Alþýðublaðið - 12.05.1942, Page 7
ÞriSjudsgur 12. maí 1942.
ALÞTOUBLAÐIÐ
Sigurður Einarsson:
Rafskinna.
---+--
? Bærinn i dag.]
. N ætu rlækaxir er Pétur Jakobs-
son, Karlagötu 6, sími 2735.
Næturvörður er í Iðunnarapó-
teki.
ÚTVARPIÐ:
19.25 Þingfréttir.
20,00 Fréttir.
20,30 Erindi: Heiðinn dóniUr I:
„Eigi skulu kristnir menn
trúa á heiðin goð“ (Sigurð-
ur Nordal próf.).
21,00 Tónleikar Tónlistarskólans.
21.25 Hljómplötur: Symfónía nr.
8 eftir Beethoven.
21,50 Fréttir. Dagskrárlok.
BifreiSaslys
varð um hádegi í fyrradag. Stóð
maður á þalli vörubifreiðar, og er
bifreiðin hægði á sér stökk hann
af pallinum. Féll hann á götuna,
fékk heilahristing og meiddist eitt-
hvað meira.
■Umferðaslys
varð í fyrrakvöld klukkan að
ganga 12. Fólksbifreiðin nr. 412
varð fyrir erlendri herbifreið á
Suðurlandsvegi fyrir innan Múla.
Tveir menn voru í íslenzku bif-
reiöinni og meiddust' báðir all-
mikið.
Eyfirðingafélagið
heldur vorsamkomu sína í Odd-
fellowhúsinu í kvöld kl. 8V2. Til
skemmtunar verður kórsöngur,
leikþáttur, upplestur og dans.
Bílstjóranámskeið á Akureyri.
Námskeið til meira prófs fyrir
bifreiðarstjóra hefir staðið yfir á
Akureyri frá 7. apríl og er nú lok-
ið. Aðalkennari og stjórnandi þess
var Jón Ólafsson bifreiðaeftirlits-
maöur ríkisins frá .Rvík. Aðrir
kennarar voru Nikulás Steingríms-
son bifvéiavirki, Rvík, Jóhann
Þorkelsson héraðslæknir, Akur-
eyri og Snæbjörn Þorleifsson bif-
reiðaeftirlitsmaður, s. st. 54 bif-
reiðarstjórar luku prófi.
Heilbrigt Iíf,
tímarit Rauða kross íslands, er
nýlega komið út. Efni: G. Thor-
oddsen: Fæðingardeild Landsspít-
alans, Niels Dungal: Blóðgjafir,
Ritstjóraspjall, Guðmundur Hann-
esson: Sagan uni^ salernin, Helgi
Tómasson: Þegar karlmenn eldast,
Hannes Guðmundsson: Lúsin, Júl-
íus Sigurjónsson: Varnir gegn
berklaveiki, Sigurður, Sigurðsson:
Berklapróf, Sami: Síldin holl og
ódýr fæða, Jóhann Sæmundsson:
Bakteríur, vinir og fjendur lífsins,
Karl Kroner: Dauðadá, G. Claes-
se>n: ICvíðbogi fyrir sjúkdómum o.
m. fl. Ritstjóri tímaritsins er dr.
Gunnlaugur Claessen.
(iolfskðlíoii opoáðsir
tíl veizluhalda fyrir
íslendingá.
GOLFSKÁLINN á Öskju-
hlíð var o'pnaður serri veit-
ingastaður s.l. laugardag. Verð-
ur þó aðeins opið jyrir kvöld-
veizlur og eingöngu fyrir Is-
lendinga.
Það er Ragnar Jónsson veit-
ingamaður, sem rekur skálann
sem veitingahús. Bauð hann s.l.
laugardag blaðamönnum o. fl.
til hádegisverðar í skálanum
um leið og hann opnaði hann
sem veitingastað. Skálinn
stendur hátt og er útsýni þaðan
éitt hið fegursta í nágrenni
Reykjavíkur. Umgengni og
framreiðsla virðist vera með
myndarbrag og er ekki að efa
að félög ög aðrir, sem þurfa að
halda samkvæmi, vilji leita í
Golfskálann í sumar.
