Alþýðublaðið - 01.08.1942, Blaðsíða 2

ALÞYÐUBLAÐIÐ

álfað
að gerðardómurinn verði

nÞjéðln heflr neitað að sætta slg við lðgin“.
.'....♦-.. - . ■
ÓlaturThors játaði igær fuílkominn málef nasigur Alþýðuflokksins
RÍKISSTJÓRNIN leggur fyrir alþingi frumvarp til laga
xun afnám gerðardómsins.“
Það „.. verður að viðurkenna þá staðreynd, að þjóð-
in hefir neitað að sætta sig við þau lög. Verður því að taka
afleiðingunum af þessu og afnema þau lög.“
„Höfuð ábyrgðina á afnámi laganna bera hvorki komm-
únistar, sem upp á síðkastið hafa róið undir kaupkröfum
»é heldur Framsóknarflokkurinn, sem með Hermann Jónas-
son í broddi fylkingar, réðist aftan að lögunum, heldur,
að svo miklu leyti sem stjómmálaflokki verður um kent,
%
Alþýðuflokkurinn, sem hvatskeytlegast og með mestri
þrautseigju hefir ráðist á lögin.“
Þessar yfirlýsingar gaf Ólafur Thors forsætisráðherra í aðal-
málgagni ríkisstjórnarinnar í gær. Með þessu játar forsætisráð-
herrann, sem jafnframt er formaður Sjálfstæðisflokksins, full-
kominn ósigur gerðardómsstjómarinnar og jafnframt algeran
málefnasigur Alþýðuflokksins.
Þegar Framsóknarflokkurinn og Sjálfstæðisfloklturinn, með
Hermann Jónasson og Ólaf Thors í broddi fylkingar, rufu stjóm-
arsamvinnuna síðast liðinn vetur með setningu bráðabirgðalag-
anna um gerðadóm, lögbindingu kaups og bann við samningum
milli launastéttanna og atvinnurekendanna, þá sagði Alþýðu-
flokkurinn það fyrir, að þannig myndi fara.
í yfirlýsingu þeirri, sem Stefán Jóh. Stefánsson, þáverandi
*
félagsmálaráðberra fekk, fyrir náð, birta í útvarpinu að kvöldi
þess 8. janúar síðast liðins, eftir að ráðherrar Framsóknar- og
íbalds höfðu flutt þar ræður, en honum neitað að skýra afstöðu
Alþýðuflokksins, var á.það bent, að lögin væm ekki einungis
óréttlát og óframkvæmaanleg heldur stríddu þau á móti réttar-
meðvitund þjóðarinnar. Og í yfirlýsingu, sem þingmenn og mið-
stjóm Alþýðuflokksins gáfu út daginn eftir, segir, að Alþýðu-
flokkurinn myndi „á grundvelli laga, lýðræðis og þingræðis beita
sér ákveðið fyrir afnámi bráðabirgðalaganna og styðja á allan lög-
legan hátt málstað þeirra launþega, sem lögin bitna á.“
Alner vtamnsttfðviiii
á Akranesi » B®r.
Samkomulag tókst ekki milii verka-
manna og atvinnurekenda.
1 "■ -.—.---
P NGINN VERKAMAÐUR á Akranesi mætti til vinnu
-*-J sinnar í gærmorgim og var því alger vinn«stöðvun
hjá öllum atvinnurekendum á Akranesi.
Ástæðan fyrir þessu var sú, að samkomulag tókst ekki
í fyrra kvöld milli fulltrúa verkamanna og fulltrúa at-
En höfundar þessara fá-
dæma kúgunarlaga létu sér
ekki segjast. Þeir þóttust ör-
uggir. Framsóknarhöfðingjam-
ir höfðu brotið allt samkomu-
lag margsinnis með því að
hækka landbúnaðarafurðir upp
úr öllu valdi. Og Ólafur Thors
taldi sig geta verndað stríðs-
gróðann. Hann hafði neitað að
framkvæma heimildirnar, sem
alþingi hafði gefið ríkisstjórn-
inni um útflutningsgjald á
sjávarafurðir og lækkun farm-
gjalda, og taldi sig fullfæran
til þess að láta með lögbind-
ingu kaupgjaldsins mestan
þungann af vaxandi dýrtíð
fijdd Ijrlr vðrobif-
reiðar hækbar. Bo
aðeios í dagvinoo.
