Alþýðublaðið - 14.06.1942, Blaðsíða 6

é
Bléði skal Atrýmt úr pessu landi.
Brot úr ræðu, fluttri við útfðr Jóns Hin-'
riks Benediktssonar p. 1. júní 1942.
V. Mós. 21: Eí maöurfinnst I motleg, að hún fái ekki stað-
veginn í landi því, er Drott- I izt, ef hún gerði það, sem rétt er
inn Guð þinn, gefur þér til
eignar .. þá skulu prestarnir
ganga fram og þeir skulu
taka til orða og segja: Vorar
hendur hafa ekki úthllt þessu
blóði. .. Fyrirgef, Drottinn,
lýð þínum ísrael, er þú hefir
leyst, og lát ekki lýð þinn
gjalda saklauss blóðs! Og
þeim skal blóðsökin upp gef-
in verða. iÞannig skalt þú út-
rýma saklausu blóði burt frá
þér, svo að þér vegni vel, er
þú gjörir það, sem rétt er í
augum Drottins.
ESSI fyrirmæli eru tekin
úr lögmáli Gyðinga. Með
svofeldum orðum skyldi þjóðin
kvödd á Guðs fund, þegar það
hafði komið í ljós, að sá verkn-
aður hafi verið framinn, sem
var saknæmur harla mjög í aug
um Drottins, án þes sað nánari
atvik væru kunn. Þjóðin skyldi
koma fram fyrir Guðs auglit
x iðrun og bæn. Aldrei hefir
samvizka nokkurrar þjóðar ver-
ið meir brýnd til árvekni gagn-
vart því, sem rétt er í augum
Drottins. Aldrei hefir nokkur
þjóð gengizt undir þyngri sið-
ferðilegar kvaðir. Hún átti að
liía fyrir augliti hins heilaga
Guðs. í því var útvalning henn-
ar fólgin. Hennar beztu menn
höfðu ríka meðvitund um þýð-
ingu þeirrar útvalningar. Þeir
áttu sitt land. Sjálfur Drottinn
Guð alsherjar hafði gefið þeim
það til eignar. Mennirnir kunnu
að véfengja þann eignarrétt.
Voldugir nágrannar vildu ekki
viðurkenna hann. Þeir vildu
ekki altént viðurkenna vald
réttlætisins, heldur rétt valds-
ins. Sá réttur stóð völtum fót-
um ,enda þótt hann ætti mörg-
um stundarsigrum að fagna.
Það vissi ísrael. Landið var
þeim helgað. Almættisvald rétt-
lætisins hafi gefið þim það. En
þeir vissu meir. Allir þeir, sem
bezt vissu meðal Gyðinga, vissu
það, að þjóðin átti að helga
landið. Hún átti að helga' það
með breytni sinni, hún átti að
lifa og starfa, líða og þola,
standast og sigra í iþeim krafti,
sem ekkert vald fær hrxmdið,
krafti þess að gera það sem
rétt er í augum Drottins. Hér
brást ísraelsþjóðin. Hún saurg-
aði sitt helga land. Hún þekkti
ekki sinn vitjunartíma. Hún
glúpnaði fyrir mönnnunum en
forhertist gegn Guði. Hún út-
hellti saklausu blóði á Golgata.
Og hún glataði landinu, sem
Drottinn gaf henni til eignar.
Saga hennar og örlög er ævar-
andi áminning til allra þjóða.
Engin þjóð er svo vesæl og lítil-
í augum Drottins. Engin þjóð
er svo voldug að hún þoK það
að fremja það sem rangt er í
augum hans, hvar svo sem það
er framið.
Vér íslendingar höfum fengið
ríkuleg tilefni til þess að skoða
vom hag í þessu ljósi. Hvað
oss verður úr þeim tilefnum,
hvað um oss verður yfirleitt
sem þjóð; það mun sagan leiða
í ljós og um leið svarar hún
því, hvernig. vér lifum fyrir
augKti Drottins í því landi, sem
hann hefir gefið oss til eignar.
