Alþýðublaðið - 14.07.1942, Blaðsíða 6
Vilja kjásendnr komraún-
ista fi kúgun og einræði ?
KQMMÚNIBTUM virðdst
Vaxa örrt Það er
vafamál, að mönnum sé ljóst,
hvaða voði er á ferðum, ef á-
framhald verður á því. Komm-
únistar eru fyrst og fremst
byltingarflokkur. Þeir gera
enga tilraun til þess að vinna
umbótastarf innan þjóðfélags-
ins í því formi, sem það er nú.
Ætlun þeirra er sú ein að safna
utan um sig nægilegu fylgi til
þess að ná undir sig ríkisvaldinu
og skila því aldrei framar.
Sannast að segja er það harla
ótrúlegt, að þeim takist það, en
það leiðir aftur á móti af sér þá
hættu, að borgaraflokkamir
efla með sér ofbeldislið og láta
sverfa til stáls við vinstri
flokkana. En skilyrðið til þess.
að slíkt takist, er það, að komm-
únistar séu búnirl að plægja
jarðveginn. Kommúnistar hafa
hlutverk að vinna í þjónustu
fasismans, eins og fasistar
viðurkenna sjálfir. Það er
óvandur eftirleikurinn. Ef við
höfum nokkuð lært af atburð-
um síðustu tíu ára, þá er það
þetta: að fámennur, ósvífinn
flokkur ofbeldissinna, sem nær
ríkisvaldinu í sínar' hendur,
hann getur kúgað margfaldan
meirihluta þjóðarinnar og hald-
ið henni í heljargreipum. Á
þessu eigum við von, ef svo
skyldi fara, að kommjúnistar
næðu völdum eða upp kæmi
fasismi, sem bein afleiðing af
eflingu kommúnista. Nú segja
ýmsir, að kommúnistar séu
horfnir frá byltingarstefnu
sinni. Já, sælir eru einfaldir.
Nei, þeir eru áreiðanlega sama
sinnis og áður var. Þeir hafa
aðeins breytt um starfsaðferð.
Þeir voru búnir að reyna það
(til þi^auttar, að þeim aflaðist
ekki nægilegt fylgi með því að
hampa byltngunni um of. Þess
vegna leggja þeir nú meiri
áherzlu á að lýsa framtíðarrík-
inu fyrir'mönnum í ræðum sín-
um, en ræða minna um aðferð-
ina til að ná völdunum. En
þeir ætla sér það eitt að ná
völdum hér á landi og skila
þeim aldrei úr höndufm sér,
hvað sem þjóðin segir. Fyrir
flokk, sem styður sig við fylgi
verkalýðsins er aðeins tvennt
að gera: að efna til einræðis
(eins og kommúnistar gera) eða
að vinna að umbótum á lýð-
ræðisgrundvelli (eins og Al-
þýðuflokkurinn). Kommúnistar
hafa aldrei sýnt af sér nokkurn
áhuga á því að gera hér þjóð-
félagslegar umbætur. Þeir hafa
aftur á móti rægt og nítt
sleitulaust þá menn og þann
flokk, sem með óþrotlegu starfi
hefir bariz't fvrir umbótum og
fengið svo miklu áorkaö, að
undrum sætir, þegar litið er
á það litla fylgi, sem hann hef-
ir alltaf haft á baki sér. Bætt
kjör almennings kalla kommún
istar kák. Það er kák á þeirra
máli að útvega fátækum verka-
mönnum bjartar, hlýjar og
þrifalegar íbúðir í stað kaldra
og saggasamara kjallaráíbúða.
Það er kák að reyna að tryggja
ellihrumiy, sjúku og örkumla
fólki sæmilega lífsafkomu. Það
er kák að létta því fargi af
þeasuim olnbogabörnum þjóð-
félagsins að finnast þau vera
öðrum til ama og byrði. Það
er kák að veita upprennandi
kynslóð sæmilega umhyggju og
lindijrbúning undir líísstarfið.
Það er kák að gera verkalýð-
inn að samningsaðila um sín
eigin kjör og tryggja honum
mannréttindi 1 þjóðfélaginu.
Þeir, sem greiddu kommún-
istum atkvæði við síðustu kosn-
ingar ,ættu að breiða feld yfir
höfuð sér og hugsa málin á
nýjan leik. Ef þeir eru nokkurs
minnugir, þá ættu þeir að rifja
upp fyrir sér þá þróun, sem
varð í Evrópu í síðustu heims-
kreppu. Þeir ættu að bera ræki
lega saman ástandið á Norður-
löndum og í Þýzkalandi. í
Þýzkalandi tókst nazistum að
efla óaldarflokk sinn einmitt
vegna starfsemi kommúnista,
sem gáfu þeim fyrirmyndina og
styrk í baráttunni. Það var
hægt að telja þjóðinni trú um,
að hart yrði að mæta hörðu.
