Alþýðublaðið - 07.06.1942, Blaðsíða 7

. Stuuraiéagtir 7, júíú .1.842,
AU»Yf»UBLAf>K>
*•«-• ■ ■' "*y ■■■■■: ■ ■ ~ -r.~ ■ ~rr
|Bærinn. í dag. 5
Hélgidagslæknir er Jóhannes
Bjömsson, 'SólvaUagötu 2, sími
4057. ;||T
Næturíæknir er Gísli Páísson,
Laugavegi 15, sími 2474.
Næturvörður er í Iðunnar-Apó-
teki.
ÚTVARPIÐ:
10.00 Morguntónleikar: a) Symp-
honie Phatetique eftir
Tschaikowsky. b) Lokaþátt-
ur úr lagaflokknum „Föður-
land mitt“ eftir Smetana.
11.00 Sjómannamessa í fríkirkj-
unni (séra Ámi Sigurðssonj.
Sálmar: 7, 24, 105, 371. Ó,
guð vors land.
12.15 Hádegisútvarp.
14.00 Útvarp sjómannadagsins:
Minningarathöfn og útisam-
koma á íþróttaveilinum í
Reykjavík: Ávörp og ræð-
ur, tónleikar o. fl.
19.25 Sjómainnalög.
20.00 Fréttir.
20.20 Útvarp sjómannadagsins:
Ávarp: Hvíldarheimili aldr-
aðra sjómanna (Jón Axel
Pétursson hafnsögumaður).
20.40 Ávörp og ræður, söngur og
tónleikar. gamanvísur, gam-
anleikur o. fl. Haukur Jó-
hannesson loftskeytamaður
kynnir.
23.10 Fréttir.
Dagskrárlok.
MÁNUDAGUR
Næturlæknir er Gunnar Cortes,
Seljavegi 11, sími 5995.
Næturvörður er í Iðunnar-Apó-
teki.
ÚTVARPIÐ:
12.15 Hádegisútvarp.
15.30 Miðdegisútvarp.
19.25 Hljómplötur: Tataralög,
20.00 Fréttir.
20.30 Erindi: Líf og barátta í
Austurlöndum IV (Björg-
úlfur Ólafsson læknir).
20.10 Sumarþættir (Skúli Skúla-
son ritstjóri).
21.20 Útvarpshljómsveitin: ísl.
alþýðulög. Einsöngur (Ein-
ar Ólafsson): a) Sveinn kúa-
smali (sænsk,t þjóðlag!. b)
Sigf. Einarss.: - Vorhiminn.
c) Alnæs: í hinzta sinn ég
sigli. d) Sig. Þórðarson:
Sjódraugar. e) Mozart: O,
Isis. f) Sigv. Kaldalóns: fs-
land ögrum skorið.
21.50 Fréttir.
Dagskrárlok.
MESSUR:
í dómkirkjunni kl. 11, síra
Friðrik Hallgrímsson, kl. 5 síra
Bjarni Jónsson. i
Hallgrímsprestakall! Messa kl.
2 í bíósal Austurbæjarbarpasfk.,
síra SigurbjÖrn Einarsson.
Nesprestakall. Messað í Skild-
inganesskóla kl. 2.30 e. h.
Fríkirkjan í Reykjavík. Messa
kl. 11 (Sjómannadagurinn), síra
Árni Sigurðsson.
Frikirkjan í Hafnarfirði. Messað
kl. 11, síra Jón Auðuns.
MESTU ORUSTUR í KÍNA-
STYJÖLDINNI.
Chunking í gær.