Vér erum í dag kvaddir á Guðs
fund. Jón Hinrik Benediktsson
er borinn til moldar. Þau atvik
liggja til þess, að hér eru ekki
aðeins nánir ástvinir lostnir
þyngri harmi, en orð fá valdið,
viðskilnaður hins 12 ára barns
er harmaatburður heillar þjóð-
ar, lítillar þjóðar að vísu, en
þjóðar, sem er minnug harma
sinna og svíður í sár sín engu
síður en þær? sem stærri eru.
Lífi íslenzkra manna hefir löng-
um veiið ógnað með mörgu
móti. Barátta vor fyrir Kfinu
hefir kostað margan mannixm
lífið. Þannig er landið, sem vér
fengum til eiginar. Það mun
aldrei gleymast oss, að tilvera
vor, hinnar vopnlausu þjóðar
hefir kostað hana miklar fómir
í mannslífum. Sá skattur var
goldinn því náttúrufari, sem
framandi manna hefir aldrei
þótt fýsilegt til viðskipta, og
því stjómarfari stundum, sem
sem vér réðum ekki sjálfir.
Vitum vér ekki til þess, að oss
sé öðrum.mönnum æðrugjarn?
ara við voveiflega atburði. En
þess er langt að minnast, að
íslenzkir menn hafi fallið fyrir
vopnunum. Blóðsök hefir ekki
fallið á þetta land um langa
tíma. Það er harmur .þessara
síðustu tíma, að enn hefir skipzt
í því efni, Það er harmsefni
þessa dags — og því miður ekki
þessa eina dags. Um hluttöku
stærri þjóða í sorg vorri skal
ekki rætt hér. En vér göngmn
fram, eins og hinn helgi texti
mælir fyrir, tökum til orða og
segjum: Vorar hendur hafa ekki
úthellt þessu blóði. Það getum
vér sagt og það hljótum vér að
segja. Vér höfum fyrir löngu
sett þau lög hjá oss og virt þau,
að blóði skuli útrýmt úr þessu
landi. Vér ráðum ekki við það,
þó höfundur Kfsins sé spottaður
af heilum heimi með því að ein-
földustu fyrirmæK hans um
virðingu fyrir mannslífum eru
tröðkuð og brotin. En meðan
oss er máls auðið, mimum vér
í Guðs nafni krefjast þess, að
hér í þessu landi, sem Drottinn
ALÞYÐU8UÐIÐ
Guð vor hefir gefið oss til eign-
ar, Fljóti ekki saklaust blóð.
Það er nóg komið og meira en
nóg. Mælirinn var fylltur á
hvítasunnumorgun.
Vér höfum ekki taUð' oss
þurfa að gera ráð fyrir því, að
íslenzkir menn og íslenzk böm,
stæðu svo í vegi fyrir lögmæt-
um athöfnum erlendra manna
á íslandi, — að krafin yrðu Kfs-
ins án nokkurar rannsóknar.
Vér munum tregir til að skilja
það, að vér séum svo til baga í
voru eigin landi. Og séu þrengsl
sambýlisins orðin sKk í hjarta
höfuðstaðarins, að til mannvíga
leiði og blóðsúthellinga, þá virð-
ist hægast að bæta úr því og
rýma til og öðrum hægara og
skyldara en oss. Og hér er ekki
annars krafizt en þess, sem rétt
er í augum Drottins. . .
Vér stöndum frammi fyrir
Guðs augliti. Vér eiiun kvaddir
á hans firnd. Vér áköUum hann,
og biðjitm: Drottinn, miskunna
þú oss! Lát ekki lýð þinn gjalda
saklauss blóðs. Þú einn ert dóm-
arinn. Þú einn sér aUt. Dæm þú
vort mál. Þér einum skulu allir
reikning lúka, mennimir og
þjóðimar, hinir háu og lágu.
