Alþýðublaðið - 25.08.1942, Page 5

Þriðjudagur 25. águst 1942.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
s
ERNST BEVIN UM
Framtsðarþjóðfélogið
GREININ, sem fer hér á eftir, er útvarpsræða, sem hrezki
jafnaðarmaðurinn Ernest Bevin, hinn frægi núverandi
vinnumálaráðhetra Churchillstjórnarinnar, flutti 30. janúar
1934, réttu ári eftir að Hitler brauzt til valda. Þessi ræða
hins mikla brezka verkalýðsleiðtoga er enn í fullu gildi og
jerður það ekki hvað sízt eftir stríðið. Enda hefir hún nú
nýlega verið endurprentuð bæði í merkilegri bók um vanda-
mál tímanna, sem út er komin á Englandi, svo og í ýmsum
tímaritum og blöðum. Meðal annars birtist hún í tímaritinu
„World Digest“, og er hér þýdd uvp úr því.
H\ZER var leiðin, sem þjóð- •,
irnar völdu eítir síðasta i
stríð? Endurreisn, stríösskuldir, ‘
refsingarkvaðir á hinar sigruðu i
'þjóðir og sköpun ótraustra ríkja ‘
eir.s og Austurríkis. Þetta Ieiddi j
til öryggisleysis Evrópu, inni- !
lokunarstefnu í fjármálum, j
Mlfgerðrar eyðileggingar á j
verzlunarflota Breta og brasks j
og fjármálaspillingar af verstu j
tegund.
Með þessu hófst hxeint
paradísarlíf fyrir ófyrirleitna og
glæpahneigða braskara, þá
verstu, sem nokkru sinni hafa
upp komið. Það voru menn, sem
létu sig þjóðina engu skipta, né
heiður hennar, var sama um
hvern iþeir féflettu og hvaða
uppiausn þeir kæmu af stað í
alþjóðamálum. Margir þeirra
urðu frægir rnenn, náðu miklum
áhrifum í fjármálum og stiórn-
málum. Þeir sköpuðu sundrungu
og glundroða í alþjóðafjármál-
um í stað iþess sem friður þurfti
að komast á. Það kom þeirri
hugsun inn hjá mörgum þjóð-
um, að þær gætu því að eins
lifað sæmilega, að þær gætu
haldið öðrum þjóðum niðri.
í þessum hrunadansi náði fas-
isminn tökum á Mið-Evrópu.
Fasisminn hefir enga lausn að
íbjóða á fjárhagsvandamálum
þjóðanna. Hungur og atvinnu-
leysi vaxa undir stjórn *hans.
Aðalvopn hans eru harostjórn,
spilling og þrenging lífskjar-
anna, hefting fólksins, eyðilegg-
ing frelsisins og aukning stétta-
mismunarins Slík stefna hlýtur
að leiða til glöturiar
*
En getur þjóð, sem byggir á
lýðræðisskipulagi, hafið sig upp
úr þessu eymdarástandi? Eg er
sannfærður um, að ef lýðræðið
fær. að rei^a réttlæti sitt á
traustum •grundvelli, án flaust-
urs, munum vér ekki einasta
finna. ráð til hjargar, keldur og
' leiða heiminn til frjálsra stjórn-
Ernest Bevin.
arhátta Þess vegna er það fyrir
mestu, að halda rígfast við lýð-
ræðið í öilum myndum Það
verður að gefa ríkinu traust og,
stoð^ sem er ómetanleg
Ég trúi ekki á ofurmennið.
Ég hefi lifað meðal venjulegra
verkamanna og er einn þeirra.
Ég hefi séð þá standa andspænis
erfiðustu viðfangsefnum. Segið
þeiin sannleikann, vondan eða
góðan, og þá munu þeir sýna
skilning, hæfni og hugrekki,
sem er undirstaða vizku mikil-
mennanna svo kölluðu. Það er
þarflaust að viðhafa nokkra
leynd. Ég tel, að þjóðaleiðtog-
arnir ættu hiklaust að leggja
markmið og viðfangsefni utan-
ríkisstjórnmálanna fyrir þjóð-
ina. Sama á að gilda um milli-
ríkjafjármál. Þjóðin á heimt-
ingu á því, að vita hvað gert er
gagnvart öðrum þjóðum með
peningum hennar sjálfrar og í
nafni hennar. Burt með leynd-
ina í fjármálunum og alla skrif-
stofumennskuna, setjum stjórn-
málin undir eðlilegt og opinbert
eftirlit. Menn gera sér leik að
þv.í að varpa hulu yfir fjár-
málin.
