Alþýðublaðið - 29.07.1942, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUiLAðlÐ
Miðvikudagur 29. júlí 1942
Noreossðfnnnin
265 Ððsand krónnr
GJafir berast stöð-
ngt hvaðanæva.
1W[ OEEGSSÖFNUNIN
heldur áfram af fullum
krafti úti um allt land og
halda gjafimar áfram að
Jberast.
Er þess að vænta að allir
þeir sem hafa samúð með bræðr
um okkar í Noregi í hinni hetju
legu baráttu þeirra, sýni það
í einhverju en það geta
menn best gert með því að
styðja Noregssöfnunina. Starfs-
íólk margra fyrirtækja hér í
Reykjavík á eftir að leggja
fram sinn skerf.
Noregssöfnunin er nú kom-
in upp í kr. 165.244,00, en auk
þess koma 100 þús. kr., sem
Reykjavíkurbær heíir ákveðið
að leggja fram, en þær hafa
.ekki eitn verið afhentar nefnd-
inni.
Þetta eru síðustu gjafirnar:
Framhald á 7. síðu.
Hðfundar gerðárdómshiganiui
vfðurkenna glaldprot peirra*
—» »..
Þau skapa „ranglæti og öngþveiti“ og eru
fullkomlega misheppnuð.
Verðar fyrsta verk alpingis að af-
nema pessi lðg að fnlln og ðlln?
BLAÐIÐ „TÍMINN“ viðurkennir í gær, að gerðardóms-
lögin skapi „ranglæii og öngþveiti í kaupgjaldsmál-
um“, að þessi löggjöf sé orðin „fulikomlega misheppnuð“
og að nú þurfi „önnur tök en um síðart liðin áramót.“
Framsóknarflokkurinn átti aðalsökina á því að þessi
illfrægu kúgunarlög voru sett.
Forsætisráðherra hans blés í herlúðurinn gegn launa-
stéttunum í nýjársboðskap sínum. Þá efndi hann til ófriðar,
rauf friðinn og sleit samkomulagstilraunum, sem stóðu yfir
milli ýmissa launaflokka og atvinnurekenda, og með gerð-
ardómslögunum, sem Sj álfstæðisflokkurinn og Framsókn-
arflokkurinn sameinuðust um var rofinn sá grundvöllur,
sem stjórnarsamvinnan byggðist á, „að jafnt skyldi yfir
alla ganga“.
um kosningum hafa forkólfar
laganna komizt að raun um
það, að lögin eru hötuð og fyr-
irlitin af öllum stéttum launa-
manna, af meirihluta þjóðar-
innar, og að augu bænda eru
einnig að opnast fyrir því, að
lögin hafa aðeins gert þeim ó-
gagn og eiga eftir að gera það
margfaldlega. Það hlýtur að
vera skýlaus krafa, að fyrsta
verk alþingis þess, sem á að
koma saman eftir næstu helgi,
verði að afnema þessi smánar-
(Frh. á 7. síðu.)
\ _________________________
Dreigjamót Ar-
HSBHS MSÍ í
kvðið.
Drengjamót ákmanns
hefst í kvöld á íþrótta-
vellinum og stendur í kvöld og
annað kvöld. Framkvæmda-
nefnd er stjórn Glímufélagsins
Ármanns, en leikstjóri Sig. CL
Norðdahl.
Þátttakendur éru alls 46. 1
frá K.S., 9 frá Ármanni, 4 frá
F.H., 10 frá Í.R., og 22 frá KR.
í kvöld verður keppt í 80 m.
hlaupi, kringlukasti, 1500 náj
hlaupi, hástökki, þrístökki og
1000 m. boðhlaupi, og eru þátt
takendur í því 1. sveit Ármanns
og 1. sveit ÍR.
Annað kvöld verður keppt
í 400 m. hlaupi, kúluvarpi,
stangarstökki, spjótkasti, 3000
m. hlaupi, og langstökki.
Utan drengjakeppninnar
mun Gunnar Huseby, KR,
kasta kringlu og kú lu,og Skúlá
j Guðmundsson, KR, stökkva
I hástökk.
Uækknn á fargjðldum með
strætisvögnnm yfirvðfaadi.
« --------------»— —,
Sérleyfishafinn hefir snúið sér til póst-
og símamálastjórnarinnar og sótt um
* leyfi til hækkunarinnar.