Allt landið logaði í óeirðum.
Annar hvor óaldarf lokkanna
varð að sigra. Engum skynsam-
legum ráðstöfunum varð við
komið. Á Norðurlöndum fór
þetta á annan veg. Kommúnist-
ar höfðu ekki náð þar neinni
fótfestu að ráði og þessvegna
var þar heldur enginn veru-
legi^r grundvöllur fyritr naz-
ista. Jafnaðarmönnum tókst að
tala þjóðirnar til skynsemi.
Þeir börðust fyrir ,r|áðstöfun-
um gegn afleiðingum kýepp-
unnar og gátu afstýrt öngþveiti
Fylgi þeirra og traust fór því
æ vaxandi, ekki einungis í
heimalöndunum, heldur um
heim allan. Nú er svo komið,
að hið hrellda mannkyn lítur
til Norðurlanda, eins og þar
var komið málum fyrir stríð,
seni þeirrar fyrirmyndar, sem
éin geti bjargað heiminum í
framtíðinni.
Kjósendur kommúnista í
Reykjavík. Veltið þið þessum
hlutum fyrir ykkur fram að
næstu kosningum. Hugsið þið
nú skýrt og hugsið nú æsinga-
lau,st. Mörg ykkar, sennilega
allur þorrinn, viljið vera vinstri
menn og eruð einlæg í þeirri
trú ykkar, að þið séuð að styðja
vinstristefnuna með því að
greiða kommúnistum atkvæði.
Ef þið ætlizt til þess, að þeir
komi einhverri vinstripólitík
til leiðar fyrir ykkur á lýðræð-
isgrundvelli, þá skjátlast ykk-
ur algerlega. En ef það er ætl-
un ykkar, að hér verði lýðræð-
ið að velli lagt, að allir flokkar
verði bannaðir nema kommún-
istaflokkurinn og engum leyft
að láta í ljós skoðanir sínar
um þjóðfélagsmál öðrum en
þeim, eða með öðrum orðum,
að kdmið verði á flokksein-
ræði, þá er það rökrétt að
kjósa kommiúnistá. Ilinsvegar
er Alþýðuflokkurinri hin einu
.pólitísku samtök .ýéfkálýðs og
anriára láunþega, sem 'berjást
ALf’Y9UBLA»«l>
Mfjttdacnr 14. júli 1942.1
Singapore brennur.
Þessi mynd var tekin af fréttaritara Associated Press, McDoniels, er hann fór frá Singa-
pore. Var borgin þá mjög eyðilögð og miklir brunar geysuðu þar.
fyrir umbótum á lýðræðisgrund
velli. Um þessi sjónarmið verða
vinstrimenn að velja, þegar
þeir skipa sér í flokka: Annað-
hvort einræði og þar með enda-
lok alls frelsins, — eða umbæt-
ur á lýðræðisgrundvelli.
x+y+z
Nýtt sæluhús
Ferðafélagsins.
FERÐAFÉLAGIÐ er að láta
byggja sæluhús við Haga-
vatn, og verður smíði þess full-
gerð og húsið fært til notkunar
fyrir lok þessa mánaðar.
Er það vegamálastjóri, sem
hefir séð um verkið fyrir Ferða-
félagið, og var byrjað á verkinu
fyrir hálfum mánuði.
í húsinu eru rúm fyrir tíu
manns, en margir fleiri geta leg-
ið þar í hvílupokum.
Frá húsinu og upp að Haga-
vatni er um hálftíma gangur,
og er búið að byggja tvær litl-
ar brýr á áana Farið, svo hægt
er að ganga alla leið að vatninu.
Bílvegur er alla leið heim að
húsinu, sem stendur austanvert
við svokallað Einifell.
Mjög fagurt landslag er við
Hagavatn og ekki ósvipað og
við Hvítárvatn. Hagafell skagar
út í vatnið, en báðum megin við
Hagafell ganga ranar úr Lang-
jökli út í vatnið.
Lðrns Pðlssoa i npp-
lestrarferð tú i
iandi.
LÁRUS PÁISSON leikari
er nú á upplestrarferð úti
á lándi.
í gærkveldi las hann upp á
Akranesi í Báruhúsinu og hófst
upplesturinn kl. 9.
Flutti hann þar kafla úr
GuIIna- hliðinu, leikriti Davíðs
Stefánssonar.
Trúlofun.
Nýlega hafa opinberað trúlófun
sína Sigurbjörg Bjamadóttir, Hvg.
94 og Haraldur Guðmundsson,
Kárastíg 3.''
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Framh. af 4. síðu.
móti lýðræðisþjóðunxun, hinni
sameiginlegu sök þeirra á hörm
ungum styrjaldarinnar, og ein-
blína á það eitt, að Rússar skuli
hafa getað varizt Þjóðverjum
í eitt ár — þá byrja menn, að
dómi kommúnista, fyrst að „sjá
og skilja“! Og þá eru þeir vit-
anlega heldur ekki í vandræð-
um með að „skilja“, hvemig
á því stendur að 200 milljóna-
þjóðin á Rússlandi hefir getað
varizt lengur en t. d. 2 milljóna
þjóðin í Noregi eða segjum 40
milljóna þjóðin á Frakklandi.