Þú einn getur dæmt og gefið
upp, sakfeUt og sýknað. Lát
ekki mennina gjalda bKndni
sinnar og syndar. Sæk engan til
sektar. Gef öllxnn náð. í Frels-
arans Jesú nafni. Amen.
ÁttræðM i dao.
Jón Sfmonarson
frá Læk.
Jón Símonarson.
ATTRÆÐUít er í dag Jón
Símonarson, áður bóndi að
Læk í Ölfusi.
Jón er af hinni alkunnu
Bergsætt, enda hefir hann í rík-
um mæU mörg af einkennum
þeirrar ættar, svo sem dugnað,
skapfestu og góða greind.
Hann hefir lengst af aUð ald-
ur sinn í sveit, en hann er fædd-
ur að Hraunshjáleigu í Ölfusi,
og í þeirri sveit dvaldi hann
nærri ósUtið, þar til hann f lutt-
ist til Reykjavíkur, 1919.
Hann átti fyrir konu' Sigríði
Guðmundsdóttur frá Grímslæk
í Ölfusi, hina ágætustu konu,
en hána missti hann fyrir 4 ár-
um, eftir 48 ára sambúð. Þau
bjúggu um 30 ár í Ölfusi, lengst
af á Læk, enda jafnan síðan
kennd við þann bæ. Þau eign-
uðust fjölda barna, sem flest
náðu fuUorðinsaldri. Eru 8
þeirra á lííi.
Það lætur að Kkum, að það
þarf mikirm dugnað til þess að
byrja búsfcap í sveit, eignalaus,
koma þar upp stórum bamahóp
og komast þó sæmilega af. En
allt þetta tókst Jóni, enda hefir
hann verið hinn mesti dugnaðar
forkur til vinnu og aldrei kuiin-
að þá list að hKfa sjálfinn sér.
Þegar þau hjón fluttust til
Reykjávíkur, 1919, þá réðist
hann til sonar síns, Símonar, og
starfaði hann við verzlim hans
alla tíð upp frá því og þar til á
s. 1. vetri, að harrn missti þenn-
an son sinn.
Jón hefir ekki, eins og sjálf-
sagt flestir þeir, sem náð hafa
svo háum aldxi, farið varhluta
af því, að hretviðri Kfsins hafa
gengið yfir hann. Hann hefir
misst 4 böm sín uppkomin og
konu sína; nú s. 1. vetur missti
hann son sinn, sem hann hafði
svo lengi starfað með. En alla
þessa harrna hefir hann borið
með hinni mestu stilKngu.
Jón ber alduiinn vel, en hami
hefir verið hraustur alla tíð og
mikill reglumaður.
Hann dvelur nú hjá dóttur
sinni og nýtur þar hins bezta at-
lætis.
Ég vil að lokum áma þessum
aldna heiðursmanni allra heilla
á þessum tímamótum æfi hans
og óska þess, að æfikvöld hans
megi verða bjart og fagurt.
S. H.
KosiÍBgiaiBáll
Framh. af 5 s.íðu.
-í þeim:
,Hvað áKtið þér að þá ætti
að gera? spyrjum vér.
Ég er ekki í neinum vafa um
hvað ,,ætti“ að gera. Það ætti
áð byrja nú þegar, þó seint sé,
að verðhækka krónuna. Alveg
eins og ég lét undan þeirri
nauðsyn að lækka krónuna 1939
þó að ég fengi af því óvinsældir,
eins er ég viss um, að nú á hún
að hækka. Hitt er annað mál,
hvort það er hægt, og skal ég
koma að því síðar.“ Síðar í við-
talinu spyr svo Mgbl.
„En eru ekki örðugleikar á
því að hækka krónuna?