ÖRUBÍLAjSTÖÐIN
ÞRÓTTur tilkynnti í gær
nokkra hækkun á taxta sínum.
í dagvinnu hækkar taxtinn um
92 aura um tímann, úr kr. 8,68
upp í kr. 9,60. Eftirv. lækkar
hins vegar um 3 aura á tímann
ht kr. 10.88 í kr. 10.85. Nætur
og helgidagavinna stendur í
stað. Er taxtinn fyrir bifreið-
arnar í þeirri vinnu kr. 11,85
á klukkustund.
lenda á bökum launastéttanna.
En spádómar leiðtoga Alþýðu
flokksins hafa rætzt svo,að höf
uðandstæðingar hans verða að
viðurkenna það opinberlegá og
játa sig sigraða. Og það er ekki
nóg með það. Um leið og Ólafur
Thors gefur yfirlýsingu um, að
stjóm hans muni leggja fyrir
alþingi frumvarp um .afnám
laganna, tilkynnir hann, að út-
flutningsgjald verði sett á ís-
fisk og skuli nota það til að
halda niðri dýrtíðinni.
Þetta er annar sigur Alþýðu
flokksins. Eitt aðalatriðið í til-
lögum hans um ráðstafanir gegn
dýrtíðinni var einmitt útflutn-
ingsgjald. En Ólafur Thors
neitaði, og með honum allur
flokkur hans. Það er ekki meira
en mánuður síðan að forsætis-
ráðherrann sagði í stjóm-
málaumræðunum í útvarpinu:
„Þjóðin stendur öll í þakkar-
skuld við mig jyrir að hafa
ekki orðið við kröfum Alþýðu-
flokksins um útflutningsgjald
á sjávarafurðir.“
Það má ef til vill segja: Batn
andi manni er bezt að lifa. En
óneitanlega er það dálítið hart
fyrir stjómmálaforingja og for
sætisráðherra, að þurfa þannig
að játa fullkominn ósigur sinn,
algera blindu sína um þýðing-
armestu málin og skammsýni
sína um aðalmálin, sem afkoma
Framhald á 7. síðu.
vinnurekenda.
Allir verkasenn i
Mnarfirði hafa 8
stonda vinnndag.
Folikomið samræmi á
hjorum verkamanna.
HAFNFIRSKIR verka-
MENN hafa orðið á undan
Reykvíkskuan verkamörmum.
Að vísu hafa margir reykvíksk-
ir veríkamenn fengið viður-
kenndan 8 stunda vinnudag
með óbreyttu kaupi, en all-
margir eru þó ekki enn búnir
að fá þetta fram.
Hins vegar hafa allir hafn-
firsSjjtr verþamenn nú fengið
þetta fram. Um daginn fengu
verkamenn bæjarins og við
höfnina 8 stunda vinnudag við-
urkenndan og ýmsar aðrar
mikils verðar kjarabætur, en
nokkrir starfshópar voru þá
eftir. Þeir hafa nú einnig feng-
ið það fram.
Síðastir voru ketilheinsunar-
mennirnir, en þeir eru þó
nokkuð fjölmennir. Þeir báru
fyrir nokkru fram eftirtaldar
kröfur. v
1. Dagvinnutími verði stytt-
ur niður í 8 vinnustundir, mið-
að við 10 vinnustundir. (Greitt
sé sama kaup fyrir 8 vinnu-
stundir og greitt var fyrir 10
vinnustundir, eða kr. 25.00 í
grunnkaup fyrir 8 dagvinnu-
stundir).
2. Unnar verði tvær eftir-
vinnustundir daglega, þegar
þfm jstóra feetilreinsujn efr að
ræða og greiðist þær með 50%
álagi á dagvinnukaup.
Sé um skyndihreinsun að
ræða á verkamaður, er fer í
ketil, kröfu á minnst 10 vinnu-
stundum, þótt skemmri tími sé
unninn og greiðist þær 10
klukkustundir með taxta, er
fellur yfir þann tíma, sem unn-
ið er á.
Eins og frá var skýrt hér í
blaðinu í gær, höfðu verka-
verkamenn á Akranesi skrifað
atvinnurekendum bréf, þar
sem þeir fóru fram á að dag-
vinna yrði stytt niður í 8 klst.
úr 10, að eftirvinna byi-jaði 2
stundum fyrr en áður, og yrði
greidd með 50% álagi.
