Alþýðublaðið - 24.07.1942, Blaðsíða 2

AOYðimum
Föstwlagur 24. júl£ 1942»
flavard Smith, sendi
herra Breía, varð
hrððkvaddor i gær.
Bann var á fierðalagl
ataa Keybjavf kor.
H
OWARD SMITH, sendi-
herra Breta hér, varð
feráðkvaddur síðdegis í gær. Var
feaim á ferðalagi utan Reykja-
víkur og barst ríkisstjóminni
fregnin af hinu sviplega fráfalli
feans í gærkveldi.
Howard Smith var ekki nema
rúmlega fimmtugur að aldri.
Hann var fyrsti sendiherra
Breta hér, skipaður í maí 1940.
Áður hafði hann um skeið verið
sendiherra Breta í Kaupmanna-
höfn þar til Þjóðverjar réðust
inn í Danmörlcu.
Howard Smith ávann sér
naiklar vinsældir hér hjá öllum,
sem hann kynntist á þeim
tveimur árum, sem liðin eru
síðan hann kom hingað og naut
óskoraðs trausts íslenzkra
stjórnarvalda.
Merkileg nýjung fundin upp
við vinnslu bræðslusildar.
líýtt efni, netaö við vinnsln gamallar og feitrar sildar, eykur afköstin mjög.
í sumar er þetta efni notað í
flestum verksmiðjum, en þó
ekki í Ríkisverksmiðjunum. Af
einhverjum ástæðum hefir for-
stjóri verksmiðjanna ekki tekið
efnið til notkunar það sem af er
sumrinu, og virðist það harla
BeykviMngar i sumarleyfmn:
Trofifullt á öllnm gisti-
stöðnm i nálægnm sveitum
■■■ ♦
Og Isundruð manna liggja i t]ðlð~
um sínum við Hreðavatn.
En erfiðismennirnir fá ekkert leyfi.
ÞÚSUNDIR REYKVÍKINGA eru nú í sumarleyfum
sínum. Hjá hverju fyrirtæki eru eirthverjir í ieyfum
og sum fyrirtæki Jiafa jafnvel tekið upp þá aðferð að stöðva
alveg reksturinn, loka, og gefa öllu starfsfólki leyfi sam-
tímis.
Á öllum greiða- og gististöð-
imx í nálægð Reykjavíkur er
Mmenii og vinir
Noregs ð fslandi
ætla að gefa Bá-
koni konaogi gjðf
á 70 ára afmæli
hans.
NEFND sú, sem undirbýr
hátíðahöld Norðmanna hér
í Reykjavík 3. ágúst í tilefni af
70 áxa afmæli Hákonar kon-
ungs, hefir nú ákveðið að hefja
fjársöfnun með það fyrir aug-
um, að færa konunginum á af-
mælimi gjöf frá Norðmönnum
og viniun Noregs á íslandi.
Hafa nefndinni borizt mörg
tilmæli um að hefja fjársöfnún
í jjéssu skyni.
Grjafalistar liggja frammi í
verzlun L. H. Míillers, .Aostur-
stræti 17, í skrifstofu norska að-
.Ælræðismannsins, Hverfisgötu
45, í Det norske Marinekontor,'
Tryggvagötu 2, og í norsku
flugmannaherbúðunum.
AQUACIDE, svo nefnist efni, sem fundið hefir verið upp
í Ameríku og notað er til að auka afköst sfldarverk-
smiðja, sérstaklega þegar um er að ræða vinnslu gamallar
eða mjög feitrar sfldar.
Þetta efni hefir nú verið reynt hér í síldarverksmiðjum
— er nú reynt í öllum einkaverksmiðjunum, svo og bæjar-
verksmiðjunni á Siglufirði — og gefst mjög vel. Við til-
raunir, sem gerðar voru í fyrra sumar, kom í ljós, að af-
köstin reyndust stórkostleg. Var eitt sinn gerð tilraun
með vinnslu gamallar síldar, og reyndust afköstin þá 45%,
síðan var þetta efni notað við vinnslu sams konar síldar,
og reyndust afköstin þá 94%.
einkennilegt. Að minnsta kosti
sumir af stjómendum ríkisverk-
smiðjanna telja það líka mjög
miður farið.
Ingi Bjarnason verkfræðing-
ur hefir skrifað langa og glögga
ritgerð um þetta mál í Ársrit
Fiskifélagsins 1940—1941, en
hann og Þórður Þorbjarnarson
hafa unnið að rannsóknum með,
þessu efni hér heima.
