Alþýðublaðið - 14.06.1942, Blaðsíða 5
Suimudagtu- 14. júní 1B42.
AU»YÐUBIAÐ|Ð
Fraœboðsfundir.
FRAMBOÐSFUNDIRN ER
eru nú sem óðum að hef j-
ast. Hafa þegar verið haldnir
nokkrir fundir og í næstu viku
og þaðan af fram að kosningum
munu allar byggðir landsins
bergmála af ræðum frambjóð-
endanna. Hafa aldrei verið jafn-
margir frambjóðendur í kjöri og
við þessar kosningar. Sjálf-
stæðisflokkurinn og Framsókn
hafa menn í kjöri í öllum kjör-
dæmum, Alþýðuflokkurinn í
öllum nema tveimur (Stranda-
sýslu og Mýrasýslu) og Komm-
únistar í öllum nema þremur
(Norður- og Vestur-ísafjarðar-
sýslu og Rangárvalla). Auk þess
eru tveir sprengilistar í Reykja-
vík og tveir sprengiframbjóð-
endur í Snæfellssýslu. Er því
óvenju margt af nýjum fram-
bjóðendum þar á meðal talsvert
af ungum mönnum í kjöri við
þessar kosningar. Þeir fá nú
að spreyta sig á frambjóðenda-
fundunum næstu dagana, og
verður fróðlegt að sjá hvernig
þeir standa sig í kappræðum við
hina gömlu og grónu stjórn-
málamenn. Er hætt við að ein-
hverjir af frambjóðendunum
verði farnir að lýjast þegar líð-
ur að kosningadeginum og verði
því fegnastir þegar hann renn-
ur upp. í einu kjördæmi hafa
t. d. verið auglýstir hvorki
meira rié minrta en 18 fram-
boðsfundir!
Vísitalan.
Þ-egar ÓLAFUR thors
var að verja gerðardóms-
lögin í útvarpinu um áramótin,
þá mun hann með réttu hafa
haft það á tilfinningunni að
óvíst væri hverjar þakkir laun-
þegarnir myndu kunna honum
fyrir þessa Iagasetningu. Þá
datt honum gott ráð í hug. Hann
sagði að margir launþegar
teldu vísitöluna of lága og úr
þessu skyldi hann bæta. Ríkis-
stjórnin hefði því ákveðið að
láta endurskoða vísitöluna.
Sama loforð gaf Hermann Jónas
son og ennfremur Bjarni
Benediktsson á fundi Sjálf-
stæðismanna í Gamla Bíó. Kosn-
ingasmalar íhaldsins gengu síð-
an um bæinn og sögðu hverj-
um, sem heyra vildi að Ólafur
Kosningaannáll.
Tjhors í eigin ipex{bógiu hefði
reiknað það út að vísitalan væri
18 stigum of lág. Hann væri nú
að láta ganga frá þessum út-
reikningum og síðan yrði vísi-
talan hækkuð. Þá myndi allt
kaup hækka um 18% og jafn-
gilti það alveg þeirri grimn-
kaupshækkun, sem prentarar og
aðrar iðnstéttir höfðu farið
fram á.
Síðan eru liðnir meir en 5
mánuðir. En ennþá hefir ríkis-
stjórnin ekki gert nokkum
Skapaðán hlut til að endur-
skoða eða leiðrétta vísitöluna.
Þetta voru bara venjuleg kosn-
ingaloforð, sem aldrei hafði
verið tilætíunin að efna. En
meira að segja Moggi skamm-
aðist sín fyrir þessi vinnubrögð
þeirra Ólafs Thors og Bjarna
borgarstjóra. Ekki alls fyrir
löngu heimtaði blaðið í rit-
stjórnargrein að þessi loforð
yrðu efnd. Það var að vísu áð-
ur en Eysteinn og Hermann
fóru úr stjórninni, en nú verður
ekki einu sinni þeim um kennt.
Langar að kjötkötluntim.
NÝLEGA var komist svo að
orði í ritstjórnargrein í
Þjóðviljanum.
