Alþýðublaðið - 11.09.1942, Blaðsíða 6

6
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Föstudagur 11. september 1942
SAMÞYKKT
um kaup og kjör verkamanna í Keflavík og Njarðvíkum gjörð
á fundi í Verkalýðs- og sjómannafélagi Keflavíkur, 4. sept. ’42.
1. Lágmarkskaup (grunnkaup -f dýrtíðaruppbót) skal vera
þannig:
ALMENN VINNA: í sept.: Grunnkaup:
Dagvinna ......... kr. 4,10 á klst. 2.10
Eftirvinna ............ kr. 6,14 á klst. 3,15
Nætur- og helgidagav....... kr. 8,19 á klst. 4,20 •
SKIPAVINNA:
Dagvinna .......... kr. 4,88 á klst. 2,50
Eftirvinna ............ kr. 7,31 á klst. 3,75
Nætur- og helgidagav....... kr. 9,75 á klst. 5,00
2. Dagvinna reiknast frá kl. 8 f. h. til kl. 5 e. h. — eftirv. frá
kl. 5 e. h. til kl. 8 e. h. og næturv. frá kl. 8 e. h. til kl. 8 f. h.
Helgidagav. frá kl. 8 f. h. til kl. 8 e.h.
Helgidagakaup sé greitt á öllum helgidögum Þjóðkirkjunn-
ar, svo og Sumardagurinn fyrsti, 17. júní og fyrsti desember.
Fyrsti maí skal vera frídagur og þá ekki unnið.
Matar- og kaffitímar skulu vera sem hér segir:
Matartími frá kl. 12 til 1 e. h. og kl. 7 til 8 e. h.
Kajjihlé í dagvinnu kl. 9,45 til ki. 10 f. h. og kl. 5 til 3,15 e.h.
í eftirv. kl. 5 til 5,15 e. h. — í næturv. kl. 11 til 11,15 e. h.
kl. 2 til 2.15 f. h. — kl. 5 til 5,15 f. h. og kl. 7,45 til kl.
8 f. h. Kaffitímar og matartíminn 7 til 8 e. h., sem falla inn í
vinnutímabil, reiknast sem vinnutímar.
Sé unnið í matar- og kaffitímum skal greiða þá með tvöföldu
kaupi. -— Nú vinnur maður eftir-, nætur- eða helgidaga-
vinnu, er öll fellur utan kaffitíma, þá greiðist'sú vinna með
10% álagi á kauptaxtann. í matar- og kaffitímum skal því
aðeins unnið, að verkamenn séu fúsir til þess.
3. Vinnutími verkamanns telst frá því hann kemur til vinnu
samkv. kvaðningu verkstjóra eða vinnuveitanda og þar til
hann hættir vinnu, að frádregnum matartíma kl. 12 til 1 e.h.
Þetta gildir ef unnið er innan Keflavíkur-kauptúns.
Sé unnið utan byggðar kauptúnsins er skylt að flytja verka-
menn að og frá vinnustað í vinnutíma. Ákvörðun um stað
er verkamenn mæti á til ílutnings á vinnustað, sem verka-
mönnum sé skilað á að vinnu lokinni, skal tekin í hverju
tilfelli í samráði við viðkomandi verkamann.
Ef verkamenn komast ekki af stað þegar að vinnu lokinni
sökum skorts á farartækjum, eða af öðrum ástæðum, sem
verkamönnum er. ekki um að kenna, skulu þeir halda fullu
kaupi meðan á biðtíma stendur og þar til þeir hafa verið
fluttir á ákvöfðunarstað sinn í kauptúninu. Komi verka-
maður of seint til vinnu, á hann ekki kröfu til kaups fyrir
þann stundarfjórðung, er hann mætir í, né fyrir þann tíma,
sem áður er liðinn.
Verkamenn skulu skráðir í vinnutíma og fá þeir kaup fyrir
fyrir þann stundarfjórðung, sem þeir eru skráðir í.