Það á að vera ,,þrekvirki“ eða
,,kraftaverk“ sósíalismans! En
meðal annarra orða: Hvað veld
ur „þrekvirki" eða „kraftaverk-
um“ Þjóðverja? Er það máske
líka sósíalisminn? Vilja menn
ekki hugleiða það, áður en þeir
kyngja alveg falsrökum og
Rússlandsáró'+i kommúnista?
Og ætli menn mundu þá ekki
komast að þeirri niðurstöðu, að
eitthvað meira en lítið sé skylt
með nazismanum og kommún-
ismanum?
K. K. vann fyrsta
flokks mótið.
FYRSTA flokks mótinu
. lauk í gærkveldi með
kappleik milli Vals og Fram.
Unnu Valsmenn með 1:0 og
gerðu Framarar markið sjálfir
hjá sjálfum sér.
Hefir þá K.R. unnið mótið
með 4 stigum. Valur fékk 3 st.
Víkingur 3 st. og Fram 2 stig.
EGYPTALAND
Frh. af 3. síðu.
landi og Ítalíu verið bannað að
vinlna mölrg vgrk, sem gætu
gefið þeim aðstöðu til þess að
gera landinu ógagn.
Sá einkennilegi atburður
varð fyrir nokkru yfilr flug-
velli Þjóðverja í Egyptalandi,
að Hurricaneflugvél kastaði
spengju á þýzka ílugvál, sem
var að hefja sig á loft. þlitti
sprengjan og þýzka flugvélin
hrapaði til jarðar. Þetta er í
fyrst skifti í sögunni, sem
, sprengju er kastað á flugvél og
,hún þa.nnig eyðilögð í, löftinu.
HANNES Á HORNINU
Framh. af 5 s.íðu.
„EN HVAR hafið þið sofið?“
„Við sváfum þama . . . . “ og þeir
bentu bara upp á svartar heiðam-
ar — og svo brosti sá dökki og
nuddaði eitthvað framan úr sér
— en sá ljósi í ,,nankinsgallanum,“
lyfti sér á tá og þandi út brjóst-
ið og það er sá stærsti brjóst-
kassi, sem ég hefi séð. „En hvar
átuð þið?“ — Þá litu þeir spyrj-
andi hvor á annan. — „O, við át-
um á ýmsum stöðum.“ „Vomð þið
á dansleik í Gaulverjabæ? —
„Gaulverjabæ," sögðu þeir báðir
undrandi. „Jú,“ sagði annar, „það
var víst það, serri það hét.“ „Eruð
þið ekki búnir að senda skeyti
heim?“ Þeir þögðu báðir augnablik
— en svo sagði sá í brúna sam-
festingnum: „Jú, við sendum
skeyti í dag.“ „Hvaðan?“ sagði ég
brosandi. — „Ja, hvað hét nú
bærinn? — o, það var einhver
bær.“
EG ER EKKI góður að yfir-
heyra menn, en þó fann ég, að það
var eitthvert „gat“ í skýrslu
þeirra. En ekki gat ég áfellst þá.
Báðir eru þeir ungir og hráustir.
Þegar þeir ætluðu, eins og ráðsett-
, um eiginmönnum og heimilisfeðr-
um sæmir, að fara að byggja sum-
arbústað og bjástra við moldar-
hnausa og fjalir, þá gerði sumar-
nóttin þá ölvaða —1 þeir stigu á
benzínið og héldu beint af augum.
Það er nýbúið að setja þá í hnapp-
helduna báða tvo — og þeir slitu
sig lausa, að eins einu sinni enn
fóru dagfari og náttfari í troginu
sínu um byggðir og öræfi, ungir
og heitir. Hvernig geta menn svo
ætlast til að þeir hafi munað eftir
hinu sígargandi útvarpi Jónasar
Þorbergssonar — og sporrekjend-
um Jónatans, sem allt vilja vita
unv alla?
V
MEÐAN ÞETTA var allt í gangi
— og allir töluðu um „stroku-
mennina“ í undrandi vandlæting-
artón bjuggu þeir tveir um sig
’ í mosarúmum við lyngilm uppi á
heiðum og sofnuðu ánægðir við
margraddaðán söng sumarfugl-
anna.
Hannes á horninu.
frænði Koeriogs
ferst í bardaga.
Walter Goering, frændi naar-
skálksins, Hermanns Gcerir.gs,
hefir farizt í loftorxufstu við
enska flugmenn yfir Vestur-
Evrópu. Harin var 21 árs gamall
og var pridirforingi í orustu-
flugsveit: