Alþýðublaðið - 04.06.1942, Blaðsíða 6

■V*
%
W * ' y.

ALpyeifBLABSÖ
Tveir vinir.
HANNES Á HORNINU
, . Framh. af 5 s.íðu.
hér í Austurbænum viö Hring-
; brautina nokkur undanfarin ár; á
hverju vori hefi ég séð starfsmenn
bæjarins skera upp ’grassvörðinn á
reitunum í götunni og þekja þó að
nýju, og á hverju ári sé ég, að
þessir grasreitir eru á ný troðnir
niður og gerðir að flagi.' Yrðu þeir
þó til mikillar prýði, ef þeir fengju
5 að veri í friði. Ég hefi snúið mér
til lögreglunnar og spurt, hvort
ekki væri hægt' að gera eitthvað
við þessu, en fengið það svar, að
. tilgangslaust væri að kæra, engin
; viðurlög lægju við skemmdum af
þessu tagi.“
: a ■ - ............a
„NÚ í dag hefir enn verið unnið
að því að þekja grasreitina að
nýju. Ég sé út um gluggann minn,
hvernig nú á fyrsta degi er byrjað
á eyðileggingunni. Ég héfi talið
hve margir hafa farið um einn
blettinn síðasta klukkutímann.
Fyrst kom maður frá vinstri og
gekjk þvert ýfir hann, andartaki
síðar kona frá hægri og fór líka
þvert yfir 'hann. Fáum mínútum
síðar 5 enskir flugmenn og gengu
eftir honum endilöngum. Þá tveir
drengir um fermingu og gengu
. eftir honum endilöngum. Þá þrír
• krakkar, sem hlupu um hann aftur
. og fram stundarkorn. Næst piltur
- um fermingu á hjóli eftir honum
. endilöngum. Síðast þrjár dömur,
; sem fóru þvert yfir hann, og nú
; get ég ekki horft á þetta lengur,
: og bletturinn var þakinn núna
síðustu stundirnár fyrir vinnulok
í kvöld.“
„ÉG SPYE sjálfan mig: Hváð
. veldur þessu. kæruleysi, þessu
blygðunarlausa háttleysi, þessari
umgengnis ómenningu? Geta menn
. ekki lært einföldustu siðareglur í
umferð á götum úti, eða telur fólk-
. ið sig upp yfir það hafið, að sinna
slíkum smámunum? En þrátt fyrir
. þessar spurningar er mér vel ljóst,
að þær ieysa ekki vandann. — ,En
getur þú ekki, Hannes minn, lagt
höfuðið í bleyti og fundið eitthvert
ráð? "Vseri ekki rétt að girða blett-
ina fyrst um sinn? Spjöld með að-
vörimum duga ekki. Síðastliðið
vor var sú aðferð prófuð. Klukku-
■ stund seinna var búið að rífa upp
öll spjl'ldin og henda þelm víðs
4 vegar um götuna.“
; SLÆM þfMlfýíÁa ’ varðd pis.tli
' mínum í gear. íbúar borgai?inn.ar
Éssen erií 650 þúsundir að tCIú.
Hannes á horninu.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Framh. af'4. síðu.
ir það, hvernig komið er? Eru
þeir nú ékki einmitt að
súpa seyðið 'af vináttusarnn-
ingi Stalins Pg. Hitlers,
sællar minníngar? HVar 'Yoru
þeir, hvar voru austurvígstöðv-
arnar, þegar Bretar og Frakkar
voru að berjast við ofurefli Þjóð
verja á vesturvígstöðvúnuiri í
hitt ið fyr^a? Þá vildú Rússar
hvergí nærri koma, seldu Þjóð-
verjum meira að segjá vopn og
liráefni á móti Bandamönnum.
En nú heimta þeir og erind-
rekar þeirra vesturvígstöðvar.
Sjálfsagt koma þessar vestur-
vígstöðvar líká' aftur á sínum
tíma. Én sennilega veit.Chure-
hili það fullt eins vél og kamm-
únistar hér úti á ísl., hvenær
tími er kominn til þess. Það er
í öllu fallí ekki éins létt að koma
upp vesturvigstöðvum nú, elns
og það var meðan Frakkar
stóðu enn uppi. Rússar hefðu
átt að hugleiða þessi mál svo-
lítið fyrr:
----------I y''
Framh. af 5 s.íðu.
anda lífi. Mikill meiri hluti
þýzku þjóðarinnar er, þyí mið-
ur, sömu skoðunar. En stór ætt-
bálkur myndi gersamlega koll-
varpa þessari trú og fella goðið
af stalli. Goð eiga ekki bræður
né-systur, mága né mágkonur,
frænda né frænkonur. Goðið
Hitler verður að vera einstakt
óviðjafnanlegt, engum ætt-
böndum bundið. Fætur hans
hvíla, í óeiginlegri merkingu
sagt, á snævi þöktum tindum
Alpafjallá, eri höfuð hans gnæf-
ir við himin. Hann er þár í há-
sæti, eins ög Óðinn í Valhöllu.
En Hitler er enginn guð. Hann
er ekkert ofurmenni. Hann er
aðeins skrímsli, argasta sj£ríxnsl-
ið, ’sem úxh* getur'- r iriannikyns-
sögunni.
Framh. af 4. síðu.
hafi verið fyrir hendi af hálfu
Framsóknar til þéss að fram-
kvæma þessi lög eða nern viður-
lög gf hans hálfu verið sett fyrir
framkvæmd þeirra, enda er það
vitað, að a. m. k. Eysteinn Jóns-
son missti algerlega állan áhuga
fyrir framkvæmd þeirra eftir
að vitað var að ekki fékkst sam-
þykki fyrir, þeim álögum, sem
hann vildi leggja á alþýðu þessa
lands með launaskattsákvæðinu,
Hermanni Jónassyni var í lófa
lagið að kveðja saman alþingi,
þegar í júlí éða ágúst, þegar
sýrit vár að ráðherrar Sjálfstæð-
isfloksins vildu ekki fram-
kvæma þessi heimildarlög og fá
úr því skorið, hvort alþingi hefði
verið alvara, er það setti þau,
eða hvort alþingismenn yfirleitt
hefðu sett þau til málamynda
eða upp á grín. Þetta lét hann
undir höfuð leggjast. Það var
ekki fyrr en í októbermánuði
1941, að alþingi var kvatt til
fundar, þó ekki til þessa, heldur
til -þess .að ræða nýjar álögur á
i launastétirnar, sem eins og fyrr
voru bornar fram af Eysteini
Jónssyni. Allur almenningur í
landinu var þá fyrir löngu orð-
inn forviða á þyí ábyrgðarleysi
ríkisstjórnarinnar, að nota að
engu þær heimildir, sem hún
hafði fengið, enda þótt dýrtíð
færi ört vaxandi, og gróði stór-
útgerðarmanna, og annarra
slíkra, hraðvaxandi. ,
Það alþingi, sem kvatt var til
fundar í október s. 1. haust, var
ékki kvatt saman til þéss áð.
herða á eftirliti með farmgjöld-
um eða láta framkvæma þau á-
kvæði heimildarlagarina, það
vár ekki kvatt saman til þess að
lækka tolla á nauðsynjavörum,
það var ekki kvatt saman til
þess að ákveða innheimtu á út-
flutningsgjaldi á ísfisk, , sem
seldur var á enskum markaði af
togurum og öðrum slíkum flutn-
ingaskipum, eða til þess að
leggja aukin gjöld á stórútgerð-
armenriina og aðra slíka stríðs-
gróðamenn. Nei, alþingi var í
þetta skipti kvatt saman til þess
að hlusta á og samþykkjá tillög-
ur um það að kaup allra laun-
þega í landinu mætti ekki
hækka frá því, sem þáð var i
október 1941, til jafnlengd.ar
næsta árs, ekki éinu sinni sam-
kvæmt dýrtíðarvísitölu, hversu
mikið sem hún kynni að hækka.
