Alþýðublaðið - 13.08.1942, Page 5

Miðvikudagur 12. ágúst 1942.
ALÞTÐUBLASID
s
Skipalest á Atlantshafi.
Diimm og skuggaleg sigla skip Bandamanna yfir Atlantshafið og eiga ekki aðeins við ógnir Ægis að stríða, Iheldur
kafbáta Hilters. Sólin er að setjast ibak við skýin.
við, getum við aðeins gert okk
ur hugmynd um af þeim áætl-
unum^ sem gerðar voru í des-
emlbermánuði síðaistliðnum, og
þeim fjölda nýrra stkipa, sem
skilað er mánaðarlega og tekið
er á móti í New York. Hæsta
taian, sem ég hefi séð, er fimm
táu ný skip á mánuði. Það er
ekki nærri því nóg til þess að
bseta í skarðið fyrir það, sem
tapast, svo að sýnilegt er, að
ameríkiskar ^skipasmíð astö ðva r
eiga erfitt hlutverik fyrir hönd-
um, nema hægt verði á ein-
hvern hátt að draga úr skipa-
t jóninu.
Við höfum engar skýrslur
fengið um það, hversu miklu
enskar skipasmíðastöðvar og
skipasmíðastöðvar samveldis-
landanna afkasta í tonnatali. En
sáðan styrjöldin hótfist í septem-
ber árið 1939 hafa flotanum
ibætzt hvorki meira né minna
en fimm hundruð ný orrustu-
skip frá skipasmíðastöðvum
Bretlandls og samveldisland-
Þ EGAR gætt er allrar þeirr-
ar æsingar, sem orðið hefir
út af hinum lokuðu fundum í
forfozka iþjm^mu Um sigQingar
bandamanna, væri það dálítið
évarkárlega gert af mér að
síkrifa ýtarlega grein um þessar
mundir um flotamálin og sigl-
dngamálin. Þó er margt hægt
að segja um siglingar og skipa-
byggingar, án þess að opinbera
íiokkur Iqjýndarmál. Það eru
Mutir, sem ekki eru nein leynd
.armál í almennri merkingu, en
í þeirri merkingu, að einungis
fáir menn meðal bandamanna
vita um þá, og ef til vill enn þá
færri rneðal möndtálveldanna,
«,Leyndarmál“ sjóstríðsins.
EFTIRFARANDI grein
um skipatjón banda-
manna og kafbátahemað
möndulveldanna er þýdd úr
enska blaðinu The Listener
og er eftir H. C. Ferraby.
Meðaltjón á kaupskipum mán-
aðarlega hefir verið töiuvert
meira en sex síðustu mánuði
fyrra árs. Við 'höfum engar töfl
að við höfum tilkynningar óvin-
anna, sem við getum farið eftir
að nokkru leyti — því að tjónið
er þó aldrei meira en þeir segja
— og stundum fréttum við um
Skipreika menn, sem settir hafa
verið á iand. Af þessu hefir mátt
ráðia, að skipafjöldinn, sem
sökkt hefir verið á þessum slóð-
um er ekki mjög mikill, og svo
virðist sem aðaltjónið hafi verið
Ameríkumegin á Atlantshaf-
inu, og þar hefir ‘verið sökkt um
þrjú hundruð og sextíu skip-
sem bendir í þá átt. Jafnvel hin
ar mánaðarlegú skýnslur Dr.
Göbbels nefna ekki sMkar töl-
ur, og við vitum, að frá skýrsl-
um hans má draga helming eða
að minnsta kosti þriðjung. Við
skuium kannast við, að tjón
okkar er meira en við höfum
efni á, en við skulum ekki ýkja
tjónið.
Um það, hvað gert er í því
skyni að fylla í skarðið og bæta
anna. Ef til vill verðið þið ofur-
lítið undrandi, en þetta er samt
satt og upplýsingasikrifistofa
möndulveldanna hlýtur að vera
steinsofandi, ef þeir vita það
ekki þar, því að nötfn þessara
skipa hafa verið birt á Englandi.
Astæðan til þess, að þetta er
ekki öllum almenningi Ijóst er
sú, að þeir enu svo fáir, sem
fylgjast með sihkum Mutum.
Að minnsta kosti fimm hundr
uð henskip 'hafa verið byggð pg
sett á sjó frá Bretlandi og sam-
veldislöndunum fxá því styrj-
öldin bófst. Um eitt hundrað
Frh. á 6. síðu.
sem hafa lagt það á sig að upp-
götva þá. Þessir fáu menn með-
al möndiudlveldanna eru þeir sem
vinna á flotamálaupplýsinga-
skrifstofunni. Þeir þekkja þessi
.„'leyndarmál“, en þeir gæta vel
að því, að doktor Göbbels og
'Signor Gayda Oáti fréttimar
ekki berast til eyma þýzku og
ftölsku þjóðinni, því að stað-
reyndirnar eru ekki beinlínis
nppörvandi fyrír óvinina.
Fyrsta atriðið, sem mig lang
ar til að minnast á, snertir eyði
leggingu kaupskipa foanda-
mamna sáðastliðna $ex mánuði.
ur, sem ná um öll höf heimsins,
aðeins tafluy sem yfirvöld
Bandaríkjanina hafa gert yfir
skipiatjón á svæðinu milli strand
ar Maine g Bnazilíu. Á þessu
\ svæði sjáum við, að kaffoátar
möndulveldanna foafa á sex
mánuðum sökkt um þrjú hundr
uð Og sextíu skipum. Hinsveg-
ar höfum við ekki hugmynd
um, hversu miklu er sökkt á
Kyrrahafi, á Indlandsfoafi, und
an Ástralíuströndum, í Norður-
íshafi og umhverfis Bretiands-
eyjar. Þó rennum við ekki al-
vel blint í sjóinn með það, því
A
S
%
s
s
s
'S
■s
s
‘S
s
'S
s
s
'S
s
'S
s
s
"S
s
"S
s
s
s
s
s
s
\
\
Tilkynning
frá rikisstfárninni.
Brezka flotastjórnin hefir tilkynnt íslenzku ríkis-
stjórninni að nauðsynlegt sé að öll íslenzk skip, 10 til
750 smál. að stærð fái endumýjuð eins fljótt og hægt
er eftir 1. september 1942, ferðaskírteini þau, sem um
ræðir í tilkynningu ríkisstjórnarinnar, dags. 7. marz
1941.
, r
Skírteini þessi verða afgreidd sem hér segir: I
Beykjavík hjá brezka aðalkonsúlnum, a Akureyri hjá
brezka vice-konsúlnum, á Seyðisfirði hjá brezku flota-
stjórninni og í Vestmannaeyjum hjá brezku hemaðar-
yfirvöldunum.
Atvinnu- og samgöngumálaráðuueytið, 12. ágúst 1942.
tun síðastliðna $ex mánuði eða
um sexrtáu skipum á mánuði.
ÍÞað| er pjú ijeyndar miklu
meira tjón en okkur gott þykir
og það er meira en við þolum að
missa, ef við ætlum að vinna
þetta stríð á hæfilegum tórna.
En'það er fjarri því að það sé
svo mikið, að möndulveldin geti
gert sér nokkrar vonir um að
vinna styrjöldina um Atlants-
'hafið. Jafnvel 'þótt möndulveld
in gætu haldið áfram að sökkva
jafnmiklu og þau hafa sökkt
síðustu sex mánuðina, gæti ,það
aðeins tafið fyrír ilokaósigri
Þjóðverja, ítala og Japana. Þess
ar þjóðir gætu dregið stríðið á
langinn, því að bandamenn
þurfa ekki einasta að byggja
skip í stað þeirra, sem sökkt er,
heldur þarf að byggja skip til
viðbótar, til þess að flytja heri
iþá, sem vinna eiga lokasigurinn.
Skipatjónið síðastliðna sex mán
uði hefir aðeins tafið fyrir hin
um væntaniegu hemaðaraðgerð
um. Og það er aillt og sumt, sem
Hitler og Muissolini hafa til þess
að hugga sig við. Og þó að tjónið
á kaupskipum bandamanna hafi
verið mikið sáðustu sex mánuð-
ina, ber þess að minnast, að það
er miklu minna en tjónið, sem
kafbátar 'keisarans unnu fyrir
tuttugu og fimm árum síðan.
Á hálfu ári 1917 var sökkt þús-
und skipum fram yfir það, sem
sökkt var Amerlíkumegin í
Atlantsfoafamu síðustu sex mán-
uðinia. Ég foýst ekki við, að
menn láti sér detta í hug í al-
vöru, að þúsund skipum hafi
verið sökkt þessa sex mánuði
á öðrum foöfum. Það er ekkert,
Hugsjónir. ~ Skíðaskálinn. — Unga fólkið — Barna-
fólkið. — Stúdentagarðurinn nýi og
húsnæðisvandræðin.
KRISTJÁN minn SKAGFJÖRÐ
er dálítið óánægður yfir því,
sem ég sagði um Skíðaskálann.
„Ekki er það okknr að kenna eða
Skíðaskálanum, að unga fólkið er
ekki nógu skilningsgott um fjall-
göngur og skíðaferðir,“ sagði hann
við mig í gær. „I»að er satt að
skálinn er orðinn ljótur að utan,
en það hefir nú staðið til í hálfan
annan mánuð að mála hann að ut-
an.“
SVO BÆTTI HANN VIÐ: „En
hið innra er honum vel við haldið
og hann er rekinn af mikilli prýði
af forstöðukonunni sem þar hefir
greiðasölu. Við sláum ekki af hug-
sjónum þeim, sem tengdar voru og
tengdar eru við Skíðaskálann.
Hann bíður eftir djörfu og hrein-
lyndu æskufólki — og býður það
alltaf velkomið.“
FETTA ER VEL MÆLT hjá
Kristjáni, enda var ekki við öðru
að búast. Ég man eftir L. H. Múll-
er og Kristjáni Skagfjörð, þegar
skálinn var vígður — og þeir af-
hentu harrn glaðir og hugumstórir
í hendur ungum Reykvíkingum.
Báðir voru þeir farnir að grána,
komnir af léttasta skeiði. Þeir
þekktu dásemdir fjallanna og
höfðu starfað lengi að því að
kynna þær ungum Reykvíkingum.
Skíðaskálinn var einn áfanginn í
þeirri baráttu.
EN MÖRGUM . FINNST reyk-
víksk æska nokkuð tomæm.
Mörgum hefir sviðið að sjá stráka
og telpur fara í „skíðaferðir“ í
fullum „útrústningum“ um helgar
í skíðaskálana á þinum ýmsu stöð-
um, sitja þar, þó að silkifæri væri
um öll fjöll, við cigarettureyking-
ar, bridge-spil og grammófóngargf
Og það er ekki nema von. Slíkar
kindur ætti að berja með skorpí-
ónum og útrýma úr þeim andlega
kláðanum.
EN SEM BETUR FER er langt
frá því, að allt ungt fólk sé svona.
Mikill fjöldi stundar fjallgöngur
og skíðaferðir af kappi — og það
er þessi fjöldi, sem er framtíðin.
Hitt er bara dæmið um úrkastið í
borgarmenningu okkar.
„VELVAKANDI“ skriíar mér
all-langt bráf með ýmsum athuga-
semdum. Hann er mjög glögg-
ur á hlutina — og mun ég við og
við birta bréf frá honum. Hann er
kunnur bæjarmaður og hefir verið
hér síðan 1905 og haft mikil af-
skipti af opinberum málum — og
þá alltaf þar með, sem réttsýnin
j og réttlætið hefir verið, að mín-
um dómi.
ÞESSI SAMSTARFSMAÐUR
minn segir: „Ég veit að pistlar
þínir eru meir og almennar lesnir
en flest annað, sem blöðin flytja,
og að margt af því, sem þú leggur
til málanna, er tekið til greina.
Þess vegna líka væn,ti ég þess að
Frh. á 6. elöu.