Eg mundi, af sálfræðilegum og
hagrænum ástæðum vilja leggja
milli Bretlands og ííslands halda áfram,
eins og að undaníörnu. Höfum 3—4
skip í förum. Tilkynningar um vöru-
sendingar sendist
Cnlliford’s issociníed Llies, Ltð.
26 LONDON STREET,
FLEETWOOD
Drotning flotans.
fyrir þjóðina þá tillögu, að hún
ibeitti sér fyrir því að afnuminn
yrði mismunur stérlingspunds-
ins, dollarsins, frankans og
yensins, en öllum myntum
heimsins yrði skipt í. tvo flokka
— annar flokkurinn alþjóðleg-
ur, hinn flokkurinn til notkun-
ar innanlands. Alþjóðamynt sé
notuð í milliríkjafjármálum og
fjalli alþjóðabanki þar um. Inn-
lenda.myntin sé notuð í innan-
landsviðskiptum og þannig, að
kaupgetan vaxi með aukinni
framleiðslugetu.
Þá kem ég að hráefnunum.
Ég er viss um, að tilraunirnar
til að einoka hráefnin eru ein
aðalorsök ágreinings milli þjóða.
Gera ætti djarfa tilraun til að
setja traustar reglur^ sem allar
þjóðir viðurkenni, og sé þar svo
ákveðið, að öll hráefni séu ríkis-
eign í hverju landi, en alþjóða-
stofnun hafi eftirlit’ méð allri
hráefnavinnslu, og verði sam-
þykkt, að hver þjóð, sem greiða
vill fyrir iðnaði sínum, skuli fá
nægilegan aðgang að hráefnum,
gegn sanngjörnu gjaldi.
Þá er að minnast á fram-
leiðslu og neyzlu. Auk allra
framfaraskrefa, sem hægt er að
stíga hér 'heima, vil ég æskja
þess, að Bretland gangi á undan
með djörfu fordæmi, fyrir milli-
göngu alþjóða verkamálaskrif-
stofunnar, um áð bæta lífskjör-
in um allan heim. Launakjör
verkalýðsins eru mikilsverður
þáttur í framleiðslunni. Veru-
legar Ibætur á lífskjörum um all-
an heirn mundu greiða götu
þjóðanna út úr ógöngunum. Ef
t. d. kaupgeta milljónanna í Ind-
landi ykist sem svaraði tveim
penningum á mann vikulega
mundu örðugleikar indverska
markaðarins hverfa að mestu.
Vér, eins og aðrar iðnaðarþjóð-
ir, virðumst hafa verið að svip-
ast um eftir einhverjum dular-
fullum mörkuðum fyrir fram-
leiðslu vora. Eini varanlegi
markaðurinn er hjá fjöldanum,
sem framleiðir. Söfnun auðsins
á einstakra manna hendur eyk-
ur ekki framleiðsluna.
Þá víkur sögunni heim. í
landsmálum vorum ber að setja
jafnaðarhugsjónina efst. Ég við-
urkenni, að mismunur hlýtur
að vera á gáfum og hæfni, en
vísindamaðurinn, sem leggur
nýjan skerf til menningarinnar,
og verkamaðurinn, sem fram-
leiðir vörurnar, eiga að mínum
dómi meiri heiður skilinn en
f jármálamaðurinn, sem einungis
notfærir sér gáfur og fram-
leiðslu annarra. Þessarar jafn-
aðarhugsjónar vil ég að gæti í
allri löggjöf vorri og þjóðlífi.
'*
Ég vil, að mannúðin sé ihvar-
vetna í öndvegi d Bretlandi.
Stór bæjarfélög verða að hafa
möguleika til að sjá sér farborða
til þess að auka iðnað sinn og
rækta jörðina umhverfis, fá lífs-
möguleika fyrir fólk sitt. Þau
mega ekki bera nein höft ein-
staklingshagsmuna og sérrétt-
inda, auðjarlarnir mega ekki
draga úr lífsmöguleikum fjöld-
Bandaríkjaflotinn er nýlega búinn að kjósa sér fegurðar-
drottningu. Þessi varð fyrir valinu: Það er leikkonan
Marta Scott.
ans. Með því að taka tillit til
krafna auðjarlanna sviptum vér
oss stórtekjum í skattlagningu.
