Alþýðublaðið - 18.09.1942, Blaðsíða 6

6
ALÞYÐUBLAOIP
/ Föstudagur 18. september 1942.
Yerkalýðsfélðoin og
setoliðið.
Framh. af 4. síðu.
kaup og kjör verkalýðsins, án
þess að tala við verkalýðs-
félögin?
Samningsrétturinn er grund-
völlur undir starfi verkalýðs-
félaganna óg réttindum verka-
lýðsins. Margra ára barátta
fyrir honum er gerð að engu ef
honum er sleppt. Atvinnurek-
endur hafa nauðugir viðurkennt
þennan rétt. Eiga það nú að
verða örlög verkalýðssamtak-
anna að setuliðsstjórnin hrifsi
hann með hálfgerðu samþykki
stærsta verkalýðsfélagsins á
landinu? Og hvernig verður
svo framhaldið? Myndi ekki
hinum íslenzku atvinnurekend-
um auðveldari eftirleikurinn,
þegar þeir sjá hvernig setuliðs-
stjórninni tekst að fá hálfgert
samþykki þeir.ra, er stjórna
stærsta verklýðsfélagi landsins,
til þess að kippa grundvellin-
um undan verkalýðsamtökun-
um?
Innávið eru aðferðir Dags-
brúnarstjórnarinnar sorgarsaga.
Hún segist vera að semja við
stjórn setuliðsins, og forðast að
. hafa um það nokkur samráð
við Alþýðusambandið og jafn-
vel þegar komið er þannig að
herstjórnin brýtur lög á verka-
lýðsfélögunum og þó einna
mest á Dagsbrún,'' forðast
stjórn Dagsbrúnar enn að leita
til heildarsamtakanna, sem þó
er skylda hennar að gera.
Þannig setur hún félaglið út
fyrir lög og rétt og slær vopnin
úr hendi annarra verkalýðsfé-
laga. Slíkir menn þykjast sjálf-
kjömir til forystu í hagsmuna-
' baráttu verkalýðsins. tJndan-
haldið og glundroðinn mótast af
landvarnaslagorðum komm-
únista. Vera má að stjórn setu-
; liðsins hrósi happi yfir þessum
: aumingjaskap. En sé svo þá er
(það á mlsskilningi byggt og
brot á öllum loforðum Banda-
ríkjanna, þegar þeir tóku að
, sér vernd landsins og loforð að
virða lög þess.
Við íslendingar erum að vísu
þeir smæstu í þessum hildar-
leik. Hugir okkar og hags-
rnunir eru með því að Banda-
menn sigri. Það væri hrapa-
legt ef þessum góða huga yrði
spillt með tilefnislausri harð-
stjórn. Samvinna og samúð um
vinnumálin eru öllum fyrir
beztu, þótt við smáir séum, og
hinum volduga verndara til
■ sóma en ekki vansæmdar. Hin
rétta leið út úr þessu máli væri
því sú að setuliðsstjórnin 'tæki
nú þegar upp heildarsamninga
við Alþýðusambandið f. h.
; verkalýðsfélaganna, bætti úr
þeim misfellum, sem átt hafa
sér stað, og viðurkenni þann
i rétt sem verkalýðssamtökin
hafa samkvæmt lögum lands-
ins.
Sendl"
svelnar
2 sendisveina vantar okkur
nú þegar eða 1. októbér.
H.f. Efnagerð Reykjávíkur.
H. G. Wells.
Framh. af 5. síðu.
andi, en miklu sterkari var þó
bræði mín út af þeirri tegund
,,menntunar,“ sem troðið hafði
verið í mig á æskualdri. Enn-
fremur var ég gripinn vandlæt-
ingu út af því þjóðfélagslega
óréttlæti, sem kom fram í því
að sum börn urðu að svelta og
fara á mis við alla menntun.
Ég leit svo á, um 13 ára aldur,
að fólk hefði gert samsæri
gegn mér, til þess að halda mér
niðri andlega og efnalega. Ég
hataði þetta fólk af sterkustu
tilfinningu æskumannsins ; og
við það fékk ég hug og dug til
þess að hefja baráttuna, og ég
ákvað að sjá veröldina í bjart-
ara ljósi en áður.
Ég hefi minnzt á takmarkanir
heima — sýnir mínar árið 1880.