Kínverska herstjórnin til-
kýnnir, að nú standi yfir ein-
hverjar mestu orustur, sem orð-
ið hafi í stríðinu milli Kín-
verja og Japana. Eru þær í út-
hverfum borgarinnar Chusien
og hafa Japanir undanfarna
daga sótt að borginni og þegar
tilkynht, að þeir hafi á - sínu
vaidi borgina, en Kínverjar
verjast enn í henni og Hafa
, veitit-, Jiapönum Jþjin þyngstu á-
1 og Jagt - mikinn fjölda. her-
■ mahná-'áð Vélli. --;V
Ounntaugur Óskar. Scheving
IGREÍNIJM þeim, er forrriað-;
ur menntamálaráðs Jónas
Jónsson og fylgismenn hans
hafa skrifað um myndiistamál,
hefir því mjög verið haid.ið á
lofti, að listamenn væru hroka-
fullir, þættust einir allt vita og
kynnu stæriiæti sínu ekki hóf.
Þessar ásakanir eru tilefnislaus-
ar með öllu, en þær .eru samt
þess eðlis, að vert er gð taka ,
þær til athugunar.
íslenzk myndlist er mjög ung
hér heima. Samanborið við
skáldskap er hún sem barn í
reifum við hlið fuilprðins
maiins. Það mætti vel segja að
skáldskapur okkar væri þúsund
ára, en myndiistin aðeins nokk-
urra áratuga gomul. Það eru
litlar líkur til þess, að skilning-
ur og þekking á skáldskap værí
mikil ef þessi listgrein væri
jafnung og myndlist er hér
heima. Setjum svo að hin
fyrstu íslenzku skáld væru flest
ennþá á lífi, og að í þúsund ár
hefði vart verið ort hér kvæði
eða vísa. Aðeins hinn síðasta
mannsaldur hefði myndazt hin
fyrsta spíra til skáldskapar.
Myndu ekki vera líkindi til þess
að íslenzk nútímaskáld þyrftu
að læra af skáldmenningu ann-
arra þjóða þar ?em ekkert yæri
til að læra af eða styðjast við
hér heima af því tagi? Myndi
þekking almennings á þessari
listgrein ekki vera mjög tak-
mörkuð og hugmyhdir manna
um skáldskap barnalegar og
mjög á reiki? Myndu ekki einn-
ig vera mjög sterkar líkur til
þess, að skáldin væru þeir einu
menn, er hefðu dýpri og víð-
tækari skilning á þessari list-
grein?
í öllum menningarlöndum
heims er því svo háttað, að þeir
menn, er fara með myndlistar-
mál fyrir hönd hins opinbera,
eru vísindamenn, er lagt hafa
fyrir sig Jistasögu (byggingar-
list, málara- og myndhöggvara-
list). Þessir menn hafa sér ætíð
til aðstoðar viðurkennda lista-
menn, er þeir vélja myndir fyr-
ir ríkissöfpin; og við úthlutun
styrkja er ætíð tekið tillit til
meðmæla og álits hinna eldri
listamanna hvað þessu viðvík-
ur. Nú er því svo háttað hér
heima, að engir af þeim mönn-
um, er sðeti eiga í menntamála-
ráði, hafa sérþekkingu á mynd-
beinanda var fuíl þörf: Lista-
mennirnir fóru mjög hóglega í
þessar sakir, en þegar það sýndi
sig að ráð þeirra voru öii að
engu virt. sögðu þeir sannieik-
ann afdráttarlaust. en liann var
sá að innkaup menntamálaráðs
væri í ýmsum tiifellum ófor-
svaranleg, frá iístrænu sjónar-
miði séð, og að sjálfsagt væri að
kunnáttumaður yrði fenginn í
ráðið tíl þéss að fleiri misfellum
yrði ‘afstýrt.
