Alþýðublaðið - 06.05.1942, Blaðsíða 5

Miðrvikttdagrir &. maí 1942,
ALÞYÐUBL4ÐIÐ
. f
leið illa. Morgxminn eftir fóruná
við að svipast um. Sjóndeildar-
hringurinn í suðri var kafiim
reyk. iÞar var stór skipalest og
tvær flugvélar í fylgd með
henni, sem stungu sér hvað eftir
annað að óvinakafbáti. Nú var
eftir að vita, hvort flugvélarnar
kæmu auga á okkur. Loks kom
önnur þeirra, flaug tvisvar
runhverfis okkur og gaf skipun-
um merki. Þið megið trúa því,
að fegursta sjón í heimi er Lock
head Hudson flugvél, sem flýg-
ur tvisvar sinnum umhverfls
bát.
Menn tóku þessu misjafnlega.
Skipstjórinn leit ekki upp, en
sagði: — Þeir sjá okkur ekki.
Verið ekki að ómaka ykkur! En
litli Lettinn var ekki á sömu
skoðun. Hann náði í gult flagg
og veifaði því án afláts yfir
höfði sér, til þess að vekja at-
hygli á bátnum, enda tókst það.
Eftir ofurlitla stund kom ame-
ríkskur tundurspillir, og við
lögðum að honum, og úti við
borðstokkinn stóðu ameríkskir
VIÐ SÁTUM í salnum að
loknum morgunverði og
vorum að tala saman, þegar
skyndilega varð sprenging —
ekki mjög alvarleg sprenging
að vísp, líkt og þegar lítil
sprengja springur fyrir utan
hús, en skipslúðurinn gall
þrisvar sinnum, svo að við viss-
um,að við höfðum orðið fyrir
tundurskeyti. Næsta mál á dag-
skrá var að reyna að komast í
bátana. Ég snaraði mér upp á
bátaþiljxu- — ég var hæfilega
klæddur í slíka hrakninga, en
þó datt mér í hug, að ekki sak-
aði þó að ég næði mér í meiri
föt. Þar eð skipið var bersýni-
lega ekki að því komið að
sökkva, fór ég aftur ofan í klef-
ann minn og náði í treyju og
frakka, en þegar ég kom upp á
bátaþiljurnar aftur, voru bát-
árnir farnir þaðan. Einn þeirra
hafði brotnað við skipshliðina,
og öll áhöfnin fór í sjóinn. Hinir
bátarnir fjarlægðust óðum. Ég
varð því að renna mér niður
skipshliðina og komst þannig
með naumindum ofan í bát skip-
stjórans, en í þann bát átti ég
reyndar ekki aö fara. Þessi til-,
viljun býst ég við að hafi bjarg-
að lífi mínu, því að það var víst
eini báturinn, sem komst af.
Báturinn var yfirskipaður.
Það voru að minnsta kosti þrisv-
ar sinnum íleiri í honum en áttu
að vera. Þetta var vélbátur,
tuttuga og þriggja feta langur.
Frammi í stafni voru margir í
einum hnapp, miðskipa voru
þeir, sem einh'ver störf höfðu
með höndum, en aftur í var
fyrsti vélstjóri, skipstjórinn og
þar hafði ég holað mér niður.
Alls voritm við þrjátíu í bátnum
auk hundsins skipstjórans. —
Skipið var háifan annan klukku-
tíma að sökkva, og síðustu mín-
úturnar sáum við kafbát sveima
mnhverfis það. Þegar skipið var
sokkio, kom kafbáturinn til okk-
ar og yfirmaður hans talaði við
okkur og kvaddi okkur svo glað-
lega. Við urðum fegnir, því að
við vormn hræddir um, að nú
ætti að skjóta á okkur úr vél-
byssum. En þar eð við vorum
Norðmenn, var okkur sleppt.
I
Skipreika á Aílantsliafi
IEFTIRFARANDI GREIN
Iýsir Englendingur, W.
J. Hinton að nafni, kafbáts-
árás á norsk skip úti fyrir
austurströnd Ameríku og
hrakningum skipsbrots-
tnanna eftir að skipið var
>okkið.
Greinin birtist í ensku
vikuritinu „The Listener“
um miðjan apríl.