En af einhverri tilviljun gat ég
á fáeinum árum hrifsað til mín
talsverða þekkingu. Og áður en
ég varð tuttugu og eifts árs
hafði ég haft tækifæri til þess
að eyða fjórum árum í stöðugt
nám. Þrjú ár var ég í, Royal
College of Science, og í eitt
ár naut ég leiðsagnar hins fræga
Huxley’s, vinar Darwins, og
árið 1887 hafði tilveran dýpk-
að fyrir skynjunum mínum og
fengið á sig lögun. Ég býst viö,
að næmi okkar sé mest áýrun-
um milli 14 ára og 21 árs.
Þetta voru ævintýralegustu ár
ævi minnar. Ég hafði verið
blindur andlega og var nú að fá
sjónina. Ég hafði fengið lykil-
-inn að tilverunni og var nú áð
ljúka henni upp. Síðan 1888
hefir margt breytzt, en ég héfi
ekki orðið að byggja þekkingu
mína upp að nýju, eins og ég..
þurfti á árunum fyrir 1888.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Framh. af 4. síðu.
ar. Þeir líta svo á, að Framsókn-
arflokkurinn eigi hvorki að láta
óvild eða kosningaskap móta gerð-
ir sínar. Þar komi viðhorf flokk-
anna til málefnanna eitt til greina.
Fyrir 19 árum lýsti ég þessu all-
greinilega fyrir mig persónulega,
og að ég hygg íyrir allan þorra
samherjanna. Ég sagðist vilja
vinna með verkamönnum, ef þeir
ynnu friðsamlega að umbótamál-
unum. En ég bætti því við, að ef
verkamenn vildu starfa ó bylting-
argrundvelli, og traðka lög og rétt
fótum, myndi ég vinna á móti bylt-
ingunni og standa við hlið Ólafi
Thors, ef á þyrfti að halda.“
Jú, menn eru nú farnir að
trúa því, að Jónas frá Hriflu sé
til í að „standa við hlið Ólafs
Thors“, jafnvel þótt ekki þurfi
beinlínis á að halda á móti bylt-
ingunni. Og þess utan getur
Jónas mjög hæglega komizt að
þeirri niðurstöðu eftir haust-
kosningarnar, að hann verði að
„standa við hlið Ólafs Thors“
til að „vinna á móti bylting-
unni“!
Kjotkvarnir
nýkomnar.
EDUVBORG
| HANNES Á HORNINU
Framh. af 5. síðu.
þessar ,,ástands“-stúlkur nota svo
oft, virðist benda á hálfgert vand-
ræða-ástand hjá sjálfum þeim; því
er ekki minnzt á sígaretturnar? Ég
held að þær séu þó enn skaðlegri
en neftóbakið. En máske er ég ekki
dómbær um þessa hluti, því ég hef
'hvorugt notað um dagana“.
„FERÐALANGUR" SKRIFAR:
„Nú get ég ekki lengur orða bund-
izt, Hannes minn. Ég var að lesa
um skýluklútana í blaðinu í dag.
Eg get að einu leyti verið sammála
,,nútímamanni“ í því, að „snýtu-
klútarnar“ séu ljótir og minna mig
helzt á eldabuskurnar í gamla
daga, eins og þeir voru þá bundnir
undir kverk. En treflarnir, eða
hvað það annars er kallað, þykja
mér fara vel þegar þeir eru vafðir
upp eins og ,,Turban“.
,,EN ÉG ER algjörlega ósam-
mála „nútímamanni“ um það að
stúlkurnar gangi berhöfðaðar, —
það minnir um of á erlendar götu-
drósir, — þar þekkist ekki að þær
stúlkur sem vilja telja sig sið-
prúðar og vel upp aldar, gangi
berhöfðaðar og hanzkalausar á göt
unum. Með allri virðingu fyrir
okkar ágætu stúlkum, þá eru þær
hvorki hárprúðari né fallegri en
stúlkur annarra þjóða, það er að
segja þær erlendu stúlkur sem
ekki hafa so.ltið í uppvextinum.
Islenzku stúlkurnar eru nógu
flakatrússlegar þó þær hlaupi ekki
áfram flissandi með kápuna hálf-
hneppta og hárið flaksandi út í all-
ar áttir, snúi sér við og horfi á eftir
hver annari. Þetta er ósiður, sem
allir ættu að vita. Það er leiðinlegt
að sjá, hvernig íslenzkar stúlkur
og piltar vaða áfram eins og ótam-
in stóð á fjalli“.
„GETA ÍSLENDINGAR ekki
tamið sér siðmenningu heima fyr-
ir? Eða er það af því að þeir sjái'
ekki neitt slíkt fyrir sér hér
heima? Er ekki hægt að kenna
neina umgengnisfágun í skólunum
sem állir gangá orðið í, að meira
eða minna leyti? Eða eru flestir
skólakennarar og uppalendur sjálf
ir svo illa að sér í þessum grein-
um? Það vita allir, að til þess að
geta kennt öðrum pitthvað, þarf
maður að kunna það sjálfur“.
