Alþýðublaðið - 08.09.1942, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 8. september 1942.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
SAjGAN endurtekur sig, er
orðið þekkt orðtak og hefir
orðið mörgum prófessorum að
umhugsunarefni. En núverandi
styrjöld hefir gert venjulegum
mönnum mjög ljósa endurtekn-
ingu sögunnar. Fall Frakklands
ag uppgjöf Belgíu árið 1940
getum við borið saman við brott
hvarf Rússa úr heimsstyrjöld-
inni 1914—1918. Innrás Napó-
leons í Rússland 1812 getum við
borið saman við innrás Hitlers
1941. Og síðast, en ekki sízt
getum við borið saman innrás
þá, sem Napoleon undirbjó árið
1798, en sló svo á frest og ætl-
aði að framkvæma 1803—4—5,
við innrás þá, sem vofað hefir
yfir af hendi Adolfs Hitlers frá
því 1940. Þetta málefni gæti
orðið fróðlegt að skýra dálítitð
nánar.
í hinni nýútkomnu bók: „Na-
póleon við Ermarsund“, gerir
höfundurinn, Carola Oman,
enga tilraun til samanburðar
(þar er ekki minnzt á núverandi
styrjöld), en hún safnar í eina
heild öllum þim atriðum, sem
snerta þessa tilraun Napoleons
fyrsta, og af því getur svo les-
andinn dregið sínar ályktanir
og gert samanburð. En ef hann
hefir enga löngun til þess, get-
ur hann látið það vera og lesið
aðeins sér til skemmtunar mjög
æsilega 'bók um staðreyndir,
sem safnað hefir verið saman á
þrjú hundruð blaðsíður.
Aðferð ungfrú Oman er sú, að
bregða kastljósi yfir ýmis atriði
sögunnar, séð með augum ým-
issa manna, sem uppi voru á
þeim tíma, er atburðirnir gerð-
ust. Það er að vísu er.íið aðferð
og rennur oft út í sand, en ung-
frú Oman, sem hefir ritað f jölda
ævisagna, hefir sémtaka kunn-
áttu í þvi að fara með efni án
þess að missa það út um greipar
sér, og er einkar lagin á að
þjappa saman efni í glögga
smámynd, sem skýrir aðra at-
burði. Hún byrjar á aftöku
Lúðvíks sextánda og endar á
dauða keisarans á St. Helena ár-
ið 1821. En meginefni bókarinn-
ar er þó þjappað saman á þeim
síðum, þar sem skýrt er frá því,
þegar franska hernum var safu-
að saman umhverfis Boulogne
og hinum mikla undirbúningi
Georgs þriðja Englandskonungs
að taka á móti.
Um þessar mundir berast
miklar fregnir um sprengju-
árásir brezka flugflótans á
birgðageymslur á í'rakklands-
og Hollands-strönd. En hvaða
fréttir bárust yfir sundið' fyrir
um hundrað og fimmtíu árum,
til íbúanna á hinni klettóttu
Ermarsundsströnd Engiands?
Að vísu fréttu þeir um mikla
S
S
N
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
í
5
Stærsta stífla í heimi.
Þetta er Grand Coulee stíflan í Norðvestur-Bandaríkjunum, sem mun vera stærta stífla í
heimi. Myndin var tekin að næturlagi. Til vinstri sést bærinn, sem byggður var fyrir
verkamennina, sem vinna við stöðina.
Napoieon við Ermarsund.
stórskotahríð við sundið, en þeir
fréttu annað, sem var að vísu
ekki satt, en þó nægilegt til
Iþess að skelfa íbúana. Þeir
fréttu um gríðarmikla fleka, yf-
irbyggða, með fallbyssum í
hverju horni, og þeir fréttu um
fljótandi virki, sem áttu að geta
boriö sextíu fallbyssur og um
f jórar þúsundir manna.
Mikill undirbúningur var á
Englandi til þess að taka á móti
þessum virkjum. Virki voru
hlaðin í hverri höfn, hverjum
vogi og vík, og hermenn í glæsi-
legum einkennisbúningum
sögðu konum sínum og unnust-
um, hvemig þær ættu að taka
á móti „Bona“, ef hann léti sjá
sig og reyndi að fara yfir sundið.
Þetta skeði árið 1798, og það,
sem ehikennilegast er, innrás
var gerð á Bretlandseyjar, ef
með þeim er talið írland, sem
írlendingar myndu sennilega
ekki kæra sig um. Humbert
hershöfðingi hafði sett um þús-
und manns á land í Mayo, en
þeir voru fljótlega króaðir inni.