í gær gáfu þeir Alþýðublað-
inu eftir farandi yfirlit um þetta
mál:
„Árið 1940 dvaldi Ingi Bjarna
son við nám í Bandaríkjunum.
Kynntist hann þá tilraunum,
sem þar hofðu verið gerðar með
notkun ,,aquacide“ við hræðslu
síldar. Efnið er vökvi, sem
blandað er í síldina í suðuker-
inu. Er vökvinn látinn renna í
jöfnum straumi í suðukerið, allt
upp í 2% miðað við hráefnið, og
þá allt eftir því hversu vinnslu-
hæft hráefnið er. Efni þetta hef-
ir þau áhrif á síldarmaukið, að
það herðir pressukökuna og
greiðir þar. með fyrir vinnu
pressunnar og aðskilnaði olí-
unnar. Er það reynslan að af-
kastarýrnun í síldarverksmiðj-
um, þegar unnin er gömul eða
feit síld, stafar af því aðallega,
að hráefnið er of meyrt, svo
pressumar geta ekki gengið
með eðlilegum hraðá, heldur
verður að hægja á þeim og
reynist það þó aUsendis ófull-
nægjandi er stórskemmt hrá-
efni er unnið. Gegn þessu vinn-
ur ,,aquacide“ með því að gera
hráefnið þéttara, en gufan í
suðukerinu dreifir því jafnt um
síldarmaukið.
Seint á síldarvertíðinni 1940
kom Ingi Bjarnason hingað til
lands, og keypti þá Fiskifélagið
nægilega mikið af ofangreindu
efni, til þess að unnt yrði að
gera með það tilraun hér á landi
þá i um haustið. Síldarverk-
smiðjur ríkisins greiddu fyrir
tilrauninni, sem síðan var gerð
í einni ríkisverksmiðjunni. Ár-
angurinn af þeirri tilraun varð
sá, að er efnið var ekki notað
voru vinnsluafköstin 45% aí á-
ætluðum fullum afköstum, enda
var síldin gömul og feit. Með
því að nota liðlega einn lítra í
tonn ■ af efni . þessu jukust
vinnsluaiköstin upp í 94%, þ. e.
a. s.' adíköátin-rífléga tvöfölduð-
ust. Auk þess kom það í ljós, að
úr fitumagni mjölsins hafði
dregið um 2% með notkun
Framh. á 6. síðu.
nú yfirfullt. Svo virðist, sem
aðsóknin að Norðtungu í Borg-
arfirði hafi verið einna mest
um mitt sumarið, en gisthúsið
er heldur ekki stórt. Þar er nú
allt upptekið, þar til síðari
hluta næsta mánaðar. Á Þing-
vöUum er hvert rúm skipað nú
og margir bíða eftir rúmi. Á
Ásólfsstöðum eru margir. Að
Laugarvatni komast engir, nema
konurnar með börnin, en þar
hafa þær verið síðan snemma í
vor og eiginmennirnir og feðurn
ir geta að eins komið þangað'
sem gestir i^m stutta stundi
Mjög mikil aðsókn hefir verið
að Hreðavatni. Er bæði gist
heima á bænum og eins í tjöld-
um við vatnið. En sagt að þar
séu nú upp undir 100 tjöld,
svo að gera má ráð fyrir, að
þar séu mörg hundruð manna.
Margir tjaldbúar hafa skrínu-
kost, en aðrir borða í skálan-
um hjá Vigfúsi.
Fólk verður að borga mikið
fyrir dvöl á gististöðunum.
Mun dvölin kosta fyrir mann-
inn um 16 krónur fyrir sól-
arhringinn, að viðbættu þjón-
ustugjaldi, sem mun vera dá-
litið misjlafnt: ,10—15 %. ■> Eru
fáir* jafnvél í þessú áfferði,
sem geta greitt svo mikið. Það
(Frh. á 7. síðu.)
Lfigreglan spyr:
Hver fanD vasa-
ibókina ð Bergttóra
gotnoDi að Dforgoi
miðvlkidags?
R
ANNSÓKNARLÖG-
>fann vasabókina á Bergþóru-
götu að morgni miðvikudags|
ins síðasta?
Heimi hefir borizt til eyrna
að maður nokkur hafi fundið
vasabók skammt frá Berg-
þórugötu 17, þar sem stolnaj
;;bifreiðin fannst á miðviku-
dagskvöldið. Þessi maður?