Atvinnurekendur höfðu fyr-
ir nokkru gengið inn á nokkr-
ar kjarabætur, en verkameim
vildu ékki sætta sig við minha
nú en að fá vinnutímann. stytt-
an og að auki þær bætur, sem
að ofan getur hvað eftirvinn-
una snertir.
Á fundinum, sem fulltrúar
beggja aðila höfðu með sér kl.
6 í fyrrakvöld buðu atvinnu-
rekendur að borga 25% hækk-
un á það kaup, sem áður gilti,
en þeir töldu sig ekki geta fall-
izt á að stytta vinnutímann,
eða að breyta eftirvinnukaup-
inu. Slitnaði þar með upp úr
samkomulagstilraununum í
bili að minns ta kosti.
Verkamennirnir ákváðu því,
strax í fýrrakvöld að mæta
ekki til vinnu sinnar hjá at-
vinnurekendum — og enginn
mætti því í gærmorgun.
í gærdag kl. 1 komu svo
verkamennirnir allir saman á
fund til að ræða mál sín. Ríkti
alger eining á fundinum — og
er alveg fyrirsjáanlegt, að
verkamennirnir vinna fullkom-
inn sigur í þessari deilu.
3. Að næturvinna hefjist kl. 8
síðdegis og greiðist hún ásamt
helgidagavinnu með 100% álagi
á dagvinnukaup.
Þessar kröfur voru allar sam-
þykktar og hefir þannig kom-
ist á fullkomið samræmi um
kjör allra hafnfirzkra verka-
manna.
Skal þetta gilda frá 20. júlí.
Ríður nú mest á því fyrir
hafnfirzkra verkamenn og aðra
sem fá fram lengi þráðar kjara-
bætur, að vemda þær og auka
heldur við þær en hitt.
Laugardagur 1. ágúst 1942»
Sigifirzkir verka-
menn fð 25°jo kanp
gjaldshækknn.
Samvinnnfélag fs-
firðinga hækkar
kanpið énmbeðið.
Sigluf. í gærkveldi.
Frá fréttarit. Alþýðubl.
. AMIZT hefir um 25%
kaupgjaldshækkun hjá
siglfirzkum verkamönnum
yfirleitt. Tókust þessir
samningar endanlega í gær.
Það flýtti mikið fyrir
þessari kauphækkun verka-
mannanna á Siglufirði, að
Samvinnufélag ísfirðinga,
sem Finnur Jónsson, veitir
forstöðu, hækkaði kaup-
gjaldið um 25% hjá verka-
mönnunum, sem hjá því
vinna. Var það gert án þess,
að verkamennirnir færu
þess á leit að fyrrabragði.
Er þessi kauphækkun
hjá Samvinnufélagi ísfirð-
inga varð kunn, tóku verka-
menn á öðrum vinnustöðv-
um sig saman og fóru fram
á sömu kauphækkun. En at-
vinnurekendur vildu ekM
ganga að kröfunni, buðu þó
síðar 20% hækkun, en
verkamenn slógu ekki af og
samþykktu atvinnurekend-
urnir þá kröfuna.
BilaHntipjófniðir
og lögreglae.
Nií ber minraa á biff-
reiðapjéfnaði.
ENGIR bifreiðaþjófnaðir
hafa verið framdir nú um
nokkwrt skeið. Virðast menn-
hafa fengið ótta við slíka
þjófnaði. Hins vegar ber enn
töluvert á því, að stolið sé vara
hlutum úr bifreiðum, enda er
það nokkru hættuminni verknv-
aður.
Nýlega var brotizt inn í bif-
reiðaviðgerðaverkstæði við Ás
vallagötu og stolið þaðan nýj-
um bifreiðabörð með felguna
og öllu saman.
Lögreglunni var strax til-
kyrrnt um þjófnaðinn og tókst
henni tiltölulega fljótt að ná í
þjófinn.
Eins og áður hefir verið bent
á hér í blaðinu, stafa þessir
þjófnaðir á hlutum til bifreiða
fyrst og fremst af því, að mik-
ill hörgull er á þeim.
En lögreglan leggur mikla
áherzlu á að koma upp um
þessa þjófnaði og verður sæmi
lega ágengt.
Konan með örið
heitir framhaldssýningin 6
Gamla Bíó. Aðalhlutverkin leika
Dennis O’Keefe og Judith Ande»-
son.
Auðugasti maður heimsius,
heitir myndin, sem Gamla Bfí
sýnir núna. Aðalhlutverkin leika
Jean Arthur, Robert Cunning og
Charles Coburn.