Annar leiðangur komst til
Sligo Bay, en flýði brátt til
Rockefort. En svo að öll ná-
kvæmni sé við höfð, þá var inn-
rás gerð í England 1897, þegar
Svarta hersveitin undir stjóm
írska uppreisnarforingjans Tate
setti lið á land í Cardiganflóa á
Wales. En liðið var óðara ger-
sigrað og leyfar þess eltar uppi
á tveim dögum.
©I! H
milli Bretlands og íslands halda áfram,
eins og að undanfömii. Höfum 3—4
slíip í förum. Tilkynningar um vöm-
sendingar sendist
Oiiliford’s Associated Uecs, Ltd.
26 LONDON STREET,
FLEETWOOD

Það var mörgum árum seinna,
á fyrsta áratug nítjándu aldar-
innar, sem aðalinnrásarhættan
var. Allt hitt hafði aðeins verið
undirbúningur. En aðalógnunin
var 1803, þá ætlaði Napóleon
að láta hendur standa fram úr
ermum. Stríð var enn á ný haf-
ið milli Englands og Frakklands.
Þegar keisarinn snaraði sér á
bak á Grána sinn á hæðunum
fyrir framan Boulogne, urðu
Englendingar gripnir skelfingu.
Fjórar herbúðir voru umherfis
þessa frönsku hafnarborg, og á-
litið er, að þar hafi verið um
tvö hundruð þúsundir her-
manna, reiðubúnar til þess að
gera innrásina, þegar stundir
kæmu.
En hvað dvaldi Orminn
langa? Það var ekki skortur á
mönnum, vopnum né skotfær-
um. Það voru herskip, sem
vantaði — öflugur herskipa-
floti, leiðangrinum til verndar.
Napoleon hafði um tvær þús-
undir skipa, báta og flutninga-
pramma af öllum gerðum, sem
biðu eftir því að siglt yrði af
stað. En einhver galli var á
gjöf Njarðar. „Miðsumarkvöld
nokkurt árið 1804 opnaði ,Boni‘
gluggann sinn og horfði í sjón-
auka út á sundið í áttina til
Dover. Hann heyrðist tauta fyr-
ir munni sér: „Já, byrinn er
góður og ekki nema þrjátíu og
sex klukkutíma sigling. . .. .“
Keisarinn hafði allt, sem hann
þarfnaðist, nema það mikilvæg-
asta — öflugan herskipaflota.
Það voru ekki hennennimir á
klettóttu ströndinni hinum meg-
in sundsins, sem Napóleon ótt-
aðist. Það voru herskipin, sjó-
mennirnir og flotaforingjar á
borð við Nelson.
En þetta var Englendingum
ekki ljóst. Þeir voru óttaslegnir.
Fregnunum rigndi niður. Bona-
parte var að byggja gríðarstóra
skipabrú, sem herinn átti að
fara yfir frá Calais til Dover, en
herforingjar í loftbelgjum áttu
að stjórna yfirförinni. Enn-
fremur voru námusérfræðingar,
að því er sagt var, að byggja
neðanjarðargöng undir Ermar-
sund og miðaði þeim hægt en
öruggt í áttina til ensku strand-
arinnar, og loks átti keisarinn
sjálfur að vera um borð í fiski-
skútu úti fyrir ströndinni, dul-
búinn sem enskur fiskimaður.
Það er erfitt að gera sér grein
fyrir þeim ótta og þeirri skelf-
ingu, sem ríkti á Englandi þessa
daga, en ungfrú Omen heppnast
það‘ að svo miklu leyti, sem
unnt er. Flest voru þetta lyga-
fregnir. Maður, sem átti heima
á afskekktum stað á Englandi,
vaknaði um miðja nótt við það,
að sonur hans kom inn í hér-
bergið og sagði: „Vertu ekki
hræddur, en Frakkar eru að
setja lið á land. Það er verið að
'berja bumbur og kveðja herinn
til atlögu.“ Faðirinn hugsaði sig
um ofurlitla stund, en sagði svo;
„Jæja, við getum víst ekkert
gert til gagns.“ Því næst hallaði
hann sér aftur á eyrað og sofn-
aði
Þeir eru rólegir á yfirborðinu,
Bretarnir. Svarið við innrásar-
ógnuninni kom í októbermánuði
1805, þegar Nelson molaði
franska flotann við Trafalgar.
