Alþýðublaðið - 04.09.1942, Blaðsíða 3

s
Föstudagur 4. september 1942.
ALÞYÐUBLAÐfÐ
láös- og leigohjálp
BBETA til D. S. A.
Merkilegar tölur birt
ar fiam fratnfieiðsÍQ
Breta.
LONDON í -gærkveldi.
ITILEFNI af þriggja ára af-
mæli stríðsins hafa brezkir
embættismenn skýrt allmikið
frá framleiðslu lands þeirra í
þágu stríðsins, en venjulega er
ekkert frá þessu skýrt opinber-
lega. Þá hefir einnig verið skýrt
frá því, að láns- og leigulijálpin
er ekki aðeins frá Ameríku-
mönnum til Breta, heldiur og frá
JBretum til Ameríkumanna.
Frá því stríðið hófst hafa
Bretar smíðað um 500 herskip
af ýmusm gerðum og' því bætt
upp hið mikla skipatjón, sem
þeir hafa orðið fyrir. Flútninga-
skipum er hleypt af stokkunum
30 dögum eftir að kjölurinn er
lagður að þeim.
Skriðdrekaframleiðsla Breta er
nú fimm sinnurn meiri en hún
var, þegar viðburðirnir við
Dunkirk urðu og helmingi meiri
en hún var fyrir einu ári síðan.
í hinum stóru flugvélaverk-
smiðium Bretlands er framleidd
flugvél aðra hverja klukku-
stund.
Mikill hluti af framleiðslu
Bretlands fer út úr landinu.
Aðeins 20% af skotfæra-
framleiðslunni verður eftir
heima, en 80% eru flutt til
annarra landá. Bretar sendu
síðastliðið ár 10 000 flugvélar
til annarra landa, en aðeins
2000 yoru fluttar til landsins.
Bretar fluttu síðastliðið ár
3000 skriðdreka til annarra
landa, en áðeins 200 voru
fluttir inn.
Þá hefir verið bent á það, að
láns- og leiguhjálpin er ekki að-
eins frá Ameríkumönnum til
Bretlands, heldur og frá Bretum
til Bandaríkjanna. Hér eru
nokkur dæmi:
1) Amepíkskir flugmenn í
Bretlandi nota Spitfireflugvélar
framleiddar af Bretum.
2) Bretar láta Ameríkumönn-
um í té alls konar vörur, allt frá
flugvélum til minnstu varahluta
í bifreiðar, banana, súkkulaði og
hvað eina.
3) Ameríkumenn nota brezka
flugvelli og flotastöðvar um all-
an heim og gert er við ameríksk
herskip í brezkum stöðvum.
4) Brezkar loftvarnabyssur
eru notaðar í vörnum Panama-
skurðarins.
5) Brezkir loftbelgir eru notað-
ir við loftvarnir stórborganna á
Kyrrahafsströnd Bandaríkj-
anna.
6) Ameríkskar hersveitir nota
brezkar 25 punda fallbyssur.
7) Ameríkski flugherinn í
Bretlandi hefir notað fjölda
flugvalla brezka flughersins.
8) Brezk skip og flugvélar
leita að kafbátum við Atlants-
.•hafsstrendur og brezk skip
fylgja ameríkskum skipalestum.
9) Vi úr milljón verkamanna
og kvenna vinna að framleiðslu
fyrir Ameríkumenn í Bretlandi.
Fyrir allt þetta borga Banda-
ríkin ekki einn einasta dollar.
Þetta er láns- og leiguhjálp á
báða bóga.
Thunderbolt
Nazisti fer úr stjórn Spánar<
Hér sést nýjasta orrustuflugvél Ameríkumanna, sem nú er farið að framleiða í stórum stíl.
Er það Republic P—47, eða Thunderbolt, eins og hún er kölluð. Þetta mun vera hraðfleyg-
asta flugvél, sem til er, og hefir hún farið með yfir 1000 km. hraða á klst., er hún steypti
sér. Á venjulegu flugi getur hún farið yfir 640 km. á klst.