Landbúnaðarafurðir skyldu
heldur ekki hækka, en þó var
ekki algerlega tekið fyrir slíka
hækkun á sama hátt. Af fyrri
reynslu í þeim efnum þýddi það
hækkun, þegar Framsókn þókn-
aðist svo. Engin ákvæði voru um
bann á kauþhækkun framleið-
enda, t; d. að þeir mættu einr
ungis hafa ákveðinn hluta tU
sinna nota. Slíkt var algerl. ótak
márkað.Með þessu var öllum
byrðum dýrtíðarinnar velt yfiý
á launastéttirnar, þar sem eng-
inn launþegi í landinu mátti fá
hærri laun, enda þótt dýrtíðin
yxi, en hækkandi vísitala óg til»
svarandi launauppbót hefir þö
vérið eina öryggið, sem launa-
stéttirnar hafa, bæði vegna þess
áð valdhafamir reyna að halda
niðri dýrtíðinni til þess að koma
i veg fvrir auknar launagreiðsl-
ur og eins fyrir hitt, að ef það
ekki tekst, fá launþegarnir þó
nokkra hækkun, þótt ófullkom-
iri ísé. • ■ -■■■■■■■.
Þröngsýni Eysteins Jónssonar
riáði hér hámarki sínu. Hann og
flokkur hans hafa aldrei séð
neitt annað til bjargar, en lækk-
un verkakaups, og talið auknar
tekjur fólksins einu eða aðal-
orsök vaxandi dýrtíðar; Þeim
hefir ekki vaxið í augum hinar
gífurlegu tekjur ýmsra nýbak-
aðra milljónamæringa í þessu
landi, enda má vera að heili
þeirra hafi staðnað við visst há-
mark tekna, og þeim því ekki
verið ljóst, að til væru neinar
tekjur í þessu landi, sem væru
hærri en t. d. ráðherralaun. Ilitt
hefir þessum mönnuin þó vaxið
mest, áð verkafólkið, sem
árum samán liefir varla haft til
hnífs og skeiðar, skyldi nú á
þessum tímum verða fært um,
með sleitulausri vinnu myrkr-
anna á milli, jafnt helga daga
sem rúmhelga, að fá þær tekjur,
að þáð gæti öðlázt sómasamlega
afkomu fengið tekjur til þess að
bæta úr klæðaskorti undanfar-
inna ára og kaupa allra nauð-
synlegustu húsgögn. Það var
sérstakur þyrnir í augum Fram-
sókriarmanna, að þessir þegnar
þjóðfélagsins skyldu fá tæki-
færi til smávægilegustu lífsþæg-
inda handa fjölskyldum sínum.
Laun þssara mánna þurfti að
skerða. Það var mál málanria.
Ráðherrar Framsóknar lýstu
því yfir, að fylgi ráðherra Sjálf-
stæðisfldksihs væri' tryggt við
þssar tillögur, og að þeir sjálfir
myndu fara úr ríkistjórninni, ef
þær ekki yrðu samþykktar. Með
því átti að hræða þingmenn til
fylgis. Svo takmarkalaust álit
höfðu þessir menn á sjálfum sér,
að þeir álitu enga aðra færa að
stjórna þessu landi og töldu
sjálfum sér trú um, að meiri
hluti þingmanna væru sömu
skoðunar. Þeif fengu þó að
reyna annað og hafa nú fengið
fulla vissu, að meiri hluti al-
þingismanna telur enga sérstaka
vá fyrir dyrum, þó að þeír um
sinn fái hvíld frá störfum. Al-
þýðuflokkurinn beitti sér þegar
gegn setningu slíkra laga. Ilon-
um tókst að vinna fylgi almenn-
ings í þeirri baráttu, qg kom svo
að lokum, ac5 Sjálfstæðisflokk-
■urinn þorði ekki annað en að
vera á móti setningu þeirra,
enda þótt margir foBráðamnn
hans hafi þar gengið nauðugir
til leiks. Ég þarf ekki að rekja
þessa sögu; hún er öllum kunn.
Tillögur Framsóknar voru felld-
ar og ráðherrar flokksins létu
verða af því að. ®egja af sér.