Sömu reglur um flutninga, að og frá vinnustað, gilda einn-
ig fyrir Njarðvíkinga og skal þá skylt að flytja þá að og frá
vinnustað í vinnutíma, ef þeir vinna utan byggðar þess
hverfis, sem þeir eru búsettir í.
4. í skipavinnu, byggingarvinnu og öðrum meiri háttar at-
vinnurekstri greiðist fyrir hvern byrjaðan vinnudag hálf
daglaun og full daglaun, sé unnið meira en hálfan daginn.
Á meðan núverandi ófriðarástand varir skulu verkamenn
þeir, sem vinna að staðaldri fagvinnu og að jafnaði fá sama
lágmarkskaup og greitt er í viðkomandi iðngreinum, enn-
fremur njóta allra samningsbundinna réttinda félaga V.
S.F.K. þótt þeir vinni fyrir hærra kaupi en ákveðið er í
samþykkt þessari fyrir venjulega verkamannavinnu.
Á tímabilinu frá 1. maí til 30. sept. skal dagvinnu lokið kl.
12 á hádegi •á laugardögum. Á þessu sama tímabili skal
heimilt að hefja vinnu kl. 7,20 f. h. og greiðist sú vinna
með venjulegu dagvinnukaupi. Öll vinna, sem unnin er eftir
hádegi á laugardögum á fyrr nefndu tímabili skal greidd
með helgidagakaupi.
Á allt grunnkaup, sem um getur í samþykkt þessari skal
koma full dýrtíðaruppbót mánaðarlega samkv. vísitölu
kauplagsnefndar og skal miðað við vísitölu næsta mánaðar
á undan þeim mánuði sem greitt er fyrir.
5. Verkamenn eiga rétt á að fá sumarleyfi í samræmi við á-
kvæði frumvarps til laga um orlof, sem nú liggur fyrir al-
þingi, hvort sem frumvarp það verður að lögum eða eigi. Á
* meðan þessi réttur er ekki tryggður með lögum, skal verka-
maður sýna félagsskírteini í V.S.F.K. er sanni, að hann sé
skuldlaus við félagið, áður en sumarleyfispen. eru greiddir.
6. Verkfæri og vinnutæki skulu verkamönnum lögð til, þeim
að kostnaðarlausu. Vinnuveitendur skulu sjá um, að útbún-
aður allur og áhöld séu í góðu lagi svo að ekki stafi af slysa-
hætta, eða öryggi verkamanna sé á annan hátt skert.
7. Á vinnustöðum skulu atvinnuveitendur sjá um, að lyfja-
kassi sé á staðnum með nauðsynlegum lyfjum og umbúðum,
svo og salerni, vatn og vaskur, ef við verður komið. Nú eru
verkamenn að vinna á sama stað í lengri tíma og skal þá
vinnuveitanda skylt að hafa þar skýli til þess að drekka í
kaffi og mafast. 1 skýlinu skulu vera borð og bekkir og skal
þess gætt að þar sé ávallt hreint og þrifalegt. Enn fremur
skal í skýlinu vera hitunartæki.
8. Verkamaður á kröfu til þess að fá kaup sitt greitt vikulega.
Skal verkamaður þá eiga heimtingu á fullri greiðslu á
ógreiddu kaupgjaldi fram að næsta virkum degi á undan
útborgunardegi. Það, sem eftir stendur af kaupi hans kemur
til útborgunar næsta útborgunardag. Vinnuveitandi ákveð-
ur hvern virkan dag vikunnar hann-velur til útborgunar á
kaupi, sem fari fram í vinnutíma, pema öðruvísi umsemjist
þegar sérstakl®ga stendur á. ,
9. Atvinnurekendur eru skyldir að halda eftir ogreiddum
gjöldum félaga V.S.F.K., sé þess krafizt.
10. Slasist verkamaður, vegna vinnu eða flutninga til og tra
vinnustað á vegum vinnuveitanda, skal hann halda óskertu
kaupi eigi skemur en 6 virka daga. Vitmuveitandi kosti
flutning hins slasaða til heimilis eða sjúkrahúss, ef læknir
telur slíkt nauðsynlegt.