Miklir bardagar ersi iiáiir skammt
"sunnan vlð Stalingrad.
----- —:-
Rússar hörfa iítilsháttar norð-
vestan við horgina.
Miklar ærrnstur við Movorossisk
LONDON í gærkveldi
SMÁTT OG SMÁTT færast Þjóðverjar nær Stalingrad,
en geysilegir bardagar eru háðir um hvert fet, sem
Rússar hörfa til borgarinnar. Bardagarnir sunnan við
borgina eru háðir skammt frá henni og norðan við hana
hafa Rússar enn hörfað lítils háttar.
Fyrir sunnan borgina sækja 200 skriðdrekar og mikill
fjöldi fótgönguliðs að stöðvum Rússa, og eru stóhkostlegar
orrustur háðar þar. Þjóðverjar brutust fyrir þremur dög-
um inn í víggiðingar Rússa, og hefir ekki tekizt að hrekja þá
þaðan aftur. Nú reyna! þýzku hersveitirhar að breikka
svæðið, sem þær hafa náð á sitt vald.
Amerikskir kafbátar
sðkkva 5 skipum
á Kyrrahafi.
London, í gærkveldi.
|5» LOTAMÁLARÁÐUNEYT-
IÐ í Washington hefir
sagt frá því, að ameríkskir kaf-
bátar hafi enn sökkt mörgum
skipum á Kyrrahafi og laskað
önnur.
Einu litlu beitiskipi var sökkt,
tveim flutningaskipum, einu ol-
íuskipi og einu skipi enn. Þá
var eitt lítið skip laákað mikið
og því sennilega sökkt, en tvö
stór olíuskip urðu fyrir miklum
skemmdum.
Þessi skip koma ekkert við
orrustunum við Salomonseyjar.
Alaskaveghmm mikla
lokið ð einu ári.
Washington, 3. sept.
L ASKAVEGINUM mikla,
sem Bandaríkjamenn eru
að leggja yfir Kanada til Al-
aska, verður lokið 1. desember
n.k. A. B. Candler, öldunga-
deildarþingmaður, sem er for-
maður hermálanefndar þings-
ins, skýrir frá þessu, en hann er
nýkominn úr ferð um Alaska.
Vinnan við þennan mikla og
mikilvæga veg hófst ekki að
marki fyrr en eftir árás Japana
á Pearl Harbor. Þykir það hið
mesta kraftaverk á sviði verk-
fræði og vegalagninga, að -vegur
þessi skuli lagður á einu ári.
Vegur þessi hefir mikla og
margvíslega þýðingu fyrir Am-
eríkumenn, því að eftir honum
verður hægt að flytja hergögn
og herlið til Alaska. Verður
þannig bæði skiprúm og tími
sparað.
Norðan við Stalingrad hafa
Þjóðverjar gert e'inn eitt stór-
áhlaupið á stöðvar Rússa, en
með mikilli stórskotahríð og
fjölda skriðdreknabyssna tókst
Rússum að hrinda áhlaupinu.
Þjóðverjar endurskipulögðu lið-
sveitir sínar og eftir tveggja
tíma hlé gerðu þeir aftur áhlaup
og að þessu sinni neyddust
Rússar til þess að hörfa nokkuð.
Þjóðverjar segja frá því, að
þeir hafi náð á sitt vald mikil-
vægum hæðum báðum megin
við borgina. Enn fremur segja
þeir frá því, að þeir hafi gert
miklar loftárásir á samgöngu-
æðar við Stalingrad, svo að allar
samgöngur við borgina séu nú
miklum erfiðleikum bundnar.
NOVOROSSISK
Miklir bardagar eru nú háðir
norðan við flotahöfnina Novo-
rossisk á strönd Svartahafsins.
Segja Rússar frá því, að þar hafi
Þjóðverjar gert miklar árásir á
borg, sem aðeins er nefnd N.
og hafi bæði stórskotaliði og
loftárásum verið ’beint á stað
þennan. Þegar því var lokið,
■kom |áhlaup á landi og urðu
Rússar að hörfa.