P* YRIR SJÖ ÁRUM bólaði
hér í Reykjavík á nýstár-
legri auglýsingaaðferð, sem
þegar vakti mikla athygli og
gat sér ósviknar vinsældir. Það
var Rafskinna hr. Gunnars
Bachmanns. Að vísu voru aug-
lýsendur og auglýsingatækni þá
komin óralangt fram úr því,
sem tíðkaðist í höfuðstaðnum,
þegar Jón gamli Ólafsson orti
sitt óviðjafnanlega auglýsinga-
háðkvæði um verzlun Einars
heitins Þórðarsonar prentara.
En samt verður þess ekki dul-
izt, að jafnvel fyrir sjö árum
var oft eitthvað furðu fátæklegt
og hugmyndasnautt við auglýs-
ingatækni hér, sem beinlínis
stakk í stúf við framtakssemi
og hugkvæmni verzlunarstétt-
arinnar að öðru leyti. Ég vil
álíta, að þessi grein viðskipta-
starfseminnar hafi þá beinlínis
verið aftur úr, miðað vjð aðrar.
Síðan hefir á þessu sviði orð-
ið mikil framför, bæði um
smékkvísi og hugkvæmni, og
ég hygg, að það verði ekki með
sanngirni framar sagt, að þessi
grein viðskiptastarfseminnar sé
lengur aftur úr öðrum. Þessi
framför er að sjálfsögðu margra
manna verk. Slyngir og vel
menntaðir sérfræðingar og
teiknarar hafa á síðari árum
komið inn í þessa stÁrfsgrein og
sett sitt snið á hana, fært hana
úr viðvaningshamnum og
klaufskunni.
En í þessari þróun, sem er
engan veginn ómerkilegur þátt-
ur í viðskiptamenningu hvers
lands, skipar Gunnar Bach-
mann með Rafskinnu sína sess
út af fyrir sig, og hefir þegar
með starfsemi sjö ára skipað
sér rúm í þessari grein, sem
ekki . er líklegt að neinn verði
framar fær um að kreppa að
honum í, hvað þá heldur að
vinna frá honum. Hugmynd
Gunnars Bachmanns með Raf-
skinnu var í stuttu máli sú, ;að
láta rafmagnsútbúnað fletfa
blöðum í bók með vissu' hnit-
miðuðu millibili, en blaðsíður
bókarinnar væru hver um sig
ein auglýsing. Þetta sýnist í
sjálfu sér furðu einfalt, en
vandaspurningin var aðeins
þessi: Mundu menn fást til þess
að lesa slíka bók? Gunnar
Bachmann gerði sér það þá
þegar ljóst, að auglýsing með
þessum hætti varð að vera tjáð
á Vmjög einfaldan og sláandi
hátt, í mynd og letri, svo ein-
faldan, að áhorfandinn hefði
áttað sig til fulls á myndinni
þegar blaðið tók að fletta sér af
hinu ósýnilega afli, og svo slá-
andi, að þá væri búið að greypa
inn í vitund hans það, sem aug-
Ij'sandinn vildi sagt hafa. Þetta
var að gera ýtrustu kröfu til
þess, hvernig yrði að semja
auglýsinguna, og þar hefir
Bachmann sannarlega ekki fat-
azt. Og ofan á þetta varð svo
almennt að tryggja Rafskinnu
lesendur með því að gera hana
svo fagurlega og.: listrænt úr
garði, að fólki þætti það: ómaks-
ins vert að dok,a við hana eioa.
eða tvær umferðir.
Og fólki hefir sannarlega þótt
ómaksins vert að doka við Raf-
skinnu, og umferðirnar hafa
orðið íleiri en ein eða tvær.
Hún er orðin föst stofnun í við-
skiptalífi höfuðstaðarins, og
fjölda manns hefir hún ekki að-
eins orðið leiðbeining um það,
hvernig hann ætti að beina við-
skiptum sínum, heldur og ó-
svikin dægrastytting. Með ó-
þrjótandi hugkvæmni hefir
Bachmánn lagt til hugmyndirn-
ar á blaðsíður Rafskinnu, um
það, hvernig túlka skuli boð-
skap auglýsenda hans, en
Tryggvi Magnússon hefir gert
myndirnar með smekkvísi og
nákvæmni.
Af smellnum auglýsingum í
Rafskinnu bæði eldri og yngri
væri freistandi að nefna nokkr-
ar, þó að út í það skuli ekki
farið. Það nægir að segja, að
þær eru margar fullar af
glettni og gamansemi (humor).