En þetta hafði verið raunveru-
leg ógnun, og sannleikurinn,
sem í henni fólst, er enn þá til
umræðu.
Þegar Napoleon var fangi á
St. Helenu, sagði maður nokkur
við hann, sem var hjá honum í
heimsókn, að undirbúningur
hans við Boulogne hefði aðeins
verið gerður í því skyni að lát-
ast vera að búa sig gegn Bret-
um, meðan hann hefði raun-
verulega verið að æfa úrvalsher
gegn Austurríkismönnum. Þá
svaraði Napoleon og brosti
Framh. á 6. síðu.
Ekki meira um knattspyrnuna að sinni. — Finna for-
vitna skrifar mér um greiðasölustaðina. — Hættið
bílaorginu.
V
ALLSÆKINN hefir skrifað
mér Iangt bréf um knatt-
spyrnuna, en hann hóf umræður
um, það mál nýlega hér og fékk
svarbréf frá „Gömlum knatt-
spyrnumanni". En ég á ómögulegt
með að birta meira af slíkum
bréfum að minnsta kosti fyrst um
sinn. Verður „Vallsækinn“ og
„Gamall knattspyrnumaður“ líka
að una við það. Þeir eru báðir
búnir að fá að segja meiningu
sína um knattspyrnuna núna og
tel ég það alveg nóg.
„FINNA FORVITNA“ skrifar:
„Ég er nýkomin úr sumarfríi og
er nú aS smárifja upp fyrir mér
ýmislegt úr ferðinni, bæði það
góða og fallega og sömuleiðis hitt,
sem miður fer og ég hefði kosið á
annan veg, bæði vegna mín og
þjóðar minnar."
„ÆTLA ÉG NÚ að biðja þig að
skila ýrnsu smávegis til þeirra,
sem urðu á vegi mínum. Það er þá
fyrst: Snyrtiklefar greiðasölustað-
anna þurfa um’ióía — fleiri hand-
klæði, óbrotnar skálar og um-
gerðir þeirra — lýsól eða eitthvað
annað sótthreinsandi saman við
vatnið, sem klefarnir, eru þvegnir
úr, o. s. frv.“
„ÞÁ BIÐ ÉG HG að skila til
þeirra í matsöiunni á Blönduósi, að
það þurfi að kaupa flugnaveiðara
í eldhús og borðstofu — og helzt
flugnaduft eða flitt líka, svo að
flugumar hætti að dansa listdans
í stórhópum á sykri, mat og and-
liti gestanna og sömuleiðis hætti
þær að stmga sér til sunds í
rjómakrúsir, vatnsglös og mjólkur-
könnur. — Segðu enn fremur
þeim, sem ráða á greiðasölustöðum
að láta frammistöðustúlkurnar
hafa eitthvað um hárið. Þær hafa
flestar hár ofan á herðar og
brjóst, krullað og fjörugt og á sí-
felldu iði og flugi yfir brauödisk-
um og bollum og ekki örgrannt
um að snerting við framreidda
fæðu eigi sér stað og eitt og eitt
hár losni og setjist að þar, sem
gestirnir sizt hefðu kosið.“
„ÝMISLEGT FLEIRA mætti
nefna, sem' laga mætti með litlum
tilkostnaði á þessum fjölförnu
leiðum, t. d. mættu bekkirnir í
Fornahvammi vera orðnir að stól-
um, svo að ekki þurfi að klifra og
gera alls konar miður fagrar
kúnstir til að komast í og úr sæti.
— Bið ég svo að lokum kærlega
að heilsa okkar óviðjafnanlega
ágætu langleiða-bilstjórum með
þökk fyrir allt gott.“
„HANNESARMABUR“ skrifar
mér eftirfarandi — og vonandi
hittir hann í mark: „Mig langar
að biðja þig um greiða. Hann er
sá, að biðja bílstjóra í vissum bíl-
um í bænum að hætta þessu óþarfa
flauti, sem virðist vera að komast
í móð aftur vegna nýs flautu-
hljóms.“
„SÉRSTAKLEGA er það einn
bíll, sem er farinn að gera mig
taugaveiklaðan, því að hann er
alltaf flautandi sýknt og heilagt,
hvar sem er. Bílstjóránum þykir
það víst svo mikið „sport“, þvi að
hann getur flautað marga mis-
munandi tóna.“
Hannes á horninu.