;;hefir enn ekki gefið sig fram
;|við lögregluua, en hann er'
■ heðinn um að gera það tafar-|
laust, þar sem gera má ráð
fyrir að þessi vasabók gæti;;
hjálpað lögreglunni til að:
handsama þá tvo menn semj
“hlupu frá bifreiðinni eftir að
þeir voru búnir að stela
!;henni og aka henni á grind-
;;verkið. Lögreglan hefir að£
; vísu dágóða lýsingu af þess-
um tveimur ungu mönnum,!
|sn henni ríður á miklu að fá
að skoða þessa vasabók hið
allra fyrsta.
Ijðt og mjólk
hækka í verði.
Kjot hækkar nm
30 °/o» mjól&in á aO
hækka nm 25 %!
Mjólkurverðlags-
NEFND samþykkti »
fundi síðdegis í gær að fam
fram á leyfi gerðardómsins tfl
þess að hækka mjólkina um
25% eða úr 92 au. litrann uppf
kr. 1,15. Mim ætlunin vera, a®
láta þessa mjólkurhæklam
koma til framkvæmda nm
næstu mánaðamótin.
í sambandi við þessa frétt
varð kunnugt í gær, að gerðar-
dómurinn hefir þegar gefið
kjötverðlagsnefnd leyfi til þess
að hækka kjötverðið í heildsölu
um 30%, eða úr kr. 4,30 upp £
kr. 5,40. Mun þessi hækkun á
kjötinu koma til framkyæmda
strax og slátrun byrjar, en bú-
izt er við að það verði hér nm
mánaðamótin.
VerkameÐB í Rajðkp
|fá áhæftDbókDDD.
"0 RÁ því hefir áður veri&
skýrt hér í blaðinu, að
verkamenn í síldarverksmiðjum
ríkisins á Siglufirði fengu lof-
orð um áhættuþóknun um sild-
veiðitímann.
í fyrradag fóru verkamenn f
Rauðku fram á sams konar
hlunnindi og var samstundis
veitt sama viðbótargreiðsla og
verkamönnum ríkisverksmiðj-
anna, eða kr. 625,00 yfir rekstr-
artímann.
Logreglan biður um aðstoð.
Bifreiða pjðfoaðir (ærast
í vðxt með hverjnm degi.
Og pé ern pjéfiaaðir á bitreiða~
iiliitflfliii laflagalgengastir.
R
ANNSÓKNARLÖG-
REGAN er nú meira
önnum kafin en nokkru sinni
áður. Þetta stafar ekki af ó-
eirðum á götunum úti, eða
í heiniahúsum, ekki af inn-
hrotum og þjófnuðum, eins
og hér um árið, þegar brotizt
var inn á hverri nóttu, rupl-
að og rænt og jafnvel kirkju-
rán framin.
Nú ea-u það hifeiðaþjófamir,
sem öllu illu valda, ekki þó
eingöngu þeir, sem stela heil-
um bifreiðum og rjúka með þær
út í veður og vind heldur jafn
vel miklu fremur þeir rumm-
ungar sem stela hlutum úr
bifreiðum, vélahlutum og jafn
vel hjólbörðum undan þeim.
Sveinn Sæmundsson lög-
réglufulltrúi skýrði Alþýðu-
blaðinu svo frá í gær, að slík
ir þjófnaðir færðust nú ákaf-
lega í vöxt. Eru margir slíkir
þjófnaðir framdir í hverri viku
og horfir nú til stórra vand-
ræða. Flestir, eða allir slíkir
þjófnaðir eru framdir að kvöld-
eða næturlagi og er oft erfið-
leikum bundið að koma upp
þjófana. Er að minnsta kosti
full ástæða til að biðja almenn-
ing að hafa augun hjá sér og
hjálpa, bæði eigendum bifreið-
anna svo og lögreglunni til þess
að stemma stigu fyrir þessum
ósóma. — Síðasta dæmið um
þjófnað úr bifreiðum er þjófn-
aðurinn úr bifreiðinni, sem
stóð hjá Páli Stefánssyni og
var þá nýkomin úr viðgerð.
Það væri gott, ef menn hefðu
augun hjá sér fyrir þessu. Ef
þið sjáið menn vera að hnýs-
ast í bifreiðar að kvöld- eða
nætur-lagi, þá • skuluð þið at-
huga þá, spyrja þá og setja á
ykkur útlit þéirra'. Vél ' getur
Frh, á 7. síðu.