Alþýðublaðið - 27.06.1942, Blaðsíða 6

6
IauþvpublaðipI
Þoriteinn Þorsteinsson bagstofustjóri:
Hjálparstöð.
Ameríkumenn hafa, síðan stríðið6 brauzt út, komið upp
fjölda hjálparstöðva um öll Bandáríkin. Hér sést mynd
frá einni slíkri.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Framh. af 4. síðu.
samkomulag hefir nú náðst milli
aðilja.“
Það má vel lesa það á milli
línanna, hve Vísi hefir létt við
þetta. Það er um hann eins og
manninn, sem sagði forðum:
„Það lá við slysi, en varð ekki
af.“
Degar Iraeríka
nppgðtvaði Japan.
(Frh. af 5. síðu.)
sem var um míla á lengd. Jap-
anir skoðuð allt með mestu ná-
kvæmni jafnvel Ameríkumenn-
ina. Hnappamir á fötum þeirra
voru taldir. Njósnarar eltu þá,
hvert sem þeir fóru. Þegar
Perry krafðist þess, að hætt
væri 'að láta njósnara elta sig,
brostu Japanirnir og hneigðu
sig.
Flotaforinginn var undrandi
á því, hve slyngir Japanir voru
að skilja og þræða hinar krók-
óttu leiðir sainninganna. Hann
vissi ekkí, að þeir nutu aðstoð-
ar njósnara sem kunnu ensku.
Maður þessi hét Nakahama
Manjuro. Hann hafði fimmtán
árum áður orðið skipreika og
verið bjargað af ameríksku
skipi, sem fór með hann til San
Franciskó. Þar átti hann heima
í nokkur ár. Þegar hann kom
aftur til Japan, sagði hann trölla
sögur af öllum þeim furðuverk-
um og veraldarundrum, sem
hann hefði séð í Ameríku, og yf-
irvöldin hnepptu hann í fang-
elsi. En þegar Perry kom gerðu
þeir hann að njósnara. Man-
juro faldi sig inni í herbergi,
þar sem hann gat hlustað á ráð-
stefnu Ameríkumannanna.
Þrátt fyrir margskonar undir-
ferli og blekkingar af hálfu
Japana, var samningunum hald-
ið áfram, og loks vann flotafor-
inginn sigur. Hinn 31. marz
1854 voru samingarnir undirrit-
aðir, þar sem Japanir skuld-
bundu sig til að opna tvær hafn-
ir fyrir ameríkskum skipum, ef
þau vildu verzla eða kaupa
birgðir, ennfremur til að veita
skipreika Ameríkumönnum að-
hlynningu, eins og tíðkaðist
meðal siðaðra þjóða.- Skömmu
seinna lagði flotadeildin af stað
frá Japan.
Næstu árin eftir för Perrys
„uppgötvuðu“ Ameríkumeim
Japan. Aðvörunum flotaforingj
ans var ekki sinnt. Ameríku-
menn vildu heldulr hlusta á
skröksögur ferðalanga um hina
sérstæðu töfra Japana. Róman-
tískar bækur um Japan hlutu
geysilega útbreiðslu.
Með ótrúlegum flýti tileink-
uðu Japanir sér vestræna tækni
og klæddust vestrænum bún-
ingi. Það var auðvelt að hugsa
sér, að þeir hefðu einnig til-
einkað sér vestrænan hugsunar
hátt. En það fór á annan veg.
Aðeins fjórum áum eftir brott-
för Perrys lýsti japanski for-
sætisráðherrann yfir stefnu
keisaradæmisins: „Að leggja
grundvöll að yfirráðum alls
heijnsins.“
Japanir háfa ekki blekkt
Ameríkumenn. Þeir hafa blekkt
sig sjálfir, þrátt fyrir ítekáðar
aðvaranir Perys flotaforingja.
Gjafir til nýja
Siúdentagarðsins.
HAFNARFJÖRÐUR Og Siglu
fjörður hafa gefið sínar 10
þúsund krónurnar hvor kaup-
staður til Stúdentagarðsins nýja
Eru það fyrstu kaupstaðirnir
utan Reykjavíkur, sem hafa
gefið til Stúdentagarðsins.
Hins vegar hefir Gullbringu-
og Kjósarsýsla áður gefið 5 000
krónur.
AÐ gefnu tilefni leyfi ég
mér að biðja „Alþýðublað-
ið“ að birta niðurlagið úr út-
varpserindi um vísitöluna, er
ég flutti síðastliðinn vetur, en
það hljóðar svo:
„Það er skammt síðan, að nú-
verandi grundvöllur vísitölunn-
ar var lagður og þá vandað til
hans eftir föngum. Þó að byggt
væri á tillögum Hagstofunnar,
var hún þar ekki ein að verki,
því að Kauplagsnefndin, sem á-.
byrgðina ber á vísitölunni,
hafði þar úrskurðarvaldið. En í
henni eru fulltrúar fyrir verka-
menn, vinnuveitendur og hæsta
rétt. Hvernig nefndin er skip-
uð, ætti að vera trygging fyrir
því, að ekki hafi ráðið nein ein-
hliða sjónarmið, þegar grund-
völlur vísitöluhnar var lagður.
Ef einhver veruleg missmíði
finnast í honum, er auðvitað
sjálfsagt að lagfæra það, svo
sem kostur er á. En vafasamar
umbætur ætti að forðast. Það er
ekki heppilegt að vera að
hringla til með grundvöll vísi-
tölunnar að nauðsynjalitlu frá
ári til árs, svo sem í tilrauna-
skyni, því að við allan saman-
burð er það mikilvægt atriði, að
grundvöllurinn undir honum
raskist sem minnst. Og það er
auðvitað alveg óverjandi að
breyta grundvelli vísitölunnar
aðeins með það fyrir augum að
gera vísitöluna annaðhvort
hærri eða lægri, til hagsmuna
fyrir annanhvorn aðilann í
kaupgjaldsmálunum, launþega
eða kaupgreiðendur, enda gætu
slíkar breytingar brugðizt til
beggja vona, því að það er svo
erfitt að sjá fyrir, hvernig
verðbreytingarnar kunni að
haga sér í framtíðinni, að vel
getur svo farið, að þær breyt-
ingar, sem miðuðu að því að
gera vísitöluna hærri nú, yrðu
til þess að gera hana lægri síð-
ar.“
Kafli sá, sem hér hefir verið
tilfærður, sýnir afstöðu mína
til brey tinga á núverandi vísi-
tölugrundvelli, enda er það ekki
fyrir mína tilstuðlun, að Kaup-
lagsnefnd hefir gert ráðstafanir
til endurskoðunar á honum nú,
en að sjálfsögðu mun ég veita
aðstoð mína við þá endurskoð-
un eftir þörfum.
Þorst. Þorsteinsson.
Athngasemd Alþýðu»
blaðsins.
Þorsteinn Þorsteinsson hag-
stofustjóri hefir sent Alþýðu-
blaðinu undanfarandi yfirlýs-
mgu varðandi afstöðu hans til
endurskoðunar á útreikningi
vísitölunnar. Kemur þar greini-
lega fram það, sem Jón Blöndal
sagði í grein sinni í Alþýðublað-
inu í fyrradag, að hagstofu-
stjórinn er því andvígur, að út-
reikningi vísitölimnar sé breytt
sem stendur og að hann hefir
því ekki átt frumkvæði að
þeirri endurskoðun vísitöluút-
reikningsins, sem nú fer fram.
Morgunblaðið reyndi á dög-
unum að láta líta svo út, sem
Ölafur Thors hefði efnt loforð
visitölunnar.
sín um endurskoðun vísitölunn-
ar með því að fela hagstofu-
stjóranum að gangast fyrir
slíkri endurskoðun. Geta menn
nú hér séð á orðum hagstofu-
stjórans sjálfs, hvað hæft er í
slíku fleipri blaðsins.
Kommúnistar.
EIM er órótt innanbrjósts
um þessar mundir, kunn-
ingjum okkar kommúnistum.
Daglega kasta þeir í blaði sínu
taðkögglum að Alþýðuflokkn-
um og einstökum forystumönn-
um hans. Eru þeir sýnilega
slegnir ótta og það ekki að á-
stæðulausu.
*
Margt kemur einkennilegt
fram í Þjóðviljanum. Einar OÍ-
geirsson var meðal annars að
tala um menn, er langaði á
þing, en oft hefðu fallið í kosn-
ingum. Sjálfur gerði hann þrjár
tilraunir á Akureyri, en féll í
öll skiptin. Þá snéri hann sér til
Reykjavíkur og flúði frá Akur-
eyri. Og loks 1937 rættist hans
langi draumur um þingsetu. Þá
tróð hann sér á lista upp fyrir
formann flokks síns. Hið sama
gerir hann nú. Fáa hefir lengur
langað og fáir meira olnbogað
sig áfram.
*
Alltaf eru kommúnistar að
tala um ást sína á lýðræðinu og
réttlætinu. En út í slær þó öðru
hvoru. Þannig var veslings
Héðni Valdimarssyni hótað því,
þegar deilan stóð innan flokks-
ins út af árás Rússa á Finna, að
ef hann ekki fylgdi Rússum að
málum, ætti hann það á hættu
að lenda röngu megin við götu-
vígin í Reykjavík, þegar komm-
únistabyltingin brytist út. Eitt
skáld þeirra kommúnista var
nýverið að segja kunningja
sínum úr öðrum flokki, að ef
hann snérist ekki hið allra bráð-
asta til Rússadýrkunar, myndi
honum ekki hlíft á degi dóms-
ins. Þannig lýsti sér lýðræði
þeirra og réttlætisást.