11. Skipavinna telst öll vinna við afgreiðslu skipa, ferming og
afferming, jafnt á landi og í húsum inni sem á skipsfjöl.
12. Samþykkt þessi gildir frá og með 7. sept. ’42.
Keflavík, 5. sept. ’42.
Ut úr ógöngunum.
Framh. a£ 4. síðu.
lenzkum þjóðfélagsmálum, ef
ekkert er aðhafzt til breytinga.
Það er að sjálfsögðu miklu erfið-
ara en áður var að bægja frá
bölinu. Andúð, skilningsskortur
og sinnuleysi gegn skynsamleg-
um og réttlátum aðgerðum hafa
valdið þeim hættum, er nú
steðja að. Alþýðuflokkurinn
hefir fyrr og síðar varað við því
aðgerðaleysi og óréttlæti, er
látið hefir ■ verið viðgangast,
og bent á nýjar brautir, er fara
ætti inn á. Og eftir því, sem
lengur líður vex hættan. Þess
vegna er það meiri nauðsyn en
nokkru sinni fyr,r að freista þess
að sameina til átaka alla þá,
sem hafa vit og vilja til endur-
reisnar.
Þó að Alþýðuflokkurinn yrði
fyrir sárum vonbrigðum út af
samstarfi við aðra flokka fyrstu
tvö ár stríðsins og hafi orðið
fyrir hatrömum árásum kom-
múnista, aftrar það honum þó
ekki frá því að bjóða fram sam-
ráð og samtök til lausnar vanda-
málanna.
í bréfi Alþýðuflokksins frá
11. ágúst s. 1., sem var svar við
málaleitun Framsóknarflokks-
ins til annarra þingflokka, er
það tekið fram, að flokknum
væri það gleðiefni, ef aðrir
flokkar vildu, þó seint væri,
skipta um stefnu og hverfa að
öðrum réttlátari og heillavæn-
legri leiðum. Og svo segir orð-
rétt í niðurlagi bréfs þessa: „Er
Alþýðuflokkurinn, eins og jafn-
an fyrr, reiðubúinn til þess að
gera nánari grein fyrir sjónar-
miðum sínum og tillögum varð-
andi þau vandamál, sem nú eru
aðkallandi, og ræða um lausn
þeirra við aðra flokka.“
í ræðu þeirri, er ég flutti í
útvarpi 19. f. m., við þriðju um-
ræðu kjördæmamálsins í neðri
deild, gat ég þess af hálfu Al-
þýðuflokksins, að. koma þyrfti
á aukinni samvinnu og gagn-
kvæmum skilningi milli bænd-
VERKALÝÐS- OG SJÓ-
MANNAFÉLAG
KEFLAVÍKUR hefir aug-
lýst nýjan kauptaxta fyrir
félagaga sína. Er hann í fullu
samræmi við kröfur þær,
sem Alþýðusamhand Islands
lagði til grundvallar í hréfi
sínu til verkalýðsfélaganna
nýlega og stefna að því fyrst
og fremst. að samræma kaup
og kjör verkamanna og
verkakvenna um land allt.
Kaup verkamanna í Keflavík
hækkar samkvæmt taxta um
61,5%.
Verkalýðs- og sjómannafélag
Keflavíkur skrifaði atvinnu-
rekehdum, og þá fyifst og
fremst útvegsbændafélaginiij,
26. fyrra mánaðar og tilkynnti
þeim, að félgið óskaði eftir
■>
því að ræða við þá um
breytingar á kjörum verka-
manna. Útvegsbændafélagið
svaraði félaginu á þá leið að
- anna í landinu og verkalýðsins
yfirleitt til bættrar afkomu
beggja aðila, og að fá þyrfti
fullt samkomulag við verkalýð-
inn til sameiginlegra átaka um
lausn vandamálanna og leggja
inn á nýjar leiðir réttlátrar
skiptingar arðsins og bættrar
afkomu þjóðfélagsþegnanna —
inn á leiðir nýrra aukinna og
réttlátra skipulagshátta. Og um
þessar leiðir vildi Alþýðuflokk-
urinn ræða við aðra flokka og
stuðla fyrir sitt leyti að nýrri
og víðtækari framkvæmd mála.
