Alþýðublaðið - 05.05.1942, Blaðsíða 3

1»riðjudagur 5. maí 1942.
ALfYÐUBUÐIÐ
Miklar loftárásir á hafnir
Bretar kasta sprengjnm á Hamborg,
Kristianssand, Le Havre og St. Nazaire
Þar sem menn
deyja úr hungri
Braaðhleifur seldur fyrir
100 kr. i Grikklandi.
i ... i '
GRÍSKVR sjóliðsforingi, —
sem fyrir nokkru kom til
LiOndon, hefir sagt nokkuð frá
ástandinu í Grikklandi, en
hann komst þaðan til Egypta-
lands mjög nýlega.
Hann segir, að það sé ekki
áalgengi, að menn hnigi niður
örendir á götum úti af sulti.
Verst er ástandið í nágrenni
við Aþe\m og Pireus. Þar dóu
40 000 manns fyrstu tvo mán-
uðí ársins.
Samkomulagið milli ítalanna
<og Þjóðverjanna er afar slæmt
og hafa Þjóðverjar hina megn-
ustu fyrirlitningu á ítölunum.
Oft hefir komið til óeirða milli
þeirra og hafa nokkrir ítalir
farizt í þeim.
Matvælaskortur er geysilegur
eins og vitað er. Er ómögulegt
fyrir almúgann að fá almenni-
legt fæði, en hinir auðugu hafa
ýmsar aðferðir til þess. Ein er
,sú — að kaupa matinn af setu-
liðsmÖnhum, sem hafa nóg af
honum. En hermennirnir nota
sér skortinn og selja dýrt. Eru
dæmi til þess, að einn brauð-
hleifur hefir verið seldur á 100
krónur.
Þjóðverjar upp-
ræta leyuífélag í
Hollaidi.
72 menn skotnir.
L. 11
ÞAÐ var tilkynnt frá út-
varpsstöðinni í Hilvers-
um í Hollandi í fyrradag, að
þýzka lögreglan hefði komizt
jyrir víðtækan leynifélags-
skap þar í landi. Var sagt, að
félag þetta hafi starfað gegn
Þýzkalandi og rekið miklar
njósnir fyrir Bandamenn.
Þýzkur herréttur hefir nú
<dæmt í málinu. Voru hinir á-
kærðu 79 talsins, og fengu
72 þeirra líflátshegningu, en
hinir 7 voru dæmdir í ævi-
langt fangelsi. Munu þessir
72 Hollendingar þegar hafa
verið skotnir.
55 Frakkar
skotnir.
ÞJÓÐVERJAR hafa skotið
55 gísla einhvers staðar
skammt frá iðnaðarborginni
OFTSÓKN BRETA er haldið áfram af fullum krafti
^ og er henni beint gegn siglingúm Þjóðverja og höfnum
þeirra. Hafa árásirnar verið gerðar allt frá Noregi suður til
Frakklands. Margar árásir hafa verið gerðar á skip úti fyrir
ströndum meginlandsins.
í fyrrinótt var mikil árás gerð á Haniborg og var
sprengjum kastað á skipasmíðastöðvar og aðrar herstöðvar.
Margar sprengjuflugvélar af stærstu tegundum tóku þátt í
árásinni, þar á meðal Stirling, Halifax, Wellington óg
Hampden, Þetta er 90 loftárásin, sem Bretar gera á Ham-
borg, enda eru þar bæði miklar verksmiðjur, skipasmíða-
stöðvar og svo er þar ein mesta hofn í Evrópu. Sérstaklega
erú það skipasmíðastöðvar, þar sem fjöldinn allur af kaí-
bátum er smíðaður, sem Bretar hafa nú augastað á. Eru
þessar stöðvar mjög stórar o ggeta t. d. í aðeins tveim þeirra
vérið 35 kafbátar í smíðum í einu. í sambanai við þessa árás
er minnzt á árásina í Augsburg, sem fræg er orðin. Þar eru
miklar Dieselvélaverksmiðjur, og eru' vélarnar notaðar í
kafbáta.
Auk Hamborgar var allmikil *
árás gerð á Kristiansand í Nor-
egi,, og köstuðu Hampden-
sprengjuflugvélar þar sprengj-
um á flugvöll og hermanna-
skála.
Margar árásir liafa verið
gerðar á þýzliar skipalestir
undan ströndum Noregs og
Hollands. Kom upp eldur í
nlörgum skipum og öðrum var
sökkt. Flestar þessar árásir voru
gerðar af Hudson-flugvélum
strandvarnaliðsins.
Enn voru gerðar árásir á
ýmsa staði í Frakklandi. í fyrri
nótt var kastað sprengjum á
söfnina í St. Nazaire, þar sem
ein mesta kafbátastöð á At-
lantshafsströndinni er. í birtu
í gær voru brezkar sprengju-
og orrustuflugvélar yfir Le
Havre og kom þar til loftorr-
u$tu.
Þjóðverjar draga nú enga
dul á, að árásir þeirra á Eng-
land eru gerðar á gamlar og
sögulegar borgir og aðeins í
hefndarskyni. í gær var bað
aftur borgin Exeter á suður-
ströndinni, sem fyrir árás varð
og varð allmikið tjóh þar og
margir menn létu lífið. Um 30
flugvélar tóku þátt í árás
þessari' og voru 5 skotnar nið-
ur yfir Englandi, en tvær til
viðbótar yfir flugvelli í Fraklc-
landi ,er þær voru að koma aft-
ur. Var það frægur enskur flug
maður, sem skaut þær niður
og hefir hann aðeins aðra
hendina. Hina missti hann I af
slvsförum fyrir nokkrum ár-
um.
