Alþýðublaðið - 20.06.1942, Blaðsíða 3

laTisrarðajíur 20. júní"'1942. ALÞYÐUBLAÐIÐ
3
SæSa um Island og Jón
Slgnrðsson í amerikska
Dióðverjar nálg-
ast Sevastopol
stoðngt.
þlnginu 17« Jóni
Pepper, ðldungadeildar-
þingmaður, flutti hana.
Segjast veira 1 km.
frá flotastöðinni.
London í gærkveldi.
ÞJÓÐVERJAR segjast nú
hafa brotizt gegnum víg-
girðingu Rússa að norðan á Se-
vastopolvígstöðvunum og kom-
izt þar allt að ánni Balaklava,
en handan við þá á, aðeins 1600
metra í burtu ,er aðalflotahöfn-
in.
Tilkynningar Rússa tala um
<að áhlaupum hafi verið hrund-
ið og mannfall Þjóðverja sé
mikið. Segja þeir, að tvær heil-
ar hersveitir af þrem, sem taka
þátt í árásinni á borgina, hafi
verið strádrepnar.
Stórskotalið Þjóðverja hefir
sig mjög í frammi við borgina.
Heldur það uppi stöðugri skot
hríð á hana og býr þannig í hag
inn fyrir fótgönguliðið, sem á
eftir kemur.
Gort lávarður, sem nú er
landsstjóri á Malta, hefir sent
heillaóskaskeyti til Sevastopol
og lýsir hann þar aðdáun sinni
á vörn borgarinnar.
Þjóðverjar tilkynna, að Rúss-
ar hafi gert allmikil áhlaup á
miðvígstöðvunum, skammt frá
Smolensk.
Tnndnrspilli sðkkt:
Skaot niðnr fjórar
flogv lar.
London, í gær.
Tundurspillinum
;,Wildswan“ hefir verið
sökkt eftir orrustii, sem hann
átti við 12 þýzkar flugvélar.
Þjóðverjar voru þó ekki alveg
einir um leikinn, því tundur-
spillirinn skaut niður fjórar af
flugvélunum og sennilega tvær
þar að auki.
Skammt frá brezka skipinu
voru, þegar flugvélarnar komu
í ljós, nokkrir spánskir togarar.
Var þrem þeirra sökkt og tund-
urspillirinn laskaður í orrust-
unni, en þá vildi svo til, að
einn af togurunum rakst á
tundurspillinn og sökk.
Skömmu síðar sökk tundur-
spillirinn einnig. Flestum af
áhöfninni var jargað.
Gestapo hefir látið fara fram
f jöldarefsingar í bæjunum Aren
dal, Skien og Namsos, vegna
mótmælagangna, sem þar voru
farnar fyrir skömmu. Hafa
margar hefndarráðstafanir ver-
ið gerðar gegn borgurunum, —
þekktir menn ofsóttir, kvik-
myndahúsum lokað, bönnuð
sala á áfengi o. s. frv.
CLAUDE PEPPER, sem er fulltrúi Florida í öldunga-
deild ameríkska þingsins, hélt 17. júní ræðu í öld-
ungadeildinni, þar sem hann lauk lofsorði á ísland og Jón
Sigurðsson, Pepper er einn af áköfustu fylgismönnum
Roosevelts og meðlimúr í utanríkismálanefnd öldunga-
deildarinnar. Sagði hann, að Bandaríkin væru ákveðin í
því að láta ekki ríkið, sem Jón Sigurðsson vann að því að
mynda, verða fótum troðið af Hitler.
Pepper fórust orð á þessa
leið:
„í dag er fæðingardagur hins
mikla íslenzka stjórnmála- og
menntamanns, Jóns Sigurðsson-
ar. Hann reyndi meir en nokk-
ur annar, að vinna íslandi fullt
frelsi.
Það munar einnig litlu, að í
dag sé annað afmæli,“ hélt
Pepper áfram, „það var fyrir
rúmu ári síðan, að íslenzka
stjórnin og Roosevelt forseti
komu sér saman um að amer-
íkskur her skyldi sendur til ís-
lands landinu til verndar.
Við Ameríkumenn ættum
nú í dag einnig að minnast
og vera þakklátir fyrir þau orð,
sem sendiherra íslands hér
vestra, Thor Thors, sagði fyrir
nokkru, er hann mælti: Sam-
komulag þetta var fyrsti sigur
Amerikumanna í stríðinu.“
Öldungaráðsmaðurinn hélt
áfram: „ísland hefir mikla
hernaðarlega þýðingu, þar sem
það liggur milli tveggja heims-
álfa, og það er ein mikilsverð-
asta bækistöðin í Atlantshafi.
Við getum þakkað herstöðvum
okkar á íslandi fyrir það, að
miklu leyti, hversu vel Banda-
mönnum hefir tekizt að flytja
birgðir yfir Atlantshafið til
Englands og Rússlands.
En samkomulagið fyrir ári
síðan var meira en hernaðarleg-
ur sigur. Það sýnir aukna vin-
áttu milli okkar lýðveldis og
þess, sem Jón Sigurðsson stuðl-
aði að, að kæmist á fót. Bæði
löndin hafa sameiginlega ást á
frelsi og virðingu fyrir réttlátu
stjórnarfari, en það var grund-
völlurinn fyrir samkomulag-
inu.
íslenzka stjórnin og þjóðin
vita, að Bandaríkin og banda-
menn þeirra berjast fyrir sams-
konar heimi og Jón Sigurðsson
barðizt fyrir. Jón Sigurðsson
gerði Reykjavík ekki aðeins að
höfuðborg íslands, heldur og að
aðalmenntasetri landsins. Nú
aðstoðar land hans Banda-
menn ekki aðeins í því að verða
pólitíkst bandalag, heldur og
menningarlegri breiðfylkingu
gegn grimmd og árásum.
Þótt íslendingar væru ein-
angraðir landfræðilega, fylgd-
ust þeir nákvæmlega með því,
er Hitler óð yfir hvert smáríkið
í Evrópu á fætur öðru. Sérstak-
lega hryggðust þeir yfir því, er
hjarðir nazista óðu yfir Dan-
mörku og Noreg, drápu þar,
rændu og eyðilögðu.
Islendingar gerðu ekki þá al-
varlegu skyssu, að ímynda sér,
að þeir gætu einangrað sig frá
heiminum, þar sem herskarar
hins illa höfðu sameinazt gegn
herjum hins góða. Stjórnmála-
menn íslands skildu það, eins
og Jón Sigurðsson, að þeir
gátu ekki borið kápuna á báð-
um öxium.
Þess vegna eru í dag sam-
kvæmt boði íslenzku stjórnar-
innar þúsundir ameríkskra her-
manna í þessu norðlæga lýð-
veldi, íslandi, að vernda Vest-
urheim og gæta þess, að birgðir
komizt heilu og höldnu til hinna
rússnesku og brezku banda-
manna okkar.“
Pepper, öldungadeildarþing-
maður, hélt áfram:
„Við vitum það í dag, að
hefðii þeþr ekki verið þar, hefði
Hitler sent þangað þýzka her-
menn, án þess að gera samning
við íslenzku stjórnina. Og hann
hefði, eins og alls staðar annars
staðar, þar sem hann ræður
ríkjum, svipt menn frelsinu; —
harðstjórn nazista hefði verið
þvingað á enn eina frjálsa
þjóð, en hlutskipti íslands hefði
orðið hungursneyð.
ísland var í raun og veru
eitt fyrsta landið, sem veitti
naz. mótstöðu. Þegar Hitler
bað um flugstöðvar í landinu
1938, sögðu íslendingar nei.
Hitler sagðist vilja fá þessa
flugvelli sem stöðvar á flug-
leiðinni til Ameríku og í vís-
indalegum tilgangi, en ís-
lendingar vissu, hvernig í
öllu lá. í dag geta íslending-
ar verið fegnir því, að leið-
togar þeirra sáu fyrir hætt-
una, sem stóð af nazistum, og
vísuðu henni á bug. Það, sem
Jón Sigurðsson byggði upp,
má aldrei lenda í hinum blóð-
ugu höndum Hitlers.
í dag halda íslendingar há-
tíðlegan afmælisdag Jóns Sig-
urðssonar, og ég veit, að Ame-
ríkumenn sameinast þeim í
minningu hans. Megi starf
hans verða þeim leiðarljós, er
við stefnum saman að heimi
réttlætis, friðar og öryggis, sem
koma á að loknu þessu stríði
við hin illu öfl.“
Þar sem ræðan var flutt
er Capitol, þinghúsið í Washington, þar sem ræðan
var flutt 17. júní.

Tébruk umsetin afi 5>|óð
ver|um, Gambut fallin.
Hrefar koma sér fyrir í Yiggiré-
IitgiaiMiiM á laaidaif&æriiBaims.
|~1 JÓÐVERJAR hafa nú náð til strandar austan við
^ Tobruk í Libyu, og er borgin því öðru sinni umsetin.
Enn hafa engin áhlaup verið gerð, sem bersýnilegt er, að
beint sé gegn Tobruk sjálfri, en þeirra er vænzt innan
skamms, þar eð það er vitað, að Rommel mun ekki vilja
hafa Töbruk varða af sterku setuliði eins og spjót í síðu
sinni ,er hann hefur sókn sína gegn Egyptalandi.
Gambut er á valdi Þjóðverja, en allharðir bardagar
hafa átt sér stað í nágrenni við borgina. Þá hafa Bretar enn
Bardia, Capuzzovígi og Hellfireskarð innan við landamæri
Libyu og er það talið miklum mun betra en aðstaða þeirra
var í nóvember, er þeir urðu að eyða miklum tíma og
krafti í að ná þessum stöðum á sitt váld, sérstaklega
Hellfireskarði, sem ekki gafst upp, fyrr en það hafði verið
svelt inni í langan tíma.
Brezkar hersveitir hafa kom-
ið sér fyrir í víggirðingunum
á landamærunum, en Þjóðverj
ar hafa enn ekki komizt að
þeim. Má sennilega búast við
stuttu hléi, því að Þjóðverjar
þurfa vafalaust að endurskipu-
leggja her sinn áður en þeir
leggja til atlögu á víglínuna
meðfram landamærunum.
Þessi úrslit í skriðdreka-
orrustunum sunnan við Tobruk
hafa orðið Bretum allmikil
vonbrigði. Þó benda þeir á, að
þar syðra sé enn ekki öllu lokið,
öðru nær. Rommel eigi eftir að
brjótast í gegnum sterkustu
varnarlínur Egyptalands, sem
hersveitir möndulveldanna hafa
j tvívegis komizt að, en aldrei
I í gegnum.
Blóðngar óeirðir
í Norðnr-Noregi.
BLÓÐTJGAR óeirðir hafa
orðið í Rissa og Selbue í
Norður-Þrændalögum í Noregi. ’
Réðist hin svonefnda „hirð“
Quislings á borgara undir því
yfirskyni, að fólkið hefði haft
í frammi óvinsamlegar aðgerð-
ir gegn quislingunum í þessum
bæjum. j
Sagt er í Noregi, að komið
hafi til blóðugra bardaga og
hafi margir norskir föðurlands-
vinir verið skotnir í bardögun-
nm.