EKKI FINNST mér að íslenzkar
stúlkur séu „flakatrússlegar". Og
prúðar berhöfðaðar stúlkur finnst
mér beztar. Fallegri þykja mér ís-
lenzkar stúlkur yfirleitt en aðrar
stúlkur að svo miklu leyti sem ég
þekki til. Það er meira hér af fal- i
legum stúlkum að tiltölu við fólks-
fjölda en í nágranhalöndunum.
Mörgum ber saman um þetta —
og ekki sízt erlendum ferðamönn-
um, sem hingað hafa komið.
U SPYR: „Hvað verður gert við
sveitamennina, þegar atvinnan
minnkar? Verða þeir látnir ganga
fyrir vinnu, eða verða þeir sendir
heim í sveitina aftur“.
„ER ÞAÐ SATT að herstjórnin
ætli. að láta verkamenn vinná 1.
desember, 1. maí, 17. júní? Eg hefi
heyrt þetta og langar til að vita
hvort þetta er satt“.
EG VEIT EKKI hvað „gert verð
ur við“ sveitamennina þegar vinn-
an minnkar. Ætli þeir fari ekki
sjálfir heim til sín. Þeir hafa það
nú margir slæmt hér í bænum
núna. Þeir hafast við í geymslum
•og skúrum og borða næstum því
.á víðavangi.
ÞAÐ ER RÉTT að samkvæmt
valdboði setuliðsstjórnarinnar eru
þessir frídagar afnumdir, en þann-
ig er líka um marga aðra hátíðis-
daga: annan'í jólum, páskum og
hvítasunnu, nýjársdag og' fleiri
slíka daga.
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
Félag íslenzkra hljóðfæraleikara.
Kauptaxti
félagsins fyrir lausavinnu skal vera sem hér segir:
Hinn fasti laugardagstaxti kr. 40,00.
Tímavinna: kr. 8.00 pr. klukkustund. Sé unnið eftir
kl. 3 f. h., hækki kauptaxtinn um 100%.
Ákvæði um hvíldartíma hljóðfæraleikara skulu
vera þau sömu og gilt hafa.
Sé sérstakur hvíldarmaður ráðinn, skal hann hafa
sama kaup og aðrir hljóðfæraleikarar. Enda ,,leiki“
hann hvíldarlaust einn. Sé aftur á móti ekki sérstakur
hvíldarmaður ráðinn, en hljómsveitin skipti sér og
leiki þannig hvíldartímana einnig, skal greiða hverjum
manni kaup fyrir 1 tíma aukatekju.
Full dýrtíðaruppbót greiðist á kaupið samkvæmt
vísitölu hagstofunnar eins og hún er á hverjum tíma.
Hljóðfæraleikari skal fá kaup frá þeim tíma, er
hann mætir til vinrm, enda fari kvaðning ekki síðar
fram en kl. 23.
ATH. 1. Aðrir taxtar hækka í samræmi við þetta.
2. Viðvíkjandi fastakaupi vísast til samninga við
at vinnurekendur.
Stjórninl
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
c
Frá SnmardvalarneÍDd.
Skrifstofa sumardvalarnefndar er flutt í
Hafnarstræti 5 (Mjólkurfélagshúsið) herbergi
nr. 47. Opin kl. 4—6 alla virka daga nema laug-
ardaga. Sími 4658..
Þeir, sem hafa enn ekki greitt umsaminn
dyalarkostnað, eru beðnir að lúka greiðslum
sem fyrst.
Allir þeir, er hafa ógreidda reikninga á
sumardvalarnefnd, verða að senda þá til endur-
skoðunarskrifstofu Björns E. Árnasonar. Hafn-
«-• arstræti 5, Reykjavík.
Sumardvalarnefnd.
Stúlkur í
; S
óskast til að sauma karla og kvenna fatnað, ^
ein stúlka til viðgerðar á fötum. s
S
. KLÆÐAVERZLUN S
. /S
ANDRÉSAR ANDRÉSSONAR H/F. ' y S
Auglýsið í Alþýðublaðinu.
j
; t fjarveru minni nm stnudarsakir
s
^ gegna þeir Finnbogi Rútur Þorvaldsson verkfræðing-
S ur og Eiríkur Áki Hjálmarsson kennari störfum mín-
• um við Iðnskólann í Reykjavík.
^ Reykjavík, 17. sep*t. 1942.
^ Helgi H. Eiríksson.
Hannes á horninu.