,,Það eru þessir árekstrar, sem
gera kosningar og önnur op-
inber átök svo kvíðvænleg fyrir
alla þá, sem þegar hafa sín laun
út tekið. Hinir, sem engu hafa
að tapa, en allt að vinna, „ganga
gxmnreifari til slíkra átaka.“
Já, þeir þykjast víst eiga eftir
að taka út laun sín Sigfús og
Einar og þeim virðist vera
orðið meir en lítið mál að kom-
ast að kjötkötlunum.
A’
Gróði Eimskipaféiagsms.
RÓÐI EIMSKIPAFÉLAGS
INS undanfarin tvö ár,
samkvæmt hinum nýútkomnu
reikningum félagsins, nemur
tæplega sjö og hálfri milljón
króna. Nú er gróðinn aðeins
lítil hluti af hækkun farmgjald-
anna þetta tímabil, því mestur
hluti farmgjaldahækkunarinn-
ar fer vitanlega í aukinn kostn-
ynmn;
Með tilvisun til áður birtra auglýsinga
um vörukaup frá Ameríku, tilkynnist inn*>
ílytjendum hérmeð, að allar pantanir á
vörum, sem eiga að afgreiðast fyrir 31.
desember p. á., verða að sendast * til
nefndarinnar íyrir 25. p. m. Eftir pann
tima verður pöntunum ekki sinnt fyrst
um sirin.
Til viðbótar áður auglýstum vöruteg-
imdmn, annast nefndin nú innkaup á
vélaverkfærum.
«r
WlðsMptanefKBdin.
að. Það sér því hver heilvita
maður, að þær fullyrðingar, I
sem fram koma margsinnis í '
áróðursriti því, sexn kallað er
skýrsla stjómarinrar, um að
hækkun farmgjaldanna hafi
engin teljandi áhrif haft á verð-
lagið, er hin mesta fjarstæða.
Tökum aðeins þann hluta
hækkunarinnar, sem komið hef-
ir frarn sem hreinn gróði. Hann
er 7kz milljón kr. Ofan á það
má svo leggja a. m. k. 20% toll
og varla minna en 40% álagn-
ingu á þá upphæð, sem þá er
komin. Eru þá komnar 12,6
milljónír króna, sem íslenzkir
neytendur verða að greiða.
Hafa menn gert, sér vel grein
fyrir hversu gífurleg þessi upp-
hæð er A oltkar mælikvarða?
Samkvæmt búreikningsrann-
sóknum, sem haldin var rétt
fyrir stríð vcru .neðalársútgjöld
þeirra verka nannafjölskyldna,
sem reikr ingar'.a héldu 4000 kr.
eða tæpar 300 : r. L hvern með-
lim fjölsky Id-unr ar. 12.6 millj.
kr. samsvara þá úrsú gjöldum
3150 fjölskyldna af þess; ri stétt
fyrir stríð eða alls ársúígjöldum
15750 manna úr verkamanna-
stétt. Og svo á að telja fólki
trú um að það skifti eugu máli
fyrir verðlagið í landinu, hvort
þess upphæð er krafin inn eða
ekki! Þetta er sannarlega að
gera of lítið úr dómgreind al-
mennings.
s
Á gömlu límmni.
ÍÐAN KOMMÚNISTA-
FLOKKUR ÍSLANÐS
var stofnaður árið 1930 hefir svo
að segja öllum kröftum hans
verið beint að sundrungarstar.f-
semi innan alþýðusamtakanna
og rógsstaifsemi um Alþýðu-
flokkinn og forystumenn hans.