Og er það ekki einmitt glettnin
og gamansemin í hugkvæmd-
um, sem er grundvöllurinn að
vinsældum Rafskinnu? Ég held
alveg hiklaust að svo sé. Og
þar eiga þeir félagar Gunnar
Bachmann og Tryggvi Magnús-
son brunn í fórum sínum, sem
iangt sýnist í land að verði
þurausinn.
Sigurður Einarsson.
\
Líkn og Ljós-
mæðrafélagið.
Athugstseind frá
„Líknaru.
Alþýðublaðinu hefir borizt
. eftirfarandi athugasemd
frá stjórn hjúkrunarfé-
lagsins Líkn.
ALÞÝ ÐUBLAÐINU í dag
— 9. maí —- er birt bréf
frá stjórn Ljósmæðrafélags ís-
lands til borgarstjóra, þar sem
því er mótmælt, að hjúkrunar-
félaginu Líkn verði falið eftir-
lit með heimilisástæðum barns-
hafandi kvenna í Reykjavík,
sem sækja um inntöku í fæðing-
ardeild Landsspítalans, en til
þessarar starfsemi hefir bæjar-
stjórn Reykjavíkur veitt nokkra
fjárhæð. í bréfi þessu frá stjórn
Ljósmæðrafélagsins segir meðal
annars svo:
„Má um leið minna á, að
þetta er ekki fyrsta herferð
Líknar á ljósmæðrastétt þessa
bæjar, því félagið hefir gert
hverja' tilraunina eftir aðra til
þess að draga eftirlit með van-
færum konum og ungbörnum úr
höndum Ijósmæðranna, sem
samkvæmt starfsreglum stéttar-
innar eiga að hafa þetta eftir-
lit með höndum í samráði og
samvinnu við viðkomandi
lækna.“
Þessi ómaklegu ummæli í
garð Líknar hljóta að vera á
misskilningi byggð. Vil ég.í því
sambandi geta þess, að hjúkrun-
arfélagið Líkn samþykkti að
taka að sér umrætt starf fyrir
eindregin tilmæli borgarstjóra,
en hefir á engan hátt sótzt eftix
því.
Hvað viðvíkur ungbarnaeft-
irliti Líknar, sem stjórn Ljós-
mæðrafélagsins vafalaust á
V
einnig við, vil ég gefa þær upp-
lýsingar, að læknarnir sem
starfa við ungbarnavemd
Heilsuverndarstöðvar Rvíkur,
Katrín Thoroddsen og Krist-
björn Tryggvason hafa sjálfir
ákveðið starfslið til stöðvarinn-
ar og hafa farið þar eftir erlend
um fyrirmyndum. Starfshættir
stöðvarinnar hér í Reykjavík
eru sniðnir eftir dönsku fyrir-
komulagi, en heilsuverndareftir
lit ungbarna í Danmörku hefir
almennt verið talið til fyrir-
myndar. Ennfremur vil ég taka
það fram, að ég hefi kynnt mér
starfsemi margra hliðstæðra
stofnána um öll Norðurlönd og
hyergi orðið þess vör, að ljós-
mæður væru starfandi á slíkum
stöðum.
Reykjavík, 9. maí 1942.
Sigríður Eiríksdóttir,
formaður hjúkrunarfél. Líkn.
Féiagsmála-
bókin.
Frh. af 2. síðu.
starfsmenn ríkis og sveitarfé-
laga, stjórnmálamenn og fræði-
menn. En ekki hvað sízt hefir
Vnnumálaskrifstofan (Intema-
tional Labour Organization) og
Vinnumálaskrifstofon (Interna-
tional Labour Office), sem
stofnuð voru í sambandi við
Þjóðabandalagið, miklu orkað á
um það að safna skýrslum um
þessi merkilegu mál um heim
allan 1 og gefa út fræðirit um
þau.
Hér á landi hefir tiltölulega
lítið verið ritað um félagsmál-
efni og aldrei gerð tilraun til
þess að draga saman í eitt rit
þróun og ástand þessara mál-
efna á íslandi. Ekki er það þó
fyrir þá sök, að áhuga- og að-
gerðarleysi hafi ríkt almennt í
þessum málefnum. Saga síðustu
20 ára er einmitt næsta við-
burðarík í þessum efnum, jafn-
vel svo, að segja má, að á þessu
tímabili hafi skapazt löggjöf og
framkvæmdir, er marka tíma-
mót í þróun félagsmála hér á
landi.