í framhaldi af þessu hvoru-
tveggja . lýsti Haraldur Guð-
mundsson yfir því í efri deild,
er kjördæmamálið var endan-
lega afgreitt, að Alþýðuflokk-
urinn væri að sjálfsögðu nú við
því búinn, að taka upp viðræð-
ur við aðra flokka, varðandi að-
kallandi vandamál og leggja
fram tillögur af sinni hálfu.
Aðrir flokkar hafa ekki á
neinn hátt leitað eftir tillögum
Alþýðuflokksins né sýnt nokk-
urn lit á að benda á nýjar leiðir
af sinni hálfu.
Dagana 21.—23. ágúst s. 1.
hélt stjórn, varastjórn, nokkrir
trúnaðarmenn og frambjóðend-
ur Alþýðuflokksins við síðustu
alþingiskosningar, fund hér í
bænum. Voru þar gerðar sam-
þykktir um stefnu flokksins til
úrlausnar á aðsteðjandi vanda-
málum og aðferðir til að fram-
kvæma þær. Þessar samþykktir
verða nú birtar hér í blaðinu.
Á grundvelli þessara samþykkta
gengur Alþýðuflokkurinn nú til
kosninga. Hann heitir á kjósend-
ur landsins að athuga þessar til-
lögur ýtarlega, um leið og þeir
gera sér grein fyrir ástandi og
horfum í þjóðmálum. Allir þeir, •
sem á tillögur þessar geta fall-
izt í höfuðatriðum, eiga að
leggjalóð sitt í vogarskálarnar
með Alþýðuf.lokknum til 'fram-
kvæmda á viðreisn og viðnámi
þjóðarinnar gegn ógnandi hætt-
um, er yfir vofa.
það áliti sig ekki svo stóran at-
vinnurekenda að það teldi sér
skylt að semja við verkalýðs-
félagið, en aðrir atvinnurek-
endur svöruðu engu.
Stjórn Verkalýðs- og sjó-
mannafélagsins boðaði þá til
fundar í félaginu 7. þessa mán.
og var þar einróma samþykkt
að félagið gæti ékki annað gert
en að setja taxta um kaup og
kjör meðlimanna og auglýsa
hann. Var nýr 'taxti samþykkt-
ur á fundinum og tilkynntur
daginn eftir.
Hefir verið unnið eftir hon-
um síðan og ekki borið á neinni
óánægju með hann af hendi
atvinnurekenda eða mótmælum
gegn honum.
Verkamenn fá stórfelldar
kjarabætur samkvæmt þessum
nýja taxta, ekki einimgis kaup-
hækkun sem nemur 61,5%,
eins og áður segir, heldur á-
kveðinn 8 stunda vinnudag,
HANNES Á HORNINU.
(Frh. af 5. síðu.)
HÉR ER SÍÐASTA BRÉFIÐ frá
ungfrú ,,L“ og segist hún ekki
taka framar til máls: „Vanmáttur
Blánefss er ekki dulbúinn, en eins
og öllum er Ijóst er mannkynið
mjög vanmáttugt. Merkur sænsk-
ur maður, sem var að hrósa ís-
lendingum, taldi þeim m. a. til
gildis, að þeir bæru ekki sorgir
sínar á torg. Eftir því ætti það að
vera kostur, að geta dulbúið van-
mátt sinn. Vanmátt sinn gegn nef-
tóbaki og víni vill Blánefss bæta
upp með því að vitna til einnar
af okkar beztu stéttum, sjómanna-
stéttarinnar, en; hún sjálf lætur
lítið yfir sínum hreystiverkum.“
„EN ÞJÓÐARHROKINN gægist
upp — eða er það enn vanmóttar-
kenndin. Fleiri hafa bjargað
mannslífum er tækifæri gafst, t. d.