Þessir sömu ráðherrar fóru þó
síðan í stjórn að nýju, sennilega
til þess að kosningar færu þá
ekki fram, en lýstu því þá yfir,
að þeir væru ábyrgðarlausir!
um framkvæmdir í dýrtíðar-
málunum, enda þótt yfirlýsing-
ar hefðu verið gefnar af öllum
stj órmriálaflökkúriúrii á alþingi
um það, áð lieimildarlögin írá
vöfiriú 1941 skýldu framkv. Ev-
❖
vú Það kóm fljótíe^a i íjós -,áð
ráðherrar Framsóknar voru á-
byrgðarlausir eða jafnvel meira
-SMI icitisfe' ,,;i
i í’ þessum maium. i st&ó þess að
* framkváema heimildáriögin -og
halda niðri verðlagi á neyzlu-
vörum, fyrirskipuðu þeir bein-
líriis hækkun á öllttm landbun-
aðarvörum frá 10—20% frá
þeim tíma, er þeir koiriu í ríkis-
stjómina að nýju og tii ára-
móta. Hins vegar bólaði ekki á
neinum framkvæmdum í heim-
ildarlögunúm. Afleiðingin varð
eins og efni stóðú til: síhækk-
áridi dýrtíð og vísitala. Með
þessu var beinlínis verið að
ögra vérkalýðnúm í landinu.
Með hækkandi vísitölu hækkaði
gróði stórútgerðafinriar og anri-
arra slíkra, eri láuri yerkálýðs-
ins stóðu í stað. Má véra að ráð-
herrar Framsóknar hafi gert
þetta vitandi vits til þess» bein-
línis að kalla fram kröfur um
grunnkaupshækkanir, Launa-
stéttirnar í landinu gátu „alls
ekki setið hjá og horft á aðrar
stéttir þjóðfélagsins auka tekj-
ur sínar stórlega, en þær einar
sætu hjá. Ef svo héit áfram,
. hlaut nauðsynlegt jafnvægi
stórlega að raskast á milli ein-
staklinganna, þeirra sem fram-
leiddu og hinna, sem yfir fram-
leiðslunni réðu. Með þessum
ráðstöfunum var þvi af hálfu
ríkisvaldsins beirilínis kallað
eftir kröfum um grunnkaups
hækkun. Þessum aðgerðum ein-
um er það því áð keriria, áð
fram komu kröíur um grunn-
kaupshækkun, sem þó voru
ekki eins almennar og stórtæk-
ar eins og efni slóðp vissulega
tíl . A
Framhald.
FERÐAFÉLAGK) í SUMAR
Franih. af 2. síðu.
það 6 daga ferð. rniðað við Ak-
urcyri.
Áustuf á Síðu í Fljótshverfi
verður lagt af stað 4. ág., í fjög-
urra daga ferð. Verður komið
við á merkustu stöðum í Vest-
úr-Skáftafellssýslú.
Löks er Ferðafélagið með
ráðagerðir um að gangast fyrir
ferð á hestuiri úr Þjörsárdal
eða Hreppúm norður Sþrerigi-
sand og niður Bárðardal.
Þetta eru allt langferðir. En
þá eru eftir allar skemmri
ferðirnar, sem hægt er að fara
um helgar. Kr. Ó. Skágfjörð
segir, að áætluniri um þær hafi
orðið síðbúnari vegná örðug-
leiká á því að fá bíla. En Jió
verður reynt að fara sem flest-
ar, og verðúr inrián nokkurra
daga tilbúinn smábæklingur
um tilhögun þeirra, og verður
hún þá send félögum Ferðafé-
la^sins. Er gert ráð fyrir að
fara slíkar ferðir um hverja
helgi, allt fram í september.
NÝ GÖTUNÖFN
Framh. af 2. síðu.
um Sogavegar og Grensásvegar
heiti Miklabraut.
Ennfremur að fyrirhuguð
gata, samhliða og austan yið
Langholtsveg suður frá Klepps-
vegi heiti Efstasund.
Nordalsíshús. .. .
Verið er nú að rífa vesturhiuta
N ordalsíshúss, en eystrihlutinn
mun mega standa fram eftir
sumrinu. Eigendur íshússins áttu
(kost á að byggja húsið til 10 ára,
en gátu ekki tekið hann. Þar sem
húsíð ‘ steödur nú, á: áð vebða. bif-
reiðasvæði.