Kommúnistar hafa hvað eftir
arrnað reynt að leggja Alþýðu-
sambandið í rústir. klj’ifa það
og stofna kommúnistiskt verka-
lýðssamband. Tilraunir þeirra
til þess að sundra samtökum
vei'kalýðsfélaganna hafa endan-
lega mistekist. Bandalag þeirra
er steindautt og verður ekki
framar endurreist. Alþýðusam-
bandið er nú í þann veginn að
sameina öll verkalýðsfélög
landsins í einni órjúfanlegri
heild og takist kommúnistum
ekki á ný að skapa þar illvígar
pólitískar deilur — og það leyfa
verkamenn þeim vonandi ekki
— mun Alþýðusambandið á
næstu árum sameina alla verka-
menn landsins til einhuga sókn-
ar um hagsmimamál sín. Með
því að fylkja sér á ný um Al-
þýðusambandið haf a verkamenn
sýnt það að þeir vilja ekki
lengur fylgja sundrungarstarf-
semi kommúnista í verkalýðs-
málum. x
Svo einkennilega hefir við
brugðið nú í nokkra mánuði að
kommúnistar hafa látið niður
falla að mestu hinar hatrömu
árásir, sem þeir hafa annars
stöðugt haldið uppi gegn Al-
þýðuflokknum og forystumönn-
um hans. Til skaxnms tíma hafa
flestir þó vitað að kommúnist-
ar teldu Alþýðuflokkinn höfuð-
óvin sinn, en ekki íhaldsflokk-
ana. Menn voru farnir að spyrja
þegar langvarandi hlé varð allt
í einu á rógnum um Alþýðu-
flokkinn:
Hafa kommúnistar virkilega
fengið nýja línu? Ætla þeir að
fara að snúa baráttu sinni að
íhaldi og afturhaldi fyrst og
fremst, í stað þess að snúa vopn-
um sínum að þeirn flokki, sem
aldrei hefir brugðizt því hlut-
verki að vera aðalmótstöðumað-
ur affcurhaldsins og komið hefir
fram óteljandi umbótamálum til
hagsbóta fyrir alþýðuna? Eru
kommúnistar nú loksins búnir
að fá nóg af sundrungarstarfi
sínu? v _
Hafi nokkur haldið þetta í
alvöru, þá er svarið komið skýrt
og greinilegt. Aftur hafa komm-
únistar hafið sömu iðjuna og
áðm* með tvöföldum krafti.
Daglega er Þjóðviljinn helgað-
ur svívirðingum um Alþýðu-
flokkinn og rógi um forystu-
menn hans. Það er þeirra roáti
að sameina íslenzka alþýðu gegn
afturhaldinu. Á þeim framboðs-
fundum, sem haldnir hafa verið,
hafa kommúnistar notað mest-
allan ræðutíma sinn til þess að
svívirða Alþýðuflokkinn. Og
svo þykjast þessir menn vilja
sameina alla alþýðu landsins og
bjóða jafnvel Alþýðuflokknum
upp á samfylkingu.
Hver trúir slíkri hræsni, þeg*
ar staðreyndirnar um athæfi
þeirra tala sínu skýra máli?
Þeir eru enn á gömlu HnunnL
Þeir leggja enn aðaláhersluna á
að sundra röðum alþýðunnar i
stað þess að sameina þær.
Magnús Jónsson um
kiónuhækkunina.
EINS og leser.dum blaðsins
er kunnugt lagði Alþýðu-
flokkurinn fram frumvarp um
hækkun krónunnar á alþingL
Bæði Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsókn lögðust gegn því að
krónan yrði hækkuð. Nýlega
var rifjað upp í Alþýðublaðinu
hvað Ólafur Thoi*s sagði um
málið fyrir ári síðan. Þá lést
hann vera með krónuhækkun,
af því að þá var það ekki hægt
vegna samninga við Breta. Þeg-
ar þeir samningar voru úr gildi
fallnir lagði Alþýðuflokkurinn
fram frumvarp um gengishækk-
un, en þá er Ólafur Thors orð-
in eindregið á móti hennL
Þannig eru orð og efndir þess-
ara manna.
Að þessu sinni skulu rifjuð
upp nokkur ummæli Magnúsar
Jónssonar ráðherra, 1. þm. Reyk
víkinga, er hann viðhafði í við-
tali við Morgunblaðið 12. júní
1941, einnig ársgömul, en ekki
svo gömul, að flokkur hans
sé ekki búinn að svíkja þetta
stefnumál sitt eins og flest
önnur.
