Alþýðublaðið - 20.09.1942, Blaðsíða 6

ALÞYÐUELAÐ5Ð
Surmudagur 20. scptem’ber 1942
SJÓVÁTRYGGIHGAR
Vegna fyrirhugaðra breytinga á vinnutíma og ^
frídögum afgreiðslustúlknanna í mjólkurbúðum vor- \
um, þurfum vér nú að ráða nokkrar stúlkur til viðbótar. s
Allar upplýsingar á skrifstofu vorri. S
MJOLKURSAMSALAN
j| Getum útvegað nokkrar
Margföldunar- og deilingavélar
frá Bandaríkjunnm.
© AlfA ©
Umbods" oa heildverzlnn.
Sími 5012.
s
PELSAB
nokkur stykki eftir.
Verða seldir á mánudaginn.
VESTA, Laugavegi 10
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
s
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Framh. af 4. síðu.
Síðan flokkurinn breytti þannig
um nafn og áróður, hefir hann
eflzt verulega. Fólk hefir lagt
trúnaö á, að hann væri róttækur
lýðræðisflokkur og því horfið til
fylgis við hann.
En þetta fólk hefir enn ekki
fengið það, sem mestu varðar, en
það eru fullar sannanir fyrir því,
að flokkurinn sé raunverulega orð-
inn það, sem hann þykist vera.
Þetta fólk hefir enn ekki fengið
neinar sannanir fyrir því, að hann
vilji taka þátt í svonefndri „vinstri
samvinnu“. Þetta fólk hefir enn
ekki fengið neinar sannanir fyrir
því, að hann vilji vinna að umbót-
um innan borgaralegs þjóðfélags.
Enn sem komið er, hefir flokkur-
inn aðeins afneitað byltingarstefn-
unni í orði, en ekki á borði.“
Það, sem steridur í þessum
kafla greinarinnar, er að mörgu
leyti réttilega sagt.
Félagsdémnr.
Framh. af 4. síðu.
sem skorti alla þekkingu á fé-
lagsskap þeirra? Sterkasta sönn
un fyrir því að þau hefir ekki
órað fyrir slíku, er að öll slík
félög halda óbreyttum ákvæð-
um í lögum sínum, um að þau
ráði hvaða menn séu teknir í
félögin. Það ákvæði stendur og
óbreytt í lögum Alþýðusam-
bands ísl., að ekki megi taka
nema eitt félag úr sömu at-
vinnugrein á sama stað, inn í
sambandið og félagið megí ekki
vera þátttakandi í neinu öðru
verkalýðssambandi, en eftir
dómi fjórmenninganna í Félags
dómi í máli Steingríms Aðal-
steinssonar, sem segir að sami
maður megi vera í fleiri en
einu stéttarfélagi í sömu starfs
grein á sama stað, myndi ekki
standa á þeim mönnum
að dæma þessi ákvæði Al-
þýðusambandslaganna ómerk
og dæma svo mörg félög,
sem þess óskuðu, í sömu
starfsgrein á sama stað inn
í Alþýðusambandið, . og þá
myndu þeir telja það óhafandi
ófrelsi fyrir þessi félög að þau
mættu ekki vera í svo mörgum
öðruim verkalýðssamböndum
sem þeim þóknaðist.
Ekki skortir þekkingu þessara
manna á félagsskap verkalýðs-
ins, þegar slíka endemis óreiðu
á að innleiða í honum.
Nýlega er gerður samningur
milli Vinnuveitendafélags ís-
lands og verkamannafélagsins
Ðagsbrún í Reykjavík, sem vert
er að geta í sambandi við þetta
mál, um kaup og kjör verka-
manna í Reykjavík. í 1. gr.