En ’þá bregður svo við, að for-
maðuí:, menntamálaráðs byrjar
æðisgéngnar árásir á listamenn-
ina. Þeim voru bornar á brýn
állar hugsanlegar ' vammir og
skamfnir. Siálfshól þeirra og
f embingur áttisér, að dómi J. J.,
•engin takmörk. Þeir vildu
kaúpa af sjálfum sér, fyrirlitu
síha eigin þjóð, líktii sér við
engán meiri eða minni en Snorra
Sturluson, og voru þegar allt
kóm til aJls ekki sendibréfsfær-
ir, ,því síður að þeir gæt.u rök-
rætt um listir við hinn mikla ai-
fræðimann og gem, Jónas Jóns-
son. Guðmundur Finnbogason
tók í sama streng. Hann skrifaði
grein í Vísi, er hann nefndi:
„Vér einir vitum“, og vildi auð-
sjáanlega gefa í skvn með þessu
nafni. hinn hrokafulla anda lista-
mannanna. í þessari grein sinni
iæðir hann því inn, að íslenzkir
listamenn líkist í sjálfbyrgings-
hætti óþolandi og siðlausum
prangara, sem flaug á fólkið, er
það vildi ekki skipta við hann
eðá samsinna skoðunum hans.
Þessum og því líkum skrifum er
demlbt yfir listamemiina, þegar
þeir háfa gert: það eitt af sér að
bjóða hjálp sína og leiðbeining-
ar, þegar þeir sáu, að þess var
mikil þörf, og að illa myndi til
takast, ef hún yxði ekki þegin.
Það er stundum talað um, að
of Iangt bil sé milli leikmanna
og þeirra, sem leggja stund á
listir. En er mikil von tii þess,
að þetta bil verði minna, þegar
hógværar óskir um samvinnu
eru að engu hafðar, en ákveðnar
upplýsingar og réttmætar að-
finnslfur á ófullkomnu fyrir-
komulági eru álitnar óþolandi?
Hvers vegna þarf að skrifa níð
og róg um listamenn landsins
fyrir það, að þeir vilja láta
þekkingu sína koma í almenn-
ingsþarfir? Það er ekki óalgengt
að þeir, sem litla menntun hafa
'-"■•"'lJnpaitégt þaklæti fyrir samúð og vináttu við aiMtlát og jarð-
aiTór koRumtar miimar og móður og ömmu okkar
MAKGKÉTAK EINAKSDÓTTIR
list. Þegar útlendar þjóðir, sem fengið, hafi andúð á allri dýpri
hafa nægum sérfræðingúm á að
•skipa í þessum málum, þurfa
hjálpar listamanna, . hversu
frekar er þess þá ekki þörf hér
heima, þar sem myndlist er svo
ung og þekking á henni að von-
um lítil. íslenzkir listamenn
vissu þetta og höfðuiþess, vpgna
farið þess á leit, að reyndur,
viðúrkenndur og samvizkusam-
ur maður úr þeirra hóp væri
fenginn til þess að leiðbeina
menntamálaráði við innkaup á
málverkum og. ýmsu öðru, . er
myndlist viðkom.
Þessarí beiðni var neitáð éða
tillögunni vár vísað frá éinúm
til ánhárs, þar til ’h'ún vár drep-
in éða svæfð. Það köin'*' þó
greiniiegá í ijós, áð þessá iieið-
Bókhlöðustíg 7.
ELannes Júlíusson, böm og barnaböm.
PB! 1 TTawaBaM
Vélbátur
sekkur.
Frh. af 2. síðu.
vérjár sáu að sjórinn óx jafnt
og . þétt í bátnum sáu þeir sér
ekki lengur fært að vera í hon-
um og óskuðu að koma upp í
togarann. Þegar við höfðum
tekið. mennina nm borð reynd-
um við enn að draga bátinn, en
eftir hálfan tíma sökk hann.
Við fórum svo með mennina
Hafnarfjarðar. Þeir gátu
enga skýringu gefið á því hvar
lekinn hafi komið upp í bátn-*
Sr, .
þekkingu og sérmenntim. Þessir
menn fyllast hroka, þegar á
slíkt er minnzt og telja slíka
þekkingru lítils virði, en hampa
og hossa yfirborðsmennsku,
brjóstviti og menntunarleysi.
