Alþýðublaðið - 06.09.1942, Blaðsíða 5

Sunuudagur 6. september 1942.
ALÞYOUBLAÐIÐ
s
I
ÞRIÐJA SKIPTI frá því
William Leahy hætti
störfum sem flotaforingi, hefir
Roosevelt forseti falið honum
þýðingarmikið starf utan flot-
.ans. Síðasta embætti hans sem
yfirmaður herforingjaráðs for-
setans er ekki einungis nýtt
embætti heldur er það einnig
langmikilvægasta embættið,
sem flotaforinginn hefir tekið
að sér, miklu. þýðingarmeeira
en sendiherraembætti hans. á
'Frakklandi síðast, og jafnvel
þýðingarmeira en starf hans
sem stjórnandi flotans.
Lögum samkvæmt er forseti
Bandaríkjanna yfirmaður hers-
ins og flotans. En venjulega
- skiptir h ann sér lítið af her-
stjórninni nema í höfuðdrátt-
um, en lætur sérfræðinga og
.ráðunauta annast slikt. En
trmamir, sem við lifum nú á
eru ekki venjulegir tímar, held-
ur tímar heimsstyrjaldar. Banda
ríkin eru stór hluti í öflugu
bandalagi. Forsetinn hefir, sem
sameiginlegur yfirmaður hers
og flota og flugflota, verið bók-
staflega eini hlekkurinn, sem
hefir tengt saman aðgerðir þess
ara iþriggja aðila. Auk þess hef-
ir hann orðið að samhæfa hern-
aðarframleiðsluna og hernaðar-
aðgerðirnar. Auk þess hefir
hann verið aðaltengiliðurinn
milli Bandaríkj anna og banda-
manna þeirra. ÍÞað er hann, sem
hefir átt viðræðurnar við Churc
hill forsætisráðherra Breta og
við sendimenn Stalins og Cha-
ing Kaí-Shek. Auðvitað hefir
hann haft ráðgjafa við þessar
ráðstefnur, bæði hemiaðarlega
og pólitíska ráðgjafa, én starfið
hefir orðið svo gífurlega um-
fangsmikið, að það kom í Ijós,
að annað hvort varð hann að
skipa mann í sinn stað til þess
að vera yfirmaður herforingja-
ráðsins og vafalaust sérfræðing
fHermálaráðanaiitor Roosevelts:
Leahy sióliðsforingi.
í hernaðarmálum, eða hann
varð að auka starfslið sitt og
stofna sérstaka herstjórnarskrif-
stofu, til þess að anna störfum
forsetans sem yfirmaður alls
hersins.
Roosevelt forseti hefir kosið
seinni leiðina. Og það eð for-
setinn hefir meiri áhuga á flota-
málum en landhernaði, hefir
það komið fram í stofnun og
skipulagningu hinnar nýju
skrifstofu, ekki einungis vegna
þess, að Leahy er flotaforingi,
heldur vegna þess, að í þeim
málum, sem koma flotanum við
er yfirmaður herforingjairáðsT
ins nánasti aðstoðarmaður hins
starfandi flotaforingja. Auðvit-
að er Leahy ágætlega hæfur til
þess starfs, sem honum hefir
verið falið. í fyrsta lagi er hann
enginn viðvaningur í stjórn-
málum eða þeim málum, sem
við koma stjórninni. Síðan hann
hætti þjónustu í flotanum, hef-
i hann haft mikla reynslu á
þessum sviðum. Flotaforinginn
og forsetinn hafa þekkzt um
langt skeið og fellur ágætlega
hvorum við annan. Og undir
hann sem flotaforingja heyra
bæði lofthernaðaraðgerðir og
aðgerðir landhersins að ýmsu
leyti fyrir handan höfin. Og
hermennirnir þekkja Leahy vel
og treysta honum. Nafn hans
hefir verið oftar nefnt en nafn
noklcurs annars manns síðast-
liðin þrjú ár sem væntanlegs
skipulagningamanns samstarfs-
ins milli hers og flota Ameríku-
manna.