þessa samnings stendur:
,,Nú vill vinnuveitandi ráða
til sín mann í vinnu, sem ekki
er félagi í Dag-sbrún, og skal
Dagsbrún þá skyld til þess að
veita þeim manni inngöngu, ef
hann sækir um það og það kem-
ur ekki í bága við samþykktir
félagsins.“
Er öllu rækilegar hægt að
gefa fjórmenningunum í félags-
dómi után undir, en gert er með
þessulm samningi Eggerts
Claesen framkvæmdastjóra
Vinnuveitendafélags íslands,
(eins af gáfuðustu lögfræðing-
um landsins), sem semur um
það við Dagsbr. að hún sé ekki
skyldug til að taka menn í fél.
ef það kemur í bága við sam-
þykktir félagsins, rétt eftir að
fjórmenningarnir í Félagsdómi
hafa sýnt það að þeir þykjast
hafa rétt til þess að ráða því
hvaða menn skipa verkalýðs-
félögin? Dagsbrún sýnir það
með þessum samningi sínum að
hún viðurkennir ekki að Fé-
lagsdómur hafi rétt til afskifta
af þessum málum, og hinn gáf-
aði lögfræðingur samþykkir
það með samningi sínum við
hana.
Vitanlega eru öll verkalýðs-
félög í landinu sammála Dags-
brún og Eggert Claessen ran að
þau ein ráði því, nú eins og áð-
ur en lög um stéttarfélög og
vinnudeilur voru sett, hverjir
séu teknir inn í félögin. Hins-
vegar skulu kommúnistarnir í
Dagsbtrún, sem n,ú fara með
völdin í því félagi, minntir á
að það er pólitískur samherji
þeirra, Steingrímur Aðalsteins-
son, sem leitt hefir þá hættu
yfir félag þeirra og öll stéttar-
félög í landinu, sem þeir eru að
reyna að forðast með samningi
sínum við Eggert Claessen. Að
það er hann sem hefir fram-
kallað þá hættu, sem þeir nú
skjálfa fyrir, og þess vegna hvíl-
ir nú á manni þessum þung
fyxirlitning allra stéttarfélaga í
landinu.
Eftir dómi' f jórmenninganna
í Steingrímsmálinu, er opin
leið fyrir nokkra menn að búa
til svo mörg stéttafélög, sem
þeim þóknast með sömu mönn-
unum, 20 menn eða færri geta
búið til 4 eða 5 félög og 4 eða
5 faldað á þann hátt fulltrúa-
tölu á sambandsþingi stéttar-
félaganna. Ákvæði laga fyrir Al-
þýðusamband Islands um að
sami maður hafi ekki rétt til
fulltrúakjörs á sambandsþing í
fleiru en einu félagi, er alger-
lega upphafið með nefndum
dómi. Er sennilegt að löggjaf-
arnir hafi ætlazt til slíkra vinnu
bragða af þeim dómstóli, sem
settur er til að tryggja skipu-
lagsbundið starf stéttarfélaga
og atvinnurekenda í landinu,
að í skjóli þeirra vinnubragða
geti myndazt slík félagsskoffín
og hér hefir verið talað um?
Hvernig hafa löggjafarnir hag-
að sér á öðrum sviðum til þess
að útiloka margfalda atkvæðis-
réttinn?
Fjórmenningarnir í Félags-
dómi segja að réttur verkafólks
til inngöngu í stéttarfélögin sé
„almennur réttur“ og það geti
skipt einstaka verkamenn miklu
að geta verið í fleiru en einu
þeirra og verði því ekki bund-
inn skilyrðum, sem dragi úr
þeim rétti, og með þessum for-
sendum leyfa þeir sér að dæma
sama manninum full réttindi í
mörgum stéttarfélögum sam-
tímis og á sama stað.
Er ekki kosningaréttur til al-
þingis og til sveita og bæjar-
stjórna almennur réttur? Og er
hann þó ekki bundinn því skil-
yrði ;að maðurinn hafi náð á-
kveðnum aldri er hann fær að
nota hann? Og er hann ekki
takmarkaður við það að honum
sé ekki beitt nema á einum
stað innan þjóðfélagsins sam-
tímis? Er ekki lögð tukthús-
hegning við því og missir at-
kvæðisréttar og kjörgengis ef
kjósandi til alþingis neytir
kosningarréttar síns á fleirum
en einum stað við sömu kosn-
ingar? Því hafa löggjafarnir
verið að leggja þessar hömlur á
atkvæðisrétt borgara þjóðfélags
ins, meira að segja sinn eigin
atkvæðisrétt, ráðherranna, dóm
ara og lögfræðinga, svo ekki sé
talið af lakari endanum, fyrst
fjórmenningunum í Félagsdómi
finnst það óbærileg óhæfa, að
sami maður megi lekki hafa
full réttindi með atkvæði og á
annan hátt í svo mörgum stétt-
arfélögum sem honum þóknast?