í Dorikírikanmm, við Klets-
kaya, segja Rússar, að þeir hafi
hrundið öllum árásum möndul-
herjanna.
Mikil loftárás
á Karlsruhe.
London, í gærkveldi.
REZKI flugherinn gerði í
fyrrinótt mikla árás á
þýzku iðnaðar- og járnbrauta-
borgina Karlsruhe. Segir í til-
kynningu flugmálaráðuneytis-
ins, að árásin hafi verið ágæt-
lega heppnuð og hafi geysilegir
eldar komið upp í borginni.
Karlsruhe er mikilvæg járn-
brautaborg og þar að auki eru
þar margar og mikilvægar her-
gagnaverksmiðjur. Ein af
brezku Wellington-flugvélun-
um, sem þátt tók í árásinni,
skaut niður tvær Junkers 88
sprengjuflugvélar og sáust þær
springa í loft upp á jörðunni.
Sermin® SuEB@r
Sæf ur af tstðrfum
nfanríkisráðh.
Bann var taðalfy!Igis-
maðurHItlers á Spáml
LONDON í gærkveldi
AÐ hefir vakið mikla at-
hygli um allan heim, að
Senior Serrano Suner, utan-
ríkismálaráðherra Spánar,
hefir látið af störfum. Suner
er kunnur fyrir að vera mikill
fylgismaður nazista, og hefir
hann ætíð unnið að því með
oddi og egg, að auka sam-
vinnu Spánar og mödulveld-
anna, og margir hafa grunað
hann um að reyna að koma
Spáni í stríðið.
Við stöðunni hefir tekið Ho-
dana herforingi, sem gegndi
stöðunni árin 1938 til ’40. Var
hann hægri hönd Francös, með-
an á borgarastyrjöldinni stóð og
var áður foringi herforingja-
ráðs hans í Marokko.
Nokkrar aðrar breytingar
hafa verið gerðar á stjórninni.
Assantio herforingi hefir tekið
við stöðu hermálaráðherrans af
Barita herforingja.
Franco hefir sjálfur tekið við
formannsstöðunni í Phalanx-
flokknum, en Suner gegndi áður
þeirri stöðu.
Þetta spor Francos getur haft
margvíslega þýðingu og er nú
enginn vafi á, að hann óttast
ósigur Möndulveldanna, en tel-
ur Spán ekki hafa ráð á að vera
í flokki þeirra, sem undir verða.
Má nú búast við nánari sam-
vinnu Bandamanna við Spán-
verja.
New York. — Roosevelt for-
seti hefir haldið ræðu til stúd-
enda þeirra, sem sækja alþjóða-
mót stúdenta, sem nú stendur
yfir í Washington. Sagði hann,
að allt, sem nazisminn hefði að
bjóða æskunni, væri dauði.
Hinn nýi heimur mun ekki
verða til á einni nóttu, sagði for-
setinn, hann krefst mikils átaks,
fórna og trúar.
❖
London. — Wavell hefir
haldið ræðu í tilefni af þriggja
ára afmæli stríðsins. Sagði
hann, að hættan hefði aldrei í
100 ár verið eins nærri Indlandi
og nú, en, bætti hann við, varn-
ir landsins eru öflugri en
nokkru sinni.
London. — Alexander flota-
málaráðherra Breta hefir í ræðu
sagt, að Bandamenn hafi aldrei
sökkt eins mörgum kafbátum og
þeir gerðu í ágúst. Hættan af
tundurduflunum er nú svo að
segja úr sögunni. Ný tæki eru í
notkun og það er kafbátum
hættulegra en nokkru sinni að
gera árásir á skip okkar, sagði
Alexander að lokum.
Bretar misstu 8 flugvélar og
er það mjög lítið í hlutfalli við
fjölda flugvélanna, sem tóku
þátt í árásinni.