Það var gott í sjóinn, ofurlítill
andvari. Nú var um að gera að
reyna að ná landi, og við lögðum
af stað. Fyrst reyndum við að
vinda upp segl, en ekki batnaði
við þáð, því að siglan var brotin:
Áhöfnin ákvað því að nota þessa
fimmtán gallona af olíu, sem til
voru, og reyna að komast svo
nálægt ströndinni, sem hægt
væri. Skipstjórinn fékk hér
mjög litlu að ráða. Hann var
mjög öaufur yfir missi skips
síns og var sokkinri í eins konar
þunglyndisdvala. Ekki gátum
við láð lionum það, því að hann
hafði verið á sjónum frá því að
þýzki herinn réðist inn í Nor-
eg og lagði landið undir sig, og
átti konu og barn heima. Hann
hafði naumast fengið nokkrar
fréttir af þeim, og ég held, að
hundurinn hans,sem hann hafði
haft með sér að heiman, hafi
verið honum tákn fjöLskyldu
hans. Að minnsta kosti vorum
við hér þrjátíu auk hundsins..
Bátverjar voru flestir Norð-
menn, og þeir voru ágæíir sjó-
menn. Einn okkar var þó frá
Lettlandi, lítill kútur, fjörlegur
og kvikur, sem hoppaði eins og
spörfugl fram og aftur um bát-
inn. Hann kvaðst vera sjóskáti
— og hann lék allar þær listir,
sem sjóskátum eru kenndar.
Hann bar sig langbezt. okkar
allra.
Jæja, þá lögðura við nú af
stað. Það var faxið að dimma.
Fyrsti vélstjóri stýrði, og við
héldum áfram þangað til olían
var þrotin. Þá reyndum við á
nýjan leik að s:etja upp segl og
sigldum um strind. En um nótt-
ina brast á bálviðri og við felld-
um seglin óg breiddum þau yfir
okkur. Það var ömurleg nótt,
sem við áttum þá undir stór-
seglinu.
Morguninn eftir, þegar við
skriðum undan seglinu, var
hálfs annars þumlungs ís á
fcorðstokknum kulborðsmegin.
Við fengum mat þann dag og
jafnvel heitan drykk, því að of-
urlítið ofnkríli var í bátnum, en
við vorum allan daginn undir
seglinu, og bátinn rak undan
sjó og vindi og enn skall á nið-
dímm nótt, og alla nóttina vor-
um við undix seglinu. Morgun-
inn eftir var hlýrra. Það, sem
skeð hafði var það, að okkur
hafði rekið inn í Golfstrauminn.
Þennan dag bráðnaði ísinn af
bátssíðunni. Við urðum mjög
glaðír við, settum upp segl og
sigldum áleiðis að landi. Frá
þeim tíma höfðum við ekkert
skjól, því að seglin voru alltaf
uppi. Már f or því að kólna bæði
á höndum og fótum. Ég reyndi
að leggjast til svefns, en seppi
gerði mér ýmsar skráveifur. Ég
haí'ði náð mér í ábreiðu og lagð-
ist undir hana og breiddi hana
yfir hundinn líka. Þegar ég var
að sofna, stóð seppi. kannske
skyndilega á fætur og labbaði
burtu með ábreiðuna. Þegar
fimm dagar voru liðnir, var ég
orðinn lítill dýravinur.
Við héldum áfram að sigla í
norðurátt í tvo daga og tvær
nætur, og það varð kaldara og
kaldara. Næturnar voru stjörriu
bjartar, en mjög kaldar. Á
fjórða degi sáum við flugvél, en
hún sá okkur ekki, hún flaug
svo hátt, en nú vissum við, að
við áttum ekki mjög langt til
lands, því að þetta var ame-
ríksk flugvél, og hún gat ekki
farið meir^ en tvö hundruð míl-
ur frá ströndinni. Auk þess viss-
um við, að hún hlaut að vera á
siglingaleiðum, og þá voru lík-
ur til þess, að við rækjumst á
skip, sem tæki okkur upp. Næstu
nótt var mjög kalt og okkur
sjómenn. Þeir fleygðu til okkar
reipum og drógu okkur upp,
einn af öðrum. Sumir okkar
voru ekki einfærir. Þegar þeir
sáu, hvernig okkur leið, voru
þeir mjög illorðir í garð Þjóð-
verjanna, sem höfðu gert okkur
þennan slæma grikk.
Tvö bréf ura hátíðahöld fyrsta maí. — Skemmtun, sem
Sjálfstæðismenn héldu að Hótel Borg — og hlutverk
skipstjóranna á Akranesi.