Eru þessar hömlur ekki lagðar
á atkvæðisrétt borgara þjóðfé-
lagsins til þess að einn kjósandi
geti ekki beitt annan kjósanda
ofbeldi með því að neyta tvö-
faldrar, eða margfaldrar að-
stöðu við hann með notkun at-
kvæðisréttarins á tveimur eða
fleiri stöðum? Halda þessir
menn að stéttarfélögin, þó
smærri séu hvert um sig, en
þjóðfélagið í heild, þurfi ekki
að skipa sínum málum á svip-
aðan hátt og reynzt hefir þjóð-
félaginu óhjákvæmilegt?
Vilja ' nú ekki fjórmenning-
arnir í Félagsdómi, til þess að
vekja enn meiri eftirtekt á sér,
en enn er orðin, og til sam-
ræmis við hegðan sína í Stein-
grímsmálinu, heimta það fyrir
sig og aðra borgara þjóðfélags-
ins, að afnumið sé úr lögum
um kosningar til alþjngis og
sveita og bæjarstjórna að ekki
megi nota kosningaréttinn nema
á einum stað í einu, og setja í
staðinn ,,að það geti skipt ein-
staka kjósendur miklu að geta
neytt kosningaréttar á fleirum
en einum stað við sömu kosn-
ingar?
Það getur svo sem verið mik-
ið hagsmunamál fyrir rr\argari
kjósandann að geta notað kosn
ingaréttinn á mörgum stöðum
samtímis.
Kommúnistar munu nú vera
orðnir það margir í landinu að
ef þeir stormuðu allir til Reykja
víkur við bæjarstjórnarkosning
ar þar og neyttu atkvæðisrétt-
ar síns á sama hátt og fjór-
menningarnir í Félagsdómi ætl-
ast til að honum sé beitt í
ver k a lý ðsf élögunum, myndu
þeir geta ráðið ' n-iðurlögum
Sjálfstæðisins í Reykjavik,
gert Steingrím Aðalsteinsson að
borgarstjóra, svo hann þyrfti
ekki lengur að leggja á sig það
erfiði að vinna verkamanna-
störf 4 dagsverk á ári.
Ég heyri menn oft tala um
það, síðan þann dóm 'bar á
góma, sem hér hefir verið gerð-
um að umtalsefni, hver séu störf
Félagsdóm. Enn sem komið er
munu þau vera fremur lítil.
Ég man eftir sem svarar 2 dóm-
um á ári síðan hann vár settur.
í öllu því umróti sem orðið
hefir í verkalýðsmálum á þessu
ári, hefir eitt eða ekkert mál
verið ilagt fyrir Félagsdóm.
Verkalýðsfélögin og atvinnurek
endur virðast vera sammála
■um að útkljá sín mál án af-
skipta hans af málum þeirra.
Væri því ekki ástæða til að at-
huga, hvort ekki er eitthvað
meira en lítið bogið við skipun
og starfsemi Félagsdóms, og
hvort ekki væri rétt að endur-
skoða eitthvað löggjöfina um
hann?
*
Ég hefi borið þennan dóm,
sem hér hefir verið gerður að
umtalsefni, undir álit þriggja
kunnra lögfræðihga landsins,
og hafa þeir allir lýst mikilli
undrun yfir honum, svo það,
sem hér hefir verið sagt um
hann, er ekki sagt út í bláinn,
frá lögfræðislegu sjónarmiði.
Erlinaur Friðiónsson.
STÚKAN EENINGIN nr. 14. Fé-
lagar, munið bögglákvöldið
n. k. miðvikudag. Mætið öll
með böggla. Enginn má sker-
ast úr leik. Bögglunum veitt
móttaka í fundarbyrjun og á
fundinum.
NEFNDIN.