Um ævistarf hans er það að
segja, að Leahy hefir verið
Eldhásstálkn
vantar á veitingahús.
HÁTT KAUP.
Afgr. Alþýðublaðsins vísar á.

S
s
s
5
S
s
s
s
s
s
S
s
Herbergi
eitt eða fleiri óskast nú þegar.
Leigu-upphæð eftir samkomulagi, en tryggt er,
að viðkomandi er fullkomlega samkeppnisfær.
Afgr. Alþýðublaðsins vísar á.

einn af frægustu flotaforingj-
um Ameríku um sína daga.
Hann er ágætur starfsmaður,
ákveðinn, skjótráður og ósveigj
anlegur. Frami hans í flotaþjón
ustunnd ecr fremur að þakka
dugnaði hans og ástundun en
sérstökum glæsileik. Allan þann
tíma, sem liann var í þjónustu
flotans, én það voru fjörutíu
og sex ár, var hann sérfræðing-
ur í skotlist og æfði menn sína
í því að hæfa nákvæmlega á
löngu færi.
Leahy kom skyndilega fram
í dagsljósið um árið .1920. Árið
^927 var harui orjSinn flota-
deildarforingi og var yfirmaður
hinnar þýðingarmiklu skipu-
lagningaskrifstofu flotamála-
ráðuneytisins. Eftir það hefir
harm haft á hendi öll hin þýð-
ingarmestu embætti flotamál-
anna bæði á sjó og landi. Hann
stjórnaði orrustuskipum flotans
á Kyrrahafinu. Seinna, sem
undiraðmíráll, hafði undir
sinni stjórn allan orrustuflot-
ann. Og loks, árið 1937, var hann
gerður að yfirmanni flotaaðgerð
anna. Hann var helzti aðstoðar-
maður Roosevelts á þessum ár-
um, árunum rétt fyrir stríðið,
þegar skipa og flugvélafram-
leiðslan var stóraukin.
Þegar Leahy náði aldurstak-
marki opinberra embættis-
manna árið 1939 og varð 64
ára gamall, var þekking hans
á öllu, sem flotamálum við kom
orðin svo yfirgripsmikil, að
ekki þótti fært að missa hæfi-
leika hans frá opinberum störf-
um. Þegar heimurinn var að
steypast út í styrjöld, gerði
Rossevelt forseti Leahy aðmírál
að landstjóra Porto Rico. Árið
eftir var hann gerður að sendi-
herra á Frakklandi og hafði
hann þar á hendi það erflða
og vandasama hlutverk að tala
kjark í Pétain og herða á mót-
stöðu hans gegn klíku þeirra
Darlans og Lavals. Það var
vanþakklátt starf og sennilega
óframkvæmanlegt, eins og á
stóð.
Leahy aðmíráll er nú 67 ára
gamall, en eftir útliti að dæma
virðist hann vera miklu yngri.
Hann hefir alltaf verið mesti
vinnuþjarkár og sjóhetja. 'Hann
verður áreiðanlega góður sam-
starfsmaður forsetans og getur
létt af honum miklum störfum.
Styrjaldir eru unnar með hug-
rekki, en aðeins því hugrekki,
sem grundvallað er á þekkingu
reynslu og skynsemi.
Yfirmenn hinna ýmsu greina
hernaðarins eru einnig þraut-
reyndir menn og engin hætta
er á öðru, en að þeir hafi góða
samvinnu við hinn nýja yfir-
mann sinn. Það eru þeir King
aðmíráll, yfirmaður flotans,
Marshall hershöfðingi, yfirmað-
ur landhersins og flugmálasér-
fræðingarnir Towers aðmíráll
og Arnold hershöfðingi. En
yfir öllu er forsetinn og bpr
ábyrgðina á öllu, með Leahy
aðmírál sem yfirmann herfor-
ingjaráðs síns, ráðgjafa og
milligöngumann. Frá því þarf
ekki að skýra, að Leahy aðmír-
áll mun líka verða tengiliður
riiilli Bandaríkjainna og yfir-
manna bandamannaherjanna.
Hann á ekki að verða nein topp-
fígúra, heldur aðstoðarmaður
þess manns, sem sleppur ekki
við að bera þær byrðar, sem
þátttaka Bandaríkjanna í heims
styrjöld leggur honum á herð-
ar.
Grein Hallgríms skólastjóra. — Forsetinn og íslenzkan
hans. — Torg neðst við Skólavörðustíg. — Bréf l’rá
„BIánefss“ um imgfrú „L.“
INGPALLAHESTUR“ rit-
ar mér: „Nýlega birtist í
Alþýðnbiaðinu grein eftir Hall-
grím Jónsson, fyrrverandi skóla-
stjóra, um alþingi og alþingis-
menn. Margt er þar réttilega sagt
hjá þeim góða og glögga manni,
enda eiga ýmsir alþingismenn lof
skilið fyrir snjallan ræðuflutning
og mælsku. En hér sem annars
staðar verður að gjalda keisaran-
um það, sem keisarans er, og guði
það, sem honum ber.“
. . „GREINARHÖFUNDUR til-
nefnir háttvirtan áttunda land-
kjörinn þingmann meðal þeirra
maima, sem bezt kunna að fara
með íslenzkt mál íslenzkra þing-
manna, þeirra, sem nú sitja á
þingi. Áttundi landkjörinn þing-
maður er jafnframt forseti sam-
einaðs þings, og mætti ætla, að í
þann sess veldust ekki aðrir menn,
en þeir, sem kuuna góð skil á ís-
lenzkri tungu, því að hvar ætti
hún að vera fremur í heiðri höfö
en í mesta tignarsessi hins þús-
und ára gamla alþingis?“
„ENDA ER NÚVERANDI for-
seti sæmilega vandur að máli, og
virðist gera sér far um það, en sá
er þar helztur gallinn á, að hon-
um hættir til að vera full tilgerð-
arlegur. En honum verður þrátt
fyrir þetta sú skyssa á, að hann
beygir algengt orð skakkt í for-
setastóli, og furðar mig á því, að
Hallgrímur skuli ekki minnast á
það.“
,lFORSETI segir jafnan við at-
kvæðagreiðslu: ,J>eir háttvirtir
þiugmenn, setn samþykkja þessa
tillögu, eru beðnir að rétta upp
hendi.“ Forsetimi beygir með
öðrurp orðum orðið hönd skakkt.
Hann notar þágufall í stað þol-
fallsins, hönd. Þetta verður hvor-
ugum hinna forsetanna á. Mér
finnst einkennilegt, að jafn-mál-
glöggur maður og Hallgrímur
Jónsson er, skuli ekki hafa tekið
eftir þessu, en óþarft finnst mér
að hæla Gísla Sveinssyni fyrir
góða meðferð íslenzks máls fyrr
en hann leiðréttir þessa villu.“
„NEÐST á Skólavörðustígnum,
að vestanverðu hefir staðið skúr-
bygging í nokkur ár, og verið þar
einhver verzlun,11 segir M. G. f
bréfi. „í júní-mánuði s.l. var þessi
bygging rifin, og grafið svo nið-
uf á fastar klappir þar sem skúr-
inn stóð, og hætt svo við. Síðan
hefir þessi gryfja staðið með sömu
ummerkjum. Neðan til er þessi
gryfja heldur dýpri, og þar hefir
safnast rigningarvatn, og er poll-
urinn lengi búimi að vera grænn
af slýi. Er merkilegt, að þetta
skuli vera látið afskiptalaust, •—•
svona rétt við miðbæiiin, og hrein-
lætisvika hefir verið haldin ný-
lega í ofanálag."
„ÉN í SAMBANDI við þetta
vil ég vekja athygli á öðru. Það
er, að þarna ætti ekkert fram-
búðarhús að reisa. Þama ætti
torg að koma þvert yfir í Ingólfs-
stræti, — og húsin að fara, sem
þama eru ó milli Skólavörðustígs
og Ingólfsstrætis.“
„ÞETTA TORG setti að heita
Ingólfstorg. Skólavörðustígurinn,
Frk á 6. eáðu.