Vér höfum ekki efni á því.
Þá eru það uppeldismálin frá
því sjónarmiði að jöfnuður ríki
og börnum fjöldans séu gefnir
þeir beztu líf:möguleikar, sem
hægt er að ná, og hvað sjáum
vér þá? Vér sjáum/það, að þjóð-
in hefir — með linkind í skatta-
Frh. á 6. síðu.
Bréfið frá ungfrú „L“ og skoðanir annara. — Nokkrar
glefsur úr bréfakörfunni minni.
UNGFRÚ, sem skrifaði mér ttý-
lega og kallaði sig „L“, hefir
vakið storm og strið. Ég hefi f'eng-
ið sar.d af bréfum út af bréfi henn-
ar. Henni er í þessum bréfum bent
á margt og hún er sett í gapastokk.
Hún er sökuð um Ianðráð, um
undirlægjuhátf við útlendinga, urn
níð um landa sína og þjóð, um ó-
sannindi og róg og ótal margt
fleira.
EINN BRÉFRITARINN tekur
málið svo alvarlega að tileinka
henni vísu Jóns Ólafssonar:,...
þeir fólar, sem frelsi vort svíkja
.... daprasta formæling ýli þeim
strá . . . . “ Hann segir henni að ís-
lenzkir karlmenn muni hvorki
blikna né blána fyrir níði hennar
og sami bréfritari lýsir viðskiptum
sínum við hina hreinu, vellyktandi
„héiðursmenn“.
ANNAR BRÉFRITARI segist
ekki skilja að mikil samkeppni
muni verða milli íslenzkra karl-
, manna og erlendra um ungfrú „L“.
Þar muni íslenzkir karlmenn draga
,sig í hlé og láta hana eftir hinum
erlendu gestum. Svona eru bréfin
— enginn vill viðurkenna til fulls
þá ágalla, sem „L“ taldi vera í fari
íslenzkra karlmanna og það tel ég
galla á bréfunum. Reiðin sýður í
mörrnum, svo að þeir gæta ekki
orða sinna eins og skyldi.
ÉG GET EKKI BIRT öll þessi
bréf, enda er innihald þeirra líkt
þó að orðbragðið sé dálítið ólíkt.
Ég ætla að birta eitt bréf núna
fyrst. Það er kurteislega orðað og
hefir þann kost, að fela í sér að-
alatriðin úr öllum hinum bréfun-
um. Hinir bréfritararnir verða að
gera sér að góðu þær glefsur, sem
ég liefi birt úr bréfum þeirra
P.-SON skrifar eftirfarandi „Ég
var að lesa smáklausu eftir unga
,,ástands“-mey, sern nefnir sig „L“,
í pistlum þínum. ár hún með
þessum línum sínum að vanda um
við „minnihluta11 íslenzkra karl-
manna, eins og skýrt kom fram í
grein hennar. Þessi óhamingju-
sami minnihluti hafði unnið sér
það til foráttu, að drekka, reykja,
taka í nefið og upp í sig og anga
allur af óþrifnaði, með sorgarrend-
ur undir nöglunum o. s. frv. (Já,
nú er það svart, maður!)“
„ÞAÐ ER ábyggilega þjóðrækin
stúlka, sem setur sig svona í fram-
línu til þess að vanda um við
þennan minnihluta íslenzkra karl-
manna og á hún þakkir skilið fyrir
það. En! Því reynir þessi „þjóð-
rækna“ íslenzka stúlka ekki að ná
sér í einhvern íslenzkan karlmann
af betra taginu, úr því svo mikið
er til af því, heldur en að vera að
bregða sér í ástandið, og það bara
með „hiv og sving“. Hún þekkir
sem sagt alveg nýrakaða Englend-
inga, ameríkska yfirrnenn og verka
menn!“
„HAFA ALLIR þessir siðprúðu
íslendingar, sem hún hælir svo
mjög, farið fýrir ofan garð og neð-
an, eða kannske að telputetrið sé
ekki alveg eins þjóðrækin og
máður skyldi halda við fyrstu at-
hugun? Þetta er þá bara „púður“,
sem hún reynir að púðra með yfir
svörtustu letti sálar sinnar, svo
vel líti út í fjarlægð. Væri ekki
reynandi fyrir hana sjálfa að fara
í bað, ég meina andlegt bað, áður
en hún ktmur aftur til Hannesar
með heilræði um þrifnað?“
/