REYKVÍKINGAR eiga von á enn nýrri hækkun á far-
gjöldum með Strætisvögnum Reykjavíkur. Hlutafé-
lagið, sem rekur vagnana hefir snúið sér til póst- og síma-
málastjómarinnar og farið fram á að fá leyfi fyrir hækkun.
Póst- og símamálastjórnin hefir síðan snúið sér til hæjar-
ráðs og spurzt fyrir um afstöðu þess, en bæjarráð hefir kom-
ið sér hjá að svara með því að gefa póst- og símamálastjórn-
inni það „svar“, að málið heyri alveg imdir hana.
Ljésaæðnr gefa gðsnnd
krénur til harnaspitala.
Aðaflfsassdeir pelrra ræddi áfltaga^
og flmgf^migMamál stéttarinnar»
——..—-»
Ekki er vitað hvað mikið
strætisvagnafélagið vill fá að
hækka fargjöldin að þessu
sinni._En gera má ráð fyrir, að
það sé ekki minna en 5 aurar
á hverja ferð, jafn stuttar sem
langar. Að minnsta kosti hafa
allar, eða langflestar, hækkan-
ir, sem orðið hafa á fargjöld-
unum numið því.
Þegar bifreiðastjórarnir hjá
strætisvögnum skrifuðu stjórn
félagsins um daginn og fóru
fram á hækkun á grunnkaupi
sínu úr 350 kr. á mánuði upp í
400 kr. á mánuði og afnám auka
vaktanna, svaraði stjórn félags
ins því bréfi á þá leið, að hún
sæi sér ekki fært að hækka
kaupið, nema með því að
hún sæi sér ekki fært að hækka
kaupið, nema með því að
hækka fargjöldin, en um það
ætti hún undir aðra að/sækja.
Að sjálfsögðu eru kröfur bif
reiðastjóranna svo lágar, að
þær munu vera hógværustu
kröfur, sem vinnandi menn
bera nú fram um kjarabætur.
Ef kaup.þeirra ætti að hækka
í sama hlutfalli og kaup
margra annarra starfsstétta og
verðhækkunin á mjólkinni og
mjólkurafurðunum nemur, þá
ætti það að hækka um 25% eða
um kr. 87,50 á mánuði. — Ef
strætisvagnafélagið fer fram á
að fá að hækka fargjöldin um
5 aura, þá nemur það 25% á
stytzu leiðunum. Það er sagt,
að ágóði félagsins hafi verið á
sl. ári um 40 þúsund krónur.
Það er að vísu ekki mikill gróði
— en áhorfendur telja, að
minnsta kosti, að vel myndi
vera hægt að stjórna félaginu
þannig, að útkoman yrði betrj.
Það má því ekki láta stjórn
þessa félagsskapar eina um
það að ákveða fargjöldin hér
innan bæjar. Annars eru allar
líkur til að allt hækki eitthvað
á næstunni og þá er ef til vill
ekki tiltökumál, þó að fargjöld
strætisvagnanna hækki eitt-
hvað.
Valor vann hand-
knattleihsmótið.
Handknattleiksmóti
ÁRMANNS var lokið í
gærkveldi og vairn Valur mótið,
en hann vann það eihnig í
fyrra.
Allir þekkja afleiðingarnar.
Hatrömm barátta hófst. Launa
stéttimar urðu að láta undan
síga í svipinn, og stjórnar-
fiokkarnir neyttu aðstöðu sinn-
ar: Héldu kaupgjaldi verka-
lýðsins niðri, en létu dýrtíðina
halda áfram að vaxa.
Upp úr þessu hófst sú mesta
ringulreið, ,sem orðið hefir í
íslenzkum lcaupgjaldsmálum,
þar sem hinn óskaplegi gróði
atvinnurekendanna hefir verið
látinn óskertur, hafa þeir farið
í kapphlaup um vinnuaflið og
yfirborðið hver annan. Launa-
stéttirnar hófu skæruhernað,
sem enn er ekki lokið —i og
verður ekki lokið fyrr en kúg-
unarlögin verða afnumin og
verkamenn og atvinnurekendur
geta samið um mál sín, eins og
áður en lögin voru sett. Hver
hópurinn eftir annan knúði
fram breytingar. Þetta fór eftir
aðstöðu hvers vinnuhóps. —
Breytingarnar hafa orðið
stærstar hér í Reykjavík, en
litlar sem engar úti um landið,
í hinum “dreifðu byggðum,“
þar sem vinnan er ekki jafn
mikil og hér og eftirspurnin
eftir verkafólki því ekki eins
mikil. "Jafnframt urðu heilar
atvinnustéttir útundan hér í
Reykjavík, og þá fyrst og
fremst opinberir starfsmenn.
