. Stúlkur,
sem höfðu komið þangað reglu-
lega mánaðarlega til að láta laga
hár sitt og athuga útlitið, komu
þar nú vikulega, því nú reið á
miklu að líta vel út. enda gerðu
þær það; hvergi finnst mér ég hafi
séð meyjar fegurri. íslenzkar
stúlkur hafa ljómandi fagran hör-
undslit, en reyna þó að bæta hann
sleitulaust með farða. En yfirleitt
bætti hann ekki útlit þeirra; gat
það ekki; gulbjárta hárið .langt
niður á bak með velgerðu kögri af
krullum fer þeim forkunnar vei
og á svo vel við þeirra eðlilega
hörundslit, að varla verður feg-
urra fundið eða á betra kosið fyrir
minn smekk.“
„ÉG DÁÐIST að því hvað þær
voru þrautseigar að ganga ber-
höfðaðar, þótt kalt væri veður og
úrkoma mikil, sennilega af þægð
við áhorfendur, að lofa þeim að
sjá gullfallega hárið sitt og dáðst
að, hvað það var vel gert upp í
vöngunum og vel greitt yfir koll-
inn, allt miður að krullukögrinu á
bakinu, sem hossaðist til léttilega
er þær vöppuðu um veginn, mér
fundust þær verá mesta bæjar-
prýðin, sem ég sá í Reykjavík.
Urðu þær til að minna mig á orð
skáldsins að „konur væru drottins
bezta smíði“.“
„MÉR VIRTIST sem margar
þeirra hefðu tamið sér sérstakt
göngulag, sem líktist allmikið óð-
inshana-hreyfingu, svo hárkögur
þeirra hreyfðist mátulega mikið
við hvert spor, er þær stigu. Þær
voru mátulega hastar í ganginum
til þess að viðkunnanlega mikið
bar á prýðisfagra hárinu; stundum
virtist mér, sem þær gerðu svo-
litla höfuðhreyfingu við hvert
spor, svo hárið hreyfðist. Þetta fór
þeim ljómandi vel, og það veitti
mér marga skemmtistundina, að
horfa á það út um gluggana á
stofum mínum.“
„EN ÞAÐ VORU EKKI stúlk-
urnar einar af ungu íslenzku þjóð-
inmi, sem ég dáðist að; piltarnir
eru engu síður fallegir og margir
þeirra framúrskarandi karlmann-
legir, háir vexti, svara sér vel og
prúðmannlegir í framkomu. Varð
mér oft á að segja við sjálfan mig:
íslenzka þjóðin er einstaklega vel
Frh. á 6.