Lille í Norður-Frakklandi. Voru
þeir teknir af lífi fyrir dráp
tveggja hermanna.
Þetta fjöldamorð virðist vera
sömu tegundar og aftaka Norð-
fyrir nokkru. Tveir menn
mannanna 18, sem skotið voru
að handsama tilræðismennina
drepnir, Þjóðverjum tekst ekki
og til hefndar láta þeir taka af
lífi alsaklausa gísla í tugatali.
Njgaardsvold í
Washingtofl.
Wí YGAARDSVOLD,1 forsætis
ráðherra norsku stjórnar-
innar í London er nú kominn
til Washington á ferð sinni. Til-
kynnti talsmaður í norsku
sendisveitinni þar í gær, að
forsætisráðlierrann mundi í vik-
unni eiga tal við Roosevelt for-
seta um samvinnu Norðmanna
og Band aríkjamanna.
Nygaardsvöld verður að lík-
indum tvær vikur í Washing-
ton, en eftir það heldur hann
norður til Kanada, þar, sem
hann mun skoða æfingastöðvar
Norðmanna.
Orrusta í
Norður-íshafi.
ÞJÓÐVERJAR sögðu i gær
frá miklum orustum, sem
átt hafi sér stað ‘í Norður-ís-
hafinu. Áttust þar við brezk.
skipalest og fylgdarskip og
þýzk herskip og flugvélar. —
Veður var mjög óhagstætt,
stormur og kuldiJ
Þjóðverjar halda fram, að í
fylgd með brezku skipalestinni,
en hún var á leið til Mur-
mansk, hafi verið 2 orustuskip,
eitt flugvélamóðurskip, 3 stór
beitiskip, margir tundurspillar
og minni skip.
Skipalest þessi var með her-
gögn og vistir til Murmansk og
átti hún, samkvæmt þýzku
fréttinni að rétta við hlut Rússa
á þeim vígstöðvum.
Samkvæmt þessari þýzku
frétt var einu beitiskipi sökkt.
Bretar hafa enn ekki minnst á
þessa orustu.
Stauning látinn.

Thorvald Stauning
SÚ FREGN barzt hingað á sunnudaginn, að Thorvald
Stauning, forsætisráðherra Danmerkur, hefði látizt á
sunnudagsmorgun eftir langa vanheilsu. LBanamein hans var
hjaftabilun.
Með Thorvald Stauning er fallinn í valinn einn af stór-
brotnustu stjórnmálamönnum, sem fram hafa komið á
Norðurlöndum og einn af mikilhæfustu stjórnmálamönnum
jafnaðarstefnunnar um allan heim.
Hann var fæddur í Kaupmannahöfn 26. október 1873,
og því ekki fullra 70 ára, þegar hann lézt. Hann var af al-
þýðufólki og átti ekki kost á að njóta frekari skólamennt-
unar en venjulegt er á meðal þess, Eftir fermingu Iagði hann
stund á járnsmíði, en gerðist síðar tóbaksiðnaðarmaður.
I þeirri iðn komst hann í kynni við verkalýðsfélags-
skapinn og jafnaðarstefnuna og þar fékk hann þann skóla,
sem mótaði hann sjálfan og allt hans ævistarf. Árið 1896
var hann kosinn formaður í félagi sínu, aðeins 22 ára að
aldri. Tæpum þremur árum síðar, 1898, var hann kosinn í
miðstjórn danska Alþýðuflokksins. Tólf árum síðar, 1910,
var hann orðinn forseti flokksins og gegndi því trúnaðar-
starfi einatt síðan fram á sumar 1939.
Stauning varð snemma einn af aðkvæðamestu leiðtog-
um danska Alþýðuflokksins á sviði stjóríunálanna og varð
í fyrsta sinn ráðherra, fyrstur allra danskra jafnaðarmanna,
í hinni róttæku vinstristjórn Zahles árið 1916. Var skömmu
*
síðar að hans undirlagi stofnað sérstakt félagmálaráðuneyti
og varð Stauning fyrsti félagsmálaráðherra Danmerkur.
Árið 1924 myndaði Stauning x fyrsta sinni stjórn í
Danmörku, hreina jafnaðarmannastjórn. Sat sú stjórn við
völd í tvö ár. En það leið ekki á löngu þar til hann var
aftur kallaður til að taka við stjórnartaumunum. Það var
árið 1929 þegar hann myndaði samsteypustjóm jafnaðar-
manna og róttækra vinstrimanna, en síðan hefix hann alla
tíð, eða samfleytt þrettán ár, verið stjórnarforseti í Dan-
mörku. Munu þess fá eða engin dæmi í lýðræðislandi, að
einn og sami maður hafi svo lengi verið við völd og má
meðal annars þar af marka vinsældir hans meðal þjóðar
sinnar.
Við íslendingar viturn af reynslu að Stauning var einn
af beztu vinum íslands erlendis. Hann sýndi það í öllu og
meðal annars með því að heimsækja landið fjórum sinnum,
þrátt fyrir allar axmir heima fyrir. Það var árin 1924, 1930,
1936 og 1939. Var hann mörgum íslendingum persónulega
kunnugur og naut hér meiri alþýðuhyllj en nokkur annar
útlendingur.
Stefán Jóh. Stefánsson, sem mxm lxafa þekkt Stauning
bezt allra íslendinga síðan Jón Baldvinsson Ieið, mun minn-
ast hans í ítarlegri grein í Alþýðublaðinu ixman skamms.