SjAlfstæðisflokurinn
hér í Reykjavík hélt upp á 1.
maí síðastliðinn. Þátttakan í úti-
fundinum var Iéleg, eins og kunn-
ugt er, en aðsóknin var allmikil
að skemmtuninni, sem flokkurinn
gekkst fyrir að Hótel Borg, cnda
nctuðu forystumennirnir sér þaö.
Seldu þeir upp undir 700 aðgönga-
miða og gat ekki nema rúmlega
helmingur þeirra, sem keyptu
miða, komizí inn. Það er því lík-
ast sem vitlausir menn hafi verið
þarna að verki.“
„ÉG HEFI FENGIÐ tvö bréf um
þessa dæmalausu skemmtun, ef
skemmtun skyldi kalla. Birti ég
hér annað þeirra, en það er frá
„Óðinshana". Hamn segir: „Ég er
óvanur að skrifa. en í von um að
þú leiðréttir bréf mitt og setjir það
svo í dálkimi þinn skrifa ég þér.
Ég fór á skemmtun þá, sem Sjáif-
stæðisflokkurinn gekst fyrir að
Hótel Borg l.imaí. Ég var með
konu minni og buðum við með
okkur tveimur gestum. Ég hefi
alárei á æfinni lent í öðru eins.“
„VIÐ KOMUM klukkan rúm-
3ega 9. Þá fengum við ekkert borð
og engan stól. Við tókum okkur
stöðu í einurn salnum og þar v:tr
ruðzt um og hrint eftir öllum
kúnstarinnar reglum. Troðizt var
um í öllum sölunum og langt út á
götu. Þegar danssýningin átti að
byrja varð allt vitlaust fyrst fyxir
alvöru enda var þá byrjaður mik-
ill drykkjuskapur, því að vínveit-
ingaleyfi var. Klukkan 15 mímit-
ur gengin í tólf fékk ég lögreglu-
aðstoð til þess að komast út, öðru-
vísi var það ekki hægt. En orð-
bragðið í fólkinu hefi ég ekki eftir,
enda myndir þú ekki taka það í
blaðið.“
„ÉG SPÝR: Kvernig stendur á
því að þeir, sem stóðu að þessari
skemmtun, seldu svona mikið af
aðgöngumiðum? Ég lít svo á að
þeir hafi blekkt fólk og svikið á
svívirðilegasta hétt og svona fram-
ferði má ekki þegja um. Ég skal
taka það fram, að ég skrifa ekki
þetta bréf í pólitískum tilgangi"
„A“ á AKRANESI skrifar mér
eftirfarandi taréf: „1. maí á Akra-
nesi rann upp blíður og vorlegur,
og náttúrlega hátíðlegur um leið,
fyrir þá, sem áttu frí, en þeir voru
þó nokkuð margir, því öllum
verzlunum var lokað hér, og allir
þeir, sem við þær vinna, og svo
aðrir þeir, sem ekki þykjast til-
heyra verkamamiastéttinni, áttu
frí þennan dag. Útgerðarmenn og
vinnuveitendur drógu fána að hún,
og allt var sem hátíðlegast hjá
þeim, sjálfir gangu þeir um, vel
búnir að vanda, og nutu veðurbiíð-
unnar og alls þess, er dagurinn
hafði að bjóða.“
„EN HVAR voru svo sjómenn-
irnir og verkameainirnir? Því er
fljótsvarað. Þeir voru á sínum
vanalégu stöðum, á sjónum og í
beitingaskúrunum. Skipstjórarnir
hér á Akranesi, sem ekki þykjast
tilheyra verkamamiastéttinni, þótt
þeir séu nú reyndar allir synir ai-
þýðuimar, þeir gerðu sér lítið fyrir
og kölluðu liáseta sína til róðurs
kvöldið fyrir 1. maí, rétt eins og
önnur kvöld, eins og ekkert væri
sjálfsagðara, og þar héldu sjó-
mennimir sinn hátíðisdag við sín
venjulegu störf og erfiði, og land-
mennimir á bátunum vöknuðu
þénnan morgun sem aðra klukkan
hálf 5 og gengu til siifha venjuiegu
verka inni í hinum dimmu og
daunillu skúrum, þar sem þeim er
ætlað að vinna verk sín. Þar stóðu
þeir nú á sínum heiðursdegi og það
var nú þeirra skemmtun meðan
Frh. á 6. síðu.
Ameríkskur tupdurspillir.
Þetta er einn nýjasti tundurspillir Ameríkumanna, og heitir hann Farragut.