Það þótti því fullkomlega
tímabært að gefa út heildarrit
um jziessi málefni, ekki sízt eftir
það, að stofnað var í fyrsta sinn
á íslandi sérstakt félagsmála-
ráðuneyti, og það ráðuneyti
hafði einmitt sérstaka ástæðu
til þess að láta slíka útgáfu til
sín taka. Það varð því að ráði
að semja og gefa út rit það, er
hér liggur fyrir. Fól ráðuneytið
Jóni Blöndal hagfræðing að
annast urn ritstjórn bókarinnar,
og hefir hann leyst það verk af
hendi með prýði. Hann hefir í
samráði f við félagsmálaráðu-
neytið fengið ýmsa sérfróða
menn til þess að rita um vissa
þætti félagsmálefnanna, eins og
I bók þpssi ber með sér. Kann
ráðuneytið öllum þessum
7
Kvikmpd dr bar-
átta Norðmaana.
NJRÐMENN hafa látið búa
til kvikmynd vestur í Am-
eríku, sem sýnir baráttu þeirra
utan Noregs og heima fyrir
fyrir frelsi hans.
Á sunnudag var íslenzkum
blaðamönnum boðið að skoða
kvikmynd þessa, en þá var hún
sýnd í fyrsta sinni í kvikmynda-
húsi, er herinn hefir hér í bæn-
um.
Kvikmyndin sýnir Norðmenn
að hernaðarnámi hér í Evrópu
og eins fyrir vestan haf. Hún
sýnir þá að heræfingum á landi,
í áhlaupum og á sjó úti við her-
gagnaflutninga og gæzlu. Hún
sýnir þá í innrás á Noreg, og
hún gefur hugmynd um hina
leynilegu baráttu norskra frels-
isvina, sem þurfa að læðast á
næturþeli til leynilegra fundar-
staða. Þar er og sýnt hvernig
þeir prenta hin leynilegu blöð
sín, starfa við leynilegar stutt-
bylgjustöðvar o. s. frv. í sam-
bandi við það er skýrt frá því,
að fyrstu njósnir, sem brezki
flotinn fékk um að þýzka orr-
ustuskipið Bismarck væri að
fara á haf út, hefðu verið frá
leynilegri norskri sendistöð. S.
A. Friid blaðafulltrúi Norð-
manna hér skýrði frá því að
kvikmynd þessi yrði sýnd 17.
maí um morguninn klukkan 11
og væru allir Norðmenn vel-
komnir til að Sjá hana.>
möfinum beztu þakkir fyrir
störf þeirra.“
Þá er skýrt frá efnisskrá rits-
ins, og er hún svohljóðandi:
I. Félagsmál og félagsmála-
löggjöf. Eftir Jón Blöndal.
II. Félagsmálaútgjöld hins
opinbera. Eftir Jón Blöndal.
III. Mannfjöldinn, atvinnu-
tekju- og eignaskipting. Eftir
Jón Blöndal.
IV. Búreikningar og vísitala.
Eftir Torfa Ásgeirsson hagfræð-
ing og Jón Blöndal.
V. Alþýðutryggingar. Eftir
Jón Blöndal.
VI. Vinnuvernd. Eftir Sverri
Kristjánsson sagnfræðing.
VII. Barnavernd. Eftir dr.
Símon Jóh. Ágústsson.
VII. Framfærslumál. Eftir
Jónas Guðmundsson, eftirlits-
I mann sveitarstjórna'rmálefna.
IX. Atvinnuleysismál. Eftir
Jón Blöndal.
X. Félög verkamanna og at-
vinnurekenda. Eftir Skúla
Þórðarson sagnfræðing.
XI. Vinnulöggjöf. Eftir Guð-
mund I. Guðmundsson hæsta-
réttarmálaflutningsmann.
XII. BygginganuvA. Eftir
Steingrím Steinþórsson búnað-
armálastjóra og Jón Blöndal.
XIII. Skipun heilbrigðismála
á íslandi. Eftir Vilmund Jóns-
son landlækni.
(Ritgerð þessi er nú komin út
sem fylgiskjal með heilbrigðis-
skýrslunum.)