Viðtalið er urn dýrtíðarmálin
og Mgbl. spyr um stefnu M. J.
Framh. á 6. síðu.
Enn um úfreiðaxíúra hermannanna. — Bréf frá öðrum
Melahúa — og svar mitt. — Stúlkurnar í strætisvögn-
unum og „klípingamar á Íþrótíavellinum.“
U
M ÚTBEIÐARTÚRA her-
mannanna skrifar „Annar
Melabúi” mér á þessa leiS: „Eg
fulIyrSi, aS í höfnSatriðum hefir
sá rétt fyrir sér, sem skrifaði þér
nýlega um hermennina og útreið-
artúra. Hann segir, að hermenn-
irnir fari illa með hestana og að
þaS sé illa gert aS lána hestana
til slíkrar misbrúkunar.”
„SJÍÁLFUR TEKUR þú svari
hermannanna og segist ekki hafa
séð þá fax-a illa með hestana. í
samhandi við það vil ég segja,
að þú hefir þá verið heppinn, því
að ég sé hermenn svo að segja á
hverju kvöldi fara illa með hesta
— flengríða þeim um steinlagðar
göturnar, berja þá á báða bóga og
ata þeim út. Eg vil víta þá menn,
sem lána hesta sina til slíks.“
EG ENDURTEK það, sem ég
sagði út af bréfi frá Melabúa fyrh*
nokkrum dögum, að ég hef ekki
séð hermenn fara illa með hesía og
þó sé ég þá ríðandi um göturm;r á
hverjum degi. Eg rengi þó ekki
það, sem þessir tveir bréfritarí'r
múiir segja, efast ekki um, að ’ eox
skýri rétt frá. Hins yeeá na i-
synlegt að við beitum g d
okkar gegn hermönnunum, þegar
hún á rétt á sér og okkur riöw á
að fá eitthvað lagað. Ef við „erui...
á eftir þeim“ alltaf og alls staðar
verður gagnrýni okkar í þeim mál-
um, sem eru mikilsverð lítilsvirði
—• og ber ekki árangur.
„STÚLKA" sbrifar mér: „Mér
þykir mikil nauðysn til bera að
skrifa þér og klaga fyrir þér, þyí
að það er næstum því betra að
kiaga fyrir þér en lögreglunni. —■
Mér þyldr gaman að knattspyrnu
og sæki því oft leíki. Eg sleppi
því alveg hér að ég tel að knatt-
spyrnumennirnir selji allt of dýrt
í stúkusseti. Hitt er verra, að það
er stórhættulegt að vera í stúku-
sætum. Óþokkar leika sér að því
að skríða undir sætin og klípa
fólk upp á milli rimlanna. Eg hef
orðið fyrir þessu og einn óþolck-
inn eyðilagði síðustu silkisokkana
mína. Það verður að taka þessa ó-
þokka og hegna þeim fyrir tilt.ækið.
Knattspyrnumennirnir verða að
sjá svo um, að maður hafi frið,
þegar maðm* er búinn að kaupa
sér rándýra aðgöngumiða."
ÉG HEFI átt tal um þetta við
Hrólf Benediktson, sem sér um ís-
landsmótið ásamt fleirum. Hann
sagði, að þeim félögum væri þetta
ljóst og þeir reyndu eins og þeir
gætu að hafa hendur í hári óþokk-
anna. Þegar síðasti leikur fór fram
tókst okkur að handsama nokkra,
sem voru að þessu, þar á meðal
var 18 ára gamall maður. Ég bað
Hrólf að segja mér nafn hans, en
það vildi haim ekki. Er þó rétt að
birta nöfn svona óþokka.
REYKVÍKSK STÚLKA skrífar:
„Mér gremst það oft þegar ég fer
með strætisvögnunuiii bæði innan-
bæjar og utan að sjá hvað íslenzka
kvenfólkið er oft ókurteist, þegar
karlmenn standa upp fyri .• þeim.
(Frh. á 7. síðu.)
(