Þetta , sem hér um getur, er
: einmitt viðhorf J. J. til myiid-
listar. Hann vill drepa niður al-
varlega ménniúgarviðleitni, en
láta yfirborðsmehnsku og menr)
ingarleysi skipa öndvegi. Þettá
viðhorf hans skýrir, hvers vegná
hann héfir haft sig svo mjög; í
frammi við að rangfæra rétt
mætar tillögur, sem hafá þa5
eitt að marki að styðja álvarlegi
list og koma menningarfyrii
komulagi á. mypdlistarmál hér
heima é-
Ják Jónsson mnrari
er áttræðnr í dig.
BYGGINGAR Í BÆNUM.
Frh. af 2. síðu.
um, en í þeim verða um 30
tveggja og þriggja herbergja í-
búðir.
Manni finnst, að ef vilji og
skilningur hefði verið fyrir
hendi hjá ráðamönnum bæjar-
ins þá hefði bærinn getað haft
tilbúnar nú í haust að minnsta
kosti jafn margar smáibúðir og
þessir einstaklingar eru nú að
koma upp. En því er ekki að
heilsa. Hin nýja Bjarnaborg er
eini árangurinn af þeirri þar-
áttu, sem haldið hefir verið
uppi í bæjarstjórn fyrir bygg-
ingarframkvæmdum til hags-
muna fyrir bæjarbúa í hinum
gífurlegu húsnæðisvandræðum,
sem undanfarið hafa vprið. Eftir
er að sjá, hváð úr þeim fyrirætl-
unum verður, sem talað hefir
verið um með byggingum við
gr-mla íþróttavöllinn, en ef jafn
mikill hraði verður, á þeim
framkvæmdum og var á bygg-
ingu nýju pólanna, þá mega
menn víst bíða nokkuð lengi
éftir þeim íbúðum.
Það geta, allir sagt sér sjálfir,
fyrirfram, að íbúðarhúsin, sem
einstaklingar byggja í gróða-
skyni, verða seld eins háu verðí
og frekast er kostur. Og í neyð
verða menn oft að sæta slæmum
kjörum.
i
JÓN JÓNSSON
.... . é ,A -
JÓN JÓNSSON múrari
Kverfisgötu 63 A er átt-
ræður í dag. Jón hefir stundað
iðn sína hér í bænum um fjölda
ára skeið og notið mikiila vin-
sælda og álits sem iðnaðarmað-
ur. Enda hefir hann lagt í
starf sitt alúð og skyldurækni
svo að fátítt er.
Jón Jónsson er Árnesingur,
sonur Jóns Gíslasonar hrepps-
stjóra og sýslunefndarmanns í
Austur-Meðalholtum í Gaul-
verjabæjarhreppi og Ingveldar
Jónsdóttur frá Vorsabæ. Bræð-
ur Jóris voru Gísli vefari að
Álafossi, ér lézt á síðastliðnu
ári, Sigurður gullsmiður og
Guðmundur organisti sem
drukknuðu báðir í febrúar 1887,
en þann dag, sem þeir bræður
drukknúðu varð mikill manns-
skaði a sjó,
QsJRfw*'. A,',.y ••
Jón Jónsson er alkunnur bæj-
axmaður. Hann hefir tekið þátt
' í alþýðuhreyfingunni og Jagt
jVar triörgúm góðum málum lið.
í daú á áttræöisafmæli hans
mun harin finna yl og hlýju
"^lírá "'þéírra, sem hafa kynzt
hpnúm og hmum miklu mann-
„ kostum'hans.
..■ - Eétagi. ;
Dagskrá sjðmanna-
dagsios i dag.
Frh. af 2. síðu.
klukkan 8,30 hefjast hóf að
Hótel Borg, í Ingólfs-café og I
Oddfellow-húsinu, en dans-
skemmtun verður og haldin I
Iðnó.
Að Hótel Borg fara aðalhá-
ííðahöld kyöldsins fram og verð-
ur íslenzkur sjómaður heiðrað-
ur þar fyrir bezta björgunaraf-
rek, sem unnið hefir verið síðan
síðasti sjómannadagur var hald-
inn. Dagskránni að Hótcl Borg
verður útvarpað, en móttöku-
tæki verða bæði í Oddfellöw-
húsinu og Ingólfs Café.