*
Fræg og táknræn er sagan
um Brynjólf Bjarnason. Þegar
stúdentafélagar hans fyrir
nokkrum árum buðu honum
þátttöku í minningarhófi félag-
anna, er sagt að hann hafi neit-
að, með þeirri röksemd, að ekki
færi hann að gleðjast með
mönnum, sem til væru í þeim
hópi, er á tímum byltingarinn-
ar þyrfti að fjarlægja mann-
legu samfélagi. í huga Brynjólfs
voru ríkari þau örlög, er hann
hafði fyrirhugað stúdents-
bræðrum sínum við valdatöku
kommúnismans á íslandi, held-
ur en upprifjan endurminninga
um gamlan og góðan félagsskap
bekkjarbræðranna. Þannig mót
ar Stalinisminn hugarfar sinna
tryggu þjóna.
*
Margir í Alþýðuflokknum
minnast reynslu þeirrar, en
fékkst við tilraunirnar um
sameiningu Alþýðuflokksins og
Laugardagur 27. júní 1942.
Kommúnistaflokksins. Á ein-
um fundi í Jafnaðarmannafé-
laginu gamla, þegar rætt var
um þessi mál, vaf á það bent,
að nauðsynlegt væri að halda
fastr við meginreglur og höfuð-
atriði í fræðikenningum jafnað-
armanna, einmitt þar, sem þær
rækjust á einræðis- og bylt-
ingakenningar kommúnista.
Þessu svaraði Sigfús Sigur-
hjartarson á þessa leið: „Fjöld-
ann varðar ekkert um fræðileg
atriði. Ef fjöldinn fær að ráða,
verður strikað yfir öll fræðileg
atriði.“
Þessi var kenning Sigfúsar. í
barnalegri einfeldni og fáfræði
vissi hann ekkert réttara og
engin rök sterkari. Og nú er
hann frambjóðandi „sósíalista“.
Svarti listinn.
(Frh. af 2. síðu.)
á fimmtudagsmorgun. Dags-
brún varð þá þegar einnig
kunnugt um hann. Tilkynnti
hún forstjóra Eimskipafélags-
ins og stjórn Vinnuveitendafé-
lagsins, að ef þessi svarti listi,
sem ekki væri annað en til-
raun til verkbanns gegn verka-
mönnunum, yrði ekki afturkall-
aður, þá myndi Dagsbrún neyð-
ast til þess að lýsa yfir verk-
banni hjá öllum meðlimum
Vinnuveitendafélagsins.
Þessi tilraun til að útiloka
verkamenn frá vinnu — varð
aldrei annað en tilraunin ein.
Var listinn afturkallaður. En
jafnframt hófust samningaum-
leitanirnar ( milli verkamann-
anna hjá Eimskip og Ríkisskip
og forstjóra Eimskips og Ríkis-
skips fyrir milligöngu sátta-
semjara ríkisins — og var sam-
komulagið undirritað kl. 11 um
kvöldið.
Ber að fagna því, að sam-
komulag skyldi takast — og að
verkamenn skyldu ná algerum
sigri. Tókst þeim það með
vinnustöðva samtökum sínum,
alveg eins og verkamönnunum
á Akranesi tókst að bæta kjör
sín á þann hátt. En félögin eru,
eins og kunnugt er, bundin af
hinum alræmdu kúgunarlög-
um.
Með útgáfu svarta listans ætl-
uðu stjórnendur Vinnuveit-
endafélagsins að koma sama
helsinu á verkalýðinn og þeir
hafa með hinu pólitíska valdi
sínu í Sjálfstæðisflokknum og
Framsóknarflokknum, komið á
verkalýðsfélögin í landinu.
Af útgáfu hans má sjá fyrir-
ætlanir þessara herra, enda er
svartur listi eitt af hinum eld-
gömlu vopnum Kveldúlfsvalds-
ins frá fyrstu árum verkalýðs-
hreyfingarinnar. Samtökin sigr-
uðust þá á því vopni. Og þau
munu einnig nú sigrast á því
pólitíska valdi, sem reyra verka-
lýðsfélögin í fjötra. En gegn
því berst Alþýðuflokkurinn og
mun vinna sigur.
NAZISTAR KUSU KOM-
MÚNISTA við bæjarstjóm-
arkosningarnar í vetur! —
Lofið þeim að sameinast ó-
ánægðum Sjálfstæðismönn-
um á lista Þjóðólfs. En styðj-
ið þa ekki í einu né neinu!