Um leið hélt dýrtíðin áfram að
vaxa, eins og raun ber vitni.
Spádómar forystumanna Al-
þýðuflokksins um afleiðingarn-
ar af þessari lagasmíð Fram-
sóknar og Sjálfstæðisflokksins
hafa því rætzt í öllum atriðum.
Og blöð þessara flokka og Tím-
inn loks í gær hafa orðið að
viðurkenna það opinberlega
frammi fyrir allri þjóðinni, að
lögin hafi verið skaðleg, að
þau hafi skápað ranglæti og
öngþveiti og að það beri að af-
nema þau.
Þessi viðurkenning fékkst
frá höfui.dum laganna sjálfum
að eins 7 mánuðum eftir að
þau voru sett.
Þessi viðurkenning er líká
sprottin af. því, að í nýáfstöðn
JÓSMÆÐRAFÉLAG
ÍSLANDS hélt aðal-
fund sinn fyrir nokkru og
voru á fundinum rædd mörg
mál, sem snertu hagsmtmi
Ijósmæðra og hin þýðingar-
miklu og vandasömu störf
þeirra.
Samkvæmt skýrslu gjald-
kera félagsins, er hagur þess
góður. Form. fél. skýrði frá
starfi stjórnarinnar á liðnu
starfsári og var það æði mikið.
„Auk venjulegra starfa við
útgáfu blaðsins o. fl„ átti
stjórnin bréfaskipti við lancL
lækni og borgarstjórann í Rvík
um fyrirhugaðar breytingar á
ungbarnaeftirlitinu í Rvík og
ýmislegt fleira í því sambandi
ljósmæðrastarfinu viðvíkjandi.
Voru þessi mál ýtarlega
rædd á fundinum, og eftirfar-
andi tillaga að lokum borin
upp og samþykkt: „Aðalfund-
ur Ljósmæðrafél. íslands 22.
júní 1942 lýsir ánægju sinni yf
ir því, hversu vel stjórn félags
ins hefir staðið á verði, þegar
átt hefir að bera rétt ljós-
mæðra í Reykjavík fyrir borð,
og óskar, að hún vinni á sama
gruhdvelli framvegis.“
Þá var rætt um námskeið
fyrir eldri ljósmæður, og hafði
verið auglýst, að það skyldi
hefjast 1. júní, en vegna lítill-
ar þátttöku féll námskeiðið nið
ur að þessu sinni. Komu fram
raddir á fundinum um það, að
þetta myndi stafa af fólksfæð
sveitanna. Yfirljósrhóðir fæð-
ingadeildar Landsspítalans, fr.
Jóhanna' Friðriksdóttir, skýrði
frá því, að oft og einatt kæmu
ljósmæður utan af landi, sem
lært hefðu í Landsspítalanum
og ynnu þar tíma og tíma á-
samt hinum föstu aðstoðar-
ljósmæðrum.
Þá var rætt um bólusetn-
ingamálið og létu ljósmæðuir
megna óánægju í ljós yfir því,
að engin svör höfðu borizt frá
dómsmálaráðuneytinu við mála
leitun félagsins. Einróma álit
fundarins var, að ógerlegt væri
að framkvæma bólusetningar
fyrir sama gjald og áður, mið-
að við hækkun alls kaupgjalds
og ferðakostnaðar. Eftirfarandi
till. var samþ.: „Fundurinn
leggur til, að gjaldhækkun
fyrir bólusetningar vérði, á-
samt launakjörum ljósmæðra,
tekin til umræðu og ákvörðun-
ar á næsta Alþingi.“
Frá því var skýrt á fundin-
um, að nýstofnað væri Ljós-
mæðrafélag Reykjavíkur og
væru meðlimiy þess starfandi
ljósmæður bæjarins. Einnig var
á það bent í þessu samb., að
Ljósmæðrafélag íslands væri
fyrst og fremst félag lögskip-
(Frh. á 7. síðu.)
ii - - ■ ■ ■ ..
Bisknp vfsiterar á
Snæfellsnesi.
BISKUPINN, herra Sigur-
geir Sigurðsson, hefir
undanfarið verið í vísitariuferð
um Snæfellsnes.
Hefir hann messað þar í
hverri kirkju og í fyrrakvöld
messaði hann í Stykkishólmi.
Ágæt aðsókn hefir verið og
hafa tveir prestar verið með
honum á vísitatiuferðunum.