— Það er nú upplýst af við-
skiftamálaráðherra, að um þetta
hefir beint verið samið við Breta
segir M. J. En ég sé ekki annað
en að alþingi megi láta í ljós
vilja sinn í því efni.“ (Það var
mikið). /
En svo þegar leyfi Breta er
fengið þá viU M. J. og Sjálf-
stæðisflokkurinn enga krónu-
hækkun. Þau eiga ekki illa við
M. J. orð postulans: „Það góða,
sem ég vil, geri ég ekki, en hið
ilia, sem ég vil ekki, það geri
ég.“
Noregssöfmmm.
KO'MMÚNISTAR hafa aldrei
misskiUð þjóð sín jafn
hrapaUega og þegar þeir héldu
að þeim mundi takast að spilla
fyrir Noregssþfnuninni. Rit-
stjórar Þjóðviljans Einar OI-
geirsson og Sigfús Sigurhjartar-
son hafa ekkert annað haft upp
úr því að neita að skrifa undir
áskorunina^um söfnunina annað
en almenna fyrirUtningu. Þeir
gátu ekki vaUð lakara tilefni til
þess að láta í Ijósi Rússadekur
sitt.
Það er nú þegar bersýnilegt,
Smtmxdagxu' 14. júní 1942.
að Noregssöfnunin verður
stærsta fjársöfnun, sem fram
hefir farið hér á landi. Þegar
hafa safnast yfir 100 þús. kr. og
vitað er um stórar gjafir, sem
eftir eiga að berast. Með þessu
móti láti íslendingar í ljós að-
dáun sína á hinni hraustu og
hugdjörfu frændþjóð vorri, sem
getið hefir sér orðstír, sem
aldrei mun fyrnast, í baráttu
sinni við ofurefU hinnar nazist-
isku kúgunar. Dæmi Norð-
manna mun verða kúgurum
komandi alda til ævarandi að-
vörunar um það hlutskifti, sem
bíður þeirra, sem níðast á frelsi
og sjálfstæðishugsjónum þjóð-
anna.
Við íslendingar eigum að
skilja þetta mikla hlutverk,
sem hin norska þjóð hefir feng-
ið, betur en allar aðrar þjóðir.
Stefði Jóhain uin
kosningarnar.
Framh. af 4. síðu.
kjósendunum tækifæri til að
velja og hafna eftir málefnun-
um, en Alþýðuflokkurinn treyst
ir á sinn góða málstað og bendir
óhikað .til þeirrar baráttu, sem
hann hefir frá upphafi háð fyrir
stefnumálum sínum, og á þann
árangur, sem ,þó þegar hefir
fengist fyrir ötula baráttu hans.
Ég vil að lokum beina því
til hinna mörgu ágætu flokks-
manna, bæði hér í bæ og um
land allt, sem oft hafa sýnt það
áður og það á erfiðum tímum,
að trúnaður þeirra við flókkinn
og málstað hans er öruggur,
að þeir nú, eins og fyr, vinni
af alhug, og hver eftir sinni
getu; til styrktar Alþýðuflokkn-
um í kosningunum, að þeir
safni sér saman um frambjóð-
endur flokksins, þar sem þeir
eru í kjöri, og um landslista
flokksins í þeim tveimur kjör-
dæmum, sem flokkurinn hefir
engan frambjóðanda. En það er
ekki nægilegt, að hinir tryggu
og góðu flokksmenn komi á
kjörstaðinn og kjósi, heldur
þurfa þeir að beita áhrifum sín-
um til styrktar því að sem
flestir geri slíkt hið sama. Út-
skýring á stefnu og umbótum
flokksins er bezta ráðið til efl-
ingar honum við í hönd farandi
kosningar.“
Esja
í hraðferð vestur um land
til Akureyrar um miðja
næstu viku með viðkomu
á Patxeksfirði, ísafirði og
Siglufirði í háðum leiðmn.
Vörumóttaka á morgun.
Pantaðir farseðlar óskast
sóttir á morgun.
Fríkirkjaa.
Messað í dag kl. 5, síra Árni Sig-
urðsson.