Danir. Gott er að bjarga erlendum
mönnum hér við strendurnar og
eru slík hreýstiverk birt í blöðu'm
og aldrei er því útvarpað að
bjarga þurfi dauðVona fólki, sem
liggur í húsunum í kringum okk-
ur. Það er látið eiga sig, þótt inn-
an handar hefði verið að bjarga
því, t. d. með uppskurði eða legu
í sjúkrahúsi. Reykjavíkurbær á
ekkert sjúkrahús, en Landsspítal-
inn hefir engar skyldur við bæj-
arbúa. Læt ég vera hve manns-
lífin eru mikilsvirt hér á landi.“
„MÉR þykir Blánefss segja frétt-
ir, er hann telur konur njóta jafn-
réttis hér við menn, og bregður
þeim um að þær komi ekki fram
í opinberum málum. Ungur kven-
stúdent með ágætiseinkunn varð
nýlega að lúta í lægra haldi fyrir
karlstúdenti með lægri einkunn,
er þau sóttu um styrk til fram-
haldsnáms, hún í uppeldisfræði,
hann í teikningu. Máske að mað-
ur sá hafi haft eitthváð á sér, má-
ske neftóbak í citrónolíuglasi, fram
yfir ungu stúlkuna.“
„BLÁNEFSS REKUR framfara-
sögu tóbaksílátanna, og finnst það
mjakast, en ,,mjakast“ það ekki
aftur á bak eða út á hlið? Nú bera
menn neftóbakið í citrónolíuglös-
um, sem miðinn er ekki einu sinni
tekinn af. Ýtarleg frásögn fylgir
um meðferð þeirra, er það ef til
vill vísbending ef einhver vildi
innleiða þá á ný í þjóðræknis-
skyni — ný iðnaðargrein myndi
þá hefjast, og samræmi vera á, þar
eð neftóbak er nú talinn innlendur
iðnaður. Mér finnst alltaf hálf-
hlægilegt þegar fólk er að flagga
með kompleksunum hans Freuds.
Það virðist grípa orðið á lofti ein-
hvers staðar án þess almennilega
að skilja það, en allir finna þó
vanmátt sinn — „veikur er vilji
og veik eru börn“ — en kannske
er það af vanmætti að menn troða
tóbaki í nefið, og þeir, sem eru
sérlega sterkir, geri það ekki.“
„MÉR ÞYKIR VÆNT UM sam-
úð Hannesar. Hún yljar þegar
blæs kalt. Um einlægni Blánefss
hirði ég minna. Mér sýnist hún í
sauðargæru. En mæti hann manni,
sem hann álítur dulbúinn, vegna
vanmáttar, þá ætti hann ekki að
svipta dulbúnaðinum af honum ef
hann vill vera mannúðarinnar
megin.En er það ekki „steinblinda
og ofstæki“ að segja að „L“ telji
fslendinga auðvirðilega, ég hefí að-
eins sagt að betur færi á að þeir
gættu meiri þrifnaðar, sumir
þeirra. Þessu virðist Blánefss hafa
,gleymt.“
ÞESSAR UMRÆÐUR hafa verið
bæði skemmtilegar og gagnlegar.
Ungfrú „L“ hefir brugðið upp
,,karricatur“ af litlum minnihluta
landsmanna — og fleiri hafa reiðzt
en ætlað var, en menn hafa gott
af því að skipta skapi. Ég þakka
ungfrú „L“ fyrir samvinnuna.
sumarleyfi, samkvæmt frum-
varpi Alþýðuflokksins, kaup
6 daga , ef maður slasast við
vinnu og ýmislegt annað sem
er til 'hags- og kjarabóta fyxir
verkamenn.
Stórfelldar kaup- og